Finanse ludności-
determinanty i charakter
przepływów pieniężnych
Justyna Szymańska nr albumu 150
597
Patrycja Turska nr albumu 150 599
Małgorzata Walczak nr albumu
150601
Kierunek Zarządzanie, studia
stacjonarne, rok II, semestr IV
Cel wystąpienia
Wyjaśnienie czym są finanse ludności.
Omówienie najważniejszych czynników
mających wpływ na przychody i koszty
gospodarstw domowych
Scharakteryzowanie przepływów pieniężnych
w gospodarstwach domowych.
Zilustrowanie gospodarstw domowych w
Polsce i wybranych krajach.
Finanse ludności (gospodarstw domowych, zwane
także finansami konsumentów lub finansami
osobistymi) zajmują się stosunkami
ekonomicznymi polegającymi na gromadzeniu i
wydatkowaniu zasobów pieniężnych przez
gospodarstwa domowe
Źródło: Dorota Korenik, Stanisław Korenik ,,Podstawy Finansów”,
Wydawnictwo Naukowe PWN 2008, str. 17
Finanse
Wśród determinant kształtujących zachowania
ekonomiczne gospodarstw domowych wyróżnić można:
Determinanty biologiczne i ekologiczne
Determinanty ekonomiczne
Determinanty demograficzne i społeczne
Determinanty kulturowe
Źródło: Czesław Bywalec ,,Ekonomika i Finanse Gospodarstw Domowych”,
wydawnictwo Naukowe PWN 2009, str.105-106
Determinanty przepływów
pieniężnych w gospodarstwach
domowych
Przez determinanty biologiczne i ekologiczne rozumiemy
wpływ anatomii i fizjologii poszczególnych członków
gospodarstwa na sposoby gospodarowania majątkiem i
budżetem domowym oraz uwarunkowania ekologiczne,
czyli oddziaływanie środowiska naturalnego.
Źródło: Czesław Bywalec ,,Ekonomika i Finanse Gospodarstw Domowych”, wydawnictwo
Naukowe PWN 2009, str.106
Determinanty biologiczne i
ekologiczne
Wśród ekonomicznych determinant wyodrębnić należy:
Rodzaj i stopień aktywności gospodarczej członków
gospodarstwa domowego
Zasoby majątkowe gospodarstwa majątkowego oraz
dostęp do dóbr publicznych
Dochody bieżące gospodarstw domowych i sposób i
pozyskania
Poziom i relacje cen dóbr nabywanych przez gospodarstwa
domowe
Podaż dóbr nabywanych przez gospodarstwa domowe oraz
sposoby ich dystrybucji
Źródło: Czesław Bywalec ,,Ekonomika i Finanse Gospodarstw Domowych”, wydawnictwo
Naukowe PWN 2009, str.107.
Determinanty ekonomiczne
Determinanty społeczne są to określone cechy i
parametry danego gospodarstwa, a także jego
relacje z otoczeniem, w tym przede wszystkim:
Skład gospodarstwa domowego
Aktywność i pozycja zawodowa
Poziom i rodzaj wykształcenia
Aspiracje kulturowe i społeczne
Więzi gospodarstwa domowego z otoczeniem
Źródło: Czesław Bywalec ,,Ekonomika i Finanse Gospodarstw Domowych”, wydawnictwo
Naukowe PWN 2009, str.115.
Determinanty społeczne
Są to czynniki które mają genezę
kulturową. Zaliczmy do nich:
Przyzwyczajenia, zwyczaje i tradycje
System wartości
Oddziaływanie wzorców konsumpcji
Edukacja ekonomiczna
Źródło: Czesław Bywalec ,,Ekonomika i Finanse Gospodarstw Domowych”,
wydawnictwo Naukowe PWN 2009, str.119-120.
Determinanty kulturowe
Przepływy pieniężne mogą mieć charakter:
Strumieni ekwiwalentnych (rynkowych)
Strumieni redystrybucyjnych (transfery)
Strumieni pieniężnych (kredytowych)
Źródło: Dorota Korenik, Stanisław Korenik ,,Podstawy Finansów”,
Wydawnictwo Naukowe PWN 2008, str. 33.
Przepływy pieniężne
Podstawową cechą ekwiwalentnych strumieni pieniężnych
jest występowanie wzajemnego świadczenia między
podmiotami uczestniczącymi w danym akcie rynkowym (np.
transakcja kupna-sprzedaży). Zjawiska te są związane z
przychodami i wydatkami realnymi dotyczącymi obrotu
towarami i usługami oraz wynagrodzeniem za pracę.
W warunkach gospodarki rynkowej zdecydowana większość
tych zjawisk jest regulowana przez procesy rynkowe, tylko
niewielka część podlega ustaleniom narzuconym np. przez
państwo lub związki zawodowe( przez ceny regulowane,
koncesje, wysokość płac itp.).
