1

Cold Water

Survival

Przetrwanie w zimnej wodzie

mgr inż.. kpt.ż.w Mirosław Wielgosz

2

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

Opracowano na podstawie:
MSC.1/Circ.1185, 31.05.2006

GUIDE FOR COLD

WATER SURVIVAL

( Cyrkularz nr 1185 Komitetu Bezpieczeństwa na
Morzu IMO – „Wytyczne dla przetrwania w zimnej
wodzie )

3

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.

Wprowadzenie

4

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.1
• Celem tych wytycznych jest

zwrócenie uwagi na

niebezpieczeństwa wyziębienia które
mogą zagrażać twojemu życiu oraz
dostarczenie rad jak zapobiegać lub
zminimalizować te
niebezpieczeństwa.

• Dogłębne zrozumienie zawartych tu

informacji może pewnego dnia
uratować twoje życie.

5

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.2 Zatonięcie Titanica w 1912 r. dało

dramatyczny przykład efektów
zanurzenia w zimnej wodzie.

Częściowo z powodu braku zaopatrzenia
w:

–

ubrania ochronne

,

–

środki zapewniające pływalność

–

braku wiedzy o procedurach

przetrwania

, żadna z 1489 osób

zanurzonych w wodzie o temp. 0°C nie
była widocznie żywa, gdy 1 godz.50 min.
po zatonięciu przybył statek z pomocą
(ratowniczy).

6

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.3

Znaczna ilość ludzi mogła by być
uratowana, gdyby rozbitkowie i
ratujący wiedzieli więcej jak radzić
sobie z zimną wodą.

Prawie wszyscy rozbitkowie
na łodziach ratunkowych
pozostali żywi.

7

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.4 Podczas II Wojny Światowej

brytyjska Royal Navy straciła około
45 000 ludzi, z których około 30 000
straciło życie na skutek utonięcia lub
hipotermii.

Wielu z tych którzy utonęli, utonęli z
powodu bezradności wobec zimna.

Nawet obecnie schemat jest podobny.

8

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

1.5
• Znaczącym jest uświadomienie sobie,

że nie jesteś bezradny przy ratowaniu

własnego życia w zimnej wodzie.

• Utrata ciepłoty ciała jest procesem

stopniowym, a badania wskazują, że w

spokojnej wodzie o temp. 5°C

normalnie ubrana osoba ma 50%

szans przeżycia 3 godziny.

9

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

•

Proste techniki „samopomocy”

mogą przedłużyć ten czas, szczególnie

gdy osoba nosi pas ratunkowy.

•

Możesz to zmienić: poradnik ten

przeznaczony jest do pokazania w jaki

sposób.

10

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2.

Twoje ciało

11

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2.1 Zrozumienie jak twoje ciało

reaguje na „wystawienie” na zimne
powietrze lub wodę oraz wiedza,
jakie kroki możesz podjąć aby
pomóc swojemu ciału opóźnić
niszczące efekty stresu oziębienia
(

cold stress

) pomoże ci w walce o

przetrwanie w przypadku kontaktu
z zimną wodą.

12

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2.2
•

Wyobraź sobie, że ciało składa

się z

wewnętrznego rdzenia i

powłoki zewnętrznej.

•

Ciało wytwarza znaczne ilości

ciepła jako rezultat jego
normalnego funkcjonowania,
takiego jak ruch oraz trawienie
spożytych posiłków.

13

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2.3

•

Natura wymaga, aby rdzeń twojego ciała

utrzymywany był w idealnej temperaturze
37°C.

•

Sieć układu krwionośnego rdzenia i

powłoki zewnętrznej wyłapuje wytwarzane
ciepło i rozprowadza je po ciele.

•

Natura daje także twojemu ciału bardzo

dokładny system automatycznej regulacji
temperatury rdzenia na poziomie 37°C.

14

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

•

Na przykład: gdy temperatura wokół jest

wysoka w ciepły dzień lub w ciepłym
pomieszczenie,

naczynia krwionośne w

pobliżu skóry powiększają się, pozwalając
większej ilości krwi napływać do powłoki
zewnętrznej i zwiększają utratę ciepła

(body

heat loss).

