Ryzyko ubezpieczeniowe

Opracowała:
Katarzyna Janiak

Spis treści:

1. Ryzyko jako przedmiot ubezpieczenia:

a) znaczenie i istota ryzyka w ubezpieczeniach,
b) źródła ryzyka.

2. Elementy ryzyka.
3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego i

przykłady.

4. Proces zarządzania ryzykiem.
5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym.
6. Ubezpieczalność ryzyka.
7. Ryzyko w ubezpieczeniach na życie.
8. Próba identyfikacji ryzyk na polskim rynku

ubezpieczeniowym.

9. Zwiększona ocena ryzyka ubezpieczeniowego.
10. Pytania kontrolne.

1.

Ryzy

ko

jako

prze

dmio

t

ubez

piec

zeni

a

A.H

.

Wil

let

Komi

sja

ds.

Term
inolo

gii

Ubez

piecz

enio

wej



Definicje ryzyka ubezpieczeniowego:

1) ”Ryzyko jest czymś obiektywnym,
związanym z subiektywną
niepewnością”.

2) Niepewność co do nastąpienia
określonego zdarzenia w warunkach
istnienia dwóch lub większej liczby
możliwości.
3) Ubezpieczona osoba lub przedmiot.

1. Ryzyko jako przedmiot ubezpieczenia



Obecnie w ubezpieczeniach pojęcie
ryzyka jest rozumiane wieloaspektowo.
Używa się go co najmniej w kilku
znaczeniach, a mianowicie jako

:

1.Możliwoś

ć

nastąpienia

straty

2. Niepewność

3. Przedmiot

ubezpieczenia

4. Prawdopodobieństwo

wyniku innego niż

oczekiwany

5.

Niebezpieczeństwo

1. Ryzyko jako przedmiot ubezpieczenia



Źródła ryzyka można podzielić na dwie
grupy:

• zmiana pór roku

• zmiany klimatu

Elementy, na które

człowiek nie ma

wpływu i wynikają z

podstawowych

praw natury

• wykształcenie

• postęp techniczny

• potrzeby ludzkie

• czyny niedozwolone

Czynniki

kształtowane przez

człowieka i zależne

od niego

.

2. Elementy ryzyka



Wśród elementów ryzyka wyróżnia się :

niebezpieczeńst
wo

hazard

2. Elementy ryzyka



Niebezpieczeństwo – przyczyna lub
źródło straty.

Faza 1

Niebezpieczeństw

o potencjalne

(zagrożenie)

Akt (realizacja

niebezpieczeństwa)

Efekty (skutki)

niebezpieczeństwa

Faza 2

Faza 3



Hazard- zespół warunków i okoliczności, w
których dane niebezpieczeństwo realizuje się ,
tzn. tych, które mają wpływ na jego rozmiar i
nasilenie.

1)

hazard fizyczny

, np. w przypadku

niebezpieczeństwa kolizji drogowej –
oblodzenie jezdni

2)

hazard moralny

- przynosi bezpośrednie

szkody firmom ubezpieczeniowym

3)

hazard duchowy

- zaniedbanie działań

zapobiegających realizacji ryzyka

2. Elementy ryzyka

2. Elementy ryzyka

Różnica między hazardem duchowym a moralnym.

Hazard duchowy

Jeżeli ubezpieczony

nie dba o to, czy

jego dom się spali

Hazard moralny

Jeżeli ubezpieczony

podpali swój dom

w celu uzyskania

odszkodowania

ubezpieczeniowego

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego

Ryzyko

•finansowe

•niefinansowe

•statyczne

•dynamiczne

•fundamentalne

•partykularne

•czyste

•spekulatywne

•probabilistyczne

•estymacyjne

•przyrodnicze

•społeczne

•osobowe

•majątkowe

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 1)

Ryzyko finansowe

– jego realizacja

powoduje stratę finansową
(ubezpieczenia majątkowe)

Ryzyko niefinansowe

– stwarza

określone negatywne skutki dla
otoczenia

(niekoniecznie charakter finansowy)

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 2)

Ryzyko statyczne

– występuje niezależnie

od czasu, zmian technologicznych,
cywilizacyjnych, ekonomicznych.

•np. straty wynikające z działania żywiołów

lub z naturalnych procesów starzenia się
materiałów, środowiska geologicznego

Ryzyko dynamiczne

– związane ściśle ze

zmianami ekonomicznymi, organizacyjnymi
i technologicznymi

•np. zmiany cen, gustów konsumenckich,

kryzysy gospodarcze, moda, inflacja

3. Elementy ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 3)

Ryzyko fundamentalne

– ryzyko

bezosobowe; konsekwencją jego realizacji są
straty odczuwalne przez całe społeczeństwo.

