PODSTAWOWE ZABIEGI
PODSTAWOWE ZABIEGI
RESUSCYTACYJNE
RESUSCYTACYJNE
Podstawowe
Podstawowe
zabiegi
zabiegi
resuscytacyjne
resuscytacyjne
(Basic Life Support - BLS) dotyczą
(Basic Life Support - BLS) dotyczą
bezprzyrządowego (za wyjątkiem
bezprzyrządowego (za wyjątkiem
środków ochrony osobistej)
środków ochrony osobistej)
utrzymywania drożności dróg
utrzymywania drożności dróg
oddechowych oraz
oddechowych oraz
podtrzymywania
podtrzymywania
oddychania i
oddychania i
krążenia.
krążenia.
NZK jest główną przyczyną śmierci w Europie i dotyczy ok.
NZK jest główną przyczyną śmierci w Europie i dotyczy ok.
700 000 tysięcy osób rocznie. Podczas wstępnej analizy
700 000 tysięcy osób rocznie. Podczas wstępnej analizy
rytmu serca w 40% przypadków NZK stwierdza się
rytmu serca w 40% przypadków NZK stwierdza się
migotanie komór (Ventricular Fibrillation - VF).
migotanie komór (Ventricular Fibrillation - VF).
Prawdopodobnie dużo więcej osób doznających zatrzymania
Prawdopodobnie dużo więcej osób doznających zatrzymania
krążenia ma VF lub szybki częstoskurcz komorowy
krążenia ma VF lub szybki częstoskurcz komorowy
(Ventricular Tachycardia - VT) w
(Ventricular Tachycardia - VT) w
czasie
czasie
gdy tracą
gdy tracą
przytomność, ale do chwili wykonania pierwszej
przytomność, ale do chwili wykonania pierwszej
analizy
analizy
rytm
rytm
zmienia się
zmienia się
w
w
gorzej
gorzej
rokującą asystolię.
rokującą asystolię.
VF charakteryzuje się chaotyczną, szybką depolaryzacją i
VF charakteryzuje się chaotyczną, szybką depolaryzacją i
repolaryzacją mięśnia sercowego. Praca serca nie jest
repolaryzacją mięśnia sercowego. Praca serca nie jest
wówczas skoordynowana. co powoduje brak odpowiedzi
wówczas skoordynowana. co powoduje brak odpowiedzi
hemodynamicznej.
hemodynamicznej.
W wielu przypadkach NZK, pod warunkiem
W wielu przypadkach NZK, pod warunkiem
natychmiastowego
natychmiastowego
wdrożenia
wdrożenia
czynności resuscytacyjnych w
czynności resuscytacyjnych w
czasie
czasie
trwania
trwania
VF, przeżycie pacjenta jest możliwe.
VF, przeżycie pacjenta jest możliwe.
Niestety, skuteczna resuscytacja jest mało prawdopodobna,
Niestety, skuteczna resuscytacja jest mało prawdopodobna,
jeżeli VF zdąży przekształcić się w asystolię
jeżeli VF zdąży przekształcić się w asystolię
Optymalne leczenie VF polega na natychmiastowym
Optymalne leczenie VF polega na natychmiastowym
rozpoczęciu BLS (uciskanie klatki piersiowej i
rozpoczęciu BLS (uciskanie klatki piersiowej i
oddechy ratunkowe) przez świadków
oddechy ratunkowe) przez świadków
zdarzenia i
zdarzenia i
szybkim wykonaniu defibrylacji.
szybkim wykonaniu defibrylacji.
Dominującą przyczyną zatrzymania krążenia u osób
Dominującą przyczyną zatrzymania krążenia u osób
doznających urazów, zatruć, tonących oraz u
doznających urazów, zatruć, tonących oraz u
większości dzieci jest asfiksja, oddechy ratunkowe
większości dzieci jest asfiksja, oddechy ratunkowe
są w tych przypadkach decydujące w resuscytacji.
są w tych przypadkach decydujące w resuscytacji.
Koncepcja łańcucha przeżycia podsumowuje
Koncepcja łańcucha przeżycia podsumowuje
czynności niezbędne do skutecznej resuscytacji.
czynności niezbędne do skutecznej resuscytacji.
Większość z jego ogniw odnosi się zarówno do
Większość z jego ogniw odnosi się zarówno do
poszkodowanych, u których do zatrzymania
poszkodowanych, u których do zatrzymania
krążenia doszło w mechanizmie VF, jak i na skutek
krążenia doszło w mechanizmie VF, jak i na skutek
asfiksji.
asfiksji.
1. Wczesne rozpoznanie sytuacji zagrożenia życia i wezwanie
1. Wczesne rozpoznanie sytuacji zagrożenia życia i wezwanie
pomocy: powiadomienie służb ratowni
pomocy: powiadomienie służb ratowni
czych
czych
(np. telefon
(np. telefon
pod numer 112 lub 999). Wczesna i skuteczna reakcja może
pod numer 112 lub 999). Wczesna i skuteczna reakcja może
zapobiec wystąpieniu
zapobiec wystąpieniu
zatrzymaniu
zatrzymaniu
krążenia.
krążenia.
2. Wczesne podjęcie RKO przez świadków zdarzenia:
2. Wczesne podjęcie RKO przez świadków zdarzenia:
natychmiastowa RKO może podwoić lub nawet potroić
natychmiastowa RKO może podwoić lub nawet potroić
szanse przeżycia osób, u których doszło do NZK w
szanse przeżycia osób, u których doszło do NZK w
mechanizmie
mechanizmie
VF .
VF .
3. Wczesna defibrylacja: RKO w połączeniu z defibrylacją w
3. Wczesna defibrylacja: RKO w połączeniu z defibrylacją w
czasie 3-5 minut od utraty przytomności może zwiększyć
czasie 3-5 minut od utraty przytomności może zwiększyć
częstość przeżycia do 49-75%. Każda minuta opóźnienia w
częstość przeżycia do 49-75%. Każda minuta opóźnienia w
defibrylacji redukuje prawdopodobieństwo przeżycia do
defibrylacji redukuje prawdopodobieństwo przeżycia do
wypisu ze szpitala o 10-15%.
wypisu ze szpitala o 10-15%.
4. Wczesne podjęcie ALS i opieka poresuscytacyjna: sposób
4. Wczesne podjęcie ALS i opieka poresuscytacyjna: sposób
postępowania w okresie po przywróceniu krążenia ma
postępowania w okresie po przywróceniu krążenia ma
wpływ na ostateczny wynik leczenia.
wpływ na ostateczny wynik leczenia.
W większości przypadków, od momentu wezwania pomocy
W większości przypadków, od momentu wezwania pomocy
do
do
przybycia
przybycia
służb ratowniczych upływa co najmniej 8
służb ratowniczych upływa co najmniej 8
minut. Szanse przeżycia poszkodowanego są uzależnione
minut. Szanse przeżycia poszkodowanego są uzależnione
od wczesnego
od wczesnego
wdrożenia
wdrożenia
w tym czasie przez świadków
w tym czasie przez świadków
zdarzenia 3 pierwszych ogniw łańcucha przeżycia.
zdarzenia 3 pierwszych ogniw łańcucha przeżycia.
Osoby u których wystąpiło NZK wymagają natychmiastowej
Osoby u których wystąpiło NZK wymagają natychmiastowej
RKO. Zapewnia ona niewielki, ale decydujący o przeżyciu
RKO. Zapewnia ona niewielki, ale decydujący o przeżyciu
przepływu krwi przez serce i mózg. Dzięki temu wzrasta
przepływu krwi przez serce i mózg. Dzięki temu wzrasta
prawdopodobieństwo skutecznej defibrylacji w przypadku VF,
prawdopodobieństwo skutecznej defibrylacji w przypadku VF,
co pozwoli na powrót prawidłowego rytmu serca i właściwej
co pozwoli na powrót prawidłowego rytmu serca i właściwej
perfuzji.
perfuzji.
