Międzynarodowy Trybunał
Międzynarodowy Trybunał
Karny
Karny
1.
1.
Wprowadzenie
Wprowadzenie
2.
2.
Geneza
Geneza
3.
3.
Cele
Cele
4.
4.
Statut
Statut
5.
5.
Organizacja
Organizacja
- Skład Sędziowski
- Skład Sędziowski
- Organy
- Organy
- Zgromadzenie Państw – Stron
- Zgromadzenie Państw – Stron
6.
6.
Jurysdykcja
Jurysdykcja
7.
7.
Finansowanie
Finansowanie
8.
8.
Sądy Krajowe, a MTK
Sądy Krajowe, a MTK
9.
9.
Inne Międzynarodowe trybunały, a MTK
Inne Międzynarodowe trybunały, a MTK
1.
1.
Wprowadzenie
Wprowadzenie
•
15.06 – 17.07 1998 – Konferencja
15.06 – 17.07 1998 – Konferencja
Dyplomatyczna NZ w Rzymie, na której
Dyplomatyczna NZ w Rzymie, na której
przyjęto Traktat Rzymski ustanawiający
przyjęto Traktat Rzymski ustanawiający
MTK. Wzięło udział 160 państw.
MTK. Wzięło udział 160 państw.
•
1 lipca 2002 – Traktat Rzymski
1 lipca 2002 – Traktat Rzymski
ustanawiający MTK wchodzi w życie.
ustanawiający MTK wchodzi w życie.
•
MTK ma sądzić sprawców zbrodni
MTK ma sądzić sprawców zbrodni
przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych
przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych
Cytacik- Kofi Annan
Cytacik- Kofi Annan
•
"Wieloletnie marzenie o stałym międzynarodowym
"Wieloletnie marzenie o stałym międzynarodowym
trybunale karnym staje się rzeczywistością. Mamy
trybunale karnym staje się rzeczywistością. Mamy
nadzieję, że ukaranie winnych przez Międzynarodowy
nadzieję, że ukaranie winnych przez Międzynarodowy
Trybunał Karny będzie pewnym zadośćuczynieniem dla
Trybunał Karny będzie pewnym zadośćuczynieniem dla
osób oraz społeczności, które stały się ofiarami
osób oraz społeczności, które stały się ofiarami
zbrodni. Ponadto mamy nadzieję, że los sprawców
zbrodni. Ponadto mamy nadzieję, że los sprawców
stanie się przestrogą dla potencjalnych przestępców
stanie się przestrogą dla potencjalnych przestępców
wojennych, a działalność Międzynarodowego Trybunału
wojennych, a działalność Międzynarodowego Trybunału
Karnego przybliży dzień, w którym żaden władca,
Karnego przybliży dzień, w którym żaden władca,
żadne państwo, żadna armia czy junta wojskowa nie
żadne państwo, żadna armia czy junta wojskowa nie
będą mogły bezkarnie naruszać praw człowieka".
będą mogły bezkarnie naruszać praw człowieka".
2.
2.
Geneza
Geneza
•
XX wiek był najbardziej okrutnym okresem w historii
XX wiek był najbardziej okrutnym okresem w historii
ludzkości. W ciągu ostatnich 50 lat wybuchło na świecie
ludzkości. W ciągu ostatnich 50 lat wybuchło na świecie
ponad 250 konfliktów, które spowodowały śmierć ponad 86
ponad 250 konfliktów, które spowodowały śmierć ponad 86
milionów osób cywilnych. 170 milionów ludzi pozbawiono
milionów osób cywilnych. 170 milionów ludzi pozbawiono
praw, majątku i godności. O większości tych ofiar po prostu
praw, majątku i godności. O większości tych ofiar po prostu
zapomniano, a ich prześladowcom najczęściej udało się
zapomniano, a ich prześladowcom najczęściej udało się
uniknąć sądu.
uniknąć sądu.
•
pierwsza idea utworzenia stałego mechanizmu ścigania
pierwsza idea utworzenia stałego mechanizmu ścigania
zbrodniarzy wojennych i osób odpowiedzialnych za masowe
zbrodniarzy wojennych i osób odpowiedzialnych za masowe
mordy pojawiła się na forum Zgromadzenia Ogólnego
mordy pojawiła się na forum Zgromadzenia Ogólnego
Narodów Zjednoczonych w 1948 roku, po procesach
Narodów Zjednoczonych w 1948 roku, po procesach
w Norymberdze i Tokio po II Wojnie Światowej.
w Norymberdze i Tokio po II Wojnie Światowej.
3.
3.
Cele, zadania
Cele, zadania
•
Dążenie do pokoju i ochrony praw człowieka
Dążenie do pokoju i ochrony praw człowieka
•
Zagwarantowanie powszechnej sprawiedliwości
Zagwarantowanie powszechnej sprawiedliwości
•
Położenie kresu bezkarności
Położenie kresu bezkarności
•
Przyczynianie się do rozwiązywania konfliktów
Przyczynianie się do rozwiązywania konfliktów
•
Uniknięcie wad trybunałów doraźnych
Uniknięcie wad trybunałów doraźnych
•
Jurysdykcja uzupełniająca - wyręczanie krajowych
Jurysdykcja uzupełniająca - wyręczanie krajowych
org. wymiaru sprawiedliwości, gdy te nie
org. wymiaru sprawiedliwości, gdy te nie
podejmują, lub nie mogą podjąć odpowiednich
podejmują, lub nie mogą podjąć odpowiednich
działań
działań
4.
4.
Statut
Statut
•
7 państw głosowało przeciwko uchwaleniu
7 państw głosowało przeciwko uchwaleniu
statutu
statutu
•
60 państw sygnatariuszy – taka ilość państw
60 państw sygnatariuszy – taka ilość państw
była potrzebna do uprawomocnienia się
była potrzebna do uprawomocnienia się
statutu
statutu
•
94 państwa strony – tyle państw obecnie
94 państwa strony – tyle państw obecnie
podpisało i ratyfikowało statut
podpisało i ratyfikowało statut
•
niektóre państwa podpisały Statut, ale go nie
niektóre państwa podpisały Statut, ale go nie
ratyfikowały (USA, Izrael), lub wcale nie
ratyfikowały (USA, Izrael), lub wcale nie
podpisały ( Rosja, Chiny) – niebezpieczeństwo,
podpisały ( Rosja, Chiny) – niebezpieczeństwo,
że MTK straci swój praktyczny sens.
że MTK straci swój praktyczny sens.
5. Organizacja
5. Organizacja
5.1. Skład sędziowski :
5.1. Skład sędziowski :
•
18 sędziów, specjaliści w prawie karnym i jego procedurach
18 sędziów, specjaliści w prawie karnym i jego procedurach
•
szerokie kompetencje w dziedzinach prawa
szerokie kompetencje w dziedzinach prawa
międzynarodowego (prawo humanitarne i prawa człowieka)
międzynarodowego (prawo humanitarne i prawa człowieka)
•
wyważony i międzynarodowy charakter
wyważony i międzynarodowy charakter
•
zrównoważony udział mężczyzn i kobiet
zrównoważony udział mężczyzn i kobiet
•
każdy sędzia tej samej kadencji MTK musi pochodzić z
