MIĘDZYNARODOWY
MIĘDZYNARODOWY
TRYBUNAŁ
TRYBUNAŁ
SPRAWIEDLIWOŚCI
SPRAWIEDLIWOŚCI
International Court of Justice (ICJ)
International Court of Justice (ICJ)
Cour Internationale de Justice (CIJ)
Cour Internationale de Justice (CIJ)
SIEDZIBA
SIEDZIBA
Siedzibą Trybunału jest Haga.
Siedzibą Trybunału jest Haga.
Trybunał urzęduje w Pałacu Pokoju, w
Trybunał urzęduje w Pałacu Pokoju, w
którym mieszczą się także Stały
którym mieszczą się także Stały
Trybunał Arbitrażowy, Haska
Trybunał Arbitrażowy, Haska
Akademia Prawa Międzynarodowego
Akademia Prawa Międzynarodowego
oraz jedna z najbogatszych bibliotek
oraz jedna z najbogatszych bibliotek
prawa międzynarodowego.
prawa międzynarodowego.
ŚRODKI ROZWIĄZYWANIA
ŚRODKI ROZWIĄZYWANIA
SPORÓW
SPORÓW
MIĘDZYNARODOWYCH:
MIĘDZYNARODOWYCH:
środki niepokojowe
środki niepokojowe
(np. groźba, użycie siły, wojn a) – dziś
(np. groźba, użycie siły, wojn a) – dziś
zakazane przez prawo międzynarodowe;
zakazane przez prawo międzynarodowe;
środki pokojowe:
środki pokojowe:
1.
1.
dyplomatyczne;
dyplomatyczne;
2.
2.
sądowe.
sądowe.
ŚRODKI POKOJOWE SĄDOWE
ŚRODKI POKOJOWE SĄDOWE
w wyniku ich zastosowania zapada wiążąca dla stron decyzja –
w wyniku ich zastosowania zapada wiążąca dla stron decyzja –
wyrok sądowy albo arbitrażowy. Strony sporu zobowiązane są
wyrok sądowy albo arbitrażowy. Strony sporu zobowiązane są
zastosować się do decyzji;
zastosować się do decyzji;
dzielą się na:
dzielą się na:
1.
1.
ARBITRAŻ
ARBITRAŻ
2.
2.
SĄD MIĘDZYNARODOWY.
SĄD MIĘDZYNARODOWY.
ARBITRAŻ
ARBITRAŻ
-
rozjemstwo, sądownictwo polubowne;
rozjemstwo, sądownictwo polubowne;
-
spór jest rozstrzygany przez sędziów zwanych arbitrami;
spór jest rozstrzygany przez sędziów zwanych arbitrami;
-
sędziowie wybierani są przez strony sporu, wydają wyrok wiążący i
sędziowie wybierani są przez strony sporu, wydają wyrok wiążący i
ostateczny
ostateczny
.
.
SĄD MIĘDZYNARODOWY
SĄD MIĘDZYNARODOWY
-
spór rozstrzygany przez sąd;
spór rozstrzygany przez sąd;
-
sędziowie nie są wybierani przez strony (sędziowie zawodowi);
sędziowie nie są wybierani przez strony (sędziowie zawodowi);
-
wyrok jest wiążący i ostateczny.
wyrok jest wiążący i ostateczny.
Arbitraż międzynarodowy poddawany krytyce jako
Arbitraż międzynarodowy poddawany krytyce jako
metoda rozstrzygania sporów niecałkowicie
metoda rozstrzygania sporów niecałkowicie
wystarczająca.
wystarczająca.
Krytyka arbitrażu.
Krytyka arbitrażu.
Coraz większa tendencja do wprowadzenia stałych sądów
Coraz większa tendencja do wprowadzenia stałych sądów
międzynarodowych.
międzynarodowych.
Po I WŚ Pakt Ligi Narodów (art. 14) nałożył na Radę Ligii obowiązek
Po I WŚ Pakt Ligi Narodów (art. 14) nałożył na Radę Ligii obowiązek
przygotowania projektu powołania takiego trybunału.
przygotowania projektu powołania takiego trybunału.
Projekt statutu Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej
Projekt statutu Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej
przyjęty przez państwa członkowskie.
przyjęty przez państwa członkowskie.
Początek działalności Trybunału – rok 1922.
Początek działalności Trybunału – rok 1922.
Po II WŚ w jego miejsce powołano Międzynarodowy Trybunał
Po II WŚ w jego miejsce powołano Międzynarodowy Trybunał
Sprawiedliwości w roku 1945 na mocy Karty Narodów Zjednoczonych.
Sprawiedliwości w roku 1945 na mocy Karty Narodów Zjednoczonych.
Siedzibą MTS jest Haga.
Siedzibą MTS jest Haga.
Ustrój Trybunału, jego kompetencje, postępowanie oraz opinie
Ustrój Trybunału, jego kompetencje, postępowanie oraz opinie
doradcze określone zostały w Statucie MTS, który stanowi również
doradcze określone zostały w Statucie MTS, który stanowi również
integralną część Karty Narodów Zjednoczonych.
integralną część Karty Narodów Zjednoczonych.
MTS jest jednym z organów ONZ, głównym organem sądowym.
MTS jest jednym z organów ONZ, głównym organem sądowym.
Wszyscy członkowie Organizacji Narodów Zjednoczonych są
Wszyscy członkowie Organizacji Narodów Zjednoczonych są
ipso
ipso
facto
facto
stronami Statutu Międzynarodowego Trybunału
stronami Statutu Międzynarodowego Trybunału
Sprawiedliwości.
Sprawiedliwości.