Uciskanie klatki piersiowej jest szczególnie ważne, gdy
Uciskanie klatki piersiowej jest szczególnie ważne, gdy
defibrylacji nie można przeprowadzić w czasie krótszym niż
defibrylacji nie można przeprowadzić w czasie krótszym niż
4-5 minut od utraty przytomności.
4-5 minut od utraty przytomności.
Defibrylacja przerywa nieskoordynowaną depolaryzację i
Defibrylacja przerywa nieskoordynowaną depolaryzację i
repolaryzację mięśnia sercowego w trakcie migotania komór.
repolaryzację mięśnia sercowego w trakcie migotania komór.
Jeżeli serce jest wciąż żywotne, jego naturalny rozrusznik
Jeżeli serce jest wciąż żywotne, jego naturalny rozrusznik
podejmie pracę i zainicjuje rytm przywracający krążenie.
podejmie pracę i zainicjuje rytm przywracający krążenie.
W ciągu pierwszych minut po skutecznej defibrylacji rytm
W ciągu pierwszych minut po skutecznej defibrylacji rytm
serca może być wolny i nieefektywny. W takiej sytuacji
serca może być wolny i nieefektywny. W takiej sytuacji
wykonywanie uciśnięć klatki piersiowej jest niezbędne do
wykonywanie uciśnięć klatki piersiowej jest niezbędne do
momentu powrotu prawidłowej pracy serca.
momentu powrotu prawidłowej pracy serca.
Ratownicy przedmedyczni mogą być szkoleni w zakresie
Ratownicy przedmedyczni mogą być szkoleni w zakresie
użycia AED, które analizują rytm pracy serca u
użycia AED, które analizują rytm pracy serca u
poszkodowanego i przeprowadzają defibrylację w przypadku
poszkodowanego i przeprowadzają defibrylację w przypadku
wystąpienia VF. AED używają komend głosowych w celu
wystąpienia VF. AED używają komend głosowych w celu
kierowania postępowaniem ratownika. Analizują rytm pracy
kierowania postępowaniem ratownika. Analizują rytm pracy
serca i informują, jeżeli wyładowanie jest niezbędne. AED są
serca i informują, jeżeli wyładowanie jest niezbędne. AED są
bardzo dokładne i zalecają defibrylację jedynie w przypadku
bardzo dokładne i zalecają defibrylację jedynie w przypadku
VF (lub poprzedzającego go, szybkiego VT)
VF (lub poprzedzającego go, szybkiego VT)
Istnieją badania potwierdzające poprawę przeżywalności
Istnieją badania potwierdzające poprawę przeżywalności
gdy RKO zostanie rozpoczęte natychmiast oraz szkodliwe
gdy RKO zostanie rozpoczęte natychmiast oraz szkodliwe
następstwa opóźnionej defibrylacji. Szanse przeżycia
następstwa opóźnionej defibrylacji. Szanse przeżycia
pacjenta z NZK w mechanizmie VF, do którego doszło w
pacjenta z NZK w mechanizmie VF, do którego doszło w
obecności świadków, bez prowadzenia RKO z każdą minutą
obecności świadków, bez prowadzenia RKO z każdą minutą
spadają 07-10%. W przypadku wykonywania RKO przez
spadają 07-10%. W przypadku wykonywania RKO przez
świadków zdarzenia, szanse przeżycia maleją jedynie o 3-
świadków zdarzenia, szanse przeżycia maleją jedynie o 3-
4% z każdą minutą.
4% z każdą minutą.
Podsumowując, należy stwierdzić, że prowadzenie RKO
Podsumowując, należy stwierdzić, że prowadzenie RKO
przez świadków zdarzenia zwiększa 2- lub 3-krotnie szanse
przez świadków zdarzenia zwiększa 2- lub 3-krotnie szanse
przeżycia w zauważonym NZK.
przeżycia w zauważonym NZK.
PODSTAWOWE ZABIEGI
PODSTAWOWE ZABIEGI
RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH
RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH
Algorytm BLS zaleca:
Algorytm BLS zaleca:
1. Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy
1. Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy
świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
świadkowie zdarzenia są bezpieczni.
2. Sprawdź reakcję poszkodowanego
2. Sprawdź reakcję poszkodowanego
- delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj:
- delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj:
"Czy wszystko w porządku?„
"Czy wszystko w porządku?„
3a. Jeżeli reaguje:
3a. Jeżeli reaguje:
- zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go
- zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go
zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne
zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne
niebezpieczeństwo,
niebezpieczeństwo,
- dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego
- dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego
i wezwij pomoc, jeśli będzie potrzebna,
i wezwij pomoc, jeśli będzie potrzebna,
- regularnie oceniaj jego stan.
- regularnie oceniaj jego stan.
3b. Jeżeli nie reaguje:
3b. Jeżeli nie reaguje:
- głośno zawołaj o pomoc
- głośno zawołaj o pomoc
- odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij drogi
- odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij drogi
oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy
oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy
*umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij
*umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij
jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący
jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący
tak, aby zatkać nimi nos jeżeli potrzebne będą oddechy
tak, aby zatkać nimi nos jeżeli potrzebne będą oddechy
ratunkowe,
ratunkowe,
* opuszki palców drugiej ręki umieść na żuchwie
* opuszki palców drugiej ręki umieść na żuchwie
poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg
poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg
oddechowych.
oddechowych.
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem
i dotykiem oceń, czy występuje prawidłowy oddech:
i dotykiem oceń, czy występuje prawidłowy oddech:
- oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej,
- oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej,
- nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych
- nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych
- staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku.
- staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku.
W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia
W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia
poszkodowany może słabo oddychać lub
poszkodowany może słabo oddychać lub
wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie
wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie
należy ich
należy ich
my
my
lić z prawidłowym oddechem. Na
lić z prawidłowym oddechem. Na
ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz
ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz
nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek
nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek
wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj
wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj
tak, jakby był nieprawidłowy.
tak, jakby był nieprawidłowy.
5a. Jeżeli oddech jest prawidłowy:
5a. Jeżeli oddech jest prawidłowy:
- ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej
- ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej
- wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc
- wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc
(wezwij pogotowie),
(wezwij pogotowie),
- regularnie oceniaj oddech.
- regularnie oceniaj oddech.
5b. Jeżeli jego oddech nie jest prawidłowy:
5b. Jeżeli jego oddech nie jest prawidłowy:
- wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij
- wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij
pogotowie, wróć i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym
pogotowie, wróć i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym
opisem:
opisem:
a. uklęknij obok poszkodowanego,
a. uklęknij obok poszkodowanego,
b. ułóż nadgarstek jednej ręki na środku mostka poszkodowanego
b. ułóż nadgarstek jednej ręki na środku mostka poszkodowanego
c. ułóż nadgarstek drugiej ręki na pierwszym
c. ułóż nadgarstek drugiej ręki na pierwszym
d. spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na
d. spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na
żebra poszkodowanego; nie uciskaj nadbrzusza ani dolnej części mostka,
żebra poszkodowanego; nie uciskaj nadbrzusza ani dolnej części mostka,
e. pochył się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle
e. pochył się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle
do mostka i
do mostka i
uciskaj
uciskaj
na głębokość 4-5 cm),
na głębokość 4-5 cm),
f. po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni
f. po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni
od mostka. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2
od mostka. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2
uciśnięcia/s),
uciśnięcia/s),
g. okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki
g. okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki
sam.
sam.