Mechanizm rynkowy (relacja popytu i podaży) wyznacza
wielkość wydatków i dochodów . Dodatkowym elementem
jest dobrowolność uczestnictwa poszczególnych podmiotów
w tych zdarzeniach.
Źródło: Dorota Korenik, Stanisław Korenik ,,Podstawy Finansów”, Wydawnictwo
Naukowe PWN 2008, str. 33.
Strumienie ekwiwalentne
(rynkowe)
Średnie bezrobocie i zarobki w
Polsce (w zł) na koniec VI 2011 r
Źródło: http://powrotnik.eu/index.php/srednie-bezrobocie-oraz-zarobki-w-polsce-i-europie/
Zsumowany koszt zawartości
koszyków w poszczególnych
miastach (w zł)
Źródło: http://www.bankier.pl/wiadomosc/Warszawa-i-Wroclaw-to-najdrozsze-miasta-w-Polsce-
1786396.html
Charakterystyczną cechą przychodów
redystrybucyjnych jest brak wzajemnego świadczenia
między podmiotami uczestniczącymi w danym
zdarzeniu finansowym. W tym wypadku przepływowi
środków pieniężnych nie towarzyszy przepływ dóbr (nie
ekwiwalentne przekazywanie już istniejących zasobów
pieniężnych). Można tu wyróżnić dwa rodzaje
redystrybucyjnych strumieni pieniężnych :
Przychody i wydatki redystrybucyjne o charakterze
budżetowym
Przychody i wydatki redystrybucyjne o charakterze
pozabudżetowym
Źródło: Dorota Korenik, Stanisław Korenik ,,Podstawy Finansów”, Wydawnictwo Naukowe
PWN 2008, str. 33.
Strumienie redystrybucyjne
(transfery)
Miesięczne koszty
użytkowania mieszkania lub
domu na osobę
Źródło: http://hoga.pl/lifestyle/14696/
Dotyczą one wyłącznie strumieni pieniężnych kredytowych
występujących w systemie bankowym. Wszystkie inne
operacje pożyczkowe (dotyczące pożyczek udzielanych
przez różne inne podmioty gospodarcze) należy traktować
jako transfery pozabudżetowe. Przychody pieniężne
kredytowe realizowane są przez instytucje poza bankowe,
zadłużające się w bankach. Wydatki kredytowe występują
w trakcie spłaty wcześniej wykorzystanych kredytów.
Znamienne jest, że w tych strumieniach pieniężnych nie
występuje druga strona tj. bank.
Źródło: Dorota Korenik, Stanisław Korenik ,,Podstawy Finansów”, Wydawnictwo
Naukowe PWN 2008, str. 33.
Strumienie
pieniężne (kredytowe)
Dochody i wydatki gospodarstw
domowych w Polsce na
osobę w latach 2005-2010
Źródło: http://hoga.pl/lifestyle/15263/
Szacowana struktura przeciętnych
miesięcznych wydatków w
gospodarstwie domowym na osobę we
wrześniu 2011
Źródło: http://hoga.pl/lifestyle/15263/
Polska na tle wybranych krajów
Europy
Źródło:http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,10869479,Polak_ubozszy_od_Europ
ejczyka__ale_za_to_taniej_kupuje.html
Podsumowanie
Finanse gospodarstw domowych to problemy związane z
gromadzeniem dochodów i ich wydatkowaniem.
Potrzeby gospodarstw domowych są nieograniczone,
natomiast ograniczone są środki niezbędne do ich
zaspokojenia.
Konsumpcja w gospodarstwach domowych uwarunkowana
jest wieloma czynnikami o różnym charakterze. Możemy tu
wyróżnić determinanty biologiczne, ekologiczne,
ekonomiczne, demograficzne, społeczne i kulturowe.
Największą rolę odgrywają czynniki ekonomiczne, ponieważ
wpływają one na możliwości konsumpcyjne gospodarstw
domowych.
Przepływy pieniężne gospodarstw domowych mają głównie
charakter strumieni ekwiwalentnych, uzupełniane są też
transferami takimi jak: podatki, renty, emerytury, zasiłki,
oraz przepływami kredytowymi.
Bibliografia
Czesław Bywalec ,,Ekonomika i Finanse Gospodarstw
Domowych”, wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Dorota Korenik, Stanisław Korenik ,,Podstawy Finansów”,
Wydawnictwo Naukowe PWN 2008.
Marlena Piekut ,,Polskie gospodarstwa domowe -dochody,
wydatki i wyposażenie w dobra trwałego użytkowania”,
Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2008
http://www.bankier.pl/wiadomosc/Warszawa-i-Wroclaw-to-
najdrozsze-miasta-w-Polsce-1786396.html
http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,10869479,Polak_ubozszy_
od_Europejczyka__ale_za_to_taniej_kupuje.html
http://hoga.pl/lifestyle/15263/
Dziękujemy za
uwagę