Państwo nie należące do Organizacji Narodów Zjednoczonych
Państwo nie należące do Organizacji Narodów Zjednoczonych
może przystąpić do Statutu Międzynarodowego Trybunału
może przystąpić do Statutu Międzynarodowego Trybunału
Sprawiedliwości na warunkach, które w każdym przypadku ustali
Sprawiedliwości na warunkach, które w każdym przypadku ustali
Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa.
Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa.
MTS orzeka zgodnie z prawem międzynarodowym. Podstawy
MTS orzeka zgodnie z prawem międzynarodowym. Podstawy
orzekania są uregulowane w art. 38 Statutu MTS. Są to:
orzekania są uregulowane w art. 38 Statutu MTS. Są to:
umowy międzynarodowe
umowy międzynarodowe
zwyczaj międzynarodowy
zwyczaj międzynarodowy
ogólne zasady prawa
ogólne zasady prawa
oraz pomocniczo
oraz pomocniczo
orzeczenia sądowe
orzeczenia sądowe
opinie doktryny.
opinie doktryny.
Jeżeli strony się na to godzą, Trybunał może orzekać
Jeżeli strony się na to godzą, Trybunał może orzekać
ex aequo et
ex aequo et
bono
bono
, czyli w oparciu o zasady słuszności, a nie normy prawne.
, czyli w oparciu o zasady słuszności, a nie normy prawne.
FUNKCJE MTS
FUNKCJE MTS
:
:
1.
1.
Rozstrzyganie sporów
Rozstrzyganie sporów
międzynarodowych.
międzynarodowych.
2.
2.
Wydawanie opinii doradczych.
Wydawanie opinii doradczych.
ROZSTRZYGANIE SPORÓW
ROZSTRZYGANIE SPORÓW
MIĘDZYNARODOWYCH
MIĘDZYNARODOWYCH
MTS rozstrzyga spory wyłącznie między państwami. Oznacza to, że
MTS rozstrzyga spory wyłącznie między państwami. Oznacza to, że
inne podmioty nie mogą być stronami przed Trybunałem. Pozwy
inne podmioty nie mogą być stronami przed Trybunałem. Pozwy
wpływające od osób fizycznych (oraz innych nieuprawnionych
wpływające od osób fizycznych (oraz innych nieuprawnionych
podmiotów) nie są rejestrowane.
podmiotów) nie są rejestrowane.
Członkostwo w ONZ nie oznacza automatycznej zgody państwa na
Członkostwo w ONZ nie oznacza automatycznej zgody państwa na
jurysdykcję MTS. Potrzebne jest do tego odrębne wyrażenie woli
jurysdykcję MTS. Potrzebne jest do tego odrębne wyrażenie woli
poddania się właściwości Trybunału. Może być ono dokonane na
poddania się właściwości Trybunału. Może być ono dokonane na
kilka sposobów:
kilka sposobów:
Państwa w sporze mogą zawrzeć odrębne porozumienie o
Państwa w sporze mogą zawrzeć odrębne porozumienie o
przekazanie sprawy Trybunałowi do rozstrzygnięcia. Wówczas
przekazanie sprawy Trybunałowi do rozstrzygnięcia. Wówczas
nie ma powoda ani pozwanego, a strony zgodnie występują o
nie ma powoda ani pozwanego, a strony zgodnie występują o
wydanie wyroku. Zgoda na jurysdykcję MTS może wynikać z
wydanie wyroku. Zgoda na jurysdykcję MTS może wynikać z
klauzuli sądowej zawartej w umowie międzynarodowej.
klauzuli sądowej zawartej w umowie międzynarodowej.
Klauzula taka przewiduje, że wszelkie spory wynikające ze
Klauzula taka przewiduje, że wszelkie spory wynikające ze
stosowania danej umowy będą rozpatrywane, na życzenie
stosowania danej umowy będą rozpatrywane, na życzenie
którejkolwiek strony, przez Trybunał.
którejkolwiek strony, przez Trybunał.
ROZSTRZYGANIE SPORÓW
ROZSTRZYGANIE SPORÓW
MIĘDZYNARODOWYCH CD
MIĘDZYNARODOWYCH CD
Złożenie przez państwo specjalnego oświadczenia, że pozwala
Złożenie przez państwo specjalnego oświadczenia, że pozwala
na pozywanie przed MTS przez inne państwa, które złożyły lub
na pozywanie przed MTS przez inne państwa, które złożyły lub
złożą takie samo oświadczenie. Jest to tzw. system jurysdykcji
złożą takie samo oświadczenie. Jest to tzw. system jurysdykcji
obowiązkowej MTS. Oświadczenia o uznaniu jurysdykcji
obowiązkowej MTS. Oświadczenia o uznaniu jurysdykcji
obowiązkowej mogą być cofnięte. Często są obarczone
obowiązkowej mogą być cofnięte. Często są obarczone
zastrzeżeniami, które ograniczają podmiotowo lub
zastrzeżeniami, które ograniczają podmiotowo lub
przedmiotowo zakres zgody.
przedmiotowo zakres zgody.
Postępowanie w sprawach spornych składa się z części pisemnej i
Postępowanie w sprawach spornych składa się z części pisemnej i
ustnej. Często najpierw rozpatruje się spór co do kompetencji
ustnej. Często najpierw rozpatruje się spór co do kompetencji
Trybunału do rozpoznania sprawy, a dopiero po wydaniu wyroku
Trybunału do rozpoznania sprawy, a dopiero po wydaniu wyroku
potwierdzającego taką kompetencję, spór merytoryczny.
potwierdzającego taką kompetencję, spór merytoryczny.
Postępowanie ustne jest jawne.
Postępowanie ustne jest jawne.
Sędziowie decydują o wyroku większością głosów. Sędziowie nie
Sędziowie decydują o wyroku większością głosów. Sędziowie nie
zgadzający się z sentencją wyroku lub jego uzasadnieniem mogą
zgadzający się z sentencją wyroku lub jego uzasadnieniem mogą
złożyć zdania odrębne.
złożyć zdania odrębne.