•

Powoduje to dobre samopoczucie i chroni

przed wzrostem temperatury rdzenia.

•

Jeżeli otoczenie jest zimne,

twoje ciało

zwęża naczynia krwionośne powłoki
zewnętrznej

i utrzymuje cenną ciepłotę ciała

przez zbyt szybką utratą.

15

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2.4
•

Ten system regulacyjny dąży do

utrzymania

stałej temperatury rdzenia

,

niezależnie od zmian temperatury otoczenia
wokół ciebie.

•

Ciało może wykonać to tylko z pewnymi

ograniczeniami.

•

Istnieją poziomy

„wystawienia”

na zimno,

przy których ciało musi otrzymać pomoc w
utrzymaniu naturalnej temperatury rdzenia
37°C.

•

Musisz pomóc ciału podejmując

odpowiednie działania i nosząc odzież
ochronną.

16

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

3.

Utrata ciepłoty ciała

i izolacja

(termiczna)

17

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

3.1 Ciało zwykle traci ciepło (do otoczenia) w

następujący sposób:

• 3.1.1 Przekazanie ciepła przez bezpośredni

kontakt z zimna woda lub innymi

materiałami.

– ciepło uchodzi z ciała o względnie wysokiej

temperaturze do substancji o niższej

temperaturze.

– pewne substancje są lepszymi przewodnikami

ciepła niż inne.

– woda przewodzi ciepło 20 razy szybciej niż

powietrze (!!!)

18

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

3.1.2

Wymiana ciepła przez wiatr lub prądy

wodne:

• wiatr jest dużo zimniejszy dla ciała niż

stojące powietrze.

• wyziębienie przez wiatr znane jest jako

wind-chill. effect

.

• podobnie ruchoma woda wokół ciebie jest

zimniejsza dla ciała niż woda stojąca o tej

samej temperaturze.

19

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

3.2

•

W prawie żadnej części świata człowiek

nie może przeżyć bez pomocy odzieży.

•

Ubrania same w sobie nie ogrzewają

ciała

; ciało w rzeczywistości ogrzewane jest

przez swój system ochrony cieplnej.

20

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

• Ciepło ciała ogrzewa warstwę powietrza

uwięzioną pomiędzy skórą a ubraniem.

• To właśnie ta warstwa powietrza powoduje

izolację cieplną.

• Gdy warstwa ta zostaje utracona, zmniejsza

się izolacja.

• Warstwa powietrza uwięziona między skórą

a ubraniem może zostać utracona

(przemieszczona)

przez ruch ciała lub

wyparta przez wodę.

21

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

• W obu przypadkach cenne ciepłe

powietrze zostaje wyparte, a
temperatura skóry spadnie.

• Ciepło z rdzenia ciała zostanie użyte

do utrzymania temperatury skóry.

• Jeżeli utrata ciepła ze skóry

pozostanie bez kontroli, spadnie
temperatura rdzenia.

22

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

4.

Hipotermia

(ang. Hypothermia)

23

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

4.1

Utrata ciepłoty ciała jest jednym z

największych niebezpieczeństw dla

przetrwania człowieka w wodzie.

Szybkość utraty ciepła zależy od:

• temperatury wody i powietrza;
• prędkości wiatru;
• stanu morza;
• długości czasu spędzonego w wodzie;
• noszenia

ubrań ochronnych

;

• typu ciała rozbitka;
• stanu psychicznego i zdrowotnego rozbitka;
• poziomu alkoholu i niektórych narkotyków / leków

w ciele rozbitka;

• sposobu zachowania rozbitka (w wodzie).

24

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

4.2 Nienormalnie niska temperatura rdzenia może

być rozpoznana przez różne symptomy.

• Bardzo wcześnie w czasie kontaktu z zimną

wodą ciało próbuje zwalczać znaczny ubytek

ciepła przez zwężanie powierzchniowych naczyń

krwionośnych (

aby zmniejszyć transfer ciepła

przez krew na zewnątrz

) oraz przez

dygotanie

ciała (

w celu wytworzenia większej ilości

ciepła

).

• Jednak, gdy wystawienie na działanie zimna jest

znaczące, ciało nie jest w stanie obronić się lub

wyprodukować wystarczającej ilości ciepła

• Temperatura rdzenia zaczyna spadać.

•

Gdy temperatura rdzenia ciała spadnie

poniżej 35°C, człowiek wpada w stan

hipotermii.

25

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

4.3

• Występuje wtedy:

– złe samopoczucie,
– zmęczenie,
– słaba koordynacja,
– odrętwienie (

numbness

),

– problemy z wymową,
– dezorientacja, oraz chaos psychiczny.

• Podczas dalszego spadku temperatury

wewnętrznej morze nastąpić utrata przytomności,

dygotanie przechodzi w sztywność mięśni, źrenice

oczu mogą być powiększone.

26

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

• Bicie serca staje się nieregularne, wolne i słabe, a

puls ledwie wyczuwalny.

• Chociaż śmierć może nastąpić w każdym stadium

hipotermii, gdy temperatura ciała jest bardzo

niska,

trudno jest rozpoznać, czy osoba jest

żywa czy martwa.

• Śmierć z powodu hipotermii określana jest jako

niepowodzenie w odzyskaniu normalnej

temperatury ciała

.

27

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

5.

Opuszczanie statku

(ang. ship abandonment)

28

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

5.1

Statek może zatonąć w czasie
krótszym niż 15 min.

• Pozostawia to mało czasu na

ułożenie planu akcji, toteż
znaczącym jest dokładne
planowanie, aby być gotowym w
niebezpieczeństwie.

• Oto wskazówki które należy

pamiętać opuszczając statek

(patrz także

załącznik 1):

29

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.1



Włóż tyle warstw ciepłych ubrań ile

możliwe, łącznie z ochroną stóp.



Upewnij się, że okryłeś głowę,

twarz, kark, ręce i stopy.



Zapnij guziki i/lub zamki

błyskawiczne aby ochronić się przed
wodą przepływającą przez ubrania.

30

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.2

Jeżeli na wyposażeniu znajduje się
kombinezon ratunkowy (

immersion

suit

) – nałóż go na ciepłe ubranie.

31

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.3

Jeżeli kombinezon ratunkowy nie
posiada własnej pływalności załóż pas
ratunkowy i przed wejściem do wody
upewnij się, że jest odpowiednio
zamocowany.

!!! W zimnej wodzie natychmiast
utracisz pełną funkcjonalność
palców !!!

32

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.4



Jeżeli czas pozwala, wszystkie

osoby powinny przed wejściem do
środka ratunkowego (lub w innym
przypadku natychmiast po wejściu
do niego) zażyć środki przeciw
chorobie morskiej.



Choroba morska zmniejsza szanse

przeżycia, gdyż wymioty usuwają z
organizmu cenne płyny oraz generalnie
czyni cię bardziej podatnym na
hipotermię i zmniejsza szanse przeżycia.

33

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.5

 Jeżeli możliwe, unikaj

wchodzenia do wody.

 Np. wchodź do jednostek ratunkowych

opuszczanych żurawikami na wyznaczonym
pokładzie lub przez morskie systemy
ewakuacji (

MES – Marine Evacuation

System

).

 Gdy powyższe systemy „suchej” ewakuacji

do środków ratunkowych nie są osiągalne,
użyj sztormtrapu lub, gdy konieczne opuść
się na linie lub wężu

pożarowym.

34

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.6


Nie wchodź do wody tak długo jak to

możliwe !



Próbuj minimalizować szok termiczny

towarzyszący nagłemu kontaktowi z zimną wodą.

 nagły skok do zimnej wody może spowodować nagłą śmierć,
 niekontrolowany wzrost szybkości oddechu może skutkować

nabraniem wody w płuca.



Jeżeli skakanie do wody jest nieuniknione, próbuj

trzymać łokcie przy ciele, zakryj nos i usta jedną ręką,
pewnie trzymając jej nadgarstek lub łokieć drugą ręką.



Unikaj skakania na namiot tratwy lub skakania za

tratwę w stronę rufy statku, gdyż statek (z uwiązaną
jeszcze tratwą) może ciągle poruszać się do przodu.

35

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.7


Gdy znajdziesz się w wodzie, przypadkowo

lub w czasie opuszczania statku zorientuj się

w swoim położeniu, spróbuj zlokalizować:

 statek,
 łodzie ratunkowe,
 tratwy,
 innych rozbitków
 inne pływające obiekty.



Gdy nie byłeś w stanie przygotować się

przed wejściem do wody, zapnij ubranie teraz.

36

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.7 cd.

 W zimnej wodzie możesz odczuć silne

dygotanie i silny ból. Są to naturalne

działania ciała które nie są groźne.

 Jednak musisz podjąć działania tak szybko

jak to możliwe, zanim utracisz pełną

sprawność rąk:

 zapnij ubranie;
 włącz światła sygnałowe;
 zlokalizuj gwizdek itp.

37

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.8



Gdy unosisz się na wodzie nie płyń.



Dopłyń tylko do pobliskiego środka

ratunkowego, innych rozbitków lub
obiektu pływającego na który możesz
wejść lub oprzeć się na nim.

 Niepotrzebne pływanie wypompuje

ewentualną ciepłą wodę spomiędzy ciała i
warstw ubrań zwiększając szybkość utraty
ciepła.

38

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.8 cd.

 Dodatkowo niepotrzebne ruchy rąk i nóg

powodują transfer ciepłej krwi z rdzenia
kończyn i zewnętrznych części ciała.

 Może to skutkować gwałtowną utrata

ciepła.

 Pozostań nieruchomy przyjmując

odpowiednią pozycję zapobiegającą
utonięciu.

39

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.9


Pozycja ciała jaką przyjmujesz w

wodzie jest także ważna dla

utrzymania ciepła.



Staraj się utrzymywać na wodzie

tak spokojnie jak to tylko możliwe, z

łokciami przy ciele, ręce

skrzyżowane z przodu na pasie

ratunkowym.

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.9 cd.



Pozycja H.E.L.P. !!!

(Heat Escape

Lessening Posture).



Pozycja ta

minimalizuje

ekspozycję

powierzchni ciała na

zimną wodę.

 Staraj się utrzymać

głowę i kark nad

powierzchnią wody.

40

41

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.10


Staraj się wejść do tratwy, szalupy lub

innego obiektu pływającego jak najszybciej w

celu skrócenia czasu zanurzenia w wodzie.



Pamiętaj: ciel ciała tracisz wiele razy

szybciej w wodzie niż w powietrzu.



Odkąd efektywność twojej izolacji cieplnej

została poważnie zredukowana przez

zamoczenie w wodzie, musisz starać się

osłonic przed wiatrem aby uniknąć jego

wychładzającego działania.

42

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.10 cd.



Gdy uda ci się wejść do łodzi

ratunkowej, osłonę taką możesz wykonać z

brezentu lub nieużywanej odzieży.



Zbicie się w grupę z innymi rozbitkami

na łodzi czy tratwie także zwiększa

zdolność zachowania ciepła.

43

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.11


Myśl pozytywnie o przetrwaniu i

ratownictwie.



Zwiększy to twoje szanse wydłużenia

czasu przeżycia do przybycia pomocy.

Zdecydowana wola przeżycia

czyni wielką różnicę !

44

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

6.

Postępowanie z

rozbitkiem

podjętym z wody.

(ang. Treatment of the immersion survivor )

45

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

6.1


Wyprowadzanie z hipotermii zależy

oczywiście od stanu rozbitka i posiadanego
wyposażenia.



Generalnie przytomni i sprawni rozbitkowie

wymagają

przede wszystkim zdjęcia wszystkich

mokrych ubrań i zastąpienia i suchymi oraz
kocami.



Jeżeli możliwe, powinni być

podnoszeni z

wody w pozycji poziomej

(lub układani w tej

pozycji po podjęciu z wody, lub pozycji
bezpiecznej w przypadku osób
nieprzytomnych) tak szybko jak to możliwe i
trzymani w tej pozycji.

46

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz



Ciepłe słodkie napoje powinny być podawane tylko

gdy ofiara jest w pełni przytomna.



Zaleca się pozostawić ofiarę w ciepłym otoczeniu
nie przekraczającym temp. 25°C

(temperatura

pokojowa).

 Nie zezwalać na picie alkoholu i palenie

papierosów, jak również na masowanie i uciskanie /
szczypanie zimnej skóry.



Zasze bież pod uwagę, że nawet przytomni

rozbitkowie mogą przewrócić się i stracić
przytomność zaraz po uratowaniu.



Dlatego powinni być trzymani w pozycji leżącej z
nogami lekko uniesionymi (ang.

the shock position

) i

nadzorowani dopóki temperatura rdzenia
przekroczy 35°C

(patrz także załącznik 2).

47

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

6.2



W poważniejszych przypadkach, gdy:



rozbitek nie trzęsie się z zimna,



jest półprzytomny,



nieprzytomny,



widocznie (pozornie) nieżywy

konieczna będzie natychmiastowa pierwsza
pomoc dla podtrzymania życia podczas
oczekiwania na poradę medyczną z
dokładniejszymi procedurami.



Porady takiej należy szukać natychmiast,

nie opóźniając działań pierwszej pomocy.

48

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

Zalecane środki
pierwszej pomocy dla
rozbitka podjętego z
wody:

49

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.1

Ratując zawsze sprawdź oddech i puls
rozbitka (przez minutę po każdej
stronie szyi).

50

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.2


Jeżeli rozbitek nie oddycha, upewnij się, że

jego drogi oddechowe są drożne ( usuń
przeszkody – wodorosty itp.), odchyl głowę do
tyłu, unieś podbródek i rozpocznij natychmiast
sztuczne oddychanie (usta-usta, usta-nos)



Jeżeli brak jest akcji serca można

zastosować jego masaż.

Jednak musisz być

pewny, że nie ma w ogóle pulsu (pamiętaj,
że hipotermia znacznie zwalnia i osłabia
puls).



Działania takie raz rozpoczęte muszą być

kontynuowane do pełnego przywrócenia
temperatury lub dostarczenia do szpitala.

51

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.3



Jeżeli rozbitek oddycha a jest

nieprzytomny, ułóż go w pozycji
bezpiecznej.



Jest to konieczne dla upewnienia

się, że oddychanie nie zostanie
zatrzymane przez język lub wymioty.

52

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.4



Unikaj niepotrzebnego poruszania

rozbitka jeżeli nie jest to konieczne do
stwierdzenia czy nie występują
znaczne urazy.



Nie zdejmuj nawet mokrej odzieży

,

nie masuj go.

53

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.5


Zabezpiecz przed dalszą utrata ciepła

przez parowanie i wystawienie na wiatr.



Starannie owiń pacjenta kocami i/lub

workami termicznymi

(ang. thermal

protective aid)

lub dużymi plastikowymi

workami i przetransportuj natychmiast
w obszar osłonięty od wiatru lub
nadbudówki do pomieszczenia o
normalnej temperaturze pokojowej,
utrzymując go poziomo z głową lekko w
dół.

54

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.6


Porada w sprawie przywrócenia temperatury

(

re-warming

) i decyzja odnośnie dalszego leczenia

powinna być podjęta przez lekarza.

 Jeżeli nie ma możliwości otrzymania natychmiastowej

porady lekarskiej kontynuuj stosowanie podstawowych
procedur pierwszej pomocy wymienionych w podpunktach
1 – 5 (powyżej).



Dodatkowo, nawet gdy ratowana osoba jest

zimna lub widocznie nieżywa, lub gdy jego stan
pogarsza się, i/lub zanika puls i oddech,

sztuczne

oddychanie nie powinno zostać przerwane do
przywrócenia temperatury ciała

.

55

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz



W osłoniętym ciepłym pomieszczeniu, ubranie
rozbitka może zostać pocięte i usunięte przy minimum
ruchu ciała.



Następnie owiń rozbitka w koce dla zmniejszenia
dalszej utraty ciepła.



Najlepszą metoda aktywnego przywracania

temperatury jest nadmuch ciepłego powietrza
(max. 40°C), pod koce okrywające ratowanego.



Alternatywnie używaj ogrzanych koców lub
prześcieradeł / pościeli, (temp. ok.40°C, nie więcej).



Nigdy nie stosuj gorącej kąpieli lub prysznica !

56

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

.7



Pasywne metody ogrzewania nie są
zbyt efektywne.



Nie próbuj ogrzewać osoby przez

dynamiczny ruch.



