Charakterystyka rozwoju

intelektualnego i fizycznego

dzieci w wieku 4-6 lat

Klinika Propedeutyki Pediatrii

i Chorób Metabolicznych Kości

I Katedry Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Rozwój biologiczny

Całokształt procesów biologicznych,

obejmujących następujące aspekty:



wzrastanie: proces zmian
ilościowych, powiększanie się
wymiarów i masy ciała



różnicowanie: zmiany w strukturze
komórek, tkanek, formowanie się
kształtów i proporcji organizmu



dojrzewanie: doskonalenie funkcji
poszczególnych narządów, układów i
organizmu jako całości

Rozwój dzieci w wieku

przedszkolnym



Tempo rozwoju somatycznego wyraźnie mniejsze

(przyrost wysokości ciała 6-8cm; masy ciała 2kg)



Dziecko jest szczuplejsze, wydłużają się

kończyny



Poprawia się postawa ciała - zmniejsza się

lordoza lędźwiowa, uwypuklenie brzucha



Poprzeczny i podłużny łuk stopy (do ok. 8r.ż)



Bardzo często występuje koślawość kolan



Pierwszy ząb stały (ok. 6 r.ż); wymiana zębów

mlecznych



Rozwój sprawności motorycznej- dziecko

swobodnie chodzi, biega, skacze, rzuca piłką



Zajęcia sportowe: uczy się tańczyć, pływać,

jeździć na rowerze, nartach, łyżwach



Bardzo duża aktywność ruchowa (zaznaczony

dymorfizm płciowy)



Trudności w dłuższej koncentracji uwagi na

jednej czynności

Rozwój psychiczny dziecka



Wiek pytań i rozwoju zabaw



Znaczny rozwój zabaw tematycznych,

konstrukcyjnych, w których dziecko zaczyna

przestrzegać reguł i współpracować z innymi



Poznawanie ról społecznych



Rozkwit wyobraźni, zdolności twórczych i

fantazjowania



Wzrasta aktywność intelektualna i ciekawość dziecka



Rozwój funkcji symbolicznej



Dominuje myślenie konkretno-wyobrażeniowe



Zaczyna rozwijać się myślenie przyczynowo-skutkowe

i myślenie pojęciowe



Zdolność regulowania ekspresji własnych emocji



Identyfikacja z własną płcią;proces ustalania

tożsamości płciowej

Rozwój psychiczny dziecka



Zdolność analizy i syntezy wzrokowo-

ruchowej (niezbędnej do opanowania czytania

i pisania)



Mała motoryka w zakresie samoobsługi oraz

rysowania i pisania



Rozwój umiejętności komunikacyjnych i

konwersacyjnych; neologizmy, opowiadania



Coraz lepsze rozpoznawanie kształtów, figur

geometrycznych, liter, barw i odcieni



Czynności myślowe- szeregowanie i

klasyfikowanie



Proces ustalania tożsamości płciowej

Bilans dzieci 6-letnich

•

Podsumowanie stanu zdrowia i rozwoju

•

Ustalenie ewentualnych odchyleń w
zdrowotnej gotowości szkolnej

•

Przygotowanie, przed podjęciem
obowiązku szkolnego, działań leczniczo-
korekcyjnych i wychowawczych,
zwłaszcza jeśli wskazania takie wiążą się
ze stanem zdrowia dziecka

Bilans zdrowia dziecka 6-

letniego składa się z:

1. Analizy jego dokumentacji zdrowotnej
2. Aktualnego wywiadu, badań

przesiewowych i badania lekarskiego

oraz ewentualnych badań dodatkowych i

specjalistycznych

3. Z wniosku bilansowego, obejmującego

ocenę rozwoju i stanu zdrowia badanego

oraz określającego jego potrzeby w

zakresie opieki medycznej,

wychowawczej i opiekuńczej

Ocena wzrastania

•

Prawidłowa: wartości pomiarów
wysokości i masy ciała na siatkach
centylowych pomiędzy 10 a 97 centylem

•

Do obserwacji: wartość pomiarów

wysokości i masy ciała pomiędzy
3 a 10 centylem lub powyżej 97.