Wyrok MTS bezwzględnie wiąże strony.
Wyrok MTS bezwzględnie wiąże strony.
OPINIE DORADCZE
OPINIE DORADCZE
MTS wydaje opinie doradcze na żądanie Zgromadzenia Ogólnego
MTS wydaje opinie doradcze na żądanie Zgromadzenia Ogólnego
ONZ, Rady Bezpieczeństwa oraz Rady Gospodarczej i Społecznej, a
ONZ, Rady Bezpieczeństwa oraz Rady Gospodarczej i Społecznej, a
także upoważnionych organizacji wyspecjalizowanych.
także upoważnionych organizacji wyspecjalizowanych.
Przedmiotem opinii doradczych może być każda kwestia prawna
Przedmiotem opinii doradczych może być każda kwestia prawna
wyłaniająca się w toku działalności wnioskodawcy (to ograniczenie
wyłaniająca się w toku działalności wnioskodawcy (to ograniczenie
nie dotyczy Zgromadzenia Ogólnego ani Rady Bezpieczeństwa).
nie dotyczy Zgromadzenia Ogólnego ani Rady Bezpieczeństwa).
Postępowanie o wydanie opinii nie powinno zastępować
Postępowanie o wydanie opinii nie powinno zastępować
postępowania spornego, choć często kwestie przedstawione
postępowania spornego, choć często kwestie przedstawione
Trybunałowi do zaopiniowania dotyczą istniejących sporów.
Trybunałowi do zaopiniowania dotyczą istniejących sporów.
W postępowaniu mogą brać udział także państwa członkowskie
W postępowaniu mogą brać udział także państwa członkowskie
ONZ, poza organami ONZ i organizacjami wyspecjalizowanymi.
ONZ, poza organami ONZ i organizacjami wyspecjalizowanymi.
Postępowanie nie ma charakteru spornego, uczestnicy
Postępowanie nie ma charakteru spornego, uczestnicy
przedstawiają swoje stanowiska, najpierw w formie pisemnej, a
przedstawiają swoje stanowiska, najpierw w formie pisemnej, a
potem ustnej.
potem ustnej.
Opinia doradcza formalnie nie ma mocy wiążącej. Jest jednak
Opinia doradcza formalnie nie ma mocy wiążącej. Jest jednak
autorytatywną wykładnią prawa międzynarodowego, co powoduje,
autorytatywną wykładnią prawa międzynarodowego, co powoduje,
że w praktyce jest traktowana jako ostateczne potwierdzenie
że w praktyce jest traktowana jako ostateczne potwierdzenie
legalności lub nielegalności zachowań będących jej przedmiotem.
legalności lub nielegalności zachowań będących jej przedmiotem.
Sędziowie mogą zgłaszać zdania odrębne do opinii doradczych.
Sędziowie mogą zgłaszać zdania odrębne do opinii doradczych.
PUBLIKACJE
PUBLIKACJE
Wszystkie wyroki i opinie doradcze Trybunału
Wszystkie wyroki i opinie doradcze Trybunału
(wraz ze zdaniami odrębnymi) są oficjalnie
(wraz ze zdaniami odrębnymi) są oficjalnie
publikowane w językach angielskim i francuskim.
publikowane w językach angielskim i francuskim.
Są też dostępne w internecie (Teksty orzeczeń po
Są też dostępne w internecie (Teksty orzeczeń po
angielsku).
angielsku).
Wystąpienia stron lub uczestników publikowane
Wystąpienia stron lub uczestników publikowane
są po wydaniu wyroku (opinii doradczej) w
są po wydaniu wyroku (opinii doradczej) w
oficjalnym języku postępowania (angielskim albo
oficjalnym języku postępowania (angielskim albo
francuskim).
francuskim).
ORGANIZACJA MTS
ORGANIZACJA MTS
15 sędziów wybieranych na dziewięcioletnie kadencje.
15 sędziów wybieranych na dziewięcioletnie kadencje.
Co 3 lata wybierana jest jedna trzecia składu.
Co 3 lata wybierana jest jedna trzecia składu.
Sędziowie mogą być wybrani ponownie (reelekcja).
Sędziowie mogą być wybrani ponownie (reelekcja).
Trybunał wybiera swojego prezesa i wiceprezesa na okres 3 lat.
Trybunał wybiera swojego prezesa i wiceprezesa na okres 3 lat.
POSIEDZENIA
POSIEDZENIA
Trybunał zasiada w pełnym składzie 15 sędziów. Regulamin może obniżyć
Trybunał zasiada w pełnym składzie 15 sędziów. Regulamin może obniżyć
tę liczbę do 11 sędziów.
tę liczbę do 11 sędziów.
Do ważności posiedzenia konieczna obecność 9 sędziów.
Do ważności posiedzenia konieczna obecność 9 sędziów.
Można tworzyć izby specjalne złożone z 3 lub więcej sędziów. Izby takie
Można tworzyć izby specjalne złożone z 3 lub więcej sędziów. Izby takie
zajmują się określonym rodzajem spraw.
zajmują się określonym rodzajem spraw.
PROCEDURA WYBORU
PROCEDURA WYBORU
SĘDZIEGO
SĘDZIEGO
Kandydatów na sędziów zgłaszają grupy narodowe Stałego
Kandydatów na sędziów zgłaszają grupy narodowe Stałego
Trybunału Arbitrażowego w Hadze spośród osób mogących
Trybunału Arbitrażowego w Hadze spośród osób mogących
pełnić najwyższe stanowiska sędziowskie w swych
pełnić najwyższe stanowiska sędziowskie w swych
państwach lub uznanych znawców prawa
państwach lub uznanych znawców prawa
międzynarodowego.
międzynarodowego.
