Kierowanie, koordynacja,
Kierowanie, koordynacja,
współdziałanie w
współdziałanie w
sytuacjach kryzysowych
sytuacjach kryzysowych
Zarządzanie Kryzysowe
ćwiczenia
mgr inż. Magdalena Mytkowska Zakład Zarządzania Kryzysowego SGSP
Kierowanie a Koordynacja
Kierowanie a Koordynacja
Kierowanie to działanie decydujące o
zachowaniu innych ludzi, polegające na
określeniu celu działania osób
kierowanych, wydawaniu poleceń i
wykonywaniu określonych zadań.
Koordynacja to zorganizowne,
uporządkowane współdziałanie, zgranie ze
sobą różnych czynników umożliwiających
wykonywanie określonego działania.
Rozróżnianie tych dwóch zdefiniowanych
pojęć nabiera szczególnej wagi w
procesach organizowania i przebiegu
działalności, której celem jest ochrona
zdrowia i życia ludzi oraz ich mienia
podczas nadzwyczajnych zagrożeń.
Ich rozróżnienie i nadanie im właściwego
sensu nabiera szczególnego znaczenia
podczas katastrof cywilizacyjnych i klęsk
żywiołowych występujących w dużej skali
i na znacznych obszarach.
Kilka przykładów
Kilka przykładów
Wypadek drogowy;
Pożar lub wybuch gazu w budynku
mieszkalnym;
Wykolejenie pociągu;
Takie zdarzenia nie pociągają za sobą
konieczności tworzenia całej sieci
koordynacji.
Na ogół akcja ratownicza przeprowadzona
jest sprawnie przez zawodowe służby Straży
Pożarnej, Policji i Pogotowia Ratunkowego.
Zadania Instytucji wiodących (organizatora
Zadania Instytucji wiodących (organizatora
działań odpowiedzialnego za reagowanie w
działań odpowiedzialnego za reagowanie w
przypadku wystąpienia konkretnego
przypadku wystąpienia konkretnego
zagrożenia)
zagrożenia)
Pełnienie funkcji organizatora działań;
Opracowanie oraz aktualizacja planów
operacyjnych na wypadek wystąpienia
konkretnego zagrożenia;
Opracowanie propozycji, decyzji oraz
potrzeb w stosunku do innych instytucji w
zakresie współdziałania;
Zapewnienie ekspertów i doradztwa dla
Zespołu Reagowania Kryzysowego;
Utrzymanie kontaktu z środkami
masowego przekazu;
Organizowanie i prowadzenie szkoleń,
ćwiczeń w celu sprawdzenia i weryfikacji
opracowanego Planu Reagowania
Kryzysowego
Model zarządzania sytuacjami
Model zarządzania sytuacjami
kryzysowymi
kryzysowymi
Dowodzenie
służby
Koordynacja-władze lokalne
Wspomaganie-władze ponad lokalne
Przejęcie władzy - państwo
Poziomy reagowania
Zdarzenia
rutynowe
Sytuacje
kryzysowe
Kryzys
Stany
wyjątkowe
Zakres kompetencji
Zdecydowanie największe znaczenie ma
koordynacja podczas rozległych i
skomplikowanych nadzwyczajnych
zagrożeń ludzi i środowiska, tych
najtragiczniejszych wywołanych przez
walkę zbrojną, ale również zagrożenia
często o charakterze transgranicznym,
powodowane siłami natury bądź
katastrofami cywilizacyjnymi w dużej skali.
Do ostatniej kategorii można
Do ostatniej kategorii można
zaliczyć:
zaliczyć:
Rozległe i długotrwałe powodzie;
Rozległe pożary lasów;
Huragany i trąby powietrzne;
Śnieżyce i zawieje śnieżne;
Rozległe i długo utrzymujące się epidemie
o skomplikowanym przebiegu choroby;
Olbrzymią rolę i znaczenie koordynacji
procesów reagowania kryzysowego
można ocenić w przypadku dwóch
nadzwyczajnych zagrożeń:
Rozległe i długotrwałe powodzie;
Rozległe pożary lasów;
Koordynacja podczas powodzi
Koordynacja podczas powodzi
Tragiczne skutki intensywnych rozległych
powodzi:
Utrata zdrowia lub życia ludzi i zwierząt;
Zalane grunty uprawne;
Konieczność ewaluacji ludzi;
Zniszczone lub uszkodzone domy, budynki
gospodarskie, obiekty inżynierskie,
techniczne itp.
Zalane drogi, szlaki komunikacyjne
Zalane oczyszczalnie ścieków, szamba,
wysypiska ścieków komunalnych i
przemysłowych;
Uwalnianie bakterii chorobotwórczych oraz
niebezpiecznych i szkodliwych substancji
chemicznych;
Zagrożenie epidemiczne: salmonella, dur
brzuszny, wirusowe zapalenie wątroby
typu A;
Konieczność zapewnienia wody pitnej
Straty moralne (strach, rozpacz, poczucie
niemocy)
Można uniknąć poprzez racjonalną,
planową i perspektywiczną strategię
ochrony przeciwpowodziowej a w
razie jej wystąpienia poprzez
profesjonalną i efektywną koordynację
wielopłaszczyznowych przedsięwzięć,
za które odpowiedzialność ponoszą
głównie administracja rządowa i
samorządowa, ale także społeczność
zagrożona tym żywiołem
Koordynacja podczas pożarów
Koordynacja podczas pożarów
lasów
lasów
Pożary lasów powodują nieodwracalne
skutki w drzewostanie i mikroflorze oraz
faunie leśnej, ale również zagrażają
skupiskom budynków mieszkalnych czy
obiektów przemysłowych.
W tych sytuacjach dominuje fizyczna
walka z pożarem profesjonalnych sił
Państwowej i Ochotniczej Straży Pożarnej,
służb leśnych i osób zdeterminowanych do
udziału w tych akcjach.
Często też w akcjach tych wykorzystuje się
sprzęt, technikę i zasoby ludzkie wojska.
Nie oznacza to że koordynacja działań nie
jest wymagana
Odbywa się ona w toku samej walki z
pożarem. Do skoordynowania pozostaje
cała strefa pomocy i zabezpieczenia tych
działań ratowniczo-gaśniczych - na
potrzeby akcji aktualnie przeprowadzanej
Pełnienie funkcji koordynatora działań;
Wspieranie wójta;
Zapewnienie podstawowych warunków życia
poszkodowanym ludziom i przywróceniu
funkcjonowania newralgicznych instytucji i
urządzeń użyteczności publicznej.
Prowadzenie aktywnej działalności
informacyjnej praz pełnienie funkcji źródła
prognoz i analiz;
Nadzór nad szacowaniem strat i szkód
powstałych w wyniku sytuacji kryzysowej.
Zadania Zespołu Reagowania Kryzysowego –
Zadania Zespołu Reagowania Kryzysowego –
Koordynatora Działań:
Koordynatora Działań:
Druga płaszczyzna koordynacji
Druga płaszczyzna koordynacji
działań to EWAKUACJA
działań to EWAKUACJA
EWAKUACJA - pochodzi od łacińskiego
słowa evacuatio (znikanie) to
zorganizowane przemieszczenie ludzi,
niekiedy wraz z dobytkiem z miejsca w
którym występuje zagrożenie na
bezpieczny teren.
Jest jedną z podstawowych form ochrony
ludności w sytuacji różnej skali i rozmiarów
zagrożenia.
PODSTAWY PRAWNE
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007r. o
Zarządzaniu Kryzysowym
Dz. U. z 2007 Nr 89, poz.590
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002r. o stanie
klęski żywiołowej
Dz. U. z 2002 Nr 62, poz. 558 ze zm.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie
wyjątkowym
Dz. U. z 2002r. Nr 113, poz. 985 z poz. zm.
Rodzaje ewakuacji
Rodzaje ewakuacji
Planowana polega na zawczasu
przygotowanym przemieszczeniu ludności z
rejonów przewidywanych działań sił zbrojnych
lub przyległych do zakładów pracy oraz
obiektów hydrotechnicznych i innych,
stanowiących w razie uszkodzenia lub awarii
potencjalne zagrożenie dla ludności.
Przygotowuje się ją w czasie pokoju a
realizuje w okresie wojny oraz w sytuacjach
wystąpienia symptomów zagrożenia.
• Ewakuacja doraźna - polega na
natychmiastowym przemieszczaniu
ludności z rejonów, w których wystąpiło
nieprzewidziane bezpośrednie zagrożenie
dla życia i zdrowia. Ten rodzaj ewakuacji
zarządza osoba kierująca akcją
ratowniczą, a pomocą w jej
przeprowadzaniu są służby ratownicze.