6a. Połącz uciskanie klatki piersiowej
6a. Połącz uciskanie klatki piersiowej
z oddechami ratowniczymi:
z oddechami ratowniczymi:
po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij
po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij
drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca
zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca
wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole
wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole
poszkodowanego,
poszkodowanego,
pozostaw usta delikatnie otwarte jednocześnie
pozostaw usta delikatnie otwarte jednocześnie
utrzymując uniesienie żuchwy,
utrzymując uniesienie żuchwy,
weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta
weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta
poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że
poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że
nie ma przecieku powietrza,
nie ma przecieku powietrza,
wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez
wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez
około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu),
około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu),
obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi; taki
obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi; taki
oddech ratowniczy jest efektywny,
oddech ratowniczy jest efektywny,
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje
usta od ust poszkodowanego i obserwuj czy podczas wydechu
usta od ust poszkodowanego i obserwuj czy podczas wydechu
opada jego klatka piersiowa,
opada jego klatka piersiowa,
jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust
jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust
poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych
poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych
oddechów ratowniczych, następnie ponownie ułóż ręce w
oddechów ratowniczych, następnie ponownie ułóż ręce w
prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć
prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć
klatki piersiowej,
klatki piersiowej,
kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w
kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w
stosunku 30 : 2,
stosunku 30 : 2,
przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu
przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu
poszkodowanego tylko gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W
poszkodowanego tylko gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W
innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
Jeżeli wykonane na wstępie oddechy
Jeżeli wykonane na wstępie oddechy
ratownicze nie powodują uniesienia się klatki
ratownicze nie powodują uniesienia się klatki
piersiowej jak przy normalnym oddychaniu,
piersiowej jak przy normalnym oddychaniu,
wykonaj następujące czynności:
wykonaj następujące czynności:
sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń
sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń
widoczne ciała obce,
widoczne ciała obce,
sprawdź, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy
sprawdź, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy
są poprawnie wykonane,
są poprawnie wykonane,
wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za
wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za
każdym razem, zanim podejmiesz ponownie
każdym razem, zanim podejmiesz ponownie
uciskanie klatki piersiowej.
uciskanie klatki piersiowej.
Jeżeli na miejscu zdarzenia jest więcej
Jeżeli na miejscu zdarzenia jest więcej
niż jeden ratownik powinni oni się
niż jeden ratownik powinni oni się
zmieniać podczas prowadzenia RKO co
zmieniać podczas prowadzenia RKO co
1-2
1-2
minuty,
minuty,
aby zapobiec zmęczeniu.
aby zapobiec zmęczeniu.
Należy zminimalizować przerwy w
Należy zminimalizować przerwy w
resuscytacji podczas zmian.
resuscytacji podczas zmian.
6b. RKO ograniczone wyłącznie do uciśnięć
6b. RKO ograniczone wyłącznie do uciśnięć
klatki piersiowej możesz prowadzić w
klatki piersiowej możesz prowadzić w
następujących sytuacjach:
następujących sytuacjach:
Jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz
Jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz
wykonywać oddechów ratowniczych, zastosuj
wykonywać oddechów ratowniczych, zastosuj
uciśnięcia klatki piersiowej.
uciśnięcia klatki piersiowej.
Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki
Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki
piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z
piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z
częstotliwością 100 uciśnięć/min.
częstotliwością 100 uciśnięć/min.
Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu
Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu
poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on
poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on
prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie
prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie
przerywaj resuscytacji.
przerywaj resuscytacji.
7. Kontynuuj resuscytację do czasu
7. Kontynuuj resuscytację do czasu
gdy:
gdy:
przybędą wykwalifikowane służby
przybędą wykwalifikowane służby
medyczne i przejmą działania,
medyczne i przejmą działania,
poszkodowany zacznie prawidłowo
poszkodowany zacznie prawidłowo
oddychać,
oddychać,
ulegniesz wyczerpaniu.
ulegniesz wyczerpaniu.
Pozycja bezpieczna
Pozycja bezpieczna
ERC zaleca następującą sekwencję postępowania w celu
ERC zaleca następującą sekwencję postępowania w celu
ułożenia poszkodowanego w pozycji bezpiecznej:
ułożenia poszkodowanego w pozycji bezpiecznej:
zdejmij okulary poszkodowanego,
zdejmij okulary poszkodowanego,
uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że obie nogi są
uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że obie nogi są
wyprostowane,
wyprostowane,
rękę bliższą tobie ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a
rękę bliższą tobie ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a
następnie zegnij w łokciu pod kątem prostym tak, aby dłoń ręki
następnie zegnij w łokciu pod kątem prostym tak, aby dłoń ręki
była skierowana do góry,
była skierowana do góry,
dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj
dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj
stroną grzbietową przy bliższym policzku,
stroną grzbietową przy bliższym policzku,
drugą swoją ręką złap za dalszą nogę tuż powyżej kolana i
drugą swoją ręką złap za dalszą nogę tuż powyżej kolana i
podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża,
podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża,
przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą
przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą
kończynę dolną tak, by ratowany obrócił się na bok w twoim
kończynę dolną tak, by ratowany obrócił się na bok w twoim
kierunku,
kierunku,
ułóż nogę, za którą przetaczałeś poszkodowanego w ten sposób,
ułóż nogę, za którą przetaczałeś poszkodowanego w ten sposób,
aby kolano znajdowało pod kątem prostym w stosunku do biodra,
aby kolano znajdowało pod kątem prostym w stosunku do biodra,
odegnij głowę ratowanego ku tyłowi, by upewnić się, że drogi
odegnij głowę ratowanego ku tyłowi, by upewnić się, że drogi
oddechowe są drożne,
oddechowe są drożne,
gdy jest to konieczne, ułóż rękę ratowanego pod policzkiem tak,
gdy jest to konieczne, ułóż rękę ratowanego pod policzkiem tak,
by utrzymać głowę w odgięciu,
by utrzymać głowę w odgięciu,
regularnie sprawdzaj oddychanie.
regularnie sprawdzaj oddychanie.
Jeżeli poszkodowany musi być ułożony w tej pozycji dłużej
Jeżeli poszkodowany musi być ułożony w tej pozycji dłużej
niż 30 minut, to po tym czasie odwróć go na drugi bok aby
niż 30 minut, to po tym czasie odwróć go na drugi bok aby
zwolnić ucisk na leżące niżej ramię.
zwolnić ucisk na leżące niżej ramię.
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU
ZADŁAWIENIA U DOROSŁYCH
ZADŁAWIENIA U DOROSŁYCH
( ciało obce w drogach oddechowych )
( ciało obce w drogach oddechowych )
Postępowanie to jest także właściwe dla dzieci powyżej 1. roku
Postępowanie to jest także właściwe dla dzieci powyżej 1. roku
życia.
życia.
1. Jeżeli poszkodowany ma objawy częściowej niedrożności
1. Jeżeli poszkodowany ma objawy częściowej niedrożności
dróg oddechowych:
dróg oddechowych:
- zachęcaj go do kaszlu i nie rób nic więcej.
- zachęcaj go do kaszlu i nie rób nic więcej.
2. Jeżeli poszkodowany ma objawy całkowitej niedrożności,
2. Jeżeli poszkodowany ma objawy całkowitej niedrożności,
ale jest przytomny:
ale jest przytomny:
- zastosuj do 5 uderzeń w okolicę między łopatkową zgodnie z
- zastosuj do 5 uderzeń w okolicę między łopatkową zgodnie z
zasadami:
zasadami:
stań z boku i
stań z boku i
nieco
nieco
za poszkodowanym,
za poszkodowanym,
podłóż jedną dłoń pod mostek
podłóż jedną dłoń pod mostek
poszkodowanego i pochyl go do przodu tak,
poszkodowanego i pochyl go do przodu tak,
aby przemieszczone ciało obce mogło
aby przemieszczone ciało obce mogło
przedostać się do ust, a nie przesuwało się w
przedostać się do ust, a nie przesuwało się w
głąb dróg oddechowych,
głąb dróg oddechowych,
wykonaj do 5 energicznych uderzeń
wykonaj do 5 energicznych uderzeń
nadgarstkiem w okolicę między łopatkową;
nadgarstkiem w okolicę między łopatkową;
- po każdym uderzeniu sprawdź czy ciało
- po każdym uderzeniu sprawdź czy ciało
obce przypadkiem nie wydostało się i
obce przypadkiem nie wydostało się i
czy
czy
drogi oddechowe są nadal niedrożne. Celem
drogi oddechowe są nadal niedrożne. Celem
jest zlikwidowanie niedrożności energicznym
jest zlikwidowanie niedrożności energicznym
uderzeniem, co nie oznacza konieczności
uderzeniem, co nie oznacza konieczności
wykonywania wszystkich 5 prób;
wykonywania wszystkich 5 prób;
- jeżeli 5 uderzeń w okolicę między
- jeżeli 5 uderzeń w okolicę między
łopatkową nie spowoduje usunięcia ciała
łopatkową nie spowoduje usunięcia ciała
obcego, zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza
obcego, zastosuj 5 uciśnięć nadbrzusza
zgodnie z zasadami:
zgodnie z zasadami:
stań za poszkodowanym i obejmij go
stań za poszkodowanym i obejmij go
ramionami na wysokości nadbrzusza,
ramionami na wysokości nadbrzusza,
pochyl go do przodu,
pochyl go do przodu,
zaciśnij pięść i umieść ją pomiędzy
zaciśnij pięść i umieść ją pomiędzy
pępkiem i wyrostkiem mieczykowatym,
pępkiem i wyrostkiem mieczykowatym,
wolną ręką złap za zaciśniętą pięść i silnie
wolną ręką złap za zaciśniętą pięść i silnie
pociągnij do wewnątrz i ku górze,
pociągnij do wewnątrz i ku górze,
powtórz tę czynność do 5 razy;
powtórz tę czynność do 5 razy;
- jeżeli te czynności nie spowodują usunięcia ciała
- jeżeli te czynności nie spowodują usunięcia ciała
obcego z dróg oddechowych, kontynuuj uderzenia w
obcego z dróg oddechowych, kontynuuj uderzenia w
okolicę międzyłopatkową w połączeniu z uciśnięciami
okolicę międzyłopatkową w połączeniu z uciśnięciami
nadbrzusza.
nadbrzusza.
3. Jeżeli poszkodowany straci przytomność:
3. Jeżeli poszkodowany straci przytomność:
- bezpiecznie ułóż go na ziemi,
- bezpiecznie ułóż go na ziemi,
- natychmiast wezwij fachową pomoc,
- natychmiast wezwij fachową pomoc,
- rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową
- rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową
(rozpoczynając od punktu 5b algorytmu BLS);
(rozpoczynając od punktu 5b algorytmu BLS);
ratownicy medyczni, przeszkoleni i doświadczeni w
ratownicy medyczni, przeszkoleni i doświadczeni w
sprawdzaniu tętna, powinni rozpocząć uciskanie
sprawdzaniu tętna, powinni rozpocząć uciskanie
klatki piersiowej u poszkodowanego z całkowitą
klatki piersiowej u poszkodowanego z całkowitą
niedrożnością dróg oddechowych nawet jeżeli tętno
niedrożnością dróg oddechowych nawet jeżeli tętno
jest wyczuwalne.
jest wyczuwalne.
Podstawowe zabiegi
Podstawowe zabiegi
resuscytacyjne u dzieci
resuscytacyjne u dzieci
Ratownicy, którzy umieją wykonywać BLS u dorosłych i nie
Ratownicy, którzy umieją wykonywać BLS u dorosłych i nie
posiadają konkretnej wiedzy z zakresu resuscytacji dzieci
posiadają konkretnej wiedzy z zakresu resuscytacji dzieci
mogą używać sekwencji dla dorosłych z zastrzeżeniem, że
mogą używać sekwencji dla dorosłych z zastrzeżeniem, że
powinni wykonać 5 pierwszych oddechów ratowniczych, a
powinni wykonać 5 pierwszych oddechów ratowniczych, a
następnie przez minutę wykonywać BLS zanim udadzą się
następnie przez minutę wykonywać BLS zanim udadzą się
po pomoc.
po pomoc.
Poniższa sekwencja ma być stosowana przez ratowników z
Poniższa sekwencja ma być stosowana przez ratowników z
obowiązkiem udzielania pomocy pracujących z dziećmi w
obowiązkiem udzielania pomocy pracujących z dziećmi w
stanach zagrożenia życia ( zwykle osoby z wykształceniem
stanach zagrożenia życia ( zwykle osoby z wykształceniem
medycznym ).
medycznym ).
BSL u dzieci
BSL u dzieci
1. Upewnij się, że jest bezpiecznie zarówno dla ciebie jak i dla
1. Upewnij się, że jest bezpiecznie zarówno dla ciebie jak i dla
dziecka
dziecka
2. Sprawdź reakcję dziecka
2. Sprawdź reakcję dziecka
- delikatnie potrząśnij dziecko i zapytaj głośno:
- delikatnie potrząśnij dziecko i zapytaj głośno:
„
„
Czy wszystko w porządku”
Czy wszystko w porządku”
- nie potrząsaj niemowlęciem i dzieckiem, jeśli podejrzewasz
- nie potrząsaj niemowlęciem i dzieckiem, jeśli podejrzewasz
u niego uraz szyjnego odcinka kręgosłupa.
u niego uraz szyjnego odcinka kręgosłupa.
3a. Jeśli dziecko odpowiada słowami lub poruszeniem się:
3a. Jeśli dziecko odpowiada słowami lub poruszeniem się:
- pozostaw dziecko w pozycji w jakiej je zastałeś ( pod
- pozostaw dziecko w pozycji w jakiej je zastałeś ( pod
warunkiem, że jest ona dla niego bezpieczna ),
warunkiem, że jest ona dla niego bezpieczna ),
- oceń jego stan i udziel pomocy w razie potrzeby,
- oceń jego stan i udziel pomocy w razie potrzeby,
- powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
- powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
3b. Jeśli dziecko nie reaguje:
3b. Jeśli dziecko nie reaguje:
- głośno wołaj o pomoc,
- głośno wołaj o pomoc,
- udrożnij drogi oddechowe dziecka poprzez odgięcie głowy i
- udrożnij drogi oddechowe dziecka poprzez odgięcie głowy i
uniesienie żuchwy w następujący sposób:
uniesienie żuchwy w następujący sposób:
początkowo w pozycji zastanej umieść rękę na czole
początkowo w pozycji zastanej umieść rękę na czole
dziecka i delikatnie odegnij jego głowę ku tyłowi,
dziecka i delikatnie odegnij jego głowę ku tyłowi,
w tym samym czasie umieść opuszki palca ( lub palców )
w tym samym czasie umieść opuszki palca ( lub palców )
pod bródką dziecka i unieś ją; nie naciskaj na tkanki miękkie
pod bródką dziecka i unieś ją; nie naciskaj na tkanki miękkie
pod bródką, bo możesz spowodować niedrożność dróg
pod bródką, bo możesz spowodować niedrożność dróg
oddechowych,
oddechowych,
jeśli wciąż masz trudności z udrożnieniem dróg
jeśli wciąż masz trudności z udrożnieniem dróg
oddechowych, spróbuj metody wysunięcia żuchwy; połóż
oddechowych, spróbuj metody wysunięcia żuchwy; połóż
palce wskazujące obydwu rąk za żuchwą dziecka, po jej
palce wskazujące obydwu rąk za żuchwą dziecka, po jej
bokach i popchnij ją do przodu,
bokach i popchnij ją do przodu,
obie metody mogą być łatwiejsze do wykonania, jeśli
obie metody mogą być łatwiejsze do wykonania, jeśli
dziecko zostanie delikatnie położone na plecy.
dziecko zostanie delikatnie położone na plecy.
Jeżeli podejrzewasz istnienie urazu okolicy szyi,
Jeżeli podejrzewasz istnienie urazu okolicy szyi,
staraj się udrożnić drogi oddechowe, używając
staraj się udrożnić drogi oddechowe, używając
jedynie metody wysunięcia żuchwy.
jedynie metody wysunięcia żuchwy.
