background image

 

 

 

 

Elektroenergetyka 

Elektroenergetyka 

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA 

ELEKTROENERGETYCZNYCH 

SIECI ROZDZIELCZYCH

Wykład 14

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

2

Podstawowe zagadnienia dotyczące eksploatacji sieci 

Podstawowe zagadnienia dotyczące eksploatacji sieci 

rozdzielczych

rozdzielczych

1.

1.

Ogólna charakterystyka elektroenergetycznych sieci rozdzielczych.

Ogólna charakterystyka elektroenergetycznych sieci rozdzielczych.

2.

2.

Struktury elektroenergetycznych sieci rozdzielczych WN.

Struktury elektroenergetycznych sieci rozdzielczych WN.

3.

3.

Struktury elektroenergetycznych sieci rozdzielczych SN i nn.

Struktury elektroenergetycznych sieci rozdzielczych SN i nn.

4.

4.

Asymetria obciążenia sieci rozdzielczych.

Asymetria obciążenia sieci rozdzielczych.

5.

5.

Moc bierna w sieciach rozdzielczych.

Moc bierna w sieciach rozdzielczych.

6.

6.

Prognozowanie obciążeń sieci rozdzielczych.

Prognozowanie obciążeń sieci rozdzielczych.

7.

7.

Regulacja napięcia w sieciach rozdzielczych.

Regulacja napięcia w sieciach rozdzielczych.

8.

8.

Zasady oceny elektroenergetycznych sieci rozdzielczych.

Zasady oceny elektroenergetycznych sieci rozdzielczych.

9.

9.

Programowanie rozwoju sieci 110 kV.

Programowanie rozwoju sieci 110 kV.

10.

10.

Programowanie rozwoju sieci SN i nn.

Programowanie rozwoju sieci SN i nn.

11.

11.

Estymacja stanu pracy sieci rozdzielczych.

Estymacja stanu pracy sieci rozdzielczych.

12.

12.

Warunki techniczne przyłączenia odbiorów do sieci.

Warunki techniczne przyłączenia odbiorów do sieci.

13.

13.

Wpływ generacji rozproszonej na pracę sieci rozdzielczych.

Wpływ generacji rozproszonej na pracę sieci rozdzielczych.

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

3

sieci 

sieci 

rozdzielc

rozdzielc

ze

ze

sieci 

sieci 

przesyłowe

przesyłowe

sieci 

sieci 

przemysłowe

przemysłowe

Hierarchiczna struktura KSE

Hierarchiczna struktura KSE

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

4

Podział sieci elektroenergetycznych

Podział sieci elektroenergetycznych

Ze względu na pełnioną funkcje w SEE sieci dzieli się na:

Ze względu na pełnioną funkcje w SEE sieci dzieli się na:

  

  

Sieci przesyłowe

Sieci przesyłowe – są to sieci NN (również niektóre ciągi sieci 110 kV);

  

  

Sieci rozdzielcze

Sieci rozdzielcze – są to sieci WN, SN i nn energetyki zawodowej;

  

  

Sieci przemysłowe i instalacje elektryczne

Sieci przemysłowe i instalacje elektryczne – są to sieci WN, ŚN i nN zakładów 

przemysłowych.

  

  

Sieci najwyższych napięć (NN): 

Sieci najwyższych napięć (NN): U

n

 >130 kV (w Polsce: 220 kV, 400 kV i 750 kV)

Ze względu na napięcie znamionowe sieci dzieli się na:

Ze względu na napięcie znamionowe sieci dzieli się na:

  

  

Sieci niskich napięć (nn):

Sieci niskich napięć (nn):

 

 

U

U

n

n

 

 

 1 kV (w Polsce 

 1 kV (w Polsce 0.4 kV, 0.5 kV, 0.66 kV i 1 kV

).

).

  

  

Sieci średnich napięć (SN): 1 kV < 

Sieci średnich napięć (SN): 1 kV < 

U

U

n

n

 

 

 40 kV (w Polsce 

 40 kV (w Polsce 3 kV, 5 kV

, 6

, 6 kV

, 10 kV

, 15

, 15 

kV

, 20 kV

    

    30 kV i 40

 kV;

 kV;

  

  

Sieci wysokich napięć (WN): 40 kV < 

Sieci wysokich napięć (WN): 40 kV < 

U

U

n

n

 

 

 130 kV (w Polsce 60 kV i 110 kV) 

 130 kV (w Polsce 60 kV i 110 kV) 

Według budowy sieci dzieli się na: 

Według budowy sieci dzieli się na: 

napowietrzne i kablowe

Według systemu prądu sieci dzieli się na:

Według systemu prądu sieci dzieli się na:

  

  

Sieci prądu przemiennego

Sieci prądu przemiennego;

  

  

Sieci prądu stałego

Sieci prądu stałego;

  

  

Sieci hybrydowe

Sieci hybrydowe (prądu stałego i przemiennego).