•

Nieprawidłowa: wartość pomiarów

wysokości i masy ciała na 3 centylu
i poniżej

Stan odżywienia

•

Oceniamy na podstawie stosunku masy do
wysokości ciała oraz obecności objawów
sugerujących niedobory pokarmowe po przez
obserwacje: skóry, oczu, spojówek, warg, języka,
zębów, paznokci

•

Wyliczenie beztłuszczowej masy ciała przez

pomiary fałdów skórno-tłuszczowych

•

Bioimpedancja elektryczna,

densytometria

Prawidłowa postawa ciała

Postawa, gdy dziecko stoi bokiem do badającego:



obecna lordoza szyjna



nie obserwuje się przodopochylenia barków



plecy są prawie płaskie lub zaznaczona jest
niewielka kifoza piersiowa



klatka piersiowa dość dobrze wysklepiona



brzuch wysunięty ku przodowi (słabe mięśnie
brzucha)



wyraźna lordoza lędźwiowa



stopy o zachowanym łuku podłużnym (podczas
stania)

Prawidłowa postawa ciała

Postawa, gdy dziecko stoi przodem do

badającego:



zachowana symetria ustawienia głowy, barków i
miednicy



prawidłowe wysklepienie klatki piersiowej



najczęściej niewielka koślawość kolan lub może
występować prostolinijny przebieg osi kończyn
dolnych

Następnie tyłem do badającego:



w pozycji stojącej pięta dokładnie w
przedłużeniu osi podudzia

Prawidłowa postawa ciała

Postawa, gdy dziecko jest w

skłonie:



symetryczne uwypuklenie klatki
piersiowej i mięśni okolicy
lędźwiowej



przebieg zarysów wyrostków
kolczystych jest prostolinijny

Uszy, słuch, choroby uszu

Wskazania do badania

specjalistycznego:



nieprawidłowy wynik testu
przesiewowego do badania słuchu



inne nieprawidłowości związane z:
wyciekiem z ucha, skargi na szum,
trzaski w uszach

Uzębienie –zgryz

-próchnica

Prawidłowe-

brak czynnych zmian

próchniczych lub stwierdza się próchnicę
wyleczoną oraz zgryz nie budzi wątpliwości

Do obserwacji- niewielkie czynne zmiany

próchnicze są w trakcie leczenia lub gdy
prawidłowość zgryzu budzi niewielkie
wątpliwości

Nieprawidłowe- stwierdza się liczne czynne

zmiany próchnicze lub wyraźne
nieprawidłowości w zgryzie-wskazanie do
leczenia stomatologicznego lub
ortodontycznego

Skóra-węzły chłonne: badamy i
dokumentujemy w sposób typowy
Oczy: badanie ostrości wzroku i
odwzorowywanie kolorów
Jama nosowo-gardłowa: badamy i
dokumentujemy w sposób typowy. Do
obserwacji włączamy dzieci z
powtarzającymi się anginami
Mowa: dzieci z nieprawidłową wymową
należy bezwzględnie skierować do
logopedy
Tarczyca: badamy i dokumentujemy w
sposób typowy

Układ oddechowy

Do obserwacji: dzieci, które przebyły

zapalenie oskrzeli/płuc do 3x oraz w

ostatnich 12 miesiącach występował co

najmniej jeden z następujących objawów:

kaszel, zadyszka, świszczący oddech,

napady duszności

Nieprawidłowy: dzieci z przewlekłymi

chorobami miąższu płucnego, gruźlicy,

częstymi zapaleniami oskrzeli/płuc oraz

występującymi w ostatnich 12 miesiącach

co najmniej jeden z następujących

objawów: kaszel, zadyszka, świszczący

oddech, napady duszności, zapalenie zatok.

Układ moczowo-płciowy

Chłopcy: należy zbadać obecność jąder w

mosznie w pozycji stojącej lub leżącej

Do obserwacji: jądro wędrujące
Nieprawidłowe: wnętrostwo, stulejka,

spodziectwo, wierzchniactwo,
mikrogenitalizm, podejrzenie wodniaka jąder
itp.- kierujemy do konsultacji specjalistycznej

Dziewczynki: jeśli z wywiadu wiadomo o

upławach, pieczeniu, swędzeniu możemy
podejrzewać stan zapalny sromu-
nieprawidłowe, należy skierować dziecko do
poradni ginekologicznej

Układ nerwowy, rozwój

psychiczny i ruchowy

W badaniu lekarskim należy zwrócić

uwagę na ewentualne występowanie:



objawów wegetatywnych:
wzmożona- potliwość,

czerwienienie się, dermografizm



tików, czynności zbędnych lub
natrętnych



nadpobudliwości psychoruchowej,
płaczliwość, objawów agresji

Wyniki badań klasyfikujemy

jako

:

Prawidłowe: kiedy nie stwierdza się żadnych

nieprawidłowości

Do obserwacji: kiedy stwierdza się: pojedyncze

lub okresowe objawy: moczenie nocne,
płaczliwość, drażliwość, agresja, obniżoną
sprawność fizyczną

Nieprawidłowe: kiedy stwierdza się: wyraźne

objawy neurologiczne ogniskowe, padaczkę lub
utraty przytomności, często występujące
moczenie nocne, tiki, jąkanie i inne objawy
nerwicowe, wyraźne zaburzenia zachowania

Dziękuję za uwagę