Życzenia
<<to, czego się
komuś życzy z
jakiejś okazji; też:
formułka, za
pomocą której
składa się
życzenia>>
Struktura wypowiedzi życzeń:
część wstępna zawierająca nazwę
miejscowości, z której życzenia są wysyłane,
datę,
część właściwa – życzenia, jakie nadawca
przekazuje adresatowi i z jakiej okazji,
część końcowa, w której jest zwrot
grzecznościowy i podpis autora życzeń.
Życzenia
– jako forma pisma użytkowego pojawia się już
w klasie I. Jest to, podobnie jak list, odroczona forma
rozmowy autora życzeń z odbiorcą.
Do typowych wyrażeń i zwrotów
frazeologicznych należą:
Życzenia:
serdeczne, najserdeczniejsze, szczere,
najlepsze, imieninowe, noworoczne, świąteczne
Życzenia:
składać, przesyłać
Życzyć:
szczęścia, pomyślności, zdrowia, powodzenia
itd.
Życzenia można formułować ustnie lub pisemnie.
Uświadamiamy uczniom cel składania życzeń
i zapoznajemy z formą i frazeologią.
Życzenia winny zawierać
informację:
komu
komu
czego
czego
kto
kto
życzy
życzy
Do składania i pisania życzeń
wykorzystujemy naturalne sytuacje:
święta rodzinne, religijne, rocznice, urodziny i imieniny.
Wskazujemy na tradycję składania życzeń w związku
z różnymi świętami. Tak więc ćwiczenia w
redagowaniu i wygłaszaniu życzeń mogą być
przeprowadzane wielokrotnie w ciągu roku szkolnego.
Dla poznania formy
i konwencjonalnej frazeologii możemy analizować teksty
życzeń „gotowych” poprzez pracę w zespołach, gdzie
uczniowie mieliby np. określać: cel i adresata życzeń
oraz okazję do ich składania. Gotowe teksty życzeń
mogą przygotować uczniowie klas starszych. Ćwiczenia
w indywidualnym układaniu życzeń
powinny być samodzielne, szczere i oryginalne.
Życie dostarcza wielu okazji do składania
życzeń.
Oprócz sytuacji osobistych są to wydarzenia
ogólnopaństwowe i zawodowe skłaniające do
wypowiadania życzliwych słów i okazywania
sympatii.
Nauczyciel powinien dostrzegać te okoliczności
i wyzyskiwać je podczas realizacji
celów wychowawczo-dydaktycznych.
Dzień Nauczyciela, Dzień Babci, Dzień
Mamy czy też zbliżające się święta mogą być
okazją do przeprowadzenia zajęć, na których
uczniowie będą uczyć się redagować życzenia.
Kochana Babciu,
w dniu Święta Babci
Życzę Ci szczęścia,
życia w radości i bądź
zawsze z nami.
Kochana Mamo, chcemy Ci
Powiedzieć, że Cię kochamy
i życzymy Ci żebyś
zawsze była radosna
i uśmiechnięta.
Przykładowe życzenia
Ćwiczenia w pisaniu użytkowych form wypowiedzi
na zajęciach z edukacji polonistycznej
traktowane są jako składowa część ćwiczeń w
mówieniu i pisaniu. Służą kształceniu sprawności
językowej dziecka oraz wykorzystaniu umiejętności
językowych w odpowiedniej sytuacji życiowej. Wśród
ćwiczeń w pisaniu nie zajmują one centralnej pozycji,
są jednak okazją do wzbogacenia słownictwa i
frazeologii, a ponadto uczą samodzielności myślenia i
działania. Użytkowe formy wypowiedzi są okazją do
twórczego realizowania ćwiczeń w formie zabaw.
Do ćwiczeń w pisaniu i wygłaszaniu życzeń można
wykorzystać różne środki dydaktyczne – magnetofon,
gry i zabawy dydaktyczne, inscenizacje
i gry dramatyczne
.
Przykładowy przebieg zajęć doskonalących układanie
i zapisywanie tekstu życzeń:
Oglądanie przez dzieci ekspozycji kart świątecznych z okazji
Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Swobodne wypowiedzi na
temat kart, które im się podobają.
Wybranie przez każde dziecko jednej kartki świątecznej i ciche
odczytanie życzeń.
Głośne czytanie treści życzeń.
Gromadzenie słownictwa potrzebnego do układania i
zapisywania życzeń, poprzez odszukiwanie i wskazywanie
przez dzieci odpowiednich fragmentów.
Przykładowe słownictwo:
Kochanym Rodzicom
Mojej Kochanej Mamusi
Kochanej Cioci
Szanownej Pani
Drogiemu Koledze
Kochanym Rodzicom
Mojej Kochanej Mamusi
Kochanej Cioci
Szanownej Pani
Drogiemu Koledze
Życzę, składam, przesyłam, przekazuję
Serdeczne życzenia, świąteczne życzenia,
najlepsze życzenia
Z okazji Świąt, z okazji Nowego Roku, z okazji
urodzin,
Wesołych i pogodnych świąt
Spokojnych i radosnych Świąt
Miłych przeżyć w gronie rodzinnym
Niespodzianek pod choinką
Ustalenie strony graficznej życzeń:
Miejscowość, data
Tytuł
Treść życzeń ...........
...........................
podpis
Pisma użytkowe
są specyficzną formą wypowiedzi.
Przy pisaniu pism użytkowych
należy mieć świadomość,
że redaguje się je
i wysyła w określonym celu.
Cel tej komunikacji
jest głównym wyznacznikiem
i zarazem kryterium doboru słów
dla wyrażenia podstawowej myśli.
Autor pisma musi wiedzieć
dlaczego pisze
i co chce dzięki pismu osiągnąć.
Ustne składanie życzeń przez dzieci.
Samodzielne układanie i pisanie treści życzeń.
Nauczyciel kontroluje pracę dzieci i służy im pomocą,
sprawdza poprawność wykonanej pracy.
Samodzielne wykonywanie przez dzieci kartek
świątecznych i przepisanie na nich ułożonych życzeń.
K. Lenartowska, W. Świętek:
„Inspirowanie wypowiedzi
pisemnych w klasach I-III”.
W. Skrzypiec: „Ćwiczenia
gramatyczno-ortograficzne
w klasach 1-3”.