WYBORY STRATEGICZNE
W MAŁEJ FIRMIE
Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem, pod red K. Safiana, Wydawnictwo AE we
Wrocławiu, 2008.
WYBÓR 1: Strategia rozwoju przedsiębiorstwa
Cechy charakterystyczne strategii:
•
Dotyczy przedsiębiorstwa jako
całości
(ewentualnie głównych funkcji),
•
Obejmuje
długi horyzont
czasowy,
•
Zmienność
– wyklucza stosowanie standardowych wzorców do
rozwiązywania problemów,
•
Zawiera
alternatywy,
•
Strategie są najczęściej
konfliktotwórcze
, bo zmieniają tradycyjne obszary
i wzorce działania,
•
Trudno odwracalne skutki
przyjęcia błędnej strategii,
•
Strategia
nie
jest nigdy
„dziełem skończonym”,
•
Wymagana kreatywność
w procesie tworzenia strategii.
Kim
jesteśmy?
Kim chcemy być?
Jak chcemy tego
dokonać?
Myślenie strategiczne w MSP
Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem, pod red K. Safiana, Wydawnictwo AE we Wrocławiu,
2008, s. 97.
Obszary wyboru strategii
1. Strategia specjalizacji ≈ wchodzenia w niszę
RYNKOWA
PRODUKTOWA
GEOGRAFICZNA
1. obsługa
jednego typu
klienta
2. obsługa np.
tylko
małych albo dużych
firm
3. obsługa
jednego lub
kilku głównych
klientów
1. jeden
produkt lub linia
2. jedna
odmiana lub wariant
produktu
3. wzbogacenie wersji
na
indywidualne życzenie
4. produkty dla skłonnych kupować
droższe/tańsze
produkty
5. unikalna usługa
nie wykonywana
przez innych
6. obsługa jakiegoś ogniwa
7. obsługa
jednego kanału
dystrybucji
1. działalność
w jednym
regionie
województwa,
kraju, europy, świata
Wady strategii specjalizacji
•
Duża
wrażliwość
na niesprzyjające okoliczności
•
Konieczność dokładnego
rozpoznania rynku
i przeprowadzenia szczegółowych
badań marketingowych
•
Brak barier wejścia dla konkurentów
•
Możliwość wyboru mało atrakcyjnego segmentu rynku,
•
Możliwość pojawienia się konkurenta na większym poziomie specjalizacji
Zalety strategii specjalizacji
•
Koncentracja
wysiłków i ograniczonych zasobów,
•
Możliwość konkurowania
przy niewielkich zasobach
finansowych i rzeczowych
•
Niewzbudzanie agresywnych
reakcji silniejszych konkurentów segment rynku
mało atrakcyjny dla dużych firm
2. Strategia dywersyfikacji
Wady strategii dywersyfikacji
•
Mniejsze
możliwości stosowania
w małych firmach
•
Wchodzenie na obszary
własnej niekompetencji
•
Rozproszenie zasobów i wyrazistości
firmy
Zalety strategii dywersyfikacji
•
Ograniczenie ryzyka
działalności uniezależnienie się od jednego rynku
•
Zapobieganie sezonowości
•
Możliwość kompleksowej obsługi klienta
Polega na przegrupowaniu środków będących do dyspozycji przedsiębiorstwa
na działania zasadniczo różne od prowadzonych w przeszłości
Typy: produktowa, terytorialna, pionowa, pozioma,
3. Strategia konfrontacji
Wady strategii konfrontacji
•
Może doprowadzić
do wyniszczenia
firmy
bez pewności wygranej
•
Może
zrażać
potencjalnych
partnerów
(obawa przed atakiem)
•
Wymaga posiadania
nadwyżek zasobów
Zalety strategii konfrontacji
•
Mobilizacja
kadry i
pracowników
•
Sprzyjanie działaniom nowatorskim
i odważnym
•
Dynamizuje rozwój
przedsiębiorstwa
Polega na tym, że firma decyduje się na taką obsługę rynku, która prowadzi do
bezpośredniej konkurencji z innymi uczestnikami rynku.
Typy: atak frontalny (na silne strony), atak skrzydłowy (na słabe strony),
atak wymijający (łatwiejsze rynki), atak partyzancki, oblężenia (Kotler)
4. Strategia współpracy
Typy strategii współpracy
1. Bezumowne – partnerzy rynkowi przestają być względem siebie anonimowi i
pojawia się regularność transakcji, a oferta dostawcy zaczyna się
indywidualizować
2. Umowne – wcześniejsze uzgodnienie warunków współpracy
3. Koordynacyjne – powołanie struktur koordynacyjno-dyspozycyjnych
(np. wdrażanie systemów wymiany informacji)
4. Koncentracyjne luźne – powołanie jednego wspólnego ośrodka decyzyjnego
(np. koncern, holding)
5. Koncentracyjne zwarte – powołanie w miejsce kilku, jednego zwartego
przedsiębiorstwa wielozakładowego
Rezygnacja z postaw konfrontacyjnych i osiąganie indywidualnych celów
poprzez współpracę.