każdy sędzia tej samej kadencji MTK musi pochodzić z
innego kraju i może być wybrany tylko raz na 9-cio letnią
innego kraju i może być wybrany tylko raz na 9-cio letnią
kadencję
kadencję
•
wybór – głosowanie tajne, wg. ilości zdobytych głosów,
wybór – głosowanie tajne, wg. ilości zdobytych głosów,
frekwencja Państw-Stron Statutu 2/3
frekwencja Państw-Stron Statutu 2/3
•
Odwołanie sędziego – poważne wykroczenie lub naruszenie
Odwołanie sędziego – poważne wykroczenie lub naruszenie
obowiązków służbowych
obowiązków służbowych
Skład sędziowski
Skład sędziowski
•
W lutym 2003 wybrano pierwszych 18 sędziów Trybunału, którymi zostali:
W lutym 2003 wybrano pierwszych 18 sędziów Trybunału, którymi zostali:
•
Rene Blattmann (Boliwia, do 2009)
Rene Blattmann (Boliwia, do 2009)
•
Maureen Harding Clark (Irlandia, do 2012)
Maureen Harding Clark (Irlandia, do 2012)
•
Fatoumata Dembele Diarra (Mali, do 2012)
Fatoumata Dembele Diarra (Mali, do 2012)
•
Adrian Fulford (Wielka Brytania, do 2012)
Adrian Fulford (Wielka Brytania, do 2012)
•
Karl Terrence Hudson-Phillips (Trynidad i Tobago, do 2012)
Karl Terrence Hudson-Phillips (Trynidad i Tobago, do 2012)
•
Claude Jorda (Francja, do 2009)
Claude Jorda (Francja, do 2009)
•
Hans-Peter Kaul (Niemcy, do 2006)
Hans-Peter Kaul (Niemcy, do 2006)
•
Philippe Kirsch (Kanada, do 2009)
Philippe Kirsch (Kanada, do 2009)
•
Erkki Kourula (Finlandia, do 2006)
Erkki Kourula (Finlandia, do 2006)
•
Akua Kuenyehia (Ghana, do 2006)
Akua Kuenyehia (Ghana, do 2006)
•
Elizabeth Odio Benito (Kostaryka, do 2012)
Elizabeth Odio Benito (Kostaryka, do 2012)
•
Georghios Pikis (Cypr, do 2009)
Georghios Pikis (Cypr, do 2009)
•
Navanethem Pillay (RPA, do 2009)
Navanethem Pillay (RPA, do 2009)
•
Mauro Politi (Włochy, do 2009)
Mauro Politi (Włochy, do 2009)
•
Tuiloma Neroni Slade (Samoa, do 2006)
Tuiloma Neroni Slade (Samoa, do 2006)
•
Sang-Hyun Song (Korea Południowa, do 2006)
Sang-Hyun Song (Korea Południowa, do 2006)
•
Sylvia de Figueiredo Steiner (Brazylia, do 2012)
Sylvia de Figueiredo Steiner (Brazylia, do 2012)
•
Anita Usacka (Łotwa, do 2006)
Anita Usacka (Łotwa, do 2006)
•
Kandydowała także Polka, prof.
Kandydowała także Polka, prof.
Eleonora Zielińska
Eleonora Zielińska
, jednak nie została
, jednak nie została
wybrana.
wybrana.
•
W marcu 2003 pierwszym prezydentem Trybunału został P. Kirsch, a jego
W marcu 2003 pierwszym prezydentem Trybunału został P. Kirsch, a jego
zastępcami A. Kuenyehia (pierwszy wiceprezydent) i E. Odio Benito (drugi
zastępcami A. Kuenyehia (pierwszy wiceprezydent) i E. Odio Benito (drugi
wiceprezydent).
wiceprezydent).
