Ustawa o biegłych

w postępowaniu

sądowym

Adam Wysokiński

Czynności biegłego

• Osoby fizyczne
• Instytucje

• Z listy
• Spoza listy

Cel ustawy

• Ustawa określa:

– Warunki i tryb nabywania i utraty

prawa do wykonywania czynności
biegłego,

– Warunki i tryb nabywania i utraty

prawa do sporządzania opinii przez
instytucje.

Osoba fizyczna

• Czynności biegłego może

wykonywać osoba fizyczna
wpisana na ogólnokrajową listę
biegłych.

Instytucja

• Prawo do wydawania opinii mają

instytucje, jeśli uzyskały wpis do
ogólnokrajowego wykazu
instytucji naukowych i
specjalistycznych.

Biegły spoza listy

• Dopuszcza się powołanie biegłego

spoza listy, jeśli posiada on
odpowiednią wiedzę w danej
dziedzinie.

Biegły spoza listy

• Sąd lub prokuratura może zwrócić

się do Ministerstwa Sprawiedliwości
z wnioskiem o wystąpienie do
Policji w celu przeprowadzenia
wywiadu środowiskowego w
stosunku do osoby mającej pełnić
funkcje biegłego spoza listy.

Biegły spoza listy

• Analogiczne postępowanie odnosi

się do osób zatrudnionych w
instytucji powołanej do
wykonywania czynności biegłego,
jeśli nie jest ona wymienionych w
wykazie instytucji naukowych i
specjalistycznych.

• Obywatelstwo polskie lub jednego

z państw UE, EFTA, EOG lub
innego państwa (na zasadach
wzajemności),

• Znajomość języka polskiego,
• Wiek poniżej 70 lat,
• Posiadanie pełnej zdolności do

czynności prawnych,

Warunki uzyskania

wpisu na listę biegłych

Warunki uzyskania

wpisu na listę biegłych

• Niekaralność,
• Wobec osoby tej nie jest

prowadzone postępowanie

sądowe,

• Nieposzlakowana opinia,
• Posiadanie prawa wykonywania

zawodu w danej dziedzinie,

Warunki uzyskania

wpisu na listę biegłych

• Posiadanie teoretycznych

wiadomości w danej dziedzinie i
wykonywanie w niej praktyki
zawodowej przez okres co
najmniej 5 lat,

• Posiadanie znajomości w zakresie

postępowania sądowego.

Wpis na listę biegłych

• Policja na wniosek Ministra

Sprawiedliwości przeprowadza wywiad

środowiskowy w stosunku do osoby

ubiegającej się o wpis na listę biegłych.

• Wymagane dokumenty, które należy

dołączyć do wniosku określa szczegółowo

ustawa.

• Wpis na listę następuje na okres 5 lat.
• Biegły ma obowiązek w ciągu 30 dni

zgłaszać zmiany danych objętych wpisem

na listę biegłych.

Wpis na listę biegłych

• Przed uzyskaniem wpisu

wnioskodawca może zostać
wezwany do sporządzenia do trzech
próbnych opinii w celu potwierdzenia
posiadanych kwalifikacji.

• Decyzja o odmowie wpisu nie

uniemożliwia ponownego ubiegania
się o wpis na listę biegłych.

Zawieszenie biegłego

• Prowadzone jest wobec niego

postępowanie o całkowite lub

częściowe ubezwłasnowolnienie.

• Prowadzone jest wobec niego

postępowanie mogące orzec zakaz

wykonywania zawodu w danej

dziedzinie.

• Prowadzone jest wobec niego

postępowanie sądowe w związku z

oskarżeniem publicznym lub

przestępstwem skarbowym.

Zawieszenie biegłego

• Brak aktualizacji danych

zawartych w wykazie biegłych.

• Nienależyte wykonywanie

czynności biegłego.

Instytucja naukowa

• Warunki uzyskania wpisu do

wykazu instytucji naukowych i

specjalistycznych:

– Warunki organizacyjne i techniczne

niezbędne do prowadzenia badań i

opracowywania opinii.

– Zatrudnienie niezbędnej do realizacji

zadań orzeczniczych liczby osób;

Wobec osób tych stawia się takie

same wymogi jak wobec osób

fizycznych ubiegających się o wpis na

listę biegłych.

Instytucja naukowa

• Wymagane dokumenty, które

należy dołączyć do wniosku
określa szczegółowo ustawa.

• Wpis do wykazu następuje na

okres 5 lat.

Zawieszenie instytucji

naukowej

• Toczące się postępowanie sądowe

przeciwko instytucji lub osobie

wydającej w jej imieniu opinie.

• Instytucja nie wydaje opinii przez

okres >1 roku.

• Nienależyte sporządzanie i

wydawanie opinii.

• Niespełnianie wymogów

organizacyjno-technicznych.

Obowiązki biegłego

• Wykonywanie czynności ze szczególną

starannością i bezstronnością, zgodnie

z zasadami wynikającymi z przepisów

prawa.

• Doskonalenie kwalifikacji.
• Znajomość obowiązujących przepisów

prawa dotyczących zasad udziału

biegłego w postępowaniu.

• Prowadzenie dokumentacji dotyczącej

wydawanych opinii.

Obowiązki biegłego

• Biegły nie możne odmówić

wydania opinii, chyba że
zachodzą przyczyny
uzasadniające, określone w
ustawie

Wynagrodzenie

• Wynagrodzenie obejmuje czynności

przygotowawcze, badawcze, łącznie
z zapoznaniem się z aktami sprawy
oraz opracowanie opinii wraz z
uzasadnieniem.

• Biegłemu przysługuje zwrot kosztów

zużytych materiałów i wszelkich
innych wydatków niezbędnych do
wydania opinii.

Wynagrodzenie

• Instytucji przysługuje zwrot

kosztów związanych z
prowadzeniem obserwacji oraz
maksymalnie 15% narzutu z
tytułu kosztów związanych z
utrzymaniem instytucji.

Wynagrodzenie

• Biegły lub instytucja wydająca opinię

ma obowiązek wystąpić o przyznanie

wynagrodzenia w ciągu 7 dni, a jeśli

wezwanie dotyczyło przesłuchania

lub czynności procesowej – 3 dni od

wydania opinii.

• Niewystąpienie o przyznanie

wynagrodzenia w tym terminie

powoduje utratę prawa do

wynagrodzenia.

Wynagrodzenie

• Wysokość wynagrodzenia określa

organ, który żądał wydania opinii.

• W razie wadliwego opracowania

opinii organ zlecający jej wydanie
może obniżyć wynagrodzenie lub
odmówić jego przyznania.

• Ustawa wejdzie w życie

najwcześniej w IV kwartale 2007
roku.