5. Strategia uniku
Wady strategii uniku
•
Wywołanie
postaw pasywnych
wśród załogi,
•
Lokowanie się w
coraz mniej atrakcyjnych segmentach
rynku
•
Hamowanie wewnętrznej przedsiębiorczości
Zalety strategii uniku
•
Ograniczenie wydatków
na konkurencje
•
Zmniejszenie ryzyka
działania
•
Zmniejszenie poziomu
stresu
kierownictwa i załogi
Rezygnacja z postaw konfrontacyjnych i osiąganie indywidualnych celów
poprzez współpracę.
Typy:
1. Zbudowanie unikatowego w oczach klientów obrazu firmy
2. Zajęcie określonej niszy rynkowej (pozycji nieinteresującej innych
6. Wiodąca pozycja kosztowa
Wady strategii wiodącej pozycji kosztowej
•
Nie
we wszystkich sektorach
koszty są najważniejsze
(np. dobra luksusowe)
•
Długie serie produkcji i długi okres sprzedawania tego samego wyrobu obniżają
zdolności adaptacyjne
przedsiębiorstwa
•
Wymaga przyjęcia
agresywnych strategii
finansowania majątku
przedsiębiorstwa, strategii podatkowych, inwestycyjnych
Zalety strategii wiodącej pozycji kosztowej
•
Stwarza
silną podstawę konkurencji
•
Zniechęca rywali do działań konfrontacyjnych
•
Prowadzi
do umasowienia produkcji
Dążenie do uzyskania najniższych kosztów. Na rynkach konkurencyjnych
powoduje to uzyskanie najwyższych marż (cena narzucona przez rynek)
7. Strategia wyróżniania
(dyferencjacji)
Wady strategii dyferencjacji
•
Wymóg wysokiej
efektywności działań marketingowych
•
Niezbędne stałe działania innowacyjne
•
Zbyt duża
różnica kosztów
między firmą o niskich kosztach i firmą stosującą
strategię różnicowania
•
Możliwość
imitacji
Zalety strategii dyferencjacji
•
Identyfikowalność przedsiębiorstwa
•
Unikanie bezpośredniej konfrontacji
•
Odpowiada na wzrost zainteresowania konsumenta
dobrami i usługami
zindywidualizowanymi
Polega na zróżnicowaniu wyrobu lub usługi, czegoś co jest uznawane za
unikatowe. Zróżnicowanie może dotyczyć: produktu, usług towarzyszących,
obsługi, sieci dystrybucji.
7. Strategia wyróżniania
(dyferencjacji)
- przykłady
1. Strategia bycia pierwszym: cola, adidasy, ksero, elektrolux
(pierwszym, który jest rozpoznawalny)
2. Strategia zawłaszczenia atrybutów: niezawodność zegarek szwajcarski,
solidność niemieckie samochody
3. Strategia wykorzystania tradycji: Kruk – 160 lat tradycji, E. Wedel itp.
4. Strategia oparte na specjalizacji
Charakterystyka zarządzania strategicznego w MSP
CECHA
PRZEDSIĘBIORSTWO
MAŁE
ŚREDNIE
Sposób formułowania
strategii
intuicyjny
oparty na procedurze
Forma strategii
nieformalna,
niesprecyzowana
częściej występuje plan
strategiczny
Zastosowanie technik
analizy strategicznej
brak, strategia oparta na
doświadczeniu
typowe techniki jakościowe,
rzadko ilościowe
Podział czasu
bliski (0,5-1 rok)
wydłużony
Koszt opracowania
strategii
niski
wyższy
Implementacja strategii
możliwa szybka (mały opór
wobec zmian)
w dłuższym okresie (większy
opór wobec zmian
Kontrola realizacji
strategii
bezpośrednia
pośrednia
Możliwość zmiany
strategii
w krótkim czasie
zależna od rodzaju przedsię-
biorstwa, zwykle w dłuższym
czasie
Źródło: M. Bednarczyk., Otoczenie i przedsiębiorczość w zarządzaniu strategicznym gospodarką, Zeszyty Naukowe , Monografie nr
128, wyd. AE, Kraków 1996, s. 83.
Popularność poszczególnych form organizacyjno-prawnych
Forma organizacyjno -prawna
Liczba
podmiotów
Osoba fizyczny prowadząca działalność
gospodarczą
2815618
Spółka cywilna
267615
Spółka jawna
31353
Spółka partnerska
1317
Spółka komandytowa
5004
Spółka komandytowo-akcyjna
714
Spółka z o.o.
236355
Spółka akcyjna
8969
Od dnia 8 stycznia 2009 r.
kapitał zakładowy
spółki z o.o. powinien wynosić
minimum
5 tys. zł,
wcześniej było to 50 tys. zł
Od dnia 8 stycznia 2009 r.
kapitał akcyjny
spółki akcyjnej powinien wynosić
minimum 100 tys. zł
, wcześniej było to 500 tys. zł
Źródło: Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w 2009 r., GUS, Warszawa
2010, s. 31 i 108