•np. trzęsienia ziemi, katastrofalne

powodzie, huragany, wojny, niepokoje
społeczne, inflacja, bezrobocie.

Ryzyko partykularne

– ryzyko osobowe;

realizacja wynika z określonych działań
jednostki; straty wpływają na zachowanie
jednostki.

•np. kradzież, podpalenie, uderzenie

pioruna

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 4)

Ryzyko czyste

– realizacja ryzyka

powoduje stratę majątkową , a brak
realizacji nie daje żadnych korzyści.

Ryzyko spekulatywne

– sytuacja, w

której konsekwencjami jego realizacji
może być : strata, zysk lub brak straty i
zysku

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 5)

Ryzyko probabilistyczne

• aprioryczne- dające się obliczać
metodami matematycznymi;
• statystyczne- obliczane na podstawie
danych statystycznych.

Ryzyko estymacyjne

– przy jego ocenie

można stosować rachunkowe
określenie prawdopodobieństwa.

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 6)

Ryzyko przyrodnicze

- kreowane przez

samą przyrodę, zwane także ryzykiem
elementarnym.

•np. ryzyko powodzi, huraganu.

Ryzyko społeczne

– kreowane przez

człowieka jako jednostkę bądź
społeczeństwo.

•np. ryzyko pożaru związane z

użytkowaniem przez człowieka energii
elektrycznej.

3. Klasyfikacja ryzyka ubezpieczeniowego



Ad 7)

Ryzyko osobowe

– powoduje

uszczerbek w dobrach osobistych
takich jak życie, zdrowie, zdolność do
pracy.

Ryzyko majątkowe

– zagrażające

dobrom majątkowym, np. ryzyko
kradzieży, pożaru.

4. Proces zarządzania ryzykiem



Zarządzanie ryzykiem – system metod i
działań zmierzających do obniżenia
stopnia oddziaływania ryzyka
funkcjonowania podmiotu
gospodarczego i do podejmowania w
tym celu optymalnych decyzji.



W skrócie –

panowanie nad

niepewnością.



Cele:  minimalizacja strat wynikających
z realizacji danego ryzyka.

4. Proces zarządzania ryzykiem

1

2

3

4

5

4. Proces zarządzania ryzykiem



Postawa pasywna
polega na biernym
ponoszeniu ryzyka, bez
podejmowania prób
wyeliminowania go lub
ograniczenia. Może ona
wynikać z faktu
nieświadomości
występowania ryzyka,
nieumiejętności
oszacowania jego
rozmiarów lub braku
znajomości technik
zabezpieczających.



Postawa aktywna
polega na
podejmowaniu
przez podmiot
takich działań, które
mogą wyeliminować
lub ograniczyć
straty, jakie
mogłyby powstać
w wyniku
przeprowadzanych
transakcji.

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Manipulowanie
ryzykiem

są to metody

obchodzenia się z
ryzykiem, będące sumą
doświadczeń człowieka w
tej dziedzinie zdobytych w
przeszłości.

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym

Unikanie ryzyka

Zatrzymanie ryzyka

Kontrola ryzyka

Transfer ryzyka

Repartycja strat

Ubezpieczenie ryzyka

1

2

3

4

5

6

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Ad 1)

Unikanie ryzyka

– jest to indywidualna i

świadoma odmowa akceptacji nawet
chwilowego ryzyka.

Przykład 1:
Unikanie ryzyka utonięcia poprzez

niewchodzenie do wody.

Przykład 2:
Eliminacja ryzyka rozwodu , nie

zawierając małżeństwa.

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Aktywne

•Świadoma decyzja o

zatrzymaniu ryzyka
w części lub całości
przez osobę bądź
firmę

np. niepłacenie składki
samoubezpieczenie
•Główne motywy takiej

postawy: −finansowe
−pozafinansowe



Pasywne

•Bezwiedne

zatrzymanie ryzyka
wskutek ignorancji,
obojętności, lenistwa
lub arogancji.

np. ignorowanie ryzyka

kalectwa z powodu
nieszczęśliwego
wypadku przez osoby
w wieku

18 – 30 lat

Ad 2 )

Zatrzymanie ryzyka

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Zapobieganie stratom

•Wszelkie działania

ukierunkowane na
obniżenie

częstości

występowania strat.

np. wyposażenie

samochodu w
autoalarm
sygnalizujący
włamanie



Redukcja strat

•Działania

podejmowane w celu
zmniejszenia

wielkości

potencjalnych strat .

np. umieszczanie

czujników w
pomieszczeniach
zagrożonych pożarem

Ad 3)

Kontrola ryzyka

Działania podejmowane w celu obniżenia
częstości występowania strat, jak i ich
potencjalnych następstw.