Jeśli nadal jest to nieskuteczne zastosuj
Jeśli nadal jest to nieskuteczne zastosuj
niewielkie odchylenie głowy do tyłu do momentu
niewielkie odchylenie głowy do tyłu do momentu
aż drogi oddechowe zostaną udrożnione.
aż drogi oddechowe zostaną udrożnione.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem słuchem
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem słuchem
i dotykiem oceń, czy występują prawidłowe oddechy
i dotykiem oceń, czy występują prawidłowe oddechy
poprzez przysunięcie swojej twarzy blisko twarzy dziecka i
poprzez przysunięcie swojej twarzy blisko twarzy dziecka i
obserwowania jego klatki piersiowej:
obserwowania jego klatki piersiowej:
-
obserwuj ruchy klatki piersiowej
obserwuj ruchy klatki piersiowej
-
słuchaj nad nosem i ustami dziecka szmerów oddechowych,
słuchaj nad nosem i ustami dziecka szmerów oddechowych,
-
poczuj ruch powietrza na swoim policzku.
poczuj ruch powietrza na swoim policzku.
Patrz, słuchaj i staraj się wyczuć nie dłużej niż 10 sekund
Patrz, słuchaj i staraj się wyczuć nie dłużej niż 10 sekund
zanim podejmiesz decyzję.
zanim podejmiesz decyzję.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
5a. Jeśli dziecko oddycha prawidłowo:
5a. Jeśli dziecko oddycha prawidłowo:
-
ułóż dziecko w pozycji bezpiecznej,
ułóż dziecko w pozycji bezpiecznej,
-
sprawdzaj, czy oddech nadal występuje.
sprawdzaj, czy oddech nadal występuje.
5b. Jeśli dziecko nie oddycha lub ma oddechy agonalne
5b. Jeśli dziecko nie oddycha lub ma oddechy agonalne
( nieregularne, rzadkie oddechy ):
( nieregularne, rzadkie oddechy ):
-
delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować
delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować
niedrożność dróg oddechowych,
niedrożność dróg oddechowych,
-
wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych,
wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych,
-
podczas wykonywania oddechów ratowniczych zwróć
podczas wykonywania oddechów ratowniczych zwróć
uwagę na pojawienie się kaszlu lub odruchów z tylnej
uwagę na pojawienie się kaszlu lub odruchów z tylnej
ściany gardła w odpowiedzi na twoje działania; obecność
ściany gardła w odpowiedzi na twoje działania; obecność
lub brak tego typu reakcji stanowi część oceny obecności
lub brak tego typu reakcji stanowi część oceny obecności
oznak krążenia / ruch, kaszel lub prawidłowy oddech /.
oznak krążenia / ruch, kaszel lub prawidłowy oddech /.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Oddechy ratownicze u dziecka powyżej 1. roku powinny być
Oddechy ratownicze u dziecka powyżej 1. roku powinny być
wykonane w następujący sposób:
wykonane w następujący sposób:
-
zapewnij odgięcie głowy i uniesienie żuchwy,
zapewnij odgięcie głowy i uniesienie żuchwy,
-
kciukiem i palcem wskazującym ręki leżącej na czole zaciśnij
kciukiem i palcem wskazującym ręki leżącej na czole zaciśnij
miękkie części nosa,
miękkie części nosa,
-
rozchyl nieco usta dziecka, ale utrzymuj uniesienie bródki,
rozchyl nieco usta dziecka, ale utrzymuj uniesienie bródki,
-
nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta
nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta
dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku powietrza,
dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku powietrza,
-
wykonaj powolny wydech do ust poszkodowanego trwający
wykonaj powolny wydech do ust poszkodowanego trwający
ok. 1-1,5 sekundy, obserwując równocześnie unoszenie się
ok. 1-1,5 sekundy, obserwując równocześnie unoszenie się
klatki piersiowej,
klatki piersiowej,
-
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuń swoje
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuń swoje
usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu
usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu
opada klatka piersiowa.
opada klatka piersiowa.
-
ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5
ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5
razy; oceń jakość oddechu obserwując klatkę piersiową
razy; oceń jakość oddechu obserwując klatkę piersiową
dziecka: powinna się unosić i opadać jak przy normalnym
dziecka: powinna się unosić i opadać jak przy normalnym
oddechu.
oddechu.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Oddechy ratownicze dla niemowląt powinny być wykonane
Oddechy ratownicze dla niemowląt powinny być wykonane
w następujący sposób:
w następujący sposób:
-
umieść głowę w pozycji neutralnej i unieś bródkę,
umieść głowę w pozycji neutralnej i unieś bródkę,
-
nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta i nos
nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta i nos
dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku powietrza. Jeśli u
dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku powietrza. Jeśli u
starszego niemowlęcia nie można objąć ust i nosa, ratownik
starszego niemowlęcia nie można objąć ust i nosa, ratownik
może próbować objąć swoimi ustami albo tylko usta, albo tylko
może próbować objąć swoimi ustami albo tylko usta, albo tylko
nos niemowlęcia ( jeśli tylko nos – należy zacisnąć usta, aby
nos niemowlęcia ( jeśli tylko nos – należy zacisnąć usta, aby
powietrze nie wydostawało się na zewnątrz ).
powietrze nie wydostawało się na zewnątrz ).
-
powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa niemowlęcia przez 1-
powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa niemowlęcia przez 1-
1,5 sekundy, w ilości wystarczającej do widocznego uniesienia
1,5 sekundy, w ilości wystarczającej do widocznego uniesienia
się klatki piersiowej,
się klatki piersiowej,
-
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuń swoje
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuń swoje
usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu
usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu
opada klatka piersiowa,
opada klatka piersiowa,
-
ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5
ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5
razy
razy
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Jeśli wykonanie sztucznego oddechu natrafia na trudności,
Jeśli wykonanie sztucznego oddechu natrafia na trudności,
drogi oddechowe mogą być niedrożne.
drogi oddechowe mogą być niedrożne.
Wtedy:
Wtedy:
-
otwórz usta dziecka i usuń z nich wszelkie widoczne
otwórz usta dziecka i usuń z nich wszelkie widoczne
przeszkody; nigdy nie staraj się usunąć ciała obcego na ślepo,
przeszkody; nigdy nie staraj się usunąć ciała obcego na ślepo,
-
upewnij się, że głowa jest prawidłowo odgięta, bródka
upewnij się, że głowa jest prawidłowo odgięta, bródka
uniesiona, ale także, że szyja nie jest nadmiernie wygięta,
uniesiona, ale także, że szyja nie jest nadmiernie wygięta,
-
jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie powoduje
jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie powoduje
udrożnienia dróg oddechowych, spróbuj metody wysunięcia
udrożnienia dróg oddechowych, spróbuj metody wysunięcia
żuchwy,
żuchwy,
-
podejmij do 5 prób w celu uzyskania efektywnych oddechów,
podejmij do 5 prób w celu uzyskania efektywnych oddechów,
jeśli nadal jest to nieskuteczne, rozpocznij uciskanie klatki
jeśli nadal jest to nieskuteczne, rozpocznij uciskanie klatki
piersiowej.
piersiowej.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
6. Oceń układ krążenia dziecka. Masz nie więcej niż 10 sekund na:
6. Oceń układ krążenia dziecka. Masz nie więcej niż 10 sekund na:
-
poszukiwanie oznak krążenia – zalicza się do tego ruch, kaszel
poszukiwanie oznak krążenia – zalicza się do tego ruch, kaszel
lub prawidłowy oddech ( nie oddechy agonalne, które są
lub prawidłowy oddech ( nie oddechy agonalne, które są
rzadkie i nieregularne ),
rzadkie i nieregularne ),
-
sprawdzenia tętna ( jeśli jesteś przeszkolony ), ale upewnij się,
sprawdzenia tętna ( jeśli jesteś przeszkolony ), ale upewnij się,
że nie zajmie ci to więcej niż 10 sekund.
że nie zajmie ci to więcej niż 10 sekund.
U dziecka powyżej 1. roku życia badaj tętno na tętnicy szyjnej.
U dziecka powyżej 1. roku życia badaj tętno na tętnicy szyjnej.
