Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

•

Wymagania dla dźwiękowych
sygnałów bezpieczeństwa zostały
określone w

PN-EN 457 Maszyny.

Bezpieczeństwo. Dźwiękowe
sygnały bezpieczeństwa.
Wymagania ogólne,
projektowanie i badania.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

W zależności od stanu zagrożenia i
możliwych skutków dla ludzi,
wyróżnia się dwa typy dźwiękowych
sygnałów bezpieczeństwa:

•

Dźwiękowy sygnał ostrzegawczy;

•

Dźwiękowy sygnał ewaluacji.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

•

Dźwiękowy sygnał ostrzegawczy

– sygnał

wskazujący na możliwość wystąpienia albo

wystąpienie niebezpiecznej sytuacji wymagającej

właściwych środków w celu wyeliminowania albo

opanowania niebezpieczeństwa oraz wskazujący

na prowadzenie i przebieg niezbędnych działań.

•

Dźwiękowy sygnał szybkiej ewakuacji

–

sygnał oznaczający początek lub rzeczywiste

występowanie nagłego wypadku stwarzającego

możliwość zranienia i wzywający ludzi do

opuszczenia niebezpiecznej strefy w określony

sposób.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

•

Obszar odbioru sygnału

– obszar, w którym

znajdujące się osoby mają rozpoznać sygnał i

reagować na niego.

•

Hałas tła

– każdy dźwięk w obszarze odbioru sygnału

bezpieczeństwa nie emitowany przez źródło sygnału

bezpieczeństwa.

•

Próg słyszalności w warunkach maskowania

(efektywny próg słyszenia w hałasie)

– poziom

(dźwięku) dźwiękowego sygnału bezpieczeństwa,

przy którym jest on zaledwie słyszalny w hałasie tła, z

uwzględnieniem zarówno ubytku słuchu słuchacza,

jak i tłumienia ochronników słuchu.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

Sygnał bezpieczeństwa powinien być:

•

wyraźnie słyszalny,

•

dostatecznie odróżniać się od innych
dźwięków otoczenia,

•

jednoznacznie rozumiany.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

Słyszalność

•

Poziom progu słyszenia sygnału
bezpieczeństwa w warunkach maskowania
powinien być przekroczony tak aby jego
poziom dźwięku A przekraczał poziom
dźwięku hałasu tła co najmniej o 15 dB.

•

Poziom dźwięku A sygnału bezpieczeństwa
nie powinien być mniejszy niż 65 dB.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

Znaczenie sygnałów bezpieczeństwa
powinno być jednoznaczne.
Dźwiękowe sygnały bezpieczeństwa i
sygnały służące innym celom nie
powinny być podobne.

Dźwiękowe sygnały

Dźwiękowe sygnały

bezpieczeństwa

bezpieczeństwa

Ocenę ergonomiczną dźwiękowych
sygnałów bezpieczeństwa stosuje się przy
pomocy metod ilościowych polegających

na

pomiarach akustycznych

oraz przy pomocy

metody jakościowej, polegającej na

eksperymencie z udziałem
reprezentatywnej grupy co najmniej 10
osób

. Przy pomocy tej ostatniej metody

ocenia się, oprócz słyszalności,
rozpoznawalność sygnałów oraz sposób reakcji
osób biorących udział w eksperymencie.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

Wymagania dla wizualnych sygnałów
bezpieczeństwa zostały określone w
PN-EN 842 Maszyny.
Bezpieczeństwo. Wizualne
sygnały niebezpieczeństwa.
Wymagania ogólne,
projektowanie i badania.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

W zależności od stanu zagrożenia i
możliwych skutków dla ludzi,
wyróżnia się dwa typy wizualnych
sygnałów niebezpieczeństwa:

•

wizualny sygnał ostrzegawczy;

•

wizualny sygnał stanu
niebezpieczeństwa.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Wizualny sygnał ostrzegawczy – sygnał
wskazujący na bliski początek wystąpienia albo
wystąpienie niebezpiecznej sytuacji
niebezpiecznej, wymagającej zastosowania
właściwych środków w celu wyeliminowania
albo opanowania niebezpieczeństwa.

•

Wizualny sygnał stanu niebezpieczeństwa
– sygnał wizualny wskazujący na rozpoczęcie
lub aktualne występowanie sytuacji
niebezpiecznej, wymagającej
natychmiastowego działania.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Obszar postrzegania sygnałów -
obszar, w którym przewiduje się, że
sygnał będzie dostrzeżony oraz, że
wystąpi reakcja człowieka na ten
sygnał.

•

Pole widzenia – przestrzeń fizycznie
widziana przez oko w danej pozycji.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

Wizualny sygnał niebezpieczeństwa powinien:

•

być wyraźnie widocznych we wszelkich
możliwych warunkach oświetlenia;

•

być wyraźnie odróżnialny od oświetlenia
ogólnego i innych sygnałów wizualnych;

•

mieć przypisane konkretne znaczenie w
obszarze postrzegania.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Skuteczność działania wizualnych

sygnałów niebezpieczeństwa powinna

być poddawana kontroli w regularnych

odstępach czasu i zawsze, kiedy nowy

sygnał (zarówno sygnał

niebezpieczeństwa, jak i inny sygnał)

jest wprowadzony do stosowania w

obszarze postrzegania sygnałów.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Jako wizualne sygnały stanu

niebezpieczeństwa powinny być stosowane

światła migające, które zwykle zwiększają

ich dostrzegalność, jak równie zazwyczaj

towarzyszy im przekazywanie potrzeby

pośpiechu.