Włóż termofory lub butelki z ciepłą
wodą pod koc, w okolicach głowy , szyi,
klatki piersiowej, i pachwin.



Nigdy nie przytykaj tych gorących
obiektów do gołej skóry, gdyż zimna
skóra jest bardzo podatna na oparzenia.

57

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

6.3



Jeżeli wspomniane powyżej metody są
nieosiągalne, zastosuj ogrzewanie
przez bezpośredni kontakt ciało –
ciało

(body-to-body)

z ratowana osobą.



Dodatkowo owiń kocem obie osoby.



W każdym przypadku kontroluj puls i
oddech.

58

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

6.4

Powyższe podstawowe wytyczne
pierwszej pomocy nieprzytomnej
osobie mogą być przedstawiane
graficznie w postaci diagramów.

59

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

START

(Gdy możliwe, ratuj w mniej więcej

horyzontalnej pozycji)

60

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

CZY OSOBA ODDYCHA?

TAK

1. Osłoń w celu uniknięcia dalszej utraty ciepła przez

parowanie.

–

unikaj niepotrzebnego poruszania rozbitka,

–

pozostaw mokre ubrania,

–

owiń w koce i/lub plastikowe worki.

–

przenieś do osłoniętego od wiatru pomieszczenia.

2. Gdy możliwe ułóż w pozycji bezpiecznej.
3. Gdy osiągalny, powinien podawany być tlen.
4. Gdy rozbitek ma wodę w układzie oddechowym, zmuś

go do głębokiego oddychania lub kaszlu.

5. Zażądaj pomocy medycznej.
6. Obserwuj rozbitka dopóki nie wystąpią

drgawki/trzęsienie się z zimna. Przy braku porady
medycznej przywracaj ciepło ciała rozbitka metodą
aktywną lub pasywną opisana w rozdziale 6.

61

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

NIE

(oddycha)

1. Oczyść drogi oddechowe, sprawdź puls.
2. Natychmiast rozpocznij sztuczne oddychanie (

mouth-to-

mouth, mouth-to-nose

). Gdy puls jest niewyczuwalny rozpocznij

masaż serca.

3. Osłoń od wiatru, unikaj niepotrzebnego poruszania. Pozostaw

mokre ubrania, owiń w koce i/lub plastikowe worki. Sprawdzaj
puls, oddech i przytomność ofiary oraz aktywnie przywracaj
temperaturę gdy osoba wygląda na nieżywą lub jej stan
pogarsza się.

4. Szukaj pomocy medycznej. Gdy nieosiągalna kontynuuj

sztuczne oddychanie aż pacjent

w pełni odzyska temperaturę*

lub zostanie przetransportowany do szpitala.

___________________________________________________________

*

W hipotermii osoba nie może być uznana za zmarłą dokąd nie
zostanie przywrócona temperatura i nie wykazuje funkcji ciała.
In the context of hypothermia a person cannot be presumed
dead until he is re-warmed and shows no bodily functions.

62

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz



Osoba z zatrzymaną akcją serca

spowodowaną głęboką hipotermią ma
bardzo duże szanse przetrwania jeżeli
prowadzony jest masaż serca do
chwili odzyskania właściwej
temperatury ciała.



Sztuczne oddychanie „usta – usta”

przez dłuższy okres czasu jest bardzo
trudne i wyczerpujące.

63

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz



Wykonywanie klasycznego sztucznego

oddychania jest ciężką pracą fizyczną.



Tak szybko jak to możliwe użyj pomocy

medycznych do reanimacji, aby uczynić ją

znośną dla ratującego i bardziej efektywną dla

mózgu i serca ratowanego któremu brakuje

tlenu.



Użyj: worków wentylacyjnych, rurek,

dozowników tlenu.

use a ventilation bag, Guedel-airway, oxygen-

delivery device, Combitube-airway (which

enables the helper to do rescue breathing

directly into a pipe positioned in or at the

entrance of the trachea), etc.

64

Guedel-airway

Combitube-airway

65

66

67

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz



Klatka piersiowa i mięśnie osoby w

hipotermii są sztywne.