Jeśli jest to niemowlę, badaj tętno na tętnicy ramiennej na
Jeśli jest to niemowlę, badaj tętno na tętnicy ramiennej na
wewnętrznej stronie ramienia.
wewnętrznej stronie ramienia.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
7a. Jeżeli jesteś pewien, że w ciągu 10 sekund stwierdziłeś
7a. Jeżeli jesteś pewien, że w ciągu 10 sekund stwierdziłeś
obecność oznak krążenia:
obecność oznak krążenia:
-
jeśli jest to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze aż do
jeśli jest to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze aż do
powrotu spontanicznego oddechu,
powrotu spontanicznego oddechu,
-
jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne, ułóż je w pozycji
jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne, ułóż je w pozycji
bezpiecznej,
bezpiecznej,
-
powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
7b. Jeśli brak tętna ( oznak krążenia ) lub gdy tętno jest wolne
7b. Jeśli brak tętna ( oznak krążenia ) lub gdy tętno jest wolne
( poniżej 60/min. z objawami złej perfuzji ) lub nie masz
( poniżej 60/min. z objawami złej perfuzji ) lub nie masz
pewności, czy jest obecne:
pewności, czy jest obecne:
-
rozpocznij uciskanie klatki piersiowej,
rozpocznij uciskanie klatki piersiowej,
-
połącz oddechy ratownicze z uciskaniem klatki piersiowej
połącz oddechy ratownicze z uciskaniem klatki piersiowej
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Uciskanie klatki piersiowej
Uciskanie klatki piersiowej
U dzieci należy uciskać w jednej trzeciej mostka.
U dzieci należy uciskać w jednej trzeciej mostka.
Aby uniknąć naciskania nadbrzusza, należy zlokalizować
Aby uniknąć naciskania nadbrzusza, należy zlokalizować
wyrostek mieczykowaty poprzez znalezienie miejsca gdzie
wyrostek mieczykowaty poprzez znalezienie miejsca gdzie
łuki żebrowe łączą się ze sobą.
łuki żebrowe łączą się ze sobą.
Szerokość jednego palca powyżej tego punktu wyznaczy
Szerokość jednego palca powyżej tego punktu wyznaczy
prawidłowe miejsce do ucisku mostka.
prawidłowe miejsce do ucisku mostka.
Uciśnięcia powinny być wystarczające, aby obniżyć mostek do
Uciśnięcia powinny być wystarczające, aby obniżyć mostek do
około jednej trzeciej głębokości klatki piersiowej.
około jednej trzeciej głębokości klatki piersiowej.
Należy zwolnić ucisk i powtarzać tę czynność z częstością
Należy zwolnić ucisk i powtarzać tę czynność z częstością
około 100/min.
około 100/min.
Po 15 uciśnięciach, należy odgiąć głowę, unieść żuchwę i
Po 15 uciśnięciach, należy odgiąć głowę, unieść żuchwę i
wykonać dwa efektywne oddechy.
wykonać dwa efektywne oddechy.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze powinno się
Uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze powinno się
kontynuować w stosunku 15 : 2.
kontynuować w stosunku 15 : 2.
Jeśli ratownik jest sam może użyć stosunku 30 : 2, zwłaszcza
Jeśli ratownik jest sam może użyć stosunku 30 : 2, zwłaszcza
jeśli ma trudności w zmienianiu pozycji pomiędzy uciskaniem,
jeśli ma trudności w zmienianiu pozycji pomiędzy uciskaniem,
a wentylacją.
a wentylacją.
Najkorzystniejsza metoda uciskania klatki piersiowej różni się
Najkorzystniejsza metoda uciskania klatki piersiowej różni się
nieznacznie u niemowląt i u dzieci.
nieznacznie u niemowląt i u dzieci.
Niemowlęta – jeden ratownik – masaż opuszkami dwóch
Niemowlęta – jeden ratownik – masaż opuszkami dwóch
palców.
palców.
Niemowlęta – dwóch lub więcej ratowników – technika dwóch
Niemowlęta – dwóch lub więcej ratowników – technika dwóch
kciuków i dłoni obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia:
kciuków i dłoni obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia:
-
należy umieścić kciuki jeden obok drugiego w jednej trzeciej
należy umieścić kciuki jeden obok drugiego w jednej trzeciej
mostka (jak powyżej ), ułożone w kierunku głowy
mostka (jak powyżej ), ułożone w kierunku głowy
niemowlęcia; pozostałe palce obu dłoni obejmują klatkę
niemowlęcia; pozostałe palce obu dłoni obejmują klatkę
piersiową, a końce palców podtrzymują plecy,
piersiową, a końce palców podtrzymują plecy,
-
należy uciskać dwoma kciukami dolną część mostka, aby
należy uciskać dwoma kciukami dolną część mostka, aby
obniżyć mostek do około jednej trzeciej głębokości klatki
obniżyć mostek do około jednej trzeciej głębokości klatki
piersiowej.
piersiowej.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
- U dziecka powyżej 1. roku, aby wykonać uciskanie klatki
- U dziecka powyżej 1. roku, aby wykonać uciskanie klatki
piersiowej, należy umieścić nadgarstek jednej ręki w jednej
piersiowej, należy umieścić nadgarstek jednej ręki w jednej
trzeciej dolnej mostka.
trzeciej dolnej mostka.
-
Konieczne jest uniesienie palców, aby upewnić się, że nie
Konieczne jest uniesienie palców, aby upewnić się, że nie
uciska się żeber.
uciska się żeber.
-
Należy ustawić się pionowo nad klatką piersiową
Należy ustawić się pionowo nad klatką piersiową
ratowanego, wyprostować ramiona i uciskać tak, aby
ratowanego, wyprostować ramiona i uciskać tak, aby
obniżyć mostek do około jednej trzeciej głębokości klatki
obniżyć mostek do około jednej trzeciej głębokości klatki
piersiowej.
piersiowej.
-
W przypadku większych dzieci lub mniejszych ratowników
W przypadku większych dzieci lub mniejszych ratowników
łatwiej to będzie osiągnąć przy użyciu dwóch rąk ze
łatwiej to będzie osiągnąć przy użyciu dwóch rąk ze
splecionymi palcami.
splecionymi palcami.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
8. Kontynuuj resuscytację do czasu:
8. Kontynuuj resuscytację do czasu:
-
powrotu oznak życia u dziecka ( spontaniczny oddech,
powrotu oznak życia u dziecka ( spontaniczny oddech,
tętno, ruch ),
tętno, ruch ),
-
przybycia wykwalifikowanej pomocy,
przybycia wykwalifikowanej pomocy,
-
wyczerpania własnych sił.
wyczerpania własnych sił.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Dla ratowników ważne jest, aby wezwać pomoc tak szybko
Dla ratowników ważne jest, aby wezwać pomoc tak szybko
jak to możliwe, kiedy tylko dziecko straci przytomność.
jak to możliwe, kiedy tylko dziecko straci przytomność.
Gdy jest więcej niż jeden ratownik, jeden z nich rozpoczyna
Gdy jest więcej niż jeden ratownik, jeden z nich rozpoczyna
resuscytację, podczas gdy drugi idzie po pomoc.
resuscytację, podczas gdy drugi idzie po pomoc.
Gdy jest tylko jeden ratownik, prowadzi on resuscytację przez
Gdy jest tylko jeden ratownik, prowadzi on resuscytację przez
około minutę zanim pójdzie po pomoc. Aby zminimalizować
około minutę zanim pójdzie po pomoc. Aby zminimalizować
czas trwania przerwy w BLS, możliwe jest przeniesienie
czas trwania przerwy w BLS, możliwe jest przeniesienie
niemowlęcia lub małego dziecka do miejsca wzywania
niemowlęcia lub małego dziecka do miejsca wzywania
pomocy.
pomocy.