•

Zaleca się, aby przedziały trwania błysku i

przerwy były w przybliżeniu równe sobie i

posiadały częstotliwość od 2 Hz do 3 Hz.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Efekt stroboskopowy (w przypadku
występowania wirujących elementów
maszyn) może zmniejszyć
dostrzegalność sygnałów o świetle
migających, stąd powinien być brany
pod uwagę.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

pionowe pole widzenia

poziome pole widzenia

•

strefa A (zielona) – zalecana

•

strefa B (żółta) – akceptowalna

•

strefa C (czerwona) – niewłaściwa

•

linia S – wymuszona linia obserwacji

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

pionowe pole widzenia

poziome pole widzenia

•

strefa A (zielona) – zalecana

•

strefa B (żółta) – akceptowalna

•

strefa C (czerwona) – niewłaściwa

•

linia SN – normalna linia widzenia, tj. ok. 15o –

30o poniżej poziomu oczu

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Wizualny sygnał ostrzegawczy powinien być

żółty lub żółtopomarańczowy.

•

Natomiast sygnał stanu niebezpieczeństwa

powinien być czerwony.

•

Jeśli obydwa ww. rodzaje sygnałów

niebezpieczeństwa mają być stosowane w

jednym obszarze pracy i jeśli pomimo różnicy

ich barw nie mogą być wyraźnie rozróżnione,

to wizualny sygnał stanu niebezpieczeństwa

powinien mieć przynajmniej dwukrotnie

większe natężenie niż sygnał ostrzegawczy.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Jeżeli w urządzeniu sygnalizacyjnym
zainstalowane są dwa lub więcej,
światła sygnalizacyjne, to sygnał
czerwony powinien być umieszczony
powyżej żółtego. Jeśli zainstalowano
dwa światła czerwone, to powinny
być one umieszczone w (poziomym)
rzędzie.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

W przypadku wizualnych sygnałów
stanu niebezpieczeństwa powinny
być stosowane światła migające. Przy
czym preferuje się stosowanie więcej
niż jednego światła w urządzeniu
sygnalizacyjnym w celu zapewnienia
migania zarówno w czasie, jak i w
przestrzeni.

Wizualne sygnały

Wizualne sygnały

niebezpieczeństwa

niebezpieczeństwa

•

Ocenę ergonomiczną wizualnych sygnałów

bezpieczeństwa stosuje się przy pomocy

metod ilościowych polegających na

pomiarach natężenia światła sygnału i/lub

luminancji oraz (jednocześnie) przy pomocy

metody jakościowej, polegającej na

eksperymencie z udziałem reprezentatywnej

grupy co najmniej 10 osób. Przy pomocy tej

ostatniej metody ocenia się, oprócz

widzialności, rozpoznawalność sygnałów oraz

sposób reakcji osób biorących udział w

eksperymencie.

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

•

Zgodnie z załącznikiem A do PN-EN 614-1
Maszyny. Bezpieczeństwo. Ergonomiczne
zasady projektowania. Terminologia i
wytyczne ogólne. Zaleca się przy ocenie
projektów stosowanie jako klasyfikacji
ergonomicznych czynników ryzyka
trójstrefowego systemu oceny (niezależnie od
szczegółowych metod jakościowych, bądź
ilościowych stosowanych w szacowaniu
ryzyka).

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

Trójstrefowy system oceny polega na
przyporządkowaniu konkretnych
rozwiązań projektowych i
wynikających stąd potencjalnych
zagrożeń do którejś z trzech stref
określonych następująco:

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

•

Strefa zielona (ryzyko małe, strefa
zalecana)

– ryzyko choroby lub

uszkodzenia ciała jest

nieznaczne

lub znajdujące się na poziomie,
będącym do zaakceptowania dla
całej populacji przewidywanych
operatorów.

Żadne przedsięwzięcia

nie są potrzebne.

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

•

Strefa żółta (ryzyko dopuszczalne,

strefa nie zalecana)

– ryzyko choroby lub

uszkodzenia ciała dla całej populacji

przewidywanych operatorów znajduje się

na poziomie, którego

nie można

pominąć

.

Ryzyko należy ocenić

powtórnie z przeanalizowaniem dalszych

czynników, które na nie wpływają i

doprowadzić (jeśli to możliwe) do

przeprojektowania rozwiązania.

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

•

Strefa czerwona (ryzyko duże,
należy wykluczyć)

- ryzyko choroby

lub uszkodzenia ciała jest

oczywiste

i

żadna część populacji operatorów nie
może być na nie narażona.

Konieczne

jest podjęcie kroków zmierzających
do zmniejszenia ryzyka.

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

•

przykład

Trójstrefowy system

Trójstrefowy system

oceny

oceny

Ogólne zasady oceny ryzyka

Ogólne zasady oceny ryzyka

pochodzącego od ergonomicznych

pochodzącego od ergonomicznych

czynników ryzyka

czynników ryzyka

start

Określenie obszaru i ograniczeń

ze stosowanych środkami

pracy / metod pracy

Identyfikacja zagrożeń

Oszacowanie ryzyka związanego

z poszczególnymi zagrożeniami

Określenie poziomu

ryzyka (ocena ryzyka)

Ustalenie czy praca jest

bezpieczna