Efekt pompowania powietrza do płuc

może być zwiększony przez używanie
ręcznego przenośnego sprzętu
medycznego

wyposażonego w

kubek/kielich ssący do aktywnego
uniesienia klatki piersiowej w pobliżu szyi
podczas dekompresji.



Niezbędny jest wcześniejszy instruktarz

używania tych urządzeń bardziej
efektywnie w podstawowej reanimacji.

68

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

7.

PODSUMOWANIE

69

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

7.1

W skrócie wyjaśniono, jak twoje ciało

reaguje na zimno, co możesz zrobić by

ochronić się przed szkodliwym

działaniem zimna i

jak kierować

pomocą dla podjętego z wody rozbitka

.

70

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

PODSUMOWANIE Z WAŻNYMI

DO ZAPAMIĘTANIA UWAGAMI.

POSTĘPUJ ZGODNIE Z NIMI – TWOJE

ŻYCIE MOŻE ZALEŻEĆ OD NICH.

71

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

1. Swoje działania w niebezpieczeństwie

planuj z wyprzedzeniem !

Zadawaj sobie pytania:

• co byś zrobił gdyby pojawiło się

niebezpieczeństwo?

• gdzie jest najbliższe wyjście na pokład w

celu ewakuacji ?

• gdzie jest najbliższy kombinezon ratunkowy,

pas ratunkowy, łódź lub tratwa ratunkowa ?

• jak szybko dotrzeć do ciepłej odzieży,

rękawic, wyposażenia zabezpieczającego
przed zimnem?

72

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

2. Poznaj zasady działania sprzętu

ratunkowego

.

W niebezpieczeństwie nie ma

czasu na naukę.

73

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

3. Nawet w tropiku, przed

opuszczeniem statku, włóż

kilka

warstw ubrań

aby uniknąć efektu

wyziębienia.

Nałóż kombinezon ratunkowy jeżeli
jest dostępny.

74

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

4. W niebezpieczeństwie

nałóż pas

ratunkowy

tak szybko jak to

możliwe.

75

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

5. Opuszczając statek staraj się

wejść do szalupy lub tratwy
suchym bez wchodzenia do
wody.

Weź tabletki przeciw

chorobie morskiej tak

szybko jak to możliwe.

76

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

6. Gdy zanurzenie w wodzie jest

konieczne, staraj się wchodzić do
wody stopniowo.

77

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

7. Pływanie zwiększa utratę ciepła

ciała.

Płyń tylko do najbliższego środka
ratunkowego.

78

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

8. Aby zmniejszyć utratę ciepła

ciała próbuj utrzymywać się
na wodzie ze złączonymi
nogami, łokciami przy tułowiu
i rękami skrzyżowanymi na
klatce piersiowej.

79

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

9.


Gdy jesteś w niebezpieczeństwie,

musisz przeżyć.



Zmuszaj się do utrzymania woli

przetrwania.



Tworzy to różnicę pomiędzy

życiem i śmiercią.

80

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

7.2

Podsumowując, wcześniejsze
planowanie, przygotowanie i

pozytywne myślenie

może być

najbardziej znaczącym czynnikiem w
twojej walce z zanurzeniem w zimnej
wodzie i przetrwaniu.
Zapoznaj się z zawartością tego
przewodnika*

*

Dodatkowe informacje na

www.sarrrah.de

81

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

ZAŁĄCZNIK 1

LISTA KONTROLNA DLA

PRZETRWANIA W ZIMNEJ
WODZIE

82

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

Co mogę zrobić dla przeżycia,

dłuższego pozostawania w zimnej
wodzie, nawet przez kilka godzin ?

Gotowość do sytuacji awaryjnych:

• Odporność na zimno;
• Sprawność fizyczna (trening) ;
• Ćwiczenia w sytuacjach awaryjnych;
• Wiedza o przetrwaniu w zimnej wodzie;
• Zawsze miej plan !

83

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

IN A DISTRESS ALERT SITUATION:
• Put on as many layers as possible, alternating

thin/close-meshed and thick/wide-meshed! The outer
layer should be as watertight as possible. Fasten,
close and/or button-up clothing to prevent cold water
flushing through the clothing.

• Okryj głowę, szyję i twarz;.
• Wear robust, laced boots (better than Wellingtons)!
• Put an immersion suit over the warm clothing!
• Drink a lot (warm tea is best, no alcohol: that reduces

chances of survival in cold water!)

• Take anti-seasickness tablets as soon as possible.
• Be sure that all your clothing, life jacket and lifebelt

are secured correctly! In cold water you will lose full
use of your fingers immediately. Check each other!

84

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

SHIP ABANDONMENT:
• Avoid entering the water for as long as possible!
• Automatic life vests should be manually activated

before you enter the water and after you leave the
interior of your ship.

• Enter the water as late as possible and as slowly (step

by step) as possible to prevent cold shock!

• Do not jump into the water (danger of cold shock)!
• If falling into the water, keep your elbows to your sides

and cover your nose and mouth with one hand, holding
the wrist or elbow firmly with the other hand!

• Be prepared that the first contact with the cold water

will stress your circulation, breathing and nervous
system.

• Within a few minutes of minimum movement the .pain.

of your skin will become more tolerable.

85

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

IN THE WATER:
• Float on your back with a minimum of leg

movement!

• Stay calm. Float as still as possible, legs together,

elbows close to your side, and arms folded across

the front of your lifejacket.

• Keep as much skin as possible out of the water!
• Huddling close to others will conserve body heat.
• Keep a positive attitude of mind. You will be the

lucky one to be rescued! You can survive a long

time in cold water, even in deep hypothermia,

even when unconscious. Rescuers are searching

for you! This positive attitude helps your body to

keep its core temperature.

• Do not drink or inhale seawater!

86

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

APPENDIX 2

CHECKLIST FOR RESCUERS

87

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

FIRST AID AFTER COLD WATER IMMERSION:
• Do search long enough! Survival is possible, even after many hours in

cold water. Ask MRCC for advice; whether to give up or not.

• Do not expect any kind of assistance from a person in need of rescue! A

full and coordinated use of fingers and arms will be not possible. Lifting

an arm for taking hold of a rope can induce the sinking and drowning of

the victim.

• If circumstances allow, the rescued person should always be

transferred in a horizontal body position including when being lifted

from the water.

• A person with hypothermia should lie down and be kept still (immobile).
• Cover the person thoroughly with blankets or plastic sheets/bags

against risk of further cooling down, including head, neck and as much

face as possible!

• Remove wet clothing once the person is in a warm room (20-25oC). Use

scissors to ensure minimum movement of the body!

• Prevent the person from standing up, unless the rectal temperature is

more than 36oC.

• Give warm sweet drinks . no alcohol . no caffeine.
• Keep continuous watch over the victim.
• Ask for telemedical consultation.
• Give oxygen, if available.

88

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

PERSON IS UNCONSCIOUS:
• Put into the recovery position. Observe

breathing and pulse!

• Observe for vomiting and be prepared to clear

airway.

• Be prepared for a sudden cardiac and

breathing arrest.

• Give Cardiopulmonary Resuscitation (CPR)

only if you do not feel any pulse or breathing
for more than two minutes. Remember that in
hypothermia blood pressure is very low. Pulse
and breathing are very slow. Any mechanical
irritation of the body in that stage can cause
cardiac arrest.

89

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

PERSON IS NOT BREATHING AND HAS NO

PULSE FOR MORE THAN TWO MINUTES:

• If you are not sure that the person has been in

cardiac arrest for more than one hour and if there

are no signs of irreversible death (injuries,

decomposition), a successful resuscitation could

be possible.

• Bring oxygen to the brain! Immediately start with

rhythmic cardiac compression. If available use a

chest suction device for more efficiency.

• Blow air into the lungs. Use an artificial airway

device, if available (e.g. combitube), otherwise

ventilation bag/mask or mouth-to-mouth.

• Follow the guidelines you have learned in your

CPR training. Do not stop until you get medical

advice to do so.

90

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

WHAT YOU NEED TO BE PREPARED:
• You attend training in the theory of

hypothermia/drowning

(rescue

2

uratować życie; to rescue sb
from drowning uratować
tonącego/kogoś przed utonięciem)

, First

aid and CPR and update this regularly to
include the latest operation procedures!

• You know the procedures and the

equipment on board for rescuing a
person from the water!

91

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz

92

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław

Wielgosz