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Ad 4)

Transfer ryzyka

Trzy sposoby transferu ryzyka:

Przez
umowę

Przez
zastosowani
e pewnych
określonych
klauzul
cenowych
lub
walutowych

Przez
łączenie
lub fuzję
firm

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Ad 5)

Repartycja strat

Repartycja strat – rozłożenie finansowych

skutków realizacji ryzyka na grupę.

Przykład :
Ryzyko związane z działalnością spółki.

 Ryzyko to rozkłada się na udziałowców
spółki lub jej akcjonariuszy.

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



Ad 6)

Ubezpieczenie ryzyka

Ubezpieczenie ryzyka – (kombinacja

wcześniejszych metod manipulacji)
polega na transferze ryzyka, jego
dystrybucji oraz kontroli ryzyka
rozumianej jako oddziaływanie
prewencyjne ubezpieczenia na postawę
ubezpieczonego.

5. Manipulacja ryzykiem ubezpieczeniowym



zalety

•Nieograniczona podaż usług

ubezpieczeniowych

•Powszechna dostępność

ubezpieczenia dla wszystkich
zainteresowanych, względna
taniość ubezpieczenia

•Szybkość kompensacji
•Względna pewność

kompensacji uwarunkowana
potencjałem finansowym
zakładów ubezpieczeń

•Bezkonfliktowy charakter

procedur odszkodowawczych



wady

•Nieubezpieczalność

niektórych ryzyk

•Ograniczona pojemność

finansowa
ubezpieczyciela

•Zasada ograniczonej

kompensacji

•Możliwość odmowy

ochrony
ubezpieczeniowej; brak
pewności kompensacji

c.d Ad 6)

Ubezpieczenie ryzyka

6. Ubezpieczalność ryzyka



Ubezpieczalność – zdolność do
akceptacji ryzyk przez zakłady
ubezpieczeń i reasekuracji.



Kryteria ubezpieczalności.

7. Ryzyko w ubezpieczeniach na życie



Specyfiką ubezpieczeń na życie jest to,
że obejmują one zdarzenia, które
muszą wystąpić ; niewiadomy jest tylko
termin ich wystąpienia.



Występujące klasyfikacje:

›

szczególne narażenie osób na śmierć lub
poszczególne przyczyny zgonu

np. uzależnienia, wykonywany zawód

›

wypadki powodujące śmierć lub
inwalidztwo

np. utonięcia, potrącenia przez pojazdy,

samobójstwa

8. Próba identyfikacji ryzyk na polskim rynku
ubezpieczeniowym



Dominacja ryzyk

„samochodowych”-65%



Płytkość rynku

9. Zwiększona ocena ryzyka ubezpieczeniowego



Ryzykowne branże :

papiernicza

drzewna

lakiernicza

Bibliografia

1. Fedor Marcin, Granice ubezpieczalności cz. 1,

http://www.gu.com.pl/index.php?option=com_content&task=vie
w&id=2130&Itemid=304

, dostęp 02.04.2012

2. Michalski Tomasz, Ryzyko w działalności człowieka, [w:]

Ubezpieczenia. Podręcznik akademicki, rozdz.1, Warszawa 2010, s.
15-51.

3. Ronka- Chmielowiec Wanda, Ryzyko jako przedmiot ubezpieczeń [w:]

Ubezpieczenia – Rynek i ryzyko, rozdz. 5, Warszawa 2002, s.129-
149.

4. Ronka – Chmielowiec Wanda, Ryzyko w ubezpieczeniach – metody

oceny, Wrocław 1997, s.9-21.

5. Stefańska Daria, Magdalena Szymkiewicz, Ryzyko ubezpieczeniowe,

http://www.knuidf.econ.umk.pl/pliki/ryzyko_konferencja_2010.pdf

,

dostęp 02.04.2012.

Pytania kontrolne



1. Podaj choć jedno znaczenie w jakim
możemy użyć pojęcia ryzyko w
ubezpieczeniach?



2. Wymień elementy ryzyka (2 elementy) ?



3. Podaj jedną „parę” ryzyk
uwzględnionych w klasyfikacji ryzyka
ubezpieczeniowego ?



4. Na czym (w skrócie ) polega proces
zarządzania ryzykiem ? (3 słowa )



5. Do jakiej metody manipulacji ryzykiem
ubezpieczeniowym zaliczysz ryzyko
związane z działalnością spółki ?