Bezpieczeństwo

wewnętrzne

mł. insp. dr inż. Andrzej Urban Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

Literatura do przedmiotu

• T. Cielecki, Prewencja kryminalna, Opole 2004
• A. Urban, Prewencja kryminalna, Szczytno 2006.
•

K. Łojek, R. Głowacki, A. Tyburska, A. Urban,

Poradnik dla starostów i członków komisji

bezpieczeństwa, Szczytno 2007.

•

K. Łojek, Metodyka rozwiązywania problemów
kryminalnych, Szczytno 2008.

•

A. Urban, Bezpieczeństwo społeczności
lokalnych, WAiP, Warszawa 2009.

Lokalne strategie zapewniania

bezpieczeństwa

:

•

Tezy:

•

Pojęcie strategii działań profilaktycznych.

•

Rodzaje strategii działań profilaktycznych.

•

Elementy lokalnych strategii zapewnienia

bezpieczeństwa.

Lokalne strategie zapewniania

bezpieczeństwa

:

Wykład: Pojęcie strategii, metody strategii

kreatywnej i destruktywnej, profilaktyka
I, II i III stopnia. Makrosystem

zapobiegania przestępczości. Pojęcie

polityki społecznej i kryminalnej oraz
dziedzin profilaktyki, funkcje profilaktyki.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Ze względu na zakres działań zapobiegawczych

policji można wyróżnić trzy funkcje

profilaktycznej działalności policji:

•

Funkcja operatywna – najszerzej stosowana.

To działania operacyjno-rozpoznawcze,
których celem jest zebranie podstawowych

informacji związanych z działalnością osób

podejrzewanych o prowadzenie działalności

przestępczej.

B. Hołyst, Kryminalistyka, Warszawa 2004.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Ze względu na zakres działań zapobiegawczych

policji można wyróżnić trzy funkcje

profilaktycznej działalności policji:

•

Funkcja badawcza – wykorzystuje

prowadzenie badań na potrzeby działań

profilaktycznych. Jedną z najczęściej

stosowanych w jednostkach policji są badania

na potrzeby dyslokacji służb prewencyjnych,

analiza na potrzeby prowadzonego

postępowania przygotowawczego, typowanie

sprawców.

B. Hołyst, Kryminalistyka, Warszawa 2004 .

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Ze względu na zakres działań zapobiegawczych

policji można wyróżnić trzy funkcje

profilaktycznej działalności policji:

•

Funkcja instruktażowa – to oddziaływanie na

ogół obywateli, aby uniemożliwiali lub

utrudniali popełnienie przestępstw. Od kilku

lat sztandarowym przejawem tej funkcji są
powiedzenia ”zamknij drzwi unikniesz

włamania”, „uwaga kieszonkowcy”

B. Hołyst, Kryminalistyka, Warszawa 2004.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Etapy tych działań zapobiegawczych:
•

Etap działań pierwotnych, w którym

chodzi o takie kształtowanie polityki

społecznej, aby eliminować warunki

sprzyjające popełnianiu przestępstw.

Szerzej T. Cielecki, Prewencja kryminalna, Opole 2004.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Etapy tych działań zapobiegawczych:
•

Etap działań wtórnych, w którym
chodzi o usuwanie warunków

sprzyjających popełnianiu przestępstw

oraz tworzenie utrudnień ich popełnia.

Szerzej T. Cielecki, Prewencja kryminalna, Opole 2004.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Etapy tych działań zapobiegawczych:
•

Etap działań następczych obejmuje

reakcje na popełnione przestępstwa,

a więc nastawiony jest na zapobieganie

ponownemu popełnieniu przestępstwa

przez tego samego sprawcę lub inne
osoby.

Szerzej T. Cielecki, Prewencja kryminalna, Opole 2004.

Lokalne strategie zapewniania

bezpieczeństwa

:

•

Strategia jest ogólnym programem
definiowania i realizacji celów organizacji

oraz pełnienia jej misji. (…)

•

Strategia jest układem w czasie reakcji
organizacji na jej otoczenie.

J. A. F. Stoner, Ch.

Wankler, Kierowanie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1994 r.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Każda strategia powinna zawierać 5 głównych

cech:

•

Horyzont czasowy.

•

Efekty.

•

Skupienie wysiłków.

•

Układ decyzji.

•

Wszechobecność.

J. A. F. Stoner, Ch.

Wankler, Kierowanie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1994 r.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Przy podejmowaniu działań profilaktycznych

możliwe są trzy strategie:

•

Kreatywna.

•

Destruktywna

•

Neutralizująca.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007; K. Łojek, Metodologia

rozwiązywania problemów kryminalnych, Szczytno, 2008.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Strategia kreatywna: polega na rozwijaniu

zjawisk pożądanych aby wypierały

zjawiska niepożądane lub nie

pozostawiały dla nich miejsca.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Strategia destruktywna : polega na

podejmowaniu działań niszczących

niepożądane zjawisko.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie zapewniania

bezpieczeństwa

:

Strategia neutralizująca : polega na

niszczeniu zjawisk niepożądanych przy
pomocy metod strategii kreatywnej.

K. Łojek, Metodologia rozwiązywania problemów kryminalnych, Szczytno, 2008.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii kreatywnej są:
•

Szkolenie, świadome wpajanie wiedzy

i umiejętności w określonych
dziedzinach.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii kreatywnej są:
•

Przekonywanie, czyli wskazywanie

argumentów przemawiających za

wyborem określonego zachowania.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii kreatywnej są:
•

Propaganda, czyli oddziaływanie na

zachowanie poprzez sferę emocji oraz

podświadomość.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii kreatywnej są:
•

Przetwarzanie, czyli wprowadzenie

takich zmian w środowisku, które

sprzyjają zachowaniom poprawnym.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii destruktywnej są:
•

Uniemożliwianie, czyli odcinanie

możliwości lub utrudnianie

podejmowania określonych zadań, np.
rozprowadzania narkotyków,

dokonywania włamań.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii destruktywnej są:
•

Wytłumianie, czyli reagowanie sankcją

negatywną na zachowanie przestępcze.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii destruktywnej są:
•

Zagrażanie, czyli zapowiadanie reakcji

negatywnej na określone zachowanie.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

Lokalne strategie

zapewniania bezpieczeństwa

:

Metodami strategii destruktywnej są:
•

Zagrażanie, czyli zapowiadanie reakcji

negatywnej na określone zachowanie.

J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajeński, Kryminologia, Arche s. c., Gdańsk 2007.

System przeciwdziałania przestępczości i patologii

Polityka społeczna

System zapobiegania ogólnego

Polityka kryminalna

System zapobiegania specjalnego

Profilaktyka
kryminalistyczna
Cel:

uniemożliwienie
lub utrudnienie

przestępstwa

Profilaktyka
kryminologiczna:

Cel: wpływ na

zmianę ujemnych
postaw i tendencji

Polityka karna:
Cel: dostosowanie
kary do

przestępstwa

i osobowości
sprawcy

Profilaktyka
penitencjarna
Cel:
resocjalizacja.

T. Cielecki, Realizacja przez policję strategii prewencyjnej w zwalczaniu …, Słupsk 1999.

Prewencja
sytuacyjna

Prewencja

społeczna

Tematy kontrolne

•

Polityka społeczna i kryminalna.

• Dziedziny profilaktyki.

• Funkcje profilaktyki.

• Strategia kreatywna, destruktywna,

neutralizująca oraz ich metody.

Temat następnego wykładu:

zachowania antyspołeczne, a poczucie

zagrożenia.