Jedynym wyjątkiem, kiedy nie należy prowadzić BSL przez
Jedynym wyjątkiem, kiedy nie należy prowadzić BSL przez
minutę zanim uda się po pomoc jest przypadek, kiedy
minutę zanim uda się po pomoc jest przypadek, kiedy
dziecko nagle straci przytomność i jest to zauważone przez
dziecko nagle straci przytomność i jest to zauważone przez
jednego ratownika. W tej sytuacji najbardziej prawdopodobną
jednego ratownika. W tej sytuacji najbardziej prawdopodobną
przyczyną zatrzymania krążenia są zaburzenia rytmu serca i
przyczyną zatrzymania krążenia są zaburzenia rytmu serca i
dziecko wymaga defibrylacji. Należy natychmiast szukać
dziecko wymaga defibrylacji. Należy natychmiast szukać
pomocy jeśli nikt inny nie może tego zrobić.
pomocy jeśli nikt inny nie może tego zrobić.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Rozpoznawanie obecności ciała obcego w drogach
Rozpoznawanie obecności ciała obcego w drogach
oddechowych
oddechowych
Ciało obce w drogach oddechowych – dziecko natychmiast
Ciało obce w drogach oddechowych – dziecko natychmiast
reaguje kaszlem, próbując je usunąć. Spontaniczny kaszel
reaguje kaszlem, próbując je usunąć. Spontaniczny kaszel
jest prawdopodobnie bardziej efektywny i bezpieczniejszy
jest prawdopodobnie bardziej efektywny i bezpieczniejszy
niż jakikolwiek rękoczyn wykonany przez ratownika.
niż jakikolwiek rękoczyn wykonany przez ratownika.
Jeśli kaszel jest nieskuteczny lub dziecko nie kaszle,
Jeśli kaszel jest nieskuteczny lub dziecko nie kaszle,
świadczy to o całkowitym zatkaniu dróg oddechowych, co
świadczy to o całkowitym zatkaniu dróg oddechowych, co
może szybko doprowadzić do uduszenia. Należy wtedy
może szybko doprowadzić do uduszenia. Należy wtedy
szybko i pewnie podjąć interwencję, by usunąć ciało obce.
szybko i pewnie podjąć interwencję, by usunąć ciało obce.
BSL u dzieci
BSL u dzieci
Pomoc w zadławieniu
Pomoc w zadławieniu
Zadławienie u przytomnego dziecka
Zadławienie u przytomnego dziecka
Jeśli dziecko kaszle efektywnie, żadne dodatkowe działania nie
Jeśli dziecko kaszle efektywnie, żadne dodatkowe działania nie
są potrzebne. Zachęcaj je do kaszlu i nieustannie obserwuj.
są potrzebne. Zachęcaj je do kaszlu i nieustannie obserwuj.
Jeśli dziecko jest nadal przytomne, ale nie kaszle lub kaszel jest
Jeśli dziecko jest nadal przytomne, ale nie kaszle lub kaszel jest
nieefektywny, wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową.
nieefektywny, wykonaj 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową.
Jeżeli uderzenia w okolicę łopatkową są nieskuteczne, wykonaj
Jeżeli uderzenia w okolicę łopatkową są nieskuteczne, wykonaj
uciśnięcia klatki piersiowej u niemowląt, a u dzieci uciśnięcia
uciśnięcia klatki piersiowej u niemowląt, a u dzieci uciśnięcia
nadbrzusza. Zabiegi te powodują wytworzenie „sztucznego
nadbrzusza. Zabiegi te powodują wytworzenie „sztucznego
kaszlu”, mającego na celu usunięcie ciała obcego poprzez
kaszlu”, mającego na celu usunięcie ciała obcego poprzez
zwiększenie ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej.
zwiększenie ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej.
Uderzenia w okolicę
Uderzenia w okolicę
międzyłopatkową - niemowlęta
międzyłopatkową - niemowlęta
ułóż dziecko głową w dół, aby do usunięcia ciała obcego
ułóż dziecko głową w dół, aby do usunięcia ciała obcego
wykorzystać siłę grawitacji,
wykorzystać siłę grawitacji,
siedzący lub klęczący ratownik powinien być w stanie
siedzący lub klęczący ratownik powinien być w stanie
bezpiecznie podtrzymywać dziecko na swoim kolanie,
bezpiecznie podtrzymywać dziecko na swoim kolanie,
podeprzyj głowę niemowlęcia w następujący sposób: kciuk
podeprzyj głowę niemowlęcia w następujący sposób: kciuk
jednej dłoni połóż na kącie żuchwy po jednej stronie, a po
jednej dłoni połóż na kącie żuchwy po jednej stronie, a po
drugiej stronie żuchwy jeden lub dwa palce tej samej ręki,
drugiej stronie żuchwy jeden lub dwa palce tej samej ręki,
nie uciskaj na miękkie tkanki pod żuchwą, bo to może
nie uciskaj na miękkie tkanki pod żuchwą, bo to może
nasilić niedrożność dróg oddechowych.
nasilić niedrożność dróg oddechowych.
wykonaj do 5 mocnych uderzeń w plecy nadgarstkiem
wykonaj do 5 mocnych uderzeń w plecy nadgarstkiem
jednej ręki w okolicę międzyłopatkową,
jednej ręki w okolicę międzyłopatkową,
celem jest raczej usunięcie niedrożności, a nie wykonanie
celem jest raczej usunięcie niedrożności, a nie wykonanie
wszystkich 5 uderzeń,
wszystkich 5 uderzeń,
uderzenia w okolicę międzyłopatkową są bardziej
uderzenia w okolicę międzyłopatkową są bardziej
efektywne, jeśli dziecko będzie ułożone głową w
efektywne, jeśli dziecko będzie ułożone głową w
dół,
dół,
małe dziecko, podobnie jak niemowlę, może być
małe dziecko, podobnie jak niemowlę, może być
ułożone w poprzek kolan ratownika,
ułożone w poprzek kolan ratownika,
jeśli to nie jest możliwe, utrzymuj dziecko
jeśli to nie jest możliwe, utrzymuj dziecko
nachylone do przodu i wykonaj od tyłu uderzenia
nachylone do przodu i wykonaj od tyłu uderzenia
w okolicę międzyłopatkową.
w okolicę międzyłopatkową.
Uderzenia w okolicę międzyłopatkową
Uderzenia w okolicę międzyłopatkową
u dziecka powyżej roku
u dziecka powyżej roku
Jeśli uderzenia w okolicę międzyłopatkową
Jeśli uderzenia w okolicę międzyłopatkową
są nieskuteczne, a dziecko jest nadal
są nieskuteczne, a dziecko jest nadal
przytomne, wykonaj u niemowląt
przytomne, wykonaj u niemowląt
uciśnięcia klatki piersiowej, a u dzieci
uciśnięcia klatki piersiowej, a u dzieci
uciśnięcia nadbrzusza. Nie wykonuj
uciśnięcia nadbrzusza. Nie wykonuj
uciśnięć nadbrzusza ( manewru
uciśnięć nadbrzusza ( manewru
Heimlicha ) u niemowląt.
Heimlicha ) u niemowląt.
Uciśnięcia klatki piersiowej u
Uciśnięcia klatki piersiowej u
niemowląt
niemowląt
obróć dziecko na wznak głową skierowaną w dół. Aby to
obróć dziecko na wznak głową skierowaną w dół. Aby to
bezpiecznie wykonać, połóż dziecko na wolnym przedramieniu i
bezpiecznie wykonać, połóż dziecko na wolnym przedramieniu i
obejmij ręką jego potylicę,
obejmij ręką jego potylicę,
utrzymaj dziecko leżące głową skierowaną w dół na twoim
utrzymaj dziecko leżące głową skierowaną w dół na twoim
przedramieniu opartym o udo,
przedramieniu opartym o udo,
wyznacz miejsce jak do uciskania klatki piersiowej ( dolna
wyznacz miejsce jak do uciskania klatki piersiowej ( dolna
połowa mostka około szerokości jednego palca powyżej
połowa mostka około szerokości jednego palca powyżej
wyrostka mieczykowatego ),
wyrostka mieczykowatego ),
wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej jak przy pośrednim masażu
wykonaj 5 uciśnięć klatki piersiowej jak przy pośrednim masażu
serca, ale wykonaj je gwałtowniej i z mniejszą częstotliwością.
serca, ale wykonaj je gwałtowniej i z mniejszą częstotliwością.