Następnie sędziowie są wybierani przez Zgromadzenie
Następnie sędziowie są wybierani przez Zgromadzenie
Ogólne ONZ oraz Radę Bezpieczeństwa i muszą uzyskać
Ogólne ONZ oraz Radę Bezpieczeństwa i muszą uzyskać
bezwzględną większość w każdym w tych organów.
bezwzględną większość w każdym w tych organów.
Każdy sędzia musi być obywatelem innego państwa.
Każdy sędzia musi być obywatelem innego państwa.
Przy wyborze należy zwracać uwagę na to, by w składzie
Przy wyborze należy zwracać uwagę na to, by w składzie
były reprezentowane główne systemy prawne i formy
były reprezentowane główne systemy prawne i formy
cywilizacji. W przypadku wakatu wybiera się sędziego na
cywilizacji. W przypadku wakatu wybiera się sędziego na
resztę kadencji poprzednika.
resztę kadencji poprzednika.
KOMPETENCJE
KOMPETENCJE
MTS
MTS
RATIONE PERSONAE
RATIONE PERSONAE
RATIONE MATERIAE
RATIONE MATERIAE
RATIONE IURIS
RATIONE IURIS
RATIONE PERSONAE
RATIONE PERSONAE
Tylko państwa mogą stawać jako
Tylko państwa mogą stawać jako
strony przed MTS (art. 34 Statutu
strony przed MTS (art. 34 Statutu
MTS).
MTS).
RATIONE
RATIONE
MATERIAE
MATERIAE
Art. 36 ust. 1 Statutu obejmuje:
Art. 36 ust. 1 Statutu obejmuje:
wszelkie wniesione do Trybunału przez strony spory;
wszelkie wniesione do Trybunału przez strony spory;
wszelkie sprawy wyraźnie wymienione w Karcie NZ albo w
wszelkie sprawy wyraźnie wymienione w Karcie NZ albo w
obowiązujących traktatach i konwencjach.
obowiązujących traktatach i konwencjach.
Tu działanie Trybunału na żądanie stron. Zgoda stron na
Tu działanie Trybunału na żądanie stron. Zgoda stron na
rozstrzygnięcie sprawy może być wyrażona co do konkretnej
rozstrzygnięcie sprawy może być wyrażona co do konkretnej
sprawy albo w tzw. klauzuli sądowej zawartej w umowie
sprawy albo w tzw. klauzuli sądowej zawartej w umowie
międzynarodowej.
międzynarodowej.
Art. 36 ust. 2 Statutu - tzw. klauzula fakultatywna ( możliwość
Art. 36 ust. 2 Statutu - tzw. klauzula fakultatywna ( możliwość
zaciągnięcia przez państwo zobowiązania ustanawiającego
zaciągnięcia przez państwo zobowiązania ustanawiającego
kompetencję obligatoryjną, tzn. stworzenie sytuacji w której
kompetencję obligatoryjną, tzn. stworzenie sytuacji w której
Trybunał działa na wniosek jednej tylko strony).
Trybunał działa na wniosek jednej tylko strony).
Zgoda stron ad hoc.
Zgoda stron ad hoc.
RATIONE IURIS
RATIONE IURIS
PODSTAWY WYROKOWANIA
PODSTAWY WYROKOWANIA
Art. 38 ust. 1 Statutu precyzuje podstawy
Art. 38 ust. 1 Statutu precyzuje podstawy
wyrokowania MTS. Są to:
wyrokowania MTS. Są to:
a)
a)
umowy międzynarodowe;
umowy międzynarodowe;
b)
b)
zwyczaj międzynarodowy;
zwyczaj międzynarodowy;
c)
c)
ogólne zasady prawa uznane przez
ogólne zasady prawa uznane przez
narody cywilizowane;
narody cywilizowane;
d)
d)
wyroki sądowe oraz opinie doktryny.
wyroki sądowe oraz opinie doktryny.
POSTĘPOWANIE PRZED MTS
POSTĘPOWANIE PRZED MTS
Składa się z 2 częsci:
Składa się z 2 częsci:
ustnej;
ustnej;
pisemnej.
pisemnej.
•
Publiczna rozprawa ( strony mogą zażądać rozprawy bez
Publiczna rozprawa ( strony mogą zażądać rozprawy bez
udziału publiczności albo Trybunał może o takim ograniczeniu
udziału publiczności albo Trybunał może o takim ograniczeniu
zdecydować).
zdecydować).
•
W przypadku nieobecności jednej ze strony druga może zwrócić
W przypadku nieobecności jednej ze strony druga może zwrócić
się do Trybunału z wnioskiem o wydanie wyroku na jej korzyść.
się do Trybunału z wnioskiem o wydanie wyroku na jej korzyść.
•
Językami urzędowymi są: francuski i angielski.
Językami urzędowymi są: francuski i angielski.
•
Wyrok zapada większością głosów.
Wyrok zapada większością głosów.
•
Wyrok wydany przez Trybunał jest ostateczny.
Wyrok wydany przez Trybunał jest ostateczny.
•
Rewizja wyroku możliwa tylko w przypadku odkrycia faktu nie
Rewizja wyroku możliwa tylko w przypadku odkrycia faktu nie
znanego Trybunałowi i stronie żądającej rewizji w chwili
znanego Trybunałowi i stronie żądającej rewizji w chwili
wydania wyroku( ab nova reperta).
wydania wyroku( ab nova reperta).
DZIAŁALNOŚĆ
DZIAŁALNOŚĆ
ONZ
ONZ
MISJE POKOJOWE
MISJE POKOJOWE
I NIE TYLKO…
I NIE TYLKO…
PODZIAŁ MISJI POKOJOWYCH:
PODZIAŁ MISJI POKOJOWYCH:
wojskowe misje obserwacyjne
wojskowe misje obserwacyjne
- w skład
- w skład
których wchodzą nieuzbrojeni oficerowie, których
których wchodzą nieuzbrojeni oficerowie, których
zadaniem jest monitorowanie zawieszenia broni
zadaniem jest monitorowanie zawieszenia broni
i odwrotu wojsk oraz patrolowanie granic i stref
i odwrotu wojsk oraz patrolowanie granic i stref
zdemilitaryzowanych;
zdemilitaryzowanych;
siły pokojowe
siły pokojowe
- utworzone z narodowych
- utworzone z narodowych
kontyngentów wojskowych zaangażowanych do
kontyngentów wojskowych zaangażowanych do
pełnienia zadań podobnych jak obserwatorzy
pełnienia zadań podobnych jak obserwatorzy
wojskowi, stanowią często bufor między stronami
wojskowi, stanowią często bufor między stronami
konfliktu.
konfliktu.
Utrzymywanie pokoju
Utrzymywanie pokoju
(peacekeeping)
(peacekeeping)
Jednym z celów ONZ jest zapewnienie pokoju
Jednym z celów ONZ jest zapewnienie pokoju
i bezpieczeństwa (KNZ rozdział 1, art. 1). Dlatego też
i bezpieczeństwa (KNZ rozdział 1, art. 1). Dlatego też
organizacja ta została upoważniona do stosowania
organizacja ta została upoważniona do stosowania
zbiorowych środków dla zapobiegania oraz usuwania
zbiorowych środków dla zapobiegania oraz usuwania
zagrożeń i naruszeń pokoju, a także tłumienia
zagrożeń i naruszeń pokoju, a także tłumienia
wszelkich aktów agresji. W razie zaistnienia takiej
wszelkich aktów agresji. W razie zaistnienia takiej
sytuacji organem posiadającym kompetencje do
sytuacji organem posiadającym kompetencje do
podejmowania akcji jest Rada Bezpieczeństwa.
podejmowania akcji jest Rada Bezpieczeństwa.
Zgodnie z KNZ jej obowiązkiem jest zapobieganie
Zgodnie z KNZ jej obowiązkiem jest zapobieganie
naruszeniom pokoju oraz zastosowanie środków
naruszeniom pokoju oraz zastosowanie środków
przymusu w razie dopuszczenia się przez państwo
przymusu w razie dopuszczenia się przez państwo
aktu agresji. Kraje zasiadające w Radzie decydują
aktu agresji. Kraje zasiadające w Radzie decydują
o zasadniczych celach misji, określają liczbę jej
o zasadniczych celach misji, określają liczbę jej
uczestników i czas trwania.
uczestników i czas trwania.
Tworzenie pokoju (peacemaking)
Tworzenie pokoju (peacemaking)
Tworzenie pokoju (
Tworzenie pokoju (
peacemaking
peacemaking
) polega na
) polega na
skłonieniu dyplomatycznymi metodami stron
skłonieniu dyplomatycznymi metodami stron
konfliktu do zaprzestania działań wojennych oraz
konfliktu do zaprzestania działań wojennych oraz
wynegocjowaniu pokojowego rozstrzygnięcia
wynegocjowaniu pokojowego rozstrzygnięcia
sporu. ONZ może zareagować tylko i wyłącznie za
sporu. ONZ może zareagować tylko i wyłącznie za
zgodą stron konfliktu. Operacja pokojowa
zgodą stron konfliktu. Operacja pokojowa
rozpoczyna się w chwili powstania sytuacji
rozpoczyna się w chwili powstania sytuacji
kryzysowej, natomiast arbitraż może się zacząć
kryzysowej, natomiast arbitraż może się zacząć
na długo przed nią.
na długo przed nią.
Budowanie pokoju (peacebuilding)
Budowanie pokoju (peacebuilding)
Budowanie pokoju (
Budowanie pokoju (
peacebuilding
peacebuilding
) polega na
) polega na
podejmowaniu akcji mających na celu
podejmowaniu akcji mających na celu
uniemożliwienie ponownego powstania sytuacji
uniemożliwienie ponownego powstania sytuacji
konfliktowej oraz dążeniu do umocnienia pokoju,
konfliktowej oraz dążeniu do umocnienia pokoju,
m. in. poprzez działania na polu militarnym, takie
m. in. poprzez działania na polu militarnym, takie
jak rozbrojenie, demobilizacja, niszczenie broni.
jak rozbrojenie, demobilizacja, niszczenie broni.
Budowanie pokoju obejmuje również repatriację
Budowanie pokoju obejmuje również repatriację
uchodźców, opiekę nad dziećmi poszkodowanymi
uchodźców, opiekę nad dziećmi poszkodowanymi
przez konflikt, organizowanie instytucji prawno -
przez konflikt, organizowanie instytucji prawno -
rządowych, przeprowadzanie reform oraz
rządowych, przeprowadzanie reform oraz
wyborów, kontrolę nad przestrzeganiem praw
wyborów, kontrolę nad przestrzeganiem praw
człowieka, usprawnianie aparatu wewnętrznego,
człowieka, usprawnianie aparatu wewnętrznego,
sądownictwa i policji, a także odbudowywanie
sądownictwa i policji, a także odbudowywanie
gospodarki kraju uwikłanego w konflikt.
gospodarki kraju uwikłanego w konflikt.
PIERWSZE MISJE POKOJOWE
PIERWSZE MISJE POKOJOWE
UNTSO
UNTSO
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds.
Organizacja Narodów Zjednoczonych ds.
Nadzorowania Rozejmu
Nadzorowania Rozejmu
United Nations Truce Supervision Organization
United Nations Truce Supervision Organization
Pierwszą misją pokojową była UNTSO, która rozpoczęła się
Pierwszą misją pokojową była UNTSO, która rozpoczęła się
w maju 1948 r. Rada Bezpieczeństwa podjęła wówczas decyzję
w maju 1948 r. Rada Bezpieczeństwa podjęła wówczas decyzję
o przeprowadzeniu wojskowej operacji, mającej na celu
o przeprowadzeniu wojskowej operacji, mającej na celu
nadzorowanie rozejmu arabsko - izraelskiego. Pierwsza misja
nadzorowanie rozejmu arabsko - izraelskiego. Pierwsza misja
pokojowa ONZ spotkała się z dużą aprobatą ze strony
pokojowa ONZ spotkała się z dużą aprobatą ze strony
społeczności międzynarodowej. Wyrazem uznania dla kolejnych
społeczności międzynarodowej. Wyrazem uznania dla kolejnych
misji było przyznanie Siłom Pokojowym ONZ w 1988 r.
misji było przyznanie Siłom Pokojowym ONZ w 1988 r.
Pokojowej Nagrody Nobla
Pokojowej Nagrody Nobla
.
.
UNDOF
UNDOF
Siły Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru
Siły Narodów Zjednoczonych ds. Nadzoru
Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan
Rozdzielenia Wojsk na Wzgórzach Golan
United Nations Disengagement Observer
United Nations Disengagement Observer
Force
Force
Po zawarciu porozumienia o zawieszeniu broni między Syrią
Po zawarciu porozumienia o zawieszeniu broni między Syrią
a Izraelem, na mocy rezolucji S/RES/350 Rady
a Izraelem, na mocy rezolucji S/RES/350 Rady
Bezpieczeństwa z 31 maja 1974 r. ustanowione zostały siły
Bezpieczeństwa z 31 maja 1974 r. ustanowione zostały siły
UNDOF. Do zadań misji należał nadzór nad wprowadzaniem
UNDOF. Do zadań misji należał nadzór nad wprowadzaniem
postanowień porozumienia między zwaśnionymi stronami.
postanowień porozumienia między zwaśnionymi stronami.
UNIFIL
UNIFIL
Tymczasowe Siły Zbrojne Organizacji
Tymczasowe Siły Zbrojne Organizacji
Narodów Zjednoczonych w Libanie
Narodów Zjednoczonych w Libanie
United Nations Interim Force in Lebanon
United Nations Interim Force in Lebanon
Siły UNIFIL utworzono na mocy rezolucji Rady
Siły UNIFIL utworzono na mocy rezolucji Rady
Bezpieczeństwa S/RES/425 i S/RES/426 z 19 marca 1978 r.
Bezpieczeństwa S/RES/425 i S/RES/426 z 19 marca 1978 r.
Miały one na celu potwierdzenie wycofania sił Izraela
Miały one na celu potwierdzenie wycofania sił Izraela
z Libanu, przywrócenia międzynarodowego pokoju
z Libanu, przywrócenia międzynarodowego pokoju
i bezpieczeństwa w rejonie, a także pomoc rządowi Libanu
i bezpieczeństwa w rejonie, a także pomoc rządowi Libanu
w sprawowaniu efektywnej władzy.
w sprawowaniu efektywnej władzy.
UNOMIG
UNOMIG
Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów
Misja Obserwacyjna Organizacji Narodów
Zjednoczonych w Gruzji
Zjednoczonych w Gruzji
United Nations Observer Mission in Georgia
United Nations Observer Mission in Georgia
UNOMIG ustanowiono na mocy rezolucji Rady
UNOMIG ustanowiono na mocy rezolucji Rady
Bezpieczeństwa S/RES/ 858 z 24 sierpnia 1993 r. UNOMIG
Bezpieczeństwa S/RES/ 858 z 24 sierpnia 1993 r. UNOMIG
powołano w celu nadzorowania zawieszenia broni pomiędzy
powołano w celu nadzorowania zawieszenia broni pomiędzy
Gruzją i stroną abchaską. Mandat UNOMIG rozszerzono po
Gruzją i stroną abchaską. Mandat UNOMIG rozszerzono po
podpisaniu przez obydwie strony Porozumienia
podpisaniu przez obydwie strony Porozumienia
o Zawieszeniu Broni i Rozdzieleniu Wojsk (1994 r.).
o Zawieszeniu Broni i Rozdzieleniu Wojsk (1994 r.).
Jego mandat był poszerzany i przedłużany przez rezolucje
Jego mandat był poszerzany i przedłużany przez rezolucje
Rady Bezpieczeństwa: 881 (1993), 937 (1994).
Rady Bezpieczeństwa: 881 (1993), 937 (1994).
UNMIK
UNMIK
Misja Tymczasowej Administracji Organizacji
Misja Tymczasowej Administracji Organizacji
Narodów Zjednoczonych w Kosowie
Narodów Zjednoczonych w Kosowie
United Nations Interim Administration
United Nations Interim Administration
Mission in Kosovo
Mission in Kosovo
W 1999 r. doszło do interwencji NATO mającej na celu
W 1999 r. doszło do interwencji NATO mającej na celu
przerwanie konfliktu w prowincji Nowej Jugosławii - Kosowie.
przerwanie konfliktu w prowincji Nowej Jugosławii - Kosowie.
ONZ postanowiła włączyć się w zadanie odbudowy
ONZ postanowiła włączyć się w zadanie odbudowy
zniszczonej prowincji i przywrócenie ładu i bezpieczeństwa.
zniszczonej prowincji i przywrócenie ładu i bezpieczeństwa.
Na podstawie rezolucji S/RES/1244 Rady Bezpieczeństwa
Na podstawie rezolucji S/RES/1244 Rady Bezpieczeństwa
ONZ z dnia 10 czerwca 1999 r. utworzono cywilną
ONZ z dnia 10 czerwca 1999 r. utworzono cywilną
administrację w Kosowie UNMIK.
administrację w Kosowie UNMIK.
MISJE POKOJOWE W LICZBACH
MISJE POKOJOWE W LICZBACH
Od 1948 roku na całym świecie przeprowadzono 60 operacji
Od 1948 roku na całym świecie przeprowadzono 60 operacji
pokojowych, w których wzięło udział ponad 750 tys. osób
pokojowych, w których wzięło udział ponad 750 tys. osób
personelu wojskowego, policyjnego oraz cywilnego,
personelu wojskowego, policyjnego oraz cywilnego,
pochodzących z ponad 110 krajów. Obecnie działa 15 misji,
pochodzących z ponad 110 krajów. Obecnie działa 15 misji,
które rozmieszczone są w Afryce, Azji, Ameryce, na Bliskim
które rozmieszczone są w Afryce, Azji, Ameryce, na Bliskim
Wschodzie oraz w Europie. Uczestniczy w nich 62 811
Wschodzie oraz w Europie. Uczestniczy w nich 62 811
członków personelu wojskowego oraz cywilnej policji z 109
członków personelu wojskowego oraz cywilnej policji z 109
krajów, a także 4517 osób międzynarodowego personelu
krajów, a także 4517 osób międzynarodowego personelu
cywilnego, 8654 lokalnego personelu cywilnego oraz 1812
cywilnego, 8654 lokalnego personelu cywilnego oraz 1812
wolontariuszy ONZ. Od 1948 r. do 2006 r. w operacjach
wolontariuszy ONZ. Od 1948 r. do 2006 r. w operacjach
pokojowych śmierć poniosło 2272 osób.
pokojowych śmierć poniosło 2272 osób.
Łączny koszt wszystkich operacji od 1948 r. do czerwca
Łączny koszt wszystkich operacji od 1948 r. do czerwca
2006 r. szacuje się na ok. 41 mld USD. Budżet na okres od
2006 r. szacuje się na ok. 41 mld USD. Budżet na okres od
pierwszego lipca 2006 r. do 30 czerwca 2007 r. wyniesie
pierwszego lipca 2006 r. do 30 czerwca 2007 r. wyniesie
4,75 mld USD.
4,75 mld USD.
UCZESTNICY MISJI
UCZESTNICY MISJI
POKOJOWYCH
POKOJOWYCH
ONZ nie posiada własnych oddziałów wojskowych,
ONZ nie posiada własnych oddziałów wojskowych,
korzysta ze środków państw członkowskich, które
korzysta ze środków państw członkowskich, które
udostępniają ochotnicze oddziały wojskowe, odpowiedni
udostępniają ochotnicze oddziały wojskowe, odpowiedni
sprzęt oraz całe zaplecze logistyczne. Oddziały
sprzęt oraz całe zaplecze logistyczne. Oddziały
uczestniczące w operacjach pokojowych noszą krajowe
uczestniczące w operacjach pokojowych noszą krajowe
umundurowanie, a identyfikowane są z ONZ na podstawie
umundurowanie, a identyfikowane są z ONZ na podstawie
niebieskich hełmów lub beretów oraz emblematów.
niebieskich hełmów lub beretów oraz emblematów.
Żołnierze biorący udział w misjach pokojowych ONZ
Żołnierze biorący udział w misjach pokojowych ONZ
otrzymują wynagrodzenie z rąk własnego rządu, przy
otrzymują wynagrodzenie z rąk własnego rządu, przy
uwzględnieniu realiów płacowych obowiązujących w ich
uwzględnieniu realiów płacowych obowiązujących w ich
kraju. Wolontariusze uczestniczący w operacjach
kraju. Wolontariusze uczestniczący w operacjach
pokojowych otrzymują zwrot kosztów z funduszy ONZ
pokojowych otrzymują zwrot kosztów z funduszy ONZ
w wysokości ok. 1000 USD miesięcznie. ONZ zwraca także
w wysokości ok. 1000 USD miesięcznie. ONZ zwraca także
koszty poniesione przez państwa w celu zakupienia
koszty poniesione przez państwa w celu zakupienia
niezbędnego wyposażenia.
niezbędnego wyposażenia.
WSPÓŁPRACA Z INNYMI
WSPÓŁPRACA Z INNYMI
ORGANIZACJAMI
ORGANIZACJAMI
ONZ w ramach wypełniania operacji pokojowych
ONZ w ramach wypełniania operacji pokojowych
współpracuje z innymi organizacjami międzynarodowymi
współpracuje z innymi organizacjami międzynarodowymi
działającymi na terenach objętych konfliktem, aby
działającymi na terenach objętych konfliktem, aby
koordynować działania polityczne podjęte w celu
koordynować działania polityczne podjęte w celu
zaprowadzenia pokoju. Organizacje współpracujące z ONZ
zaprowadzenia pokoju. Organizacje współpracujące z ONZ
to: Organizacja Państw Amerykańskich, Organizacja
to: Organizacja Państw Amerykańskich, Organizacja
Jedności Afrykańskiej, Organizacja ds. Bezpieczeństwa
Jedności Afrykańskiej, Organizacja ds. Bezpieczeństwa
i Współpracy w Europie, Wspólnota Gospodarcza Państw
i Współpracy w Europie, Wspólnota Gospodarcza Państw
Afryki Zachodniej, Wspólnota Niepodległych Państw,
Afryki Zachodniej, Wspólnota Niepodległych Państw,
Organizacja Paktu Północno- Atlantyckiego. W niektórych
Organizacja Paktu Północno- Atlantyckiego. W niektórych
przypadkach wynikiem współpracy jest połączenie operacji
przypadkach wynikiem współpracy jest połączenie operacji
pokojowych ONZ z siłami międzynarodowymi, tak jak
pokojowych ONZ z siłami międzynarodowymi, tak jak
w przypadku misji pokojowych działających jednocześnie ze
w przypadku misji pokojowych działających jednocześnie ze
zjednoczonymi Siłami Zbrojnymi (UNITAF) w Somalii, siłami
zjednoczonymi Siłami Zbrojnymi (UNITAF) w Somalii, siłami
IFOR i SFOR w Bośni i Hercegowinie, siłami
IFOR i SFOR w Bośni i Hercegowinie, siłami
międzynarodowymi na Haiti, Zjednoczonymi Siłami
międzynarodowymi na Haiti, Zjednoczonymi Siłami
Pokojowymi Wspólnoty Niepodległych Państw
Pokojowymi Wspólnoty Niepodległych Państw
w Tadżykistanie i Gruzji.
w Tadżykistanie i Gruzji.
OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA
OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA
Podstawowe dokumenty:
Podstawowe dokumenty:
Karta Narodów Zjednoczonych
Karta Narodów Zjednoczonych
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
Konwencje traktatowe:
Konwencje traktatowe:
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych
Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych
i Kulturalnych
i Kulturalnych
Konwencja o Prawach Dziecka
Konwencja o Prawach Dziecka
Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji
Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji
Kobiet
Kobiet
Konwencja Dotycząca Statusu Uchodźców
Konwencja Dotycząca Statusu Uchodźców
Konwencja w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego
Konwencja w Sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego
Okrutnego, Nieludzkiego
Okrutnego, Nieludzkiego
lub Poniżającego Traktowania albo Karania
lub Poniżającego Traktowania albo Karania
Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form
Międzynarodowa Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form
Dyskryminacji Rasowej
Dyskryminacji Rasowej
i inne protokoły dodatkowe.
i inne protokoły dodatkowe.
SPIS INSTRUMENTÓW PRAWNYCH
SPIS INSTRUMENTÓW PRAWNYCH
DOTYCZĄCYCH PRAW CZŁOWIEKA
DOTYCZĄCYCH PRAW CZŁOWIEKA
Prawdopodobnie największym osiągnięciem Narodów
Prawdopodobnie największym osiągnięciem Narodów
Zjednoczonych na polu praw człowieka, będącym rezultatem
Zjednoczonych na polu praw człowieka, będącym rezultatem
wieloletnich wspólnych działań jest stworzenie kompleksowych
wieloletnich wspólnych działań jest stworzenie kompleksowych
i tworzących jednolitą całość uregulowań dotyczących praw
i tworzących jednolitą całość uregulowań dotyczących praw
człowieka. Głównym ich fundamentem jest Międzynarodowa
człowieka. Głównym ich fundamentem jest Międzynarodowa
Karta Praw Człowieka z jej pięcioma ukonstytuowanymi aktami
Karta Praw Człowieka z jej pięcioma ukonstytuowanymi aktami
prawnymi (Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw
prawnymi (Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Pakty Praw
Człowieka i Protokoły Fakultatywne). W wyniku dokonanej
Człowieka i Protokoły Fakultatywne). W wyniku dokonanej
w 1994 roku kompilacji Międzynarodowych Instrumentów
w 1994 roku kompilacji Międzynarodowych Instrumentów
Prawnych dotyczących praw człowieka, ogłoszono listę blisko
Prawnych dotyczących praw człowieka, ogłoszono listę blisko
95 tekstów międzynarodowych konwencji, deklaracji oraz
95 tekstów międzynarodowych konwencji, deklaracji oraz
innych dokumentów.
innych dokumentów.
Spośród wszystkich instrumentów prawnych można wyróżnić
Spośród wszystkich instrumentów prawnych można wyróżnić
kilka kategorii:
kilka kategorii:
Instrumenty ogólne i specjalne;
Instrumenty ogólne i specjalne;
Instrumenty globalne i regionalne;
Instrumenty globalne i regionalne;
Dokumenty prawnie wiążące oraz inne instrumenty prawne.
Dokumenty prawnie wiążące oraz inne instrumenty prawne.
POMOC HUMANITARNA
POMOC HUMANITARNA
Udzielaniem pomocy humanitarnej w ramach systemu
Udzielaniem pomocy humanitarnej w ramach systemu
Narodów Zjednoczonych zajmuje się Biuro Narodów
Narodów Zjednoczonych zajmuje się Biuro Narodów
Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej -
Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej -
OCHA (ang. United Nation Office for the Coordination of
OCHA (ang. United Nation Office for the Coordination of
Humanitarian Affairs).
Humanitarian Affairs).
Znaczącą częścią działalności, którą zajmuje się OCHA jest
Znaczącą częścią działalności, którą zajmuje się OCHA jest
gromadzenie, analiza oraz szerzenie informacji na temat
gromadzenie, analiza oraz szerzenie informacji na temat
sytuacji i zadań podejmowanych w miejscach gdzie niesiona
sytuacji i zadań podejmowanych w miejscach gdzie niesiona
jest pomoc humanitarna. OCHA prowadzi monitoring i
jest pomoc humanitarna. OCHA prowadzi monitoring i
publikuje raporty na temat klęsk naturalnych na stronach
publikuje raporty na temat klęsk naturalnych na stronach
internetowych.
internetowych.
PRZYKŁADY POMOCY HUMANITARNEJ:
PRZYKŁADY POMOCY HUMANITARNEJ:
Tsunami na Oceanie Indyjskim w grudniu 2004 roku
Tsunami na Oceanie Indyjskim w grudniu 2004 roku
Trzęsienie Ziemi w południowej Azji w październiku 2005
Trzęsienie Ziemi w południowej Azji w październiku 2005
roku
roku
OCHA
OCHA
Do szczegółowych zadań OCHA należy:
Do szczegółowych zadań OCHA należy:
Reagowanie, niesienie pomocy oraz koordynacja działań
Reagowanie, