PODSTAWOWE ZABIEGI
REANIMACYJNE
BLS
MGR MARIOLETTA BORKOWSKA
POJĘCIA
OREŚLENIA TE W ODNIESIENIU DO NAZWY PODJĘTYCH CZYNNOŚCI
RATUNKOWYCH SĄ SYNONIMAMI
ZAŚ W ODNIŚIENIU DO SKUTKÓW CZYNNOŚCI RATUNKOWYCH:
Resuscytacja (ożywianie) jest zespołem zabiegów
lekarskich, których zadaniem lub skutkiem jest
przywrócenie podstawowych objawów życia, tj., co
najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania.
Reanimacja jest zespołem czynności, które doprowadziły
nie tylko do przywrócenia krążenia krwi i oddychania,
ale także do powrotu czynności ośrodkowego układu
nerwowego łącznie z powrotem świadomości.
Resuscytacja ma na celu przerwanie
procesu umierania
PROCES UMIERANIA –
ZESPÓŁ ZABURZEŃ OGÓLNOUSTROJOWYCH
PROWADZĄCYCH
DO ŚMIERCI USTROJU.
OBEJMUJE OKRESY:
AGONI –
ZANIKU CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH
ŚMIERCI KLINICZNEJ –
BRAKU KLINICZNYCH OZNAK ŻYCIA
W KONSEKWENCJI DOPROWADZA DO
ŚMIERCI BIOLOGICZNEJ
w okresie zaniku czynności – zapobieganie
niewydolności lub zatrzymaniu oddechu i
krążenia
w okresie śmierci klinicznej – zastąpienie
krążenia i oddechu (utrzymać odpowiednią
wentylację i krążenie krwi dopóki:
-
nie zostaną wdrożone zaawansowane zabiegi
reanimacyjne -ALS
-
nie będą dostępne środki pozwalające usunąć
przyczynę zatrzymania oddechu i/lub krążenia)
CELE
Podmiotem obowiązkowych
działań
resuscytacyjnych jest umierający
człowiek
potencjalnie zdolny do życia u
którego
proces umierania rozpoczął się od
jednego
z układów bezpośrednio
decydujących
o życiu.
WSKAZANIA
PODJĘCIE CZYNNOŚCI
•
w razie stwierdzenia:
• braku oddechu lub oddechu patologicznego,
• braku tętna na dużych tętnicach (szyjnej,
udowej, ramiennej)
•
poniżej 60 ud/min.u dziecka i niemowlęcia
Optymalny czas podjęcia BLS do 3-4 min.
od zatrzymania krążenia
ZAPAMIĘTAJ!!!
PO OK. 4,5 MIN DOCHODZI DO
POWSTANIA NIEODWRACALNYCH
ZMIAN W CENTRALNYM UKŁADZIE
NERWOWYM.
SPRAWNE ROZPOCZĘCIE CZYNNOŚCI
RESUSCYTACYJNYCH PRZED UPŁYWEM
TEGO CZASU DAJE SZANSĘ PEŁNEJ
REANIMACJI CHOREGO.
WYJĄTKI
OCHRONNIE NA ORGANIZM DZIAŁAJĄ
HIPOTERMIA ( UTONIĘCIE, ZAMARZNIĘCIE)
LEKI ( DEPRESYJNIE NA OUN TJ. BARBITURANY)
ALKOHOL ETYLOWY ?!
Ocena znamion, takich jak:
-sinica
-szerokość źrenic i ich reakcja na światło
-oziębienie dystalnych części ciała,
-obecność lub brak odruchu rzęsowego lub
rogówkowego,
jest opóźnianiem wdrożenia czynności
resuscytacyjnych.
BRAK WSKAZAŃ DO RESUSCYTACJI
A –pewne objawy śmierci
B –śmierć w wyniku nieodwracalnej
choroby
C –rozległość obrażeń lub ich
charakter ją uniemożliwia
D –zagrożenie życia ratownika
Wynik resuscytacji
Zależy od:
Stanu zdrowia i jego potencjalnej
zdolności do życia
Czasu
Kompetencji ratującego
Fizjologicznych uwarunkowań
PRZEDŁUŻONA RESUSCYTACJA
HIPOTERMIA
ZATOR TĘTNICY PŁUCNEJ
ZATRUCA
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA (CARDIO-
PULMONARY RESUSCITATION - CPR)
Schemat postępowania resuscytacyjnego wg Safara
Został opracowany w 1981r. przez Petera Safara i
propagowany jako instrukcja ze względu na swą wartość
praktyczną, przejrzystość oraz łatwość zapamiętania
kolejnych czynności w resuscytacji krążeniowo-
oddechowo-mózgowej.
OBEJMUJE:
I. Podstawowe zabiegi podtrzymywania życia (Basic Life Support
— BLS)
obejmują A, B, C
II. Zaawansowane czynności podtrzymywania życia (Advanced
Cardiac Life Support — ACLS) obejmują D, E, F,
III. Rozstrzygające czynności przedłużania życia obejmują G, H, I.
BLS
Są to czynności nie wymagające jakichkolwiek
przyrządów i obejmują swym zakresem
Wstępną ocenę stanu chorego
A –uzyskanie i utrzymanie drożności dróg
oddechowych
B –kontrola oddechu i oddychanie
C –kontrola tętna i PMS
D –defibrylacja AED !?
W POSTĘPOWANIU RESUSCYTACYJNYM ZASTOSOWANO
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA WIEK POSZKODOWANYCH:
DOROSŁY – TO OSOBA OD 8 ROKU ŻYCIA
DZIECKO – OSOBA MIĘDZY (od) 1- WSZYM A (do) 8 ROKIEM
ŻYCIA
NIEMOWLĘ – DO 1- WSZEGO ROKU ŻYCIA
Dla fachowych ratowników wyróżniamy jeszcze w czasie 1
roku życia
NOWORODKA – od urodzenia do ukończenia 1m-ca życia
A - AIRWAY CONTROL – KONTROLA DRÓG ODDECHOWYCH
SPRAWDZENIE PRZYTOMNOŚCI – POTRZĄSNĄĆ ZA BARKI,
GŁOŚNO
POWIEDZIEĆ
A – REAGUJE (ODPOWIE, PORUSZY SIĘ) – POZYCJA ZASTANA,
SPRAWDZIĆ
STAN (PARAMETRY -SĄ) I WEZWAĆ POMOC - CALL FIRST –
NAJPIERW
ZAWOŁAJ –WYSŁAĆ KOGOŚ; JAK SAM –ZOSTAWIĆ
POSZKODOWANEGO
I IŚĆPO POMOC; REGULARNIE OCENIAĆ PARAMETRY
B – NIE REAGUJE –WEZWAĆ POMOC - CALL FIRST – NAJPIERW
ZAWOŁAJ –
WYSŁAĆ KOGOŚ;
JEŚLI JEST SAM –
• GDY NIE MOŻNA OCENIĆ PARAMETRÓW –UŁOŻENIE NA
PLECACH!!!?
• UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH:
- SKONTROLUJ ZAWARTOŚĆ JAMY USTNEJ – WYMIATANIE NA
ŚLEPO
- ZASTOSUJ RĘKOCZYN – (ESMARCHA)
• ODGIĘCIE GŁOWY KU TYŁOWI Z UNIESIENIEM ŻUCHWY
( CZĘŚCIĄ
PRZODUJĄCĄ JEST ŻUCHWA)
• WYSUNIĘCIE ŻUCHWY KU PRZODOWI Z RÓWNOCZESNYM JEJ
UNIESIENIEM
B – BREATHING SUPPORT – PODTRZYMANIE ODDYCHANIA
SPRAWDZENIE ODDECHU – TRZY ZMYSŁY – 10 SEK.
b 1 – JEŚLI ODDYCHA –SPRAWDZENIE TĘTNA I JEŚLI OBECNE –
POZYCJA
BOCZNA USTALONA WYSŁAĆ KOGOŚ PO POMOC; JAK SAM –
ZOSTAWIĆ
POSZKODOWANEGO I IŚĆPO POMOC; REGULARNIE OCENIAĆ
PARAMETRY
b 2 – JEŚLI NIE ODDYCHA –WYSŁAĆ KOGOŚ; JAK SAM – ZOSTAWIĆ
POSZKODOWANEGO I IŚĆPO POMOC; ODWRÓCIĆ NA
PLECY(JEŚLI
JESZCZE NIE JEST, A PO POWROCIE
WYKONANIE WSTĘPNYCH WDECHÓW
CZAS WDECHU – 2 SEK.!!!
POJEMNOŚĆ – 10 ML/KG/M.C. – 700-1000 ML.!!!
NABRAĆ
GŁĘBOKO POWIETRZA PRZED WTKONANIEM
WDECHÓW
-
DWA WDECHY - ZALECA SIĘ - MANEWR SELLICKA
SKUTECZNE NIE SKUTECZNE
PRZECHODZISZ DO PKT. C PRÓBA DO, 5 JEŚLI NIE
TO
ALGORYTM DO
ZADŁAWIENIA
- METODY – USTA –USTA,
USTA – NOS,
USTA – STOMIA.
C – CIRCULATION SUPPORT – PODTRZYMANIE KRĄŻENIA
SPRAWDZENIE TĘTNA- DUŻE TĘTNICE TYLKO
OZNAKI KRĄŻENIA
I OZNAKI KRĄŻENIA
RATOWNIK LAIK
- CZAS – 10 SEK.
UDERZENIE PRZEDSERCOWE – TYLKO RATOWNIK, JEŚLI BYŁ
ŚWIADKIEM
UTRATY PRZYTOMNOŚCI I W JEGO OBECNOŚCI DOSZŁO DO
ZATRZYMANIA
KRĄŻENIA!!! CHORY MONITOROWANY– UDERZENIE Z 30-40 CM W
ŚRODKOWĄ
CZĘŚĆ MOSTKA – JEDNORAZOWO!!! (MASZ -30sek.)