Samoewakuacja – jako pewna forma
ewakuacji doraźnej, gdzie o jej
konieczności podejmuje samodzielna
osoba poszkodowana lub zagrożona.
Ewakuacja I stopnia
Ewakuacja I stopnia
Prowadzona jest po wystąpieniu pożaru lub innego
niebezpiecznego zdarzenia miejscowego (wybuchu,
awarii technicznej, chemicznej itp.) w celu ratowania
życia i zdrowia osób poszkodowanych lub znajdujących
się w strefie bezpośredniego zagrożenia, ratowanie
życia zwierząt oraz mienia, w tym zabytków i ważnej
dokumentacji.
Ponieważ ewakuacja I stopnia ma najczęściej związek z
działaniami w strefie bezpośredniego zagrożenia życia i
zdrowia, do jej przeprowadzenia należy przewidzieć siły
i środki podmiotów ratowniczych dysponujących
odpowiednim wyposażeniem ochronnym oraz
niezbędną wiedzą do wykonywania działań we
wspomnianej strefie, przede wszystkim Krajowego
Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.
Ewakuacja II stopnia
Ewakuacja II stopnia
Prowadzona jest w związku z groźbą wystąpienia lub
wystąpieniem zagrożeń wielkoobszarowych, innych
niż zagrożenia militarne (np. powodzie, poważne
awarie przemysłowe, zagrożenia radiacyjne, pożary
obszarów leśnych itp.).
Cechą charakterystyczną ewakuacji II stopnia jest
sytuacja, w której dostępna na co dzień ilość sił i
środków jest niewystarczająca.
Ponieważ ewakuacja II stopnia dotyczy obszarów o
zagrożeniu potencjalnym, do jej prowadzenia mogą
być wykorzystane podmioty realizujące zadania w
zakresie ochrony ludności nie dysponujące
specjalistycznym sprzętem ochronnym oraz wiedzą
niezbędną do wykonywania działań w strefie
bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia.
Ewakuacja III stopnia
Ewakuacja III stopnia
Prowadzona w związku z zagrożeniami
związanymi z zewnętrznym zagrożeniem
bezpieczeństwa państwa (kryzysem polityczno-
militarnym) oraz wojną.
W ramach ewakuacji III stopnia wyróżnia się
następujące jej warianty:
organizację ewakuacji z rejonów (miejsc), które
należy opuścić z punktu widzenia interesu
prowadzania działań przez Siły Zbrojne;
organizację ewakuacji ludności, która wyrazi chęć
opuszczenia obszarów potencjalnie zagrożonych
prowadzeniem działań militarnych;
samoewakuację ludności.
KOMUNIKAT O EWAKUACJI
KOMUNIKAT O EWAKUACJI
Zabezpieczenie procesu ewakuacji
Zabezpieczenie procesu ewakuacji
Zabezpieczenie transportowe
polega na precyzyjnym zaplanowaniu niezbędnej
ilości środków transportowych do przewozu
ewakuowanej ludności z rejonów ewakuacji do
rejonów rozmieszczenia. W planowaniu środków
transportowych należy uwzględnić: transport
kolejowy, transport samochodowy, własne środki
transportowe ewakuowanej ludności oraz (w
przypadku braku możliwości zapewnienia środków
transportu) ewakuację pieszą.
Zabezpieczenie techniczne
zabezpieczenie techniczne ewakuacji ludności
stanowią punkty pomocy technicznej i środki
łączności, w które powinny być wyposażone organy
i elementy ewakuacji (przyjęcia) ludności.
środki łączności zapewniają szefowie OC.
Zabezpieczenie porządkowo-ochronne
utrzymanie ładu i porządku;
ochronę mienia ewakuowanej ludności;
regulację ruchu na trasach przemieszczania
ewakuowanej ludności;
Zabezpieczenie medyczno-sanitarne
doraźna pomoc przedlekarska
opieka sanitarno-epidemiologiczna
Zabezpieczenie socjalno-bytowe
zakwaterowanie
zaopatrzenie
zabezpieczenie artykułów konsumpcyjnych
(żywność, woda, odzież, energia itp.) organizują
szefowie OC województw i tych gmin, na terenie
których planowane jest rozmieszczenie
ewakuowanej ludności.
Zabezpieczenie łączności
łączność powiadamiania – wykorzystuje się
dostępne środki łączności radiowej i przewodowej, w
tym regionalne rozgłośnie radiowe i telewizyjne oraz
CB radio
łączność kierowania i współdziałania – wykorzystuje
się środki łączności telefonicznej, radiotelefonicznej,
dalekopisowej, faksowej i internetowej.
Olbrzymie znaczenie we wszystkich przypadkach,
sytuacjach i przedsięwzięciach reagowania
kryzysowego ma „współdziałanie”
Warunkiem współdziałania jest dobra wola, chęć
współpracy i poczucie obowiązku, ale przede
wszystkim precyzyjne określenie zadań i obowiązków
na ich uczestników.
Formy i zasady współdziałania powinny być
dostosowane do:
Rodzaju i skali zagrożenie
Dynamiki rozwoju zagrożenia, a co za tym idzie tryb
uruchamiania sił i środków do określonego działania
Schemat współdziałania przy
Schemat współdziałania przy
zdarzeniach np.
zdarzeniach np.
Katastrofa Komunikacyjna
Powiatowe Centrum
Zarządzania Kryzysowego
Państwowa Straż Pożarna
Koordynator
Jednostka
Wiodąca
Służby Pomocnicze wg siatki bezpieczeństwa
Pogotowie
Pogotowie
Techniczne
Ratownictwo
chemiczne
Zarząd
dróg
Policja
Czynności wykonywane przy
katastrofie komunikacyjnej:
PCZK:
-
przyjęcie informacji;
-
wstępna weryfikacja informacji;
-
przekazywanie informacji do policji , PSP, gminy;
w przypadku dużego rozmiaru katastrofy do
Starosty, Dyrektora WZKOLSO;
-
alarmowanie, ostrzeganie i zapewnienie obiegu
informacji;
-
współdziałanie z kierującymi akcją ratunkową;
-
przekazanie informacji do WCZK i mediów – w
razie potrzeby (za zgodą Starosty).
PSP:
-
przekazanie informacji do Policji, Pogotowia;
-
kierowanie i organizacja akcji;
-
rozpoznanie zagrożenia (występowanie
materiałów niebezpiecznych);
-
oznakowanie miejsca zdarzenia i wyznaczenie
stref ochronnych;
-
udzielenie pomocy przedlekarskiej;
-
uwolnienie ludzi z wraków pojazdów;
-
uszczelnienie, przepompowanie, neutralizacja
materiałów niebezpiecznych;
-
ewakuacja z I strefy zagrożenia;
-
usuwanie wraków zagrażających bezpieczeństwu
ruchu;
-
organizowanie sztabu akcji ratowniczej;
-
oświetlenie terenu i zasilenie urządzeń energią
elektryczną;
-
podejmowanie decyzji o wstrzymaniu ruchu
komunikacji lub o pracach wyburzeniowych;
-
przejmowanie niezbędnego sprzętu od osób
fizycznych i prawnych;
-
zabezpieczenie logistyczne terenu akcji.
Policja:
-
przekazanie informacji do PSP i pogotowia
ratunkowego;
-
zapewnienie dojazdów i kierowanie ruchem;
-
oznakowanie terenu;
-
uwolnienie poszkodowanych przed przybyciem
PSP;
-
pilotowanie jednostek ratowniczych;
-
udzielenie I pomocy;
-
nadawanie komunikatów i organizowanie
ewakuacji;
-
dochodzenie powypadkowe;
-
udział w pracach sztabu ratowniczego;
-
zabezpieczenie mienia.
Pogotowie Ratunkowe:
-
przekazanie informacji do PSP i Policji;
-
uruchomienie pomocy medycznej;
-
transport rannych do szpitala;
-
zabezpieczenie medyczne służb ratowniczych na
miejscu akcji;
-
udział w pracach sztabu akcji.
Instytucja wspierająca (pomocnicza) to
jeden lub kilka podmiotów administracji
rządowej, samorządowej, prywatnej,
społecznej, której zadaniem jest
zapewnienie dostarczenia określonej
pomocy instytucjom wiodącym podczas
prowadzenia akcji ratunkowej.
Instytucje te opracowują plany działania
w swoim zakresie dla poszczególnych
rodzajów zagrożeń.
Schemat współdziałania przy wystąpieniu
demonstracji lub zamieszek
KOORDYNATOR PCZK
JED. WIODĄCA Policja Komenda Woj. Policji
Pogotowie Ratunkowe
DYSPOZYCJE PSZOZ
OD POLICJI
PSP
PWiK
Rejon Gazowniczy
DZIĘKUJĘ ZA UWAGE
Miłego dnia