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

5

Podział sieci rozdzielczych

Podział sieci rozdzielczych

Według budowy:

Według budowy:

 napowietrzne - mogą być z przewodami gołymi lub izolowanymi;

 Kablowe
 Kablowo-napowietrzne

Według napięć znamionowych:

Według napięć znamionowych:

 

 

nn - niskie napięcie - do 1 kV - 0.4 kV (przemysłowe 0.4, 0.5, 0.66 i 

nn - niskie napięcie - do 1 kV - 0.4 kV (przemysłowe 0.4, 0.5, 0.66 i 

1 kV);

1 kV);

 

 

SN - średnie napięcie - powyżej 1 kV do 40 kV - 

SN - średnie napięcie - powyżej 1 kV do 40 kV - 5

6

6

, 10

15

15

20

20

, 30 

i 40

kV;

kV;

 

 

WN - wysokie napięcie - od 60 do 130 kV  - 

WN - wysokie napięcie - od 60 do 130 kV  - 60

 i 

 i 

110

110

 kV.

 kV.

   

   

Według rodzaju zasilanych odbiorów

Według rodzaju zasilanych odbiorów

:

:

  miejskie

  

  

terenowe

terenowe

  

  

przemysłowe

przemysłowe

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

6

Gęstość powierzchniowa obciążeń

Gęstość powierzchniowa obciążeń

Gęstość powierzchniowa: mocy 

- kVA/km

2

 (MVA/km

2

), energii 

- MWh/km

2

przy czym zachodzi zależność:

 

gdzie
T

s

     - roczny czas użytkowania mocy szczytowej,

cos

- współczynnik mocy obciążenia szczytowego.

s

s

E

S

T

cos

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

7

Charakterystyka odbiorców

Charakterystyka odbiorców

1. odbiorcy przemysłowi:

 przy pracy jedno-zmianowej: 

T

s

 = 2000  3500 h/a, 

 przy pracy dwu-zmianowej 

T

s

 = 3000  5000 h/a,

 przy pracy trój-zmianowej 

T

s

 = 4500  8000 h/a;

2. Trakcja elektryczna PKP 

T

s

 = 3000  4500 h/a; 

3. Odbiorcy bytowo-komunalni

T

s

 = 2500  

3200

 

h/a. 

 

    Udział poszczególnych grup odbiorców w użytkowaniu mocy czynnej w 
szczycie obciążenia oblicza się na podstawie:

 rocznych czasów użytkowania mocy szczytowej przez odbiorców 

poszczególnych grup;

 pomiarów mocy wykonywanych u części odbiorców.

    Roczne czasy użytkowania mocy szczytowej zależą od czynników 
charakterystycznych dla danej grupy odbiorców i są wartościami 
orientacyjnymi, podawanymi w postaci przedziałów liczbowych, np.:

Czas użytkowania mocy szczytowej odbiorcy (lub grupy odbiorców) 
oblicza się ze wzoru: 

s

r

s

T

E

gdzie:
E

r

  - energia pobierana w ciągu 

roku;

T

s

  - czas użytkowania mocy 

szczytowej.

s

r

s

P

E

s

s

r

T

P

E

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

8

Rys. 1. Układ zasilania zespołu budynków handlowo-usługowych o dużym 
 
           zapotrzebowaniu na moc i wymaganej dużej pewności zasilania 

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

9

Układy miejskich sieci nn

Układy miejskich sieci nn

Rys. 3. Przykładowy układ miejskiej sieci elektroenergetycznej niskiego 
napięcia, 
          kratowej w centralnej części miasta o zwartej zabudowie 

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

10

Układy miejskich sieci nn c.d.

Układy miejskich sieci nn c.d.

Rys. 4. Układ sieci osiedlowej o strukturze nieregularnej

 

 

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

11

Rys. 5. Schemat wycinka sieci kratowej otwartej, 1-złacze jednowylotowe, 2-złacze dwuwylotowe 

Rys. 6. Układy zasilania odbiorców niskiego napięcia, a) pętlowy, b) promieniowy napowietrzny, 
1-złącze dwuwylotowe, 2-urzadzenie sterujące samoczynnie siecią oświetleniową, 3-złącze latarni

 

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

12

Wiejska sieć nn 

Wiejska sieć nn 

Rys. 7. Przykładowe schematy sieci terenowych nn

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

13

Miejskie sieci SN 

Miejskie sieci SN 

Rys. 8. a) Układ pierścieniowy; b) Układ magistralny, 

Rys. 8. a) Układ pierścieniowy; b) Układ magistralny, Oznaczenia:  1 - wyłącznik, 2 - 

punkt rozcięcia, 3 - rozłącznik, 4 - odłącznik, 5 - rozłącznik z bezpiecznikiem.

