Elity

Elity

Ten

sam

człowiek

w

jednej

Ten

sam

człowiek

w

jednej

dziedzinie jest geniuszem, w innej zaś –

dziedzinie jest geniuszem, w innej zaś –

zerem.

zerem.

Segregując w dowolnej dziedzinie

Segregując w dowolnej dziedzinie

ludzi w sposób powyższy, otrzymujemy

ludzi w sposób powyższy, otrzymujemy

pewną drabinę hierarchiczną.

pewną drabinę hierarchiczną.

Warstwę zajmującą w hierarchii

Warstwę zajmującą w hierarchii

miejsce najwyższe nazwał V. Pareto –

miejsce najwyższe nazwał V. Pareto –

ELITĄ.

ELITĄ.

Elity

Elity

Elita – to zbiór osobników związanych z grupą

Elita – to zbiór osobników związanych z grupą

cieszącą się szczególnym, uprzywilejowanym

cieszącą się szczególnym, uprzywilejowanym

statusem społecznym i wysokim prestiżem.

statusem społecznym i wysokim prestiżem.

W

socjologii

wyróżniamy

dwa

rodzaje

W

socjologii

wyróżniamy

dwa

rodzaje

statusów:

statusów:

-

Status osiągnięty – jako rezultat własnych

Status osiągnięty – jako rezultat własnych

dążeń osobnika, niezależnie od społecznego

dążeń osobnika, niezależnie od społecznego

miejsca urodzenia.

miejsca urodzenia.

-

Status przypisany – wynika z faktu urodzenia,

Status przypisany – wynika z faktu urodzenia,

rodziców

zajmujących

wyższe

pozycje

rodziców

zajmujących

wyższe

pozycje

społeczne, cieszących się uprzywilejowaną

społeczne, cieszących się uprzywilejowaną

pozycją społeczną i prestiżem.

pozycją społeczną i prestiżem.

Elity

Elity

Vilfredo Pareto żyjący w latach 1848 – 1923

Vilfredo Pareto żyjący w latach 1848 – 1923

twórca koncepcji zwanej „teorią krążenia elit”,

twórca koncepcji zwanej „teorią krążenia elit”,

która miała na celu wyjaśnienie nierówności

która miała na celu wyjaśnienie nierówności

społecznych uważał, że

społecznych uważał, że

proces dziejów jest

proces dziejów jest

ciągłą

zmianą

elit

rządzących

ciągłą

zmianą

elit

rządzących

wywodzących się z klas niższych i

wywodzących się z klas niższych i

obalanych przez nowe elity.

obalanych przez nowe elity.

Twierdził, że

Twierdził, że

każda

nauka

społeczna

mówi

tak

o

każda

nauka

społeczna

mówi

tak

o

rzeczywistości społecznej, że zakłada istnienie

rzeczywistości społecznej, że zakłada istnienie

określonego modelu. Uważał że socjologia

określonego modelu. Uważał że socjologia

wyróżnia się od innych nauk tym że, ujmuje

wyróżnia się od innych nauk tym że, ujmuje

człowieka takim jakim jest naprawdę.

człowieka takim jakim jest naprawdę.

Elity

Elity

Urodził się 15 07 1848 roku w Paryżu w arystokratycznej

Urodził się 15 07 1848 roku w Paryżu w arystokratycznej

rodzinie włoskiej. Ukończył studia w Szkole Politechnicznej w

rodzinie włoskiej. Ukończył studia w Szkole Politechnicznej w

Turynie uzyskując tytuł inżyniera budownictwa. Następnie wraz z

Turynie uzyskując tytuł inżyniera budownictwa. Następnie wraz z

rodzicami przenosi się do Rzymu, a potem do Florencji. W 1889

rodzicami przenosi się do Rzymu, a potem do Florencji. W 1889

roku umierają rodzice Pareto, a on wkrótce żeni się z Rosjanką z

roku umierają rodzice Pareto, a on wkrótce żeni się z Rosjanką z

Wenecji, Alessandriną Bakuniną. Dzięki odziedziczeniu dużego

Wenecji, Alessandriną Bakuniną. Dzięki odziedziczeniu dużego

spadku może poświęcić się pracy naukowej. W 1893 roku, dzięki

spadku może poświęcić się pracy naukowej. W 1893 roku, dzięki

rekomendacji swojego przyjaciela, także włoskiego ekonomisty

rekomendacji swojego przyjaciela, także włoskiego ekonomisty

Maffeo Pantaleoniego, obejmuje katedrę na Uniwersytecie w

Maffeo Pantaleoniego, obejmuje katedrę na Uniwersytecie w

Lozannie w Szwajcarii i zostaje mianowany profesorem ekonomii

Lozannie w Szwajcarii i zostaje mianowany profesorem ekonomii

politycznej. Był współtwórcą tzw. „lozańskiej szkoły w ekonomii”.

politycznej. Był współtwórcą tzw. „lozańskiej szkoły w ekonomii”.

Jest też uznawany za jednego z ojców socjologii. Zmarł 19 08

Jest też uznawany za jednego z ojców socjologii. Zmarł 19 08

1923

roku.

1923

roku.

Jego najważniejsza praca w dziedzinie ekonomii to

Jego najważniejsza praca w dziedzinie ekonomii to

Kurs ekonomii

Kurs ekonomii

politycznej

politycznej

   (1896), a w socjologii

   (1896), a w socjologii

Traktat socjologii ogólnej

Traktat socjologii ogólnej

 

 

(1916). Pareto rozszerzył zastosowania metod matematycznych

(1916). Pareto rozszerzył zastosowania metod matematycznych

w ekonomii oraz rozwinął pojęcie ogólnej równowagi

w ekonomii oraz rozwinął pojęcie ogólnej równowagi

ekonomicznej formułując „optimum Pareto”, mówiące, że nie jest

ekonomicznej formułując „optimum Pareto”, mówiące, że nie jest

możliwa

realokacja

zasobów,

powiększająca

dobrobyt

możliwa

realokacja

zasobów,

powiększająca

dobrobyt

którejkolwiek jednostki, bez jednoczesnego zmniejszenia

którejkolwiek jednostki, bez jednoczesnego zmniejszenia

dobrobytu innej jednostki. Pareto jest też twórcą „Teorii elit”

dobrobytu innej jednostki. Pareto jest też twórcą „Teorii elit”

zakładającej, że nierówności między ludźmi są rzeczą naturalną.

zakładającej, że nierówności między ludźmi są rzeczą naturalną.

Elity

Elity

Pisze:

Pisze:

„

„

Twierdzenie o obiektywnej równości ludzi jest tak absurdalne, że nie

Twierdzenie o obiektywnej równości ludzi jest tak absurdalne, że nie

zasługuje na to, aby je obalać, natomiast subiektywna idea równości ma

zasługuje na to, aby je obalać, natomiast subiektywna idea równości ma

duże znaczenie i wywiera potężny wpływ na zmiany, jakim ulega

duże znaczenie i wywiera potężny wpływ na zmiany, jakim ulega

społeczeństwo

społeczeństwo

".

".

Nierówności służą za podstawę klasyfikacji ludzi. Na przykład lepsze lub

Nierówności służą za podstawę klasyfikacji ludzi. Na przykład lepsze lub

gorsze wykonywanie powinności w określonej dziedzinie może być

gorsze wykonywanie powinności w określonej dziedzinie może być

podstawą takiego podziału. Dokonując takiej klasyfikacji tworzymy

podstawą takiego podziału. Dokonując takiej klasyfikacji tworzymy

drabinę hierarchiczną, której wyższe szczeble zajmują najlepsi w danej

drabinę hierarchiczną, której wyższe szczeble zajmują najlepsi w danej

dziedzinie, szczeble niższe zaś gorsi. Ludzi zajmujących miejsce na

dziedzinie, szczeble niższe zaś gorsi. Ludzi zajmujących miejsce na

szczycie nazywa Pareto elitą. Elita to „grupa obdarzona pod pewnymi

szczycie nazywa Pareto elitą. Elita to „grupa obdarzona pod pewnymi

względami przewagą w odniesieniu do innych grup w obrębie tejże

względami przewagą w odniesieniu do innych grup w obrębie tejże

samej działalności". Możemy więc mówić o elicie w każdej dziedzinie

samej działalności". Możemy więc mówić o elicie w każdej dziedzinie

życia społecznego. Mamy też do czynienia z inną elitą, a mianowicie elitą

życia społecznego. Mamy też do czynienia z inną elitą, a mianowicie elitą

władzy, czyli osobami pośrednio lub bezpośrednio biorącymi udział w

władzy, czyli osobami pośrednio lub bezpośrednio biorącymi udział w

rządzeniu. Konsekwencją tej teorii jest "Teoria krążenia elit„.

rządzeniu. Konsekwencją tej teorii jest "Teoria krążenia elit„.

Popularnie Pareto kojarzony jest z sformułowaną przez niego regułą

Popularnie Pareto kojarzony jest z sformułowaną przez niego regułą

80/20 nazywaną „Zasadą Pareto”. Zaobserwował on, że zwykle 80%

80/20 nazywaną „Zasadą Pareto”. Zaobserwował on, że zwykle 80%

działań przynosi 20% skutków i odwrotnie 20% działań daje 80%

działań przynosi 20% skutków i odwrotnie 20% działań daje 80%

skutków. Zasada ta została rozciągnięta na niemal wszystkie działania

skutków. Zasada ta została rozciągnięta na niemal wszystkie działania

człowieka. W marketingu twierdzi się, że 20% klientów przynosi 80%

człowieka. W marketingu twierdzi się, że 20% klientów przynosi 80%

zysków przychodów. Z tej zasady wywodzi się metoda ABC klasyfikacji

zysków przychodów. Z tej zasady wywodzi się metoda ABC klasyfikacji

klientów, wyrobów itp.

klientów, wyrobów itp.