Wymiana 1/3 składu
Wymiana 1/3 składu
•
W styczniu 2003 wybrano 1/3 składu w miejsce
W styczniu 2003 wybrano 1/3 składu w miejsce
sędziów powołanych na kadencję 3-letnią. Wybrani
sędziów powołanych na kadencję 3-letnią. Wybrani
zostali:
zostali:
•
Anita Usacka (Łotwa), wybrana ponownie
Anita Usacka (Łotwa), wybrana ponownie
•
Erkki Kourula (Finlandia), wybrany ponownie
Erkki Kourula (Finlandia), wybrany ponownie
•
Akua Kuenyehia (Ghana), wybrana ponownie
Akua Kuenyehia (Ghana), wybrana ponownie
•
Sang-Hyun Song (Korea Południowa), wybrany
Sang-Hyun Song (Korea Południowa), wybrany
ponownie
ponownie
•
Hans-Peter Kaul (Niemcy), wybrany ponownie
Hans-Peter Kaul (Niemcy), wybrany ponownie
•
Jekaterina Trendafiłowa (Bułgaria), wybrana po raz
Jekaterina Trendafiłowa (Bułgaria), wybrana po raz
pierwszy
pierwszy
5. Organizacja
5. Organizacja
5.2. Organy :
5.2. Organy :
•
Prezydium
Prezydium
•
Wydział przygotowawczy, orzekający
Wydział przygotowawczy, orzekający
i odwoławczy
i odwoławczy
•
Biuro Prokuratora
Biuro Prokuratora
•
Sekretariat
Sekretariat
5.2.1. Prezydium
5.2.1. Prezydium
•
skład – prezes, I viceprezes i II
skład – prezes, I viceprezes i II
viceprezes wybierani absolutną
viceprezes wybierani absolutną
większością głosów na 3 letnią
większością głosów na 3 letnią
kadencję
kadencję
•
Zadania – administrowanie pracami
Zadania – administrowanie pracami
trybunału, poza Biurem Prokuratora
trybunału, poza Biurem Prokuratora
5.2.2. Wydziały:
5.2.2. Wydziały:
Przygotowawczy, Orzekający i
Przygotowawczy, Orzekający i
Odwoławczy
Odwoławczy
•
W. Przygotowawczy i Orzekający – co
W. Przygotowawczy i Orzekający – co
najmniej sześciu sędziów w każdym
najmniej sześciu sędziów w każdym
•
W. Odwoławczy – Prezes i czterech
W. Odwoławczy – Prezes i czterech
sędziów
sędziów
•
Sądową działalnością MTK zajmują się
Sądową działalnością MTK zajmują się
izby utworzone w każdym wydziale:
izby utworzone w każdym wydziale:
5.2.3. Biuro Prokuratora
5.2.3. Biuro Prokuratora
•
niezależny organ MTK
niezależny organ MTK
•
zadania – przyjmowanie zawiadomień i popartych dowodami
zadania – przyjmowanie zawiadomień i popartych dowodami
informacji o przestępstwach objętych jurysdykcją Trybunału,
informacji o przestępstwach objętych jurysdykcją Trybunału,
oraz zbadanie tych spraw, ewentualne prowadzenie dochodzeń
oraz zbadanie tych spraw, ewentualne prowadzenie dochodzeń
i postępowań sądowych
i postępowań sądowych
•
prokurator ma pełną władzę administracyjną w Biurze
prokurator ma pełną władzę administracyjną w Biurze
•
ma jednego lub kilku zastępców ( muszą być z różnych krajów)
ma jednego lub kilku zastępców ( muszą być z różnych krajów)
•
wybór – głosowanie tajne, absolutna większość głosów Zgr.
wybór – głosowanie tajne, absolutna większość głosów Zgr.
Państw-stron, zastępcy wybierani tak samo z list
Państw-stron, zastępcy wybierani tak samo z list
przedstawionej przez prokuratora
przedstawionej przez prokuratora
•
kadencja – 9 lat, bez prawa do ponownego wyboru
kadencja – 9 lat, bez prawa do ponownego wyboru
•
prokurator może mianować doradców
prokurator może mianować doradców
•
aktualnie prokurator Trybunału (Luis Moreno Ocampo) prowadzi
aktualnie prokurator Trybunału (Luis Moreno Ocampo) prowadzi
postępowanie w sprawie zbrodni objętych jurysdykcją
postępowanie w sprawie zbrodni objętych jurysdykcją
Trybunału, które miały miejsce w Demokratycznej Republice
Trybunału, które miały miejsce w Demokratycznej Republice
Konga, w Ugandzie, w Republice Środkowoafrykańskiej i w
Konga, w Ugandzie, w Republice Środkowoafrykańskiej i w
Sudanie.
Sudanie.
5.2.4. Sekretariat
5.2.4. Sekretariat
•
obsługa pozasądowa i administracyjne czynności
obsługa pozasądowa i administracyjne czynności
MTK, a jego działalność nie może naruszać
MTK, a jego działalność nie może naruszać
kompetencji Prokuratora
kompetencji Prokuratora
•
Sekretarz wybierany jest w głosowaniu tajnym,
Sekretarz wybierany jest w głosowaniu tajnym,
też absolutną większością głosów Zgr.P.-S., przez
też absolutną większością głosów Zgr.P.-S., przez
sędziów MTK. Na wniosek Sekr. w ten sam sposób
sędziów MTK. Na wniosek Sekr. w ten sam sposób
zostanie wybrany jego zastępca.
zostanie wybrany jego zastępca.
•
Sekjca ds. Ofiar i Świadków – działa w
Sekjca ds. Ofiar i Świadków – działa w
Sekretariacie i razem z Biurem Prok. ma
Sekretariacie i razem z Biurem Prok. ma
zapewniać ofiarom i świadkom ochronę i
zapewniać ofiarom i świadkom ochronę i
bezpieczeństwo. Ma także chronić osoby, dla
bezpieczeństwo. Ma także chronić osoby, dla
których zeznania ofiar i świadków będą stanowić
których zeznania ofiar i świadków będą stanowić
zagrożenie.
zagrożenie.
5.3. Zgromadzenie Państw-
5.3. Zgromadzenie Państw-
Stron
Stron
•
każde Państwo-Strona ma jednego przedstawiciela w
każde Państwo-Strona ma jednego przedstawiciela w
Zgromadzeniu
Zgromadzeniu
•
zadania :
zadania :
- rozpatrywanie i realizacja zaleceń Komisji Przygotowawczej
- rozpatrywanie i realizacja zaleceń Komisji Przygotowawczej
- sprawowanie nadzoru nad Prezydium, Biurem Prok. i
- sprawowanie nadzoru nad Prezydium, Biurem Prok. i
Sekretariatem w sprawach administracyjnych
Sekretariatem w sprawach administracyjnych
- uchwalanie budżetu MTK
- uchwalanie budżetu MTK
- decyzje co do zmiany liczby sędziów
- decyzje co do zmiany liczby sędziów
•
Zgr. P.-S. ma Biuro (prezes + 18 członków), może
Zgr. P.-S. ma Biuro (prezes + 18 członków), może
dodatkowo tworzyć organy pomocnicze i mechanizm
dodatkowo tworzyć organy pomocnicze i mechanizm
służący kontroli
służący kontroli
•
posiedzenia Zgr. Raz na rok, możliwość zwołania
posiedzenia Zgr. Raz na rok, możliwość zwołania
posiedzenia specjalnego
posiedzenia specjalnego
•
każde państwo strona ma jeden głos
każde państwo strona ma jeden głos
6. Jurysdykcja
6. Jurysdykcja
•
MTK sądzi:
MTK sądzi:
- ludobójstwo
- ludobójstwo
- zbrodnie przeciwko ludzkości
- zbrodnie przeciwko ludzkości
- zbrodnie wojenne
- zbrodnie wojenne
- agresję
- agresję
•
MTK może sądzić wyłącznie osoby fizyczne i tylko za czyny
MTK może sądzić wyłącznie osoby fizyczne i tylko za czyny
popełnione po wejściu w życie statutu, lub po jego przyjęciu
popełnione po wejściu w życie statutu, lub po jego przyjęciu
przez dane państwo.
przez dane państwo.
