Mateusz

Drapała

Co to jest Biofeedbacking



Biofeedback jest metoda pozwalająca kontrolować procesy



zachodzące w organizmie na zasadzie biologicznego sprzężenia



zwrotnego. Biofeedback to tez pewnego rodzaju terapia, dzięki



której pacjent, w sposób świadomy, uczy sie zmieniać wzorzec



wytwarzanych fal w mózgu, tak by mózg pracował wydajniej



i szybciej. Sygnał z jednego punktu na głowie pacjenta jest



przetwarzany na zrozumiała dla pacjenta formę graficzna



(wykresu, animacji bądź gry wideo). Dzięki temu sprzężeniu



zwrotnemu, pacjent wie, kiedy jest skoncentrowany a kiedy



przestaje się koncentrować. Pozwala to nauczyć sie reakcji



własnego mózgu, a dzięki temu tak zmodyfikować jego prace,



aby funkcjonował efektywnie.

H I S T O R I A



W latach 60. XX wieku Miller udowodnił, że funkcje układu



autonomicznego można modyfikować za sprawą tzw. warunkowania



instrumentalnego. Rewolucja informatyczna lat 90-tych pozwoliła na



dokładniejsze pomiary wskaźników fizjologicznych.



Technologia ta została stworzona w Amerykańskim Centrum Badan



Kosmicznych.



NASA początkowo wykorzystywała ja do szkolenia astronautów



i pilotów, którzy w warunkach ogromnego stresu musieli bezbłędnie



wykonywać złożone czynności. Dzisiaj technologia biofeedback



wykorzystywana jest w psychologii gdzie wspomaga leczenie zaburzeń



psychosomatycznych, chorób neurologicznych i psychicznych, np.



stanów lekowych, natręctw, depresji, zespołu chronicznego zmęczenia,



bulimii i anoreksji.



Z A S T O S O W A N I E



BIOFEEDBACK jest stosowany do wprowadzania w stan

głębokiej relaksacji; zmniejszania lęku, fobii, bólów głowy,

karku i pleców; obniżania ciśnienia krwi, reedukacji nerwowo-

mięśniowej stanu po udarze mózgu i porażeniach.

Biofeedback ukazał także ogromne niewykorzystane

dotychczas możliwości mózgu, które z powodzeniem można

wykorzystywać do leczenia depresji, ADHD, skutków stresu,

zaburzeń procesów uczenia się, koncentracji i pamięci oraz

leczenia takich zaburzeń, jak nie trzymanie moczu, chroniczny

ból, padaczkę.



Osoba poddawana terapii steruje własnym obrazem EEG. Daje

to dowód na to, iż jesteśmy w stanie siłą własnego umysłu

sterować funkcjami fizjologicznymi naszego organizmu. Dzięki

odpowiedniej liczbie treningów możemy w sposób celowy

wzmacniać, bądź osłabiać czynności bioelektryczne mózgu.



Dla pacjentów, biofeedback jest maszyną działającą jako

pewnego rodzaju szósty zmysł, który pozwala im „zobaczyć”

lub „usłyszeć” wewnętrzne działanie ich ciała i za pomocą

własnych myśli sterowanie tym wewnętrznym mechanizmem.

Działanie Biofeedback’u



Działanie biofeedback’u to ciągły odbiór różnych



informacji poprzez odpowiednie narzędzia o zmianach



stanu fizjologicznego, czyli o ty co dzieje się aktualnie z



organizmem i jakie zmiany fizjologiczne w nim zachodzą,



niezbędne do sterowania rozmaitymi aktami



fizjologicznymi i przekazywania tych informacji do



ośrodkowego układu nerwowego (na ogół za



pośrednictwem receptora wzrokowego lub słuchowego



(inna droga niż normalna) Dzięki temu można nauczyć się



świadomie kontrolować i modyfikować funkcje, które



normalnie nie są zależne od naszej woli. Metoda ta



wykorzystywana jest między innymi w psychologii, w



medycynie, ale także w sporcie czy biznesie a także w

życiu



codziennym.



Rodzaje Biofeedbackingu



EEG jest jednym ze sposobów ułatwiania relaksacji,



gdyż elektroencelofalogram może być jednym ze



wskaźników rozluźnienia ogólnego. Wiadomo



bowiem, że fale alfa występują podczas czuwania (przy



zamkniętych oczach) i zanikają podczas snu. Zmiany



wiec w zakresie tego rytmu są wykorzystywane zatem



jako miernik relaksacji. Biopotencjały mózgowe,



odprowadzone przy użyciu elektrod



powierzchniowych (ułożonych w okolicy czołowej i



potylicznej), które wyodrębnia rytm alfa i sygnalizuje



wszelkie zmiany w tym względzie(poprzez zmianę



częstotliwości dźwięku). W ten sposób ułatwiona jest

więc



nauka dowolnego rozluźniania.



EMG – feedback –Elektromiografia jest bowiem kolejnym sposobem



dostarczania dodatkowych informacji o bierzącym stanie mięśni.