Elity

Elity

Teoria krążenia elit

Teoria krążenia elit

- koncepcja stworzona

- koncepcja stworzona

niezależnie przez Gaetana Moskę i Vilfreda

niezależnie przez Gaetana Moskę i Vilfreda

Pareto. Zgodnie z tą teorią, w życiu

Pareto. Zgodnie z tą teorią, w życiu

politycznym

istnieje

cykliczny

proces

politycznym

istnieje

cykliczny

proces

polegający na tym, że elity po przegranej

polegający na tym, że elity po przegranej

walce o władzę przechodzą do opozycji i

walce o władzę przechodzą do opozycji i

wkładają więcej wysiłku, aby dojść do władzy.

wkładają więcej wysiłku, aby dojść do władzy.

Tym samym ich szanse na objęcie władzy

Tym samym ich szanse na objęcie władzy

zwiększają się, zaś po dojściu do władzy elity

zwiększają się, zaś po dojściu do władzy elity

tracą impet w dalszej o nią walce. W ten

tracą impet w dalszej o nią walce. W ten

sposób następuje ciągła wymiana pozycji

sposób następuje ciągła wymiana pozycji

społecznych elit z opozycji i koalicji.

społecznych elit z opozycji i koalicji.

Elity

Elity

Elita – to grupa obdarzona pod pewnymi

Elita – to grupa obdarzona pod pewnymi

względami przewagą w odniesieniu do innych

względami przewagą w odniesieniu do innych

grup w obrębie tejże samej działalności. Stale

grup w obrębie tejże samej działalności. Stale

jakieś jednostki wchodzą w skład elit, a inne z

jakieś jednostki wchodzą w skład elit, a inne z

niej odchodzą. Struktura społeczna jest

niej odchodzą. Struktura społeczna jest

niezmienna ale skład wewnętrzny tej

niezmienna ale skład wewnętrzny tej

struktury ulega ciągłym zmianom.

struktury ulega ciągłym zmianom.

W obrębie hierarchicznie zbudowanego

W obrębie hierarchicznie zbudowanego

społeczeństwa

zachodzi

ciągły

ruch,

społeczeństwa

zachodzi

ciągły

ruch,

opierający się na zasadach selekcji. Ten ruch

opierający się na zasadach selekcji. Ten ruch

V. Pareto nazwał

V. Pareto nazwał

krążeniem elit.

krążeniem elit.

Elity

Elity

J. Wnuk – Lipiński wyróżnił sześć rodzajów elit w

J. Wnuk – Lipiński wyróżnił sześć rodzajów elit w

Polskiej stratyfikacji społecznej:

Polskiej stratyfikacji społecznej:

1. Stara elita polityczna – funkcjonariusze partyjni,

1. Stara elita polityczna – funkcjonariusze partyjni,

posłowie, wyższa administracja państwowa i

posłowie, wyższa administracja państwowa i

rządowa,

górna

warstwa

administracji

rządowa,

górna

warstwa

administracji

wojewódzkiej, przywódcy organizacji masowych i

wojewódzkiej, przywódcy organizacji masowych i

wyżsi przedstawiciele służby zagranicznej.

wyżsi przedstawiciele służby zagranicznej.

2. Stara elita ekonomiczna – dyrektorzy i ich zastępcy

2. Stara elita ekonomiczna – dyrektorzy i ich zastępcy

większych przedsiębiorstw.

większych przedsiębiorstw.

3. Stara elita kulturalna – osoby zajmujące stanowiska

3. Stara elita kulturalna – osoby zajmujące stanowiska

decyzyjne

wyższego

szczebla

w

środkach

decyzyjne

wyższego

szczebla

w

środkach

masowego przekazu, nauce, sztuce i kulturze.

masowego przekazu, nauce, sztuce i kulturze.

Elity

Elity

4. Nowa elita polityczna – posłowie, osoby zajmujące

4. Nowa elita polityczna – posłowie, osoby zajmujące

naczelne stanowiska w rządzie oraz w centralnej i

naczelne stanowiska w rządzie oraz w centralnej i

wojewódzkiej administracji państwowej.

wojewódzkiej administracji państwowej.

5. Nowa elita ekonomiczna – kategoria obejmująca

5. Nowa elita ekonomiczna – kategoria obejmująca

wszystkie trzy segmenty postkomunistycznej

wszystkie trzy segmenty postkomunistycznej

gospodarki: dyrektorów i zastępców dyrektorów

gospodarki: dyrektorów i zastępców dyrektorów

wszelkich przedsiębiorstw państwowych, prezesów

wszelkich przedsiębiorstw państwowych, prezesów

i wiceprezesów dużych spółdzielni oraz właścicieli i

i wiceprezesów dużych spółdzielni oraz właścicieli i

wyższą kadrę zarządzającą sektora prywatnego.

wyższą kadrę zarządzającą sektora prywatnego.

6. Nowa elita kulturalna – osoby zajmujące

6. Nowa elita kulturalna – osoby zajmujące

stanowiska decyzyjne wyższego szczebla w

stanowiska decyzyjne wyższego szczebla w

środkach masowego przekazu, w instytucjach

środkach masowego przekazu, w instytucjach

akademickich i kulturalnych.

akademickich i kulturalnych.