•
Prawo kierowania spraw do MTK mają:
Prawo kierowania spraw do MTK mają:
- Państwa-Strony statutu rzymskiego
- Państwa-Strony statutu rzymskiego
- Prokurator MTK
- Prokurator MTK
- Rada Bezpieczeństwa ONZ
- Rada Bezpieczeństwa ONZ
•
d
d
7. Finansowanie
7. Finansowanie
•
obowiązkowe wpłaty Państw-Stron
obowiązkowe wpłaty Państw-Stron
•
Dobrowolne wpłaty rządów, organizacji
Dobrowolne wpłaty rządów, organizacji
międzynarodowych, osób fizycznych,
międzynarodowych, osób fizycznych,
firm prywatnych i innych podmiotów
firm prywatnych i innych podmiotów
•
ONZ może, za zgodą Zgromadzenia
ONZ może, za zgodą Zgromadzenia
Ogólnego, sfinansować te wydatki MTK,
Ogólnego, sfinansować te wydatki MTK,
które dotyczą spraw przekazanych do
które dotyczą spraw przekazanych do
rozpatrzenia przez Radę Bezpieczeństwa
rozpatrzenia przez Radę Bezpieczeństwa
8. Sądy Krajowe, a MTK
8. Sądy Krajowe, a MTK
•
sądy krajowe mają pierwszeństwo w rozstrzyganiu
sądy krajowe mają pierwszeństwo w rozstrzyganiu
•
MTK przejmuje sprawy, z którymi krajowe sąd nie chcą, lub
MTK przejmuje sprawy, z którymi krajowe sąd nie chcą, lub
nie mogą sobie poradzić
nie mogą sobie poradzić
•
nie można wszczynać postępowań z błahych, lub
nie można wszczynać postępowań z błahych, lub
politycznych przyczyn
politycznych przyczyn
•
Oskarżeni mogą wnioskować o nie przyjęcie sprawy do
Oskarżeni mogą wnioskować o nie przyjęcie sprawy do
rozpatrzenia
rozpatrzenia
•
MTK może rozstrzygać sprawy w których :
MTK może rozstrzygać sprawy w których :
- przynajmniej jedna ze stron to Państwo-Strona Statutu
- przynajmniej jedna ze stron to Państwo-Strona Statutu
- oskarżony jest obywatelem P.-S.
- oskarżony jest obywatelem P.-S.
- przestępstwo popełniono na terytorium P.-S.
- przestępstwo popełniono na terytorium P.-S.
Jurysdykcja Trybunału nie będzie działać wstecz
Jurysdykcja Trybunału nie będzie działać wstecz
9. Inne Międzynarodowe
9. Inne Międzynarodowe
Trybunały a MTK
Trybunały a MTK
•
MTS, główny organ sądowniczy Narodów Zjednoczonych,
MTS, główny organ sądowniczy Narodów Zjednoczonych,
został powołany do rozstrzygania sporów pomiędzy
został powołany do rozstrzygania sporów pomiędzy
państwami i nie zajmuje się sprawami dotyczącymi karnej
państwami i nie zajmuje się sprawami dotyczącymi karnej
odpowiedzialności osób fizycznych.
odpowiedzialności osób fizycznych.
•
dwa trybunały doraźne – MTK dla Rwandy, oraz MTK dla byłej
dwa trybunały doraźne – MTK dla Rwandy, oraz MTK dla byłej
Jugosławii - utworzone, aby rozpatrywać konkretne przypadki
Jugosławii - utworzone, aby rozpatrywać konkretne przypadki
popełnienia jawnych zbrodni.
popełnienia jawnych zbrodni.
•
MTK to instytucja o charakterze stałym, pozbawioną
MTK to instytucja o charakterze stałym, pozbawioną
ograniczeń czasowych i terytorialnych. MTK powinien szybko
ograniczeń czasowych i terytorialnych. MTK powinien szybko
podejmować odpowiednie działania i przyczyniać się do
podejmować odpowiednie działania i przyczyniać się do
ograniczenia natężenia i czasu trwania konfliktu. Przez samo
ograniczenia natężenia i czasu trwania konfliktu. Przez samo
swoje istnienie MTK będzie o wiele silniejszą przestrogą niż
swoje istnienie MTK będzie o wiele silniejszą przestrogą niż
dotychczasowe trybunały. Potencjalny zbrodniarz wojenny
dotychczasowe trybunały. Potencjalny zbrodniarz wojenny
może ponownie zastanowić się nad swoimi planami, kiedy zda
może ponownie zastanowić się nad swoimi planami, kiedy zda
sobie sprawę, że może być pociągnięty do odpowiedzialności
sobie sprawę, że może być pociągnięty do odpowiedzialności
karnej - nawet, jeśli jest głową państwa.
karnej - nawet, jeśli jest głową państwa.
KONIEC
KONIEC