Informacje te dotyczą pojedynczych mięśni lub grup mięśniowych. Wiadomo



że w spoczynku nie występuje żadna aktywność bioelektryczna, a amplituda i



częstotliwość biopotencjałów zarejestrowanych w trakcie zapisu EMG



odzwierciedla stopień aktywności mięśnia. Tak więc podstawowe parametry



biopotencjałów mięśniowych mogą służyć jako miernik relaksacji bądź



aktywności określonych mięśni. Biopotencjały te odprowadzane są przy
użyciu



elektrod powierzchownych i doprowadzane do urządzenia ukazującego je w



różnej postaci. Jest kilka możliwości, prawie zawsze powtarzającym się



sposobem jest przetworzenie tych potencjałów na fale dźwiękowe, dzięki



czemu głośnik urządzenia informuje pacjenta o stanie rozluźnienia lub



aktywności ćwiczonych mięśni. Ćwiczący ma za zadanie zwiększyć lub



zmniejszyć aktywność bioelektryczną określonych mięśni co najłatwiej



pokazać mu na ekranie oscyloskopu w postaci zapisu EMG. Pacjent musi
zatem



dokonać analizy obserwowanych zapisów i wprowadzać korekty – poprzez
napinanie bądź rozluźnianie mięśni.



GSR (Galvanic Skin Response) lub BSR (Basal Skin



Response) – feedback mierzy elektryczne przewodzenie



skóry, które zmienia się w zależności od ogólnego



pobudzenia współczulnego układu nerwowego. Elektrody



montuje się na opuszkach palców. Biofeedback GSR



najlepiej wykrywa zależności między stanem
somatycznym



i psychicznym człowieka, dlatego wykorzystywany jest w



wykrywaczach kłamstw. Wykres GSR ma największy zasięg



i jest najbardziej czułym pomiarem ze wszystkich rodzajów



biofeedbacku. W medycynie służy do monitorowania



przebiegu hipno- i psychoterapii, leczenia nadciśnienia,



dychawicy oskrzelowej, nadmiernego pocenia się. Jest



również polecany osobom zdrowym dla poprawy



koncentracji, panowania nad emocjami i relaksacji.



Biofeedback oddechowy – aparat do

biofeedbacku składa się z czujnika rytmu i długości
wydechów. Wyniki pokazywane są za pomocą
krzywej audiowizualnej. Ma zastosowanie u
pacjentów z padaczką i chorobami układu
oddechowego i układu krążenia.



Biofeedback temperaturowy – temperatura

skóry zależy, oprócz czynników zewnętrznych,
również od stanu psychicznego człowieka. Czujnik
temperatury zakłada się na opuszkę palca. Celem
treningu jest osiągnięcie wyższej temperatury niż
aktualna u danego pacjenta. Biofeedback
temperaturowy stosowany jest do treningu relaksu,
ale także w medycynie do leczenia niedokrwienia
kończyn, chorobie reumatycznej, astmie.



Biofeedback HEG mierzy temperaturę

głowy za pomocą termometru na
podczerwień umieszczonego na głowie lub
wykorzystuje zmiany spektrum podczerwieni
generowanej przez przepływająca krew



Biofeedback SCP Wolne potencjały korowe

- zmiany polaryzacji kory mózgowej,
rejestrowane na powierzchni czaszki jako
wolne potencjały. Negatywna polaryzacja
oznacza większą aktywność pracy neuronów
w rejestrowanym obszarze mózgu. Trenuje
się poniżej częstotliwości 1-2 Hz.

Urządzenia do

Biofeedback’u

Silva Trainer

Mierzy on oporność elektryczną skóry, która
zmienia się wraz z częstotliwością fal mózgowych i
w zależności od tej wartości oscyluje z określoną
częstotliwością (zwykle wydając krótkie dźwięki o
jakieś częstotliwości). Im bardziej się relaksujesz,
tym wolniej pracuje twój mózg i tym wolniej
oscyluje Trainer. Biologiczne sprzężenie zwrotne
polega tutaj na tym, że mózg na bieżąco
rozpoznaje, kiedy spowalnia częstotliwość fal
mózgowych i naturalnie eliminuje te elementy,
które w tym przeszkadzają.



Sita Learning System

W tym urządzeniu do wprowadzenia w stan
alfa wykorzystane zostały okulary z dwiema
migającymi diodami i czujnik reagujący na
rytm oddechu.



Watcher

Urządzenie w swym działaniu wykorzystuje
zależność pomiędzy poziomem rozluźnienia, a
opornością naskórka. Oporność skóry jest
dobrym wyznacznikiem rozluźnienia a zestaw
dość dobrze i szybko reaguje na każdą zmianę
np. naszego nastroju. Podczas irytacji,
częstotliwość dźwięku generowanego przez
program bio natychmiast się zwiększa.
Analogicznie, po zamknięciu oczu i rozluźnieniu
się, zestaw reaguje zmniejszeniem
częstotliwości i przyjemniejszym dźwiękiem.
Urządzenie do pracy wymaga komputera wraz z
kartą dźwiękową.

KONIEC