SEPSA
Olga Slynko
SURVIVING SEPSIS CAMPAIGN
Definicje
Zakażenie –
obecność mikroorganizmów
chorobotwórczych
Bakteriemia –
obecność żywych bakterii we krwi
SIRS –
zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej
Sepsa –
SIRS + infekcja
Ciężka sepsa –
sepsa + niewydolność ≥ 1 narządu
Wstrząs septyczny –
ciężka sepsa + oporna
hipotonia
SIRS – ≥ 2 z następujących
Temperatura > 38
°C lub < 36°C
HR > 90/min
RR > 20/min, PaCO2 < 32mmHg
WBC > 12 000 lub < 4 000, > 10% niedojrzałych
neutrofili w rozmazie
Epidemiologia
Nieoszacowana
Nieustannie rośnie
W Polsce 1/1 000/rok mieszkańców
W USA > 700 000/ rok
Śmiertelność:
Europa: 150 000 rocznie
USA: 200 000 rocznie
Ciężka sepsa
OZW
Liczba przypadków/
100000 / rok
337
200
Podstawowa opieka
Sepsis six – 6
Antybiotyki w pierwszej
godzinie - 5
Klopidogrel - 48
B-bloker - 42
Aspiryna - 26
Leczenie inwazyjne
EGDT – 6
Pakiet resuscytacyjny -
18
Tromboliza -15
PCI - 33
Etiologia
Gram +
S. aureus
S. koagulazo ujemny
Enterokoki
S. pneumoniae
Gram -
Enterobacteriaceae (E. Coli)
Klebsiella
Proteus
Haemophilus
Beztlenowce - bacteroides
Grzyby – Candida spp
Pozaszpitalne
Zapalenie płuc
Odmiedniczkowe zapalenie nerek
ZOMR
Cukrzyca
Immunosupresja
Nozokomialna
Dodatnie posiewy krwi 48h po przyjęciu do
szpitala
S. aureus
Enterokoki i Enterobacteriaceae (E. Coli)
Sytuacje szczególne
Splenektomia – bakterie otoczkowe
Neutorpenia – P. aeruginosa, gronkowiec złocisty,
Candida
Poparzenia – MRSA, pseudomonas, Candida
AIDS – pseudomonas, salmonella, gronkowiec
złocisty, Pneumocystis jirovecii
cewniki naczyniowe - S. aureus, S. epidermidis
Czynniki ryzyka
Choroby towarzyszące
Wiek
Rasa nie-biała
Immunosupresja
Antybiotykoterapia (
≥ 3 )
Pobyt na OIOM ≥ 4 dni
Zabiegi inwazyjne
Wentylacja mechaniczna
Cewniki
Patogeneza
Toksynyu (LPS) → TLR → cytokiny (IL-1β, IL-10, IL-12,
TNF-α) → odpowiedź zapalna
Hormony stresowe
Tlenek azotu
PAF
Inne
↓
Dysfunkcja śródbłonka = koagulopatia
↓
Rozsiane wykrzepianie
↓
Uogólnione niedotlenienie
↓
Niewydolność narządów
Objawy kliniczne
OUN – encefalopatia, śpiączka
Wątroba – żółtaczka
Nerki – oliguria, anuria
Układ oddechowy – sinica, obrzęk płuc
Układ krążenia – hipotonia, OZW
Układ pokarmowy - ileus
DIC, hemoliza
Insulinooporność, kwasica
Nieprawidłowości w badaniach lab.
Wzrost mleczanów, PCT, CRP
Wzrost D-dimerów, spadek PLT
Wzrost ALT, AST, bilirubiny
Hiperglikemia u pacjentów bez dotychczasowej
cukrzycy
Niedokrwistość, wzrost kreatyniny
inne
Sepsis six
1.
Tlen
2.
Posiew
3.
Antybiotyki
4.
Płyny
5.
Mleczany
6.
Diureza
Tlen
Cel – SpO2 > 94%
Uogólnione niedotlenienie
Posiewy
Przed podaniem antybiotyków
Posiew krwi
Min. 2 z różnych wkłuć
Min. 1 z każdego urządzenia donaczyniowego (gdy
> 48h)
Inne posiewy – mocz, PMR, plwocina, wydzielina z
ran
Badania obrazowe
Antybiotyki
W ciągu pierwszej godziny (ciężka sepsa, wstrząs
septyczny):
IV
Szerokie spektrum
Zmiana po otrzymaniu wyników posiewów
Wybór w oparciu o:
Penetracja do źródła zakażenia
Lokalne dane o oporności
OPÓŹNIENIE ANTYBIOTYKOTERAPII O KAŻDĄ GODZINĘ
WE WSTRZĄSIE SEPTYCZNYM – WZROST
ŚMIERTELNOŚCI O 7,6%
Płyny
Fluid challenge
Do 60 ml/kg w bolusach (min. 20 ml/kg we
wstrząsie)
Zwykle 500-1000 ml/30 min
Częsta ocena
HR, BP, powrót włośniczkowy, diureza, obrzęki
Mleczany
Marker tkankowego niedotlenienia
Diureza
Cel:
> 0.5 ml/kg/h
> 40 ml/h u przeciętnego dorosłego