Uciśnięcia nadbrzusza u dzieci powyżej
Uciśnięcia nadbrzusza u dzieci powyżej
roku
roku
stań lub uklęknij za dzieckiem, obejmij jego tułów i umieść swoje
stań lub uklęknij za dzieckiem, obejmij jego tułów i umieść swoje
ramiona pod ramionami dziecka,
ramiona pod ramionami dziecka,
zaciśnij rękę w pięść i ułóż ją pomiędzy pępkiem a wyrostkiem
zaciśnij rękę w pięść i ułóż ją pomiędzy pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym,
mieczykowatym,
chwyć ją drugą ręką i mocno pociągnij ręce do siebie i ku górze,
chwyć ją drugą ręką i mocno pociągnij ręce do siebie i ku górze,
powtórz tę czynność do 5 razy,
powtórz tę czynność do 5 razy,
upewnij się, że nie uciskasz wyrostka mieczykowatego lub
upewnij się, że nie uciskasz wyrostka mieczykowatego lub
dolnych żeber, bo może to doprowadzić do urazu jamy
dolnych żeber, bo może to doprowadzić do urazu jamy
brzusznej.
brzusznej.
Po wykonaniu uciśnięć klatki piersiowej lub nadbrzusza
Po wykonaniu uciśnięć klatki piersiowej lub nadbrzusza
należy ponownie ocenić stan dziecka.
należy ponownie ocenić stan dziecka.
Jeśli przedmiot nie został usunięty i poszkodowany jest
Jeśli przedmiot nie został usunięty i poszkodowany jest
wciąż przytomny, konieczne jest wykonanie sekwencji
wciąż przytomny, konieczne jest wykonanie sekwencji
uderzeń w okolicę międzyłopatkową i uciśnięcia klatki
uderzeń w okolicę międzyłopatkową i uciśnięcia klatki
piersiowej ( u niemowląt ) lub uciśnięcia nadbrzusza ( u
piersiowej ( u niemowląt ) lub uciśnięcia nadbrzusza ( u
dzieci ).
dzieci ).
Należy zadzwonić lub wysłać kogoś po pomoc jeśli ona
Należy zadzwonić lub wysłać kogoś po pomoc jeśli ona
jeszcze nie dotarła.
jeszcze nie dotarła.
Na tym etapie działań nie należy zostawiać dziecka
Na tym etapie działań nie należy zostawiać dziecka
samego.
samego.
Jeśli przedmiot został usunięty, należy ocenić stan kliniczny
Jeśli przedmiot został usunięty, należy ocenić stan kliniczny
dziecka.
dziecka.
W razie jakichkolwiek wątpliwości konieczne jest
W razie jakichkolwiek wątpliwości konieczne jest
zasięgnięcie porady medycznej.
zasięgnięcie porady medycznej.
Niedrożność dróg oddechowych
Niedrożność dróg oddechowych
u nieprzytomnego dziecka
u nieprzytomnego dziecka
Jeśli dziecko jest nieprzytomne lub traci
Jeśli dziecko jest nieprzytomne lub traci
przytomność, należy położyć je na twardej,
przytomność, należy położyć je na twardej,
płaskiej powierzchni.
płaskiej powierzchni.
Następnie należy zadzwonić lub wysłać kogoś po
Następnie należy zadzwonić lub wysłać kogoś po
pomoc, jeżeli ta nadal nie jest obecna.
pomoc, jeżeli ta nadal nie jest obecna.
Na tym etapie działań nie należy zostawiać
Na tym etapie działań nie należy zostawiać
dziecka samego.
dziecka samego.
Powinno się postępować w następujący sposób:
Powinno się postępować w następujący sposób:
otwórz usta i poszukaj widocznych ciał obcych; jeśli
otwórz usta i poszukaj widocznych ciał obcych; jeśli
widzisz jakiekolwiek, podejmij jednorazową próbę
widzisz jakiekolwiek, podejmij jednorazową próbę
usunięcia poprzez wygarnięcie palcem; nie usuwaj nic
usunięcia poprzez wygarnięcie palcem; nie usuwaj nic
na ślepo ani nie powtarzaj próby wygarnięcia, może to
na ślepo ani nie powtarzaj próby wygarnięcia, może to
spowodować wepchnięcie ciała obcego głębiej do krtani
spowodować wepchnięcie ciała obcego głębiej do krtani
i być przyczyną urazu,
i być przyczyną urazu,
udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy i/lub
udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy i/lub
wysunięcie żuchwy, a następnie podejmij próbę
wysunięcie żuchwy, a następnie podejmij próbę
wykonania 5 oddechów ratowniczych; oceń efektywność
wykonania 5 oddechów ratowniczych; oceń efektywność
każdego wdechu, jeśli wdech nie spowoduje uniesienia
każdego wdechu, jeśli wdech nie spowoduje uniesienia
klatki piersiowej, popraw pozycję głowy przed
klatki piersiowej, popraw pozycję głowy przed
wykonaniem następnej próby,
wykonaniem następnej próby,
Niedrożność dróg oddechowych
Niedrożność dróg oddechowych
u nieprzytomnego dziecka
u nieprzytomnego dziecka
podejmij 5 prób wykonania oddechów
podejmij 5 prób wykonania oddechów
ratowniczych, jeżeli nie spowodują one żadnej
ratowniczych, jeżeli nie spowodują one żadnej
reakcji ( poruszanie się, kaszel, spontaniczny
reakcji ( poruszanie się, kaszel, spontaniczny
oddech ), przejdź do uciśnięć klatki piersiowej bez
oddech ), przejdź do uciśnięć klatki piersiowej bez
uprzedniej oceny krążenia,
uprzedniej oceny krążenia,
postępuj zgodnie z algorytmem BLS dla jednego
postępuj zgodnie z algorytmem BLS dla jednego
ratownika przez około minutę zanim wezwiesz
ratownika przez około minutę zanim wezwiesz
pogotowie ratunkowe ( jeśli nikt tego nie zrobił
pogotowie ratunkowe ( jeśli nikt tego nie zrobił
wcześniej),
wcześniej),
Niedrożność dróg oddechowych
Niedrożność dróg oddechowych
u nieprzytomnego dziecka
u nieprzytomnego dziecka
kiedy udrażniasz drogi oddechowe w celu wykonania
kiedy udrażniasz drogi oddechowe w celu wykonania
kolejnych oddechów ratowniczych, skontroluj jamę
kolejnych oddechów ratowniczych, skontroluj jamę
ustną czy nie ma tam obecnego ciała obcego,
ustną czy nie ma tam obecnego ciała obcego,
jeśli widzisz jakiekolwiek, podejmij próbę usunięcia
jeśli widzisz jakiekolwiek, podejmij próbę usunięcia
poprzez jednokrotne wygarnięcie palcem,
poprzez jednokrotne wygarnięcie palcem,
jeśli ciało obce się pojawiło i zostało usunięte,
jeśli ciało obce się pojawiło i zostało usunięte,
sprawdź i udrożnij drogi oddechowe w wyżej
sprawdź i udrożnij drogi oddechowe w wyżej
opisany sposób oraz wykonaj oddechy ratownicze,
opisany sposób oraz wykonaj oddechy ratownicze,
jeśli dziecko nadal nie oddycha,
jeśli dziecko nadal nie oddycha,
Niedrożność dróg oddechowych
Niedrożność dróg oddechowych
u nieprzytomnego dziecka
u nieprzytomnego dziecka
jeśli dziecko zaczyna odzyskiwać przytomność
jeśli dziecko zaczyna odzyskiwać przytomność
i wykazywać spontaniczne, efektywne
i wykazywać spontaniczne, efektywne
oddechy, ułóż je w pozycji bezpiecznej i
oddechy, ułóż je w pozycji bezpiecznej i
obserwuj oddychanie i stan świadomości do czasu
obserwuj oddychanie i stan świadomości do czasu
przybycia pogotowia ratunkowego.
przybycia pogotowia ratunkowego.
Niedrożność dróg oddechowych
Niedrożność dróg oddechowych
u nieprzytomnego dziecka
u nieprzytomnego dziecka