ZEWNĘTRZNY MASAŻ SERCA
- POSZKODOWANY NA TWARDYM PODŁOŻU
- WYZNACZENIE MIEJSCA UCISKU – 2 PALCE PO ŁUKU ŻEBROWYM AŻ
DO
KĄTA ŻEBROWEGO;
ŚRODKOWY NAD WYROSTKIEM MIECZYKOWATYM, WSKAZUJĄCY NA
RĘKOJEŚCI, DRUGA DŁOŃ ZA PALCEM WSKAZUJĄCYM I NA NIEJ DRUGA
RĘKA
– SPLECIONE PALCE
- PRAWIDŁOWA POZYCJA CIAŁA – KLĘK, RĘCE PROSTE W ŁOKCIACH,
PRACUJE GÓRNA CZĘŚĆ TUŁOWIA ZNAJDUJĄCA SIĘ NAD KLATKĄ
PIERSIOWĄ
POSZKODOWANEGO I TWORZY KĄT PROSTY
- GŁĘBOKOŚĆ UCIŚNIĘĆ – 1/3 KLATKI ( 4,5-5,5)
- CZĘSTOŚĆ (SZYBKOŚĆ) –15 UCIŚNIĘĆ / 100 /MIN.
- KOMPRESJA = DEKOMPRESJA
PMS
TEORIA „POMPY SERCOWEJ”
ZAKŁADA ONA, ŻE ŚCISKANIE SERCA POMIĘDZY
MOSTKIEM,
A KRĘGOSŁUPEM ZWIĘKSZA CIŚNIENIE W KOMORACH
SERCA
PROWADZĄC JEDNOCZEŚNIE DO ZAMKNIĘCIA
ZASTAWEK
MIĘDZY KOMORAMI A PRZEDSIONKAMI. WZROST
CIŚNIENIA
PRZEMIESZCZA KREW DO AORTY I TĘTNICY PŁUCNEJ
TEORIA „POMPY PIERSIOWEJ”
ZAKŁADA ONA, ŻE USISKANIE KL. PIERSIOWEJ
PROWADZI
DO WZROSTU CIŚNIENIA W JEJ WNĘTRZU,
PRZENOSZONEGO
NA NACZYNIA KRWIONOŚNE , RÓŻNICA CIŚNIEŃ JAKA
POWSTAJE PODCZAS UCIŚNIĘCIA I ZWOLNIENIA
NACISKU
POWODUJE ZASYSANIE KRWI DO SERCA, A NASTĘPNIE
JEGO
OPRÓŻNIANIE
POWIKŁANIA PMS
-ZŁAMANIA ŻEBER
-ZAMANIE MOSTKA
-ODERWANIE ŻEBER OD MOSTKA
-ODMA OPŁUCNOWA
-KRWIAK OPŁUCNEJ
-STŁUCZENIE PŁUCA
-USZKODZENIE SERCA
-PĘKNIĘCIE WATROBY
-PĘKNIĘCIE ŚLEDZIONY
-ZATORY TŁUSZCZOWE
BŁĘDY
„TURYSTY”
„SPORTOWCA”
„KAFARA”
„ORIENT EKSPRESU”
CYKL OBEJMUJE – 2 ( WDMUCHNIĘCIA ) : 15
( UCIŚNIĘĆ )
NIEZALEŻNIE OD ILOŚCI RATOWNIKÓW
SKUTECZNOŚĆ PROWADZONYCH ZABIEGÓW
OCENIAMY
„BEZPOŚREDNIO”
-RUCHOMOŚCI KLATKI PRZY WDECHU
-FALA TĘTNA PRZY PMS
„POŚREDNIO”
-SZEROKOŚCI I REAKTYWNOŚCI ŹRENIC
-OCENA BARWY POWŁOK SKÓRNYCH
ZAPRZESTAĆ PROWADZENIA CZYNNOŚCI
RESUSCYTACYJNYCH MOŻNA JEDYNIE W
TRZECH PRZYPADKACH:
GDY POWRÓCI ODDECH I TĘTNO
DGY PRZYJADĄ SŁUŻBY FACHOWE
GDY RATOWNIK OPADNIE Z SIŁ
RESUSCYTACJA KOBIETY CIĘŻARNEJ
NIE MA ODMIENNOŚCI, CO DO PROWADZENIA RESUSCYTACJI U
KOBIETY CIĘŻARNEJ –
RÓŻNICA JEST W UŁOŻENIU DO RESUSCYTACJI
NALEŻY:
ZROTOWAĆ MACICĘ NA LEWĄ STRONĘ POPRZEZ;
- UNIESIENIE PRAWEGO BOKU CIĘŻARNEJ O KĄT 30 STOPNI
( PODUSZKA POD BOK)
- UKŁADAJĄC CIĘŻARNĄ NA LEWYM BOKU ( NIE WYMAGA
RESUSCYTACJI I NIE MA URAZÓW
PAMIĘTAJ!!!
RATUJĄC KOBIETĘ CIĘŻARNĄ, RATUJESZ DWA ŻYCIA:
MATKĘ I DZIECKO
WYKONYWANIE
SAMEGO MASAŻU
SERCA JEST LEPSZE
NIŻ BEZCZYNNE
OCZEKIWANIE NA
KARETKĘ !!!!!
KONIEC WSTĘPNYCH
WIADOMOŚCI !