Osnowa podstawowa kraju.

Zagęszczanie osnowy podstawowej.

Ogólne zasady wyznaczania pozycji geodezyjnej

– geodezja a nawigacja.

Miary w geodezji.

Sieć a osnowa geodezyjna

Instrukcja techniczna G-2 definiuje oba pojęcia

następująco:

Sieć geodezyjna – zbiór punktów geodezyjnych

stanowiących odrębną całość, charakteryzującą
się jednolitością metod pomiarów i określenia
położenia tych punktów; sieci geodezyjne tworzą
osnowę geodezyjną.

Osnowa geodezyjna – usystematyzowany zbiór

punktów geodezyjnych (utrwalonych w terenie
znakami geodezyjnymi), dla których określono
matematycznie ich położenie i dokładność
usytuowania.

Rodzaje i podział osnów

Rodzaje osnów geodezyjnych:



pozioma,



wysokościowa,



dwufunkcyjna.

Podział osnów ze względu na rolę i znaczenie dla

prac geodezyjnych:



podstawowe,



szczegółowe,



pomiarowe.

Osnowa podstawowa

Osnowa podstawowa – osnowa geodezyjna, której

punkty wyznaczono w celu nawiązania osnowy

szczegółowej oraz badania ruchów skorupy

ziemskiej.

Osnowa ta (dawniej zwana triangulacyjną) jest

wyrównywana na elipsoidzie, a jej punkty

otrzymują współrzędne geodezyjne B i L.

Dla celów praktycznych współrzędne B i L punktów

osnowy przelicza się na x,y.

W Polsce przed 1939 r. korzystano z elipsoidy

Bessela, natomiast po 1945 r. z elipsoidy

Krasowskiego.

Osnowa podstawowa dawniej

Przed epoką GPS osnowę podstawową w Polsce

stanowiły punkty triangulacyjne. Była ona
zorientowana przez 55 wyrównanych azymutów,
a jej skalę wyznaczały 163 linie bazowe
pomierzone drutami inwarowymi i dalmierzami
elektronicznymi.

Klasyczna astronomiczno – geodezyjna osnowa

podstawowa po wyrównaniu w 1983 r. miała
następujące dokładności:



bł. śr. orientacji (azymutu)

0,34’’ ÷ 1,23’’



bł. śr. długości

1/250.000 ÷ 1/650.000



bł. śr. współrzędnych 0,10 m ÷ 0,30 m

Sieć EUREF-POL

W 1992 r. utworzona została nowa osnowa

podstawowa.

Obserwacje przeprowadzono na 21 punktach (w

tym 11 w kraju) dowiązując je do istniejącej sieci

EUREF na podstawie obserwacji na 8 punktach

tej sieci w innych krajach Europy.

Tak powstała sieć punktów EUREF-POL 92 składa

się z 11 punktów (Borowiec, Borowa Góra,

Rozewie, Lamkówko, Masze, Czarnkowie,

Józefosław, Studnica, Rogaczew, Zubowice,

Grybów) o współrzędnych wyznaczonych z

dokładnością 2 – 3 cm.

Sieć EUREF-POL

Sieć EUREF-POL

Osnowa POLREF

Na podstawie punktów sieci

EUREF-POL powstała nowa
osnowa podstawowa kraju.

W latach 1994 – 1995 określono

współrzędne 348 punktów z
których składa się obecnie
POLREF, której punkty z
reguły pokrywają się z
usytuowaniem punktów
dawnej klasycznej sieci
triangulacyjnej I klasy.

Dokładność i rozwinięcie POLREF

Dokładność tej sieci jest około 10 razy większa niż

w przypadku poprzedniej osnowy klasycznej i
kształtuje się na poziomie:



15 mm dla B (x) i L (y)



20 mm dla H.

Rozwinięcie osnowy podstawowej zwanej osnową I

klasy jest osnowa szczegółowa II i III klasy, w
której błędy średnie położenia punktów
wynoszą:



klasa II

m

P

 0,05 m



klasa III m

P

 0,10 m

Pojęcie geodezji

Geodezja – nauka zajmująca się wyznaczaniem

figury Ziemi oraz określaniem położenia punktów
na jej powierzchni. Wynikiem prac i pomiarów
terenowych w geodezji są mapy oraz inne
dokumenty o charakterze prawnym.

Współczesna geodezja dzieli się na:

geodezję wyższą

– naukę o pomiarach

wykonywanych na wielkich obszarach,
uwzględniających kulistość Ziemi,

geodezję szczegółową

– naukę o pomiarach

wykonywanych na powierzchniach małych, bez
uwzględniania kulistości Ziemi.

Pojęcie nawigacji

Nawigacja - nauka zajmująca się określaniem

bieżącego położenia oraz drogi do celu dla

statków, pojazdów i innych przemieszczających

się obiektów.

Rodzaje nawigacji:



astronomiczna (astronawigacja)



meteorologiczna (meteonawigacja)



pilotowa



wzrokowa



radiowa (radionawigacja)



satelitarna



terrestryczna



zliczeniowa

Geodezja a nawigacja

Nawigacja jest nauką bazującą na geodezji,

ponieważ do określania tras i kursów obiektów
niezbędne są systemy odniesienia, które
definiuje geodezja.

Geodezja określa też dokładności określonych

metod wyznaczania pozycji wykorzystywanych w
nawigacji.

Zasadniczą różnicą obu nauk jest to, że geodezja

zajmuje się określaniem wzajemnego położenia
istniejących elementów środowiska, natomiast
nawigacja na bazie geodezji określa położenia
aktualne a także przyszłe (odpowiednio
zaplanowane i obliczone).

Miary w geodezji

Pomiary geodezyjne obejmują wyznaczanie dwóch

zasadniczych wielkości: odległości i kątów, które
służą zazwyczaj do wyznaczania współrzędnych
punktów.

Oba rodzaje są ze sobą ściśle związane, przez co

umożliwiają określanie kształtów oraz skal
układów przestrzennych podlegających
pomiarom.

Dokładność miar stosowanych w geodezji

podyktowana jest możliwościami technicznymi i
potrzebami.

Miary liniowe

Liniowe elementy sieci i osnów geodezyjnych

mierzone są najczęściej taśmami, dalmierzami i
łatami.

Pomiary liniowe wykonuje się w celu wyznaczenia:

długości odcinków osnów i sieci, wcięć,
przewyższeń, itp.

Miary liniowe wyraża się w systemie metrycznym:

m, cm oraz mm.

W zależności od wielkości obszaru, miary liniowe

są redukowane (lub nie) ze względu na
krzywiznę powierzchni Ziemi.

Miary kątowe

Miary te najczęściej wyznacza się za pomocą

teodolitów i tachimetrów.

Pomiary kątowe służą do wyznaczania: kierunków,

kątów, wcięć, przewyższeń, itp.

Jednostkami kątowymi są: stopnie, radiany, jednak

najczęściej stosowane są grady, czyli podział
horyzontu na 400

g

, 1

g

na 100

c

, a 1

c

na 100

cc

.

Zamianę jednostek ułatwiają wielkości :

GRADY

STOPNIE

RADIANY



R



R



G



G



S



S