Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Wywiad
w chorobach
układu pokarmowego
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
UKŁAD POKARMOWY
– stan jamy ustnej
– trudności w przełykaniu
– niestrawność
– pieczenie w dołku podsercowym
– ból w jamie brzusznej
– zmiany masy ciała
– częstość wypróżnień
– cechy stolca
Ogólne zasady zbierania wywiadu
WYWIAD UKŁADOWY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Wywiad w chorobach układu
pokarmowego
Bóle brzucha
Wymioty
Biegunki
Zaparcia
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
BÓL
główne umiejscowienie
promieniowanie
charakter
nasilenie
czas trwania
częstość występowania lub okresowość
specjalne okoliczności występowania
czynniki zaostrzające
czynniki łagodzące
zjawiska towarzyszące
Analiza wybranych objawów podmiotowych
Badanie kliniczne Munro & Edwards
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
LOKALIZACJA i PROMIENIOWANIE BÓLU
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
LOKALIZACJA i PROMIENIOWANIE BÓLU
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW
BRZUCHA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW
BRZUCHA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW
BRZUCHA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW
BRZUCHA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW
BRZUCHA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
www.vh.org
NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY BÓLÓW
BRZUCHA
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Napad kamicy
żółciowej
Zapalenie pęcherzyka
żółciowego
wg
Streichera
NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Zapalenie i rak trzustki
wg
Streichera
NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Perforacja wrzodu
żołądka i dwunastnicy
Ostre zapalenie
wyrostka robaczkowego
wg
Streichera
NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW
Zawał jelita
Niedrożność przewodu
pokarmowego
wg
Streichera
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Kolka nerkowa
Zapalenie przydatków
wg
Streichera
NASILENIE i CHARAKTER BÓLÓW
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Wywiad w chorobach układu
pokarmowego
Bóle
brzucha
Wymioty
Biegunki
Zaparcia
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
- gwałtowne wyrzucenie treści pokarmowej z żołądka
w kierunku do jamy ustnej pod wpływem nagłego wzrostu
ciśnienia śródbrzusznego wywołanego skurczem mięśni powłok
brzusznych oraz skurczem i obniżeniem przepony.
WYMIOTY
Definicja:
Odruch wymiotny jest koordynowany poprzez ośrodek znajdujący się
w rdzeniu przedłużonym w grzbietowych częściach istoty siateczkowatej.
Pobudzenie ośrodka wymiotnego następuje poprzez impulsy powstające
w narządach przewodu pokarmowego oraz gardle, nerkach, pęcherzu
moczowym, sercu, jajnikach i macicy.
Ośrodek wymiotny pobudzany jest też z wyższych ośrodków nerwowych.
Bodźce chemiczne i toksyczne pobudzają go za pośrednictwem
chemoreceptorów w dnie komory IV.
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
WYMIOTY
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
WYMIOTY
Przyczyny:
• Choroby przewodu pokarmowego
– zwężenie lub zamknięcie przełyku, stany zapalne błony śluzowej,
wymioty odruchowe (towarzyszące)
• Metaboliczne
– mocznica, hiperkalcemia, ch. Addisona, ch. miąższu wątroby, kwasica
ketonowa
• Spowodowane lekami
– glikozydy nasercowe, sulfonamidy sulfosalazyna, tetracykliny, metronidazol,
chemioterapeutyki, analgetyki, narkotyki i inne
• Zatrucia
– ołowica, rozpuszczalniki
• Ciąża
• Choroby ośrodkowego układu nerwowego
– migrena, wzrost ciśnienia śródczaszkowego, zaburzenia czynności błędnika,
wymioty psychogenne
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
WYMIOTY
Postępowanie:
• Ustalenie występowania i czasu trwania wymiotów
– wymioty poranne - np. ciąża
– wymioty psychogenne - zwykle kontrolowane
– wymioty późne - przeszkoda mechaniczna, z. po wagotomii, neuropatia
DM
– wymioty nocne - np. w ch. wrzodowej żołądka i dwunastnicy
• Określenie związku z występowaniem bólu
• Występowanie objawów ogólnych
– apetyt,
– zmiany masy ciała
• Ocena wymiocin
• Wywiad wsteczny i rodzinny
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Wywiad w chorobach układu
pokarmowego
Bóle
brzucha
Wymioty
Biegunki
Zaparcia
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
- częste oddawanie obfitych stolców o płynnej, półpłynnej
lub papkowatej konsystencji.
BIEGUNKI
Definicja:
Za normę uważa się oddawanie uformowanego stolca rzadziej niż
3 razy
w ciągu doby (ale nie rzadziej niż jeden raz na 2 dni) w łącznej
ilości nie przekraczającej 250 g, zawierającego mniej niż 7 g
tłuszczów.
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
BIEGUNKI
Przyczyny:
• Substancje osmotycznie czynne nie wchłaniane przez nabłonek
jelitowy
• Upośledzenie wchłaniania przez nabłonek jelitowy (wrodzone lub
nabyte)
• Niedobór:
– enzymów hydrolitycznych trzustki,
– kwasów żółciowych,
– soku żołądkowego,
– enzymów rąbka szczoteczkowego jelit
• Nadmierne wydzielanie jelitowe
• Zaburzenia czynności autonomicznego układu nerwowego
• Łączne j.w.
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
BIEGUNKI
Podział biegunek ostrych:
• Pochodzenia zakaźnego
– bakterie, wirusy, pasożyty
• Pochodzenia toksycznego
– endogenne: mocznica
– egzogenne: As, Hg, P, amanityna, toksyny bakteryjne
• Pochodzenia lekowego
– leki przeczyszczające, cytostatyki i antybiotyki
• Pochodzenia alergicznego
– spozycie pokarmów lub reakcja na poziomie układu pokarmowego
• Pochodzenia psychicznego
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
BIEGUNKI
Podział biegunek przewlekłych:
• Wywołane zmianami zapalnymi
– zmiany zakaźne
• rzeżączka, tbc, lablioza, glistnica, tasiemczyca....
– zmiany niezakaźne
• ch.Leśniowskiego-Crohna, colitis ulcerosa, popromienne zap. jelit, w
kolagenozach
• Anomalie anatomiczne jelit
• przetoki żołądkowo-okrężnicze, zespół krótkiego jelita
• Pochodzenia nowotworowego
• raki j.cienkiego lub grubego, rakowiak, chłoniaki, gruczolakowatość okrężnicy,
polipy
• Pochodzenia alergicznego
• ch.Schonleina-Henocha, celiakia, nadwrażliwość na składniki pokarmowe
• Pochodzenia metabolicznego
• skrobiawica, hipogammaglobulinemia, abetaproteinemia, awitaminozy (gł. B),
defekt wchłaniania chlorków w jelitach, zespoły wadliwego wchłaniania
wywołane upośledzoną czynnością wydzielniczą żołądka, trzustki, wątroby
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
BIEGUNKI
Podział biegunek przewlekłych:
• Zaburzenia endokrynne
• niedoczynność gruczołów przytarczycznych
• VIP-oma, gastrinoma, nowotwory wytwarzające prostaglandyny
• nadczynność tarczycy
• niewydolność nadnerczy
• enteropatia cukrzycowa
• Czynniki toksyczne
• przewlekłe zatrucie arsenem, alkoholem
• Leki
• środki przeczyszczjące
• Zaburzenia czynnościowe
• jelito drażliwe
• biegunki psychogenne
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
Wywiad w chorobach układu
pokarmowego
Bóle
brzucha
Wymioty
Biegunki
Zaparcia
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
- stan patologiczny, w którym opróżnianie się jelit
nie odbywa się co 24h, lecz znacznie rzadziej, raz na 2,4,6 dni;
wskutek zalegania mas kałowych w jelicie grubym stają się one
zbite i twarde, a akt defekacji bolesny...
ZAPARCIA
Definicja:
Na ogół przyjmuje się, że o zaparciu świadczy
oddanie mniej niż 3 stolców na tydzień
Do użytku wewnętrznego KNTiD AMG
ZAPARCIA
Przyczyny
ORGANICZNE
CZYNNOŚCIOWE
•Osłabienie mięśni tłoczni
brzusznej oraz krocza
choroby wyniszczające
oraz siedzący tryb życia
•Rozszerzenie jelita grubego
wrodzone lub nabyte
•Ch.układu nerwowego
wiąd rdzenia,
guzy ogona końskiego
•Upośledzenie drożności jelit
rak jelita grubego, nacieki neo
•Zmiany zapalne:
ch.ziarniniakowe: L-C, tbc, kiła;
colitis ulcerosa;
zap.popromienne
•Zaparcia nawykowe
•Skurcze zwieracza odbytu w dystonii
neurowegetatywnej oraz w przebiegu:
zap.żylaków odbytu,
ropni okołoodbytniczych,
zapalenia przydatków
•Zaparcia spastyczne w dystonii
neurowegetatywnej jelit oraz w
przebiegu ch.wrzodowej, kamicy
żółciowej, kamicy nerkowej,
zap.przydatków
•Zaparcia atoniczne
– zab.endokrynologiczne
– zab.metaboliczne
(hiperkalcemia, hipokalemia)
– ch.neurologiczne i psychiatryczne
– działanie leków (opiaty, wapń,
papaweryna)