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

14

Rys. 9. Fragment 
sieci miejskiej SN 
zasilanej z dwóch 
stacji 110 kV/SN i 
rozdzielni sieciowej 
miejskiej RSM, 

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

15

Terenowa sieć SN cd.

Terenowa sieć SN cd.

Rys. 11. Układ magistralny sieci terenowej SN z odgałęzieniami 

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

16

Sieci 110 kV

Sieci 110 kV

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

17

Zakresy obciążeń sieci rozdzielczych

Zakresy obciążeń sieci rozdzielczych

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

18

Słupy kratowe stosowane w liniach 110 kV

Słupy kratowe stosowane w liniach 110 kV

a) seria B2 - słup przelotowy, b) seria B2 - słup przelotowy leśny,
c) seria O24 - słup przelotowy, d) seria O24 - słup odporowo-narożny.

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

19

Słupy linii SN

Słupy linii SN

a) słup przelotowy żerdź ŻN12 - układ przewodów trójkątny,
b) słup przelotowy żerdź BSW12 - układ przewodów płaski,
c) słup narożny z podporą - układ przewodów trójkątny,
d) słup narożny - układ przewodów płaski,
e) słup odporowy - układ przewodów trójkątny.

background image

 

 

 

 

Przewody i kable stosowane w sieciach rozdzielczych 

Przewody i kable stosowane w sieciach rozdzielczych 

Linie 110 kV

Linie 110 kV

 napowietrzne - przewody AFL-6 o przekrojach 70, 95, 120, 150, 185, 

240

240, i 300 
i 525 mm

2

;

 kablowe - stosowane rzadko - żyły miedziane - przekroje dostosowane 

do obciążenia np. 630 mm

2

 - izolacja papierowa nasycona olejem lub 

polietylen 
usieciowany.

Linie SN

Linie SN

 napowietrzne - przewody AFL-6 o przekrojach 25, 

35

35, 50, 

70

70, 95, 120 mm

2

;

 kablowe - z żyłami AL (rzadziej Cu) o przekrojach 50, 70, 95, 

120

120, 150 i 

240

240 mm

2

 

jedno lub wielożyłowe z izolacją rdzeniową (do 10 kV) lub o polu promieniowym 
(ekranowane - powyżej 10 kV). Kable z izolacją papierową mogą być jedno lub 
wielożyłowe, natomiast z izolacją polietylenową jednożyłowe. 

Linie nn

Linie nn

 napowietrzne - przewody AL - o przekrojach 16, 25, 35, 

50

50 i 70 mm

2

;

 napowietrzne - izolowane w postaci wiązki samonośnej cztero- lub pięcio- 

żyłowej 
o przekrojach żył aluminiowych 16, 25, 35, 

50

50, 70, 95 i 120 mm

2

;

 kable z żyłami AL na napięcie 0.6/1 kV cztero- lub pięcio-żyłowe z izolacją 

polwinitową lub papierową nasycaną syciwem - zalecane przekroje 35, 
70, 120, 185 i 240 mm

2

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

20

background image

 

 

 

 

Zmienność obciążenia w zimie - stacja miejska

Zmienność obciążenia w zimie - stacja miejska

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

21

background image

 

 

 

 

Cel i zakres oceny sieci

Cel i zakres oceny sieci

        Celem  oceny  sieci  jest  sprawdzenie  czy  sieć  spełnia  wymagania 
wynikające z obowiązujących przepisów w zakresie:

 jakości i pewności dostawy energii do odbiorców 

 bezpieczeństwa osób postronnych, obsługi i urządzeń. 

Ocena sieci obejmuje sprawdzenie: 

obciążalność prądami roboczymi, 

    Oceny dokonuje się zarówno dla potrzeb bieżącej eksploatacji sieci jak i 
pod kątem opracowania koncepcji jej rozwoju.

1.  Niezawodności (pewności) zasilania;
2.  Poprawności doboru przewodów i kabli ze względu na: 

ekonomiczną gęstość prądu; 

prądami zwarciowymi, 

3. Warunków napięciowych;
4. Poprawności doboru transformatorów;
5. Poprawności doboru innych urządzeń;
6. Stanu technicznego elementów sieci.

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

22

background image

 

 

 

 

Obciążenie sieci

Obciążenie sieci

Dla oceny obciążenia sieci konieczna jest znajomość: 

parametrów  elementów  sieci  (przekroje  przewodów  linii  napowietrznych  i 
żył kabli, dane znamionowe transformatorów),

układu połączeń (schematu ruchowego sieci),

rozpływu prądów (mocy) tj. znajomość wartości prądów (mocy) płynących 
przez te elementy.

        Uzyskanie  informacji  dotyczących  parametrów  elementów  sieci 
oraz układu ich połączeń nie nastręcza obecnie większych trudności. 
Problemem  jest  natomiast  uzyskanie  wiarygodnych  danych 
dotyczących  obciążenia,  zwłaszcza  stacji  SN/nn.  W  praktyce  jedyną 
dostępną  informacją  dotyczącą  obciążenia  sieci  SN  jest  moc 
wpływająca do poszczególnych obwodów sieci z punktów zasilających 
gdyż  pomiary  obciążeń  w  stacjach  SN/nn  są  wykonywane  bardzo 
rzadko (np. raz na kilka lat).
        Literatura  podaje  szereg  metod  estymacji  obciążeń  stacji 
transformato-rowych, przy czym w większości przypadków metody te 
wymagają  wykonywania  czasochłonnych  pomiarów  obciążeń  oraz 
stosowania specjalistycznego oprogramowania.

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

23

background image

 

 

 

 

Obciążenie sieci

Obciążenie sieci

do sąsiedniego GPZ lub RS

GPZ 

110kV

SN

T

1

T

2

P

o

 , Q

lub

I

o

 , cos

o

Rys. 3.2. Uproszczony schemat obwodu sieci średniego napięcia

I

i

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

24

background image

 

 

 

 

Obciążenie sieci

Obciążenie sieci

        Dla  potrzeb  oceny  sieci,  obciążenia  stacji  SN/nn  określa  się 
przyjmując  różne  założenia  upraszczające.  Najczęściej  przyjmuje  się 
następujące założenia:

1

o

  współczynnik  mocy 

cos

  jest  jednakowy  we  wszystkich  odcinkach  linii 

zasilanych 
z danego obwodu (odpływu z GPZ); 

2

o

 poszczególne transformatory SN/nn zasilane z danego obwodu obciążone 

są  proporcjonalnie  do  ich  mocy  znamionowej  tzn.:  prąd  pobierany  z 
obwodu 

przez 

i-ty 

transformator  jest  proporcjonalny  do  udziału  mocy  znamionowej 

tego  transformatora  w  sumie  mocy  znamionowych  wszystkich 
transformatorów zasilanych z tego obwodu.

(1)

gdzie:

I

o

   – 

prąd wpływający do analizowanego obwodu z GPZ,

S

ni

  – 

moc znamionowa 

i-go

 transformatora zasilanego z analizowanego 

obwodu,

N

To

 – 

zbiór transformatorów zasilanych z danego obwodu.

    Przy tych założeniach, prąd 

I

i

 dopływający do 

i-go

 transformatora 

można obliczyć z zależności:

To

N

i

ni

ni

o

i

S

S

I

I

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

25

background image

 

 

 

 

Ocena obciążenia sieci

Ocena obciążenia sieci

    Znając prądy dopływające do poszczególnych stacji 
transformatorowych można w prosty sposób obliczyć prądy w 
poszczególnych odcinkach linii sumując prądy wszystkich 
transformatorów położonych za danym odcinkiem (patrząc od strony 
zasilania).

przy czym:

I

l

   

– prąd płynący w 

l-tym

 odcinku obwodu, 

    Obliczone podanym wyżej sposobem prądy płynące przez 
poszczególne odcinki linii stanowią podstawę do sprawdzenia czy 
przekroje przewodów są dobrane poprawnie  ze względu na:

 obciążalność długotrwałą:

I

l

  

I

ddl  

 ekonomiczną gęstość prądu:  

j

l

  j

el 

l

l

l

s

I

(4)

gdzie
:

I

ddl 

 

– dopuszczalna długotrwale wartość prądu dla 

l-go

 odcinka linii, 

s

l

   

– przekrój przewodów (żył kabla) w 

l-tym

 odcinku linii, 

j

el

  

– ekonomiczna gęstość prądu 

dla 

l-go

 odcinka linii

.

(2)

(3)

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

26

background image

 

 

 

 

PROGNOZA WZROSTU OBCIĄŻENIA

PROGNOZA WZROSTU OBCIĄŻENIA

    Niezbędnym elementem koncepcji rozwoju sieci rozdzielczej SN jest 
prognoza zapotrzebowania mocy obejmująca odpowiedni horyzont czasowy – 
zwykle 10 do 15 lat.    

   Szczytowe zapotrzebowanie mocy stanowi bowiem podstawę właściwego 
wymiaro-wania elementów sieci. Spośród metod prognostycznych mających 
zastosowanie przy przewidywaniu zapotrzebowania mocy i energii 
elektrycznej można wyróżnić:

podejście ekonometryczne

podejście ekonometryczne – wykorzystujące kombinację zasad 
ekonomicznych i metod statystycznych do określenia co może zdarzyć się 
w przyszłości na podstawie poprzednich wzorców zachowań, relacji i 
trendów w ujęciu sumarycznym,

podejście inżynierskie

podejście inżynierskie – (inaczej końcowego zapotrzebowania) bazujące 
na szczegółowych informacjach dotyczących liczby urządzeń w 
projektowanym horyzoncie czasowym, przewidywanych wskaźnikach 
jednostkowego zużycia energii dla każdego z typów urządzeń i liczby 
urządzeń danego typu będących aktualnie w użytkowaniu,

podejście zintegrowane

podejście zintegrowane – łączące cechy obu wymienionych powyżej 
technik prognostycznych.

    Wykonanie prognozy w kilku wariantach pozwala na uwzględnienie kilku 
scenariuszy rozwoju, a co za tym idzie identyfikację przedziału, w którym z 
dużym prawdopodo-bieństwem mieścić się będzie faktyczne, przyszłe 
zapotrzebowanie mocy.

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

27

background image

 

 

 

 

PROGNOZA WZROSTU OBCIĄŻENIA

PROGNOZA WZROSTU OBCIĄŻENIA

    Przewidywane wielkości szczytowego zapotrzebowania mocy oraz zużycia 
energii elektrycznej otrzymuje się ekstrapolując występujące w ostatnich 
latach tendencje na okres przyszły. 

    Tak uzyskane wyniki podlegają indywidualnej korekcie uwzględniającej 
plany przyłączenia do sieci nowych obiektów (wydane warunki techniczne 
przyłączenia, miejscowe plany zagospodarowania terenu itp.).

    Dla potrzeb opracowania prognozy wzrostu obciążenia oraz zużycia energii 
elektry-cznej potrzebne są następujące dane:

Obciążenie szczytowe oraz minimalne ciągów liniowych SN wychodzących 
z GPZ;

Obciążenie szczytowego oraz minimalne transformatorów 110/SN w GPZ;

Zużycie energii elektrycznej w rozbiciu na poszczególne taryfy (arkusz G-
10.4);

Zużycie energii elektrycznej wg. jednostek podziału administracyjnego.
Dane te powinny obejmować okres co najmniej ostatnich 5 lat. 

Ponadto potrzebne są informacje dotyczące: 

Planów zagospodarowania przestrzennego terenu, dla którego 
wykonywana jest prognoza,

Wydanych warunków przyłączenia do sieci nowych odbiorców i stopnia ich 
realizowalności.

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

28

background image

 

 

 

 

Prognoza obciążenia

Prognoza obciążenia

0,8

0,9

1

1,1

1,2

1,3

1,4

1,5

1995

2000

2005

2010

2015

Rok

W

zg

dn

w

zr

os

t z

yc

ia

 e

ne

rg

ii 

 

RE - "liniowa"
RE - "średnia"
RE - "logarytmiczna"
Kraj wg PSE - "górna"
Kraj wg PSE - "dolna" 

prognoza

historia

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

29

background image

 

 

 

 

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Sprawdzenia czy przewody i kable są dobrane prawidłowo ze względu na 
warunki zwarciowe można wykonać dwustopniowo:
1. Najpierw dla wszystkich GPZ określa się minimalne przekroje 

przewodów, które mogą być przyłączone bezpośrednio do szyn ŚN w 
danym GPZ. 

2. Następnie, gdy w obwodach występują linie o mniejszych niż minimalne 

przekrojach, sprawdza się dokładnie  czy dana linia spełnia wymagania 
zwarciowe uwzględniając impedancję zwarciową od GPZ do danej linii.

Minimalny, ze względu na warunki zwarciowe, przekrój przewodów oblicza 
się 
z zależności:

(3.8)

przy czym:

k

n

k

Z

U

c

I

3

''

(3.9)

Z

k

– impedancja zwarciowa, [],

U

n

– napięcie znamionowe sieci, w [kV],

j

max

– dopuszczalna gęstość prądu przy zwarciu, w [A/mm

2

w

– współczynnik dopuszczalnego przekroczenia wytrzymałości 

zwarciowej,

t

z

– czas trwania zwarcia [s],

c

– współczynnik napięciowy (dla sieci SN i WN: 

1.1

).

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

30

background image

 

 

 

 

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Impedancja zwarciową w punkcie przyłączenia sprawdzanego docinka linii 

jest sumą:

zastępczej impedancji systemu elektroenergetycznego 

Z

SE

,

impedancji transformatora 

Z

T

,

oraz impedancji sieci pomiędzy szynami SN w GPZ a punktem 
przyłączenia sprawdzanego odcinka linii 

Z

S

.

Impedancję zastępczą systemu elektroenergetycznego oblicza się z 
zależności:

"

2

kSE

n

SE

S

U

c

Z

(3.10)

impedancję transformatora z zależności:

   

n

n

k

T

S

U

u

Z

100

2

(3.11)

gdzie
:

S

kSE

– moc zwarciowa na szynach 110 kV w GPZ, [MVA]

u

k

 

– napięcie zwarcia transformatora, w 

[%],

S

n

 

– moc znamionowa transformatora, w 

[MVA,

Z

= l (R

o

 + 

jX

o

)

(3.12)

natomiast impedancję odcinka linii z 
zależności:

R

o

X

o

 

– jednostkowa rezystancja i reaktancja linIi, w [/km]

l

– długość odcinka linii, w [km].

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

31

background image

 

 

 

 

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

        Przy  obliczaniu  minimalnych  przekrojów  przewodów,  które  mogą  być 
przyłączone bezpośrednio do szyn SN w GPZ można założyć, że impedancja 
systemu  elektroenergetycznego  jest  pomijalnie  mała  w  porównaniu  z 
impedancją  transfor-matora.  Ponadto  można  przyjąć  pewne  uproszczenia 
dotyczące warunków początkowych. 
Dla linii kablowych można np. założyć, że:
1° temperatura przewodów lub kabli przed zwarciem jest równa 

maksymalnej temperaturze dopuszczalnej długotrwale;

2° wszystkie kable są w izolacji papierowej z syciwem nieściekającym, 

Przy tych założeniach dopuszczalna jednosekundowa gęstość prądu wynosi:

dla kabli z żyłami aluminiowymi: 

j

max

 =   75 A/mm

2

,

dla kabli z żyłami miedzianymi: 

j

max

 = 113 A/mm

2

.

3° współczynnik przeciążenia przy zwarciu w =1.15 .

Dla linii napowietrznych można przyjąć że: 

4° Magistrala linii jest obciążona prądem znamionowym (I

dd

),

5° Odgałęzienia są obciążone nieznacznym (rzędu kilku amperów) prądem, 

wynikającym z obciążenia kilku stacji, 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

32

background image

 

 

 

 

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Sprawdzenie obciążalności zwarciowej

Przy tych założeniach wynikają następujące wielkości dla linii 
napowietrznych: 

a)  maksymalna dopuszczalna temperatura w czasie zwarcia 

T

max

= 200 C

,

b)  temperatura początkowa w chwili zwarcia:

c) dopuszczalna gęstość prądu zwarciowego:

dla magistrali 

j

max

 =   85 A/mm

2

dla odgałęzienia 

j

max

 = 105 A/mm

2

.

dla magistrali 

T

p

 = 80 C

dla odgałęzienia 

T

p

 = 32 C

;

6° współczynnik przeciążalności przy zwarciu 

w = 1.30

.

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

33

background image

 

 

 

 

Sprawdzenie warunków napięciowych

Sprawdzenie warunków napięciowych

w sieci trójfazowej 

230V/400V

230V/400V – wcześniej 

220V/380V

220V/380V,

 dla odgałęzień jednofazowych

 230V

 230V – wcześniej 

220V

220V. 

    

    

Norma PN-88/E-02000 „Napięcia znamionowe”, wprowadziła nowe wartości 

Norma PN-88/E-02000 „Napięcia znamionowe”, wprowadziła nowe wartości 

napięć znamionowych sieci i urządzeń prądu przemiennego 50 Hz  o napięciu 

napięć znamionowych sieci i urządzeń prądu przemiennego 50 Hz  o napięciu 

powyżej 110 V do 1000 V. Dla sieci niskiego napięcia wartości napięć 

powyżej 110 V do 1000 V. Dla sieci niskiego napięcia wartości napięć 

znamionowych są następujące:

znamionowych są następujące:

Dopuszczalne odchylenia napięcia od wartości znamionowej regulują:

Norma

 

 PN-EN 50160 Parametry napięcia zasilającego w publicznych 

sieciach rozdzielczych oraz norma 

PN-IEC60038:1999

PN-IEC60038:1999 

Napięcia 

Napięcia 

znormalizowane

znormalizowane dopuszczają odchylenie napięcia w zakresie ±10%.   

Rozporządzenie 

Rozporządzenie Min. Gosp. z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych 

warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego

Norma PN-88/E-02000 zalecając utrzymywanie napięcia w zakresie:             
        

%

6

  

%

10

 

V

400

/

V

230

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

34

background image

 

 

 

 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

35

Kryteria podziału na grupy podmiotów ubiegających

Kryteria podziału na grupy podmiotów ubiegających

się o przyłączenie oraz warunki przyłączenia do sieci

się o przyłączenie oraz warunki przyłączenia do sieci

§ 3. 1. Podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci dzieli się na grupy, zwane 

dalej „grupami przyłączeniowymi”, według następujących kryteriów:

1) grupa I — podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane 

bezpośrednio do  

      sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 110 kV;
2)  grupa II — podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane 

bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym 110 kV;

3)  grupa III — podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane 

bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, lecz niższym 
niż 110 kV;

4)  grupa IV — podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane 

bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV oraz 
mocy przyłączeniowej większej niż 40 kW lub prądzie znamionowym 
zabezpieczenia przelicznikowego w torze prądowym większym niż 63 A;

5)  grupa V — podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane 

bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV oraz 
mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW i prądzie znamionowym 
zabezpieczenia przelicznikowego nie większym niż 63 A;

6)  grupa VI — podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane do 

sieci poprzez tymczasowe przyłącze, które będzie, na zasadach określonych w 
umowie, zastąpione przyłączem docelowym, lub podmioty, których urządzenia, 
instalacje i sieci są przyłączane do sieci na czas określony, lecz nie dłuższy niż 
rok. 

background image

 

 

 

 

Parametry jakościowe energii elektrycznej i standardy jakościowe 

Parametry jakościowe energii elektrycznej i standardy jakościowe 

obsługi odbiorców oraz sposób załatwiania reklamacji

obsługi odbiorców oraz sposób załatwiania reklamacji

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

36

§ 38. 1. Dla podmiotów zaliczanych do grup przyłączeniowych I i II ustala się 

następujące parametry jakościowe energii elektrycznej w przypadku 
sieci funkcjonującej bez zakłóceń 

1) wartość średnia częstotliwości mierzonej przez 10 sekund w 

miejscach przyłączenia powinna być zawarta w przedziale:

a) 50 Hz ±1 % (od 49,5 Hz do 50,5 Hz) przez 99,5 % tygodnia,
b) 50 Hz +4 % / –6 % (od 47 Hz do 52 Hz) przez 100 % tygodnia;
2) w każdym tygodniu 95 % ze zbioru 10-minutowych średnich 

wartości skutecznych napięcia zasilającego powinno mieścić się w 
przedziale odchyleń:

a) ±10 % napięcia znamionowego dla sieci o napięciu znamionowym 

110 kV i 220 kV,

b) +5 % / –10 % napięcia znamionowego dla sieci o napięciu 

znamionowym 400 kV;

3) przez 95 % czasu każdego tygodnia, wskaźnik długookresowego 

migotania światła Plt spowodowanego wahaniami napięcia 
zasilającego nie powinien być większy od 0,8;

background image

 

 

 

 

3. Dla podmiotów zaliczanych do grup przyłączeniowych III—V ustala 

się następujące parametry jakościowe energii elektrycznej — w 
przypadku sieci funkcjonującej bez zakłóceń:

1) wartość średnia częstotliwości mierzonej przez 10 sekund powinna 

być zawarta w przedziale:

a) 50 Hz ±1 % (od 49,5 Hz do 50,5 Hz) przez 99,5 % tygodnia,
b) 50 Hz +4 % / –6 % (od 47 Hz do 52 Hz) przez 100 % tygodnia;

2) w każdym tygodniu 95 % ze zbioru 10-minutowych średnich 

wartości skutecznych napięcia zasilającego powinno mieścić się w 
przedziale odchyleń ±10 % napięcia znamionowego;

3) przez 95 % czasu każdego tygodnia wskaźnik długookresowego 

migotania światła Plt spowodowanego wahaniami napięcia 
zasilającego nie powinien być większy od 1; 

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

37

Parametry jakościowe energii elektrycznej i standardy jakościowe 

Parametry jakościowe energii elektrycznej i standardy jakościowe 

obsługi odbiorców oraz sposób załatwiania reklamacji – cd.

obsługi odbiorców oraz sposób załatwiania reklamacji – cd.

background image

 

 

 

 

Wymagania przepisów w zakresie  odchyleń napięcia

Wymagania przepisów w zakresie  odchyleń napięcia

    Operatorzy sieci rozdzielczych powinni kontrolować i zapewniać aby 
w każdym punkcie sieci był spełniony warunek wynikających z 
rozporządzenia przyłączeniowego tj. czy

%

10

%

100

%

10

n

n

U

U

U

U

gdzie:
– odchylenie napięcia od wartości znamionowej,
U

n

– napięcie znamionowe,

– rzeczywista wartość napięcia w danym punkcie sieci.
    Warunek ten musi być spełniony zarówno w normalnych jak i 
awaryjnych układach pracy sieci.

    Względną wartość odchylenia napięcia w danym punkcie sieci 
można określić 
z bilansu odchyleń i spadków napięcia na drodze od punktu zasilania 
(szyny SN w GPZ) do danego punktu sieci.

(3.13

)

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

38

background image

 

 

 

 

Bilans odchyleń i spadków napięcia w sieci

Bilans odchyleń i spadków napięcia w sieci

Rys. 3.4. Uproszczony schemat magistrali średniego napięcia zasilanej z 2 GPZ

nnj

Tj

zTj

j

SNj

Z

nnj

U

U

U

U

U

U

U

1

U

nN1

U

nNj

U

nNk

w

2

GPZ 2

T

k

T

(k+l

)

T

T

m

R

w

I

GPZ 1

U

1

U

zT1

U

j

U

zTj

U

Tj

U

SNj

U

SN1

    T

1

U

T1

U

SNk

U

k

U

zTk

U

Tk

U

Z1

T

2

T

i

U

SNi

U

nNj

U

nN

k

gdzie:

U

Z1

– odchylenie napięcia na szynach SN w głównym punkcie zasilania 
sieci SN,

U

SNj

– spadek napięcia w sieci średniego napięcia (na drodze 

od

 GPZ 1 do 

stacji  

j

),

U

zTj

– odchylenie napięcia wynikające z położenia zaczepu do regulacji 
przekładni transformatora SN/nn, 

Przy oznaczeniach jak na rys. 3.4 odchylenie napięcia u odbiorcy 
przyłączonego na końcu linii nn zasilanej ze stacji 

T

j

 

można określić z 

zależności:

U

Tj

– spadek napięcia na transformatorze SN/nn,

U

nnj

– spadek napięcia na linii niskiego napięcia,

U

j

– odchylenie napięcia wynikające z różnicy między stosunkiem napięć 
znamionowych transformatora, a stosunkiem napięć znamionowych 
sieci łączonych za jego pośrednictwem:

(3.14)

background image

 

 

 

 

Dopuszczalne wartości spadku napięcia w sieci SN

Dopuszczalne wartości spadku napięcia w sieci SN

nn

nn

T

zT

Z

SN

U

U

U

U

U

U

U

        Dopuszczalne  wartości  spadków  napięcia  w  sieci  SN,  przy  których 
odchylenia  napięcia  w  dowolnym  punkcie  sieci  zmieszczą  się  w 
dopuszczalnym  przedziale  (+10%),  można  określić  przekształcając  równanie 
(3.14):

%,

100

1





nS

nT

U

nT

przekładnia znamionowa transformatora SN/nn (stosunek 

napięć wartości znamionowych uzwojeń górnego i dolnego napięcia),

nS

– stosunek napięć znamionowych („rzędowych”) łączonych sieci SN i 
nn.

gdzie:

(3.15)

(3.16)

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

40

    Konieczne jest przy tym przyjęcie założeń odnośnie spodziewanych 
wartości spadku napięcia w liniach niskiego napięcia U

nn

  oraz na 

transformatorze U

T.

Położenie przełącznika zaczepów U

zT

 dobiera się tak, 

by uzyskać maksymalną wartość U

SN

.

    Przyjmując dla przykładu:

 U

Z

 = +5%; U

 = -5%; U

zT

= +5%; U

T

 

= 2%;

 

U

nn

 = 6,5% 

oraz 

 U

nn

 = 

10%

dla awaryjnego układu pracy sieci 

otrzymuje się U

SNaw

 = 6,5%.

background image

 

 

 

 

Uproszczony sposób obliczania spadku napięcia

Uproszczony sposób obliczania spadku napięcia

     Zakładając równomierny rozkład obciążenia wzdłuż magistrali, spadek 
napięcia w stanie normalnym można oszacować korzystając z zależności:

%,

100

2

sin

cos

3

0

0

max

n

L

L

U

X

R

l

I

U

gdzie:

(3.17

)

I

Lmax

prąd wpływający do obwodu w szczycie obciążenia, w A,

l

L

długość obwodu, w km,

R

0

 

rezystancja jednostkowa linii stanowiącej magistralę, w /km,

X

0

 

reaktancja jednostkowa linii stanowiącej magistralę, w /km 

(w przybliżeniu dla linii SN napowietrznych: X

0

 = 0.4 /km, 

kablowych: 
X

0

 = 0.1 /km, typu PAS X

0

 = 0.28 /km),

U

n

 

napięcie znamionowe linii, w V,

wartość kąta między wektorami napięcia i prądu 

wpływającego do obwodu (przy obciążeniu charakterze indukcyjnym 
kąt  ma wartość ujemną), w przybliżeniu można przyjąć cos = 0.9 

wówczas przy obciążeniu indukcyjnym sin = –0.43.

Przedmiot: Podstawy elektroenergetyki,   Temat: Struktury sieci elektroenergetycznych …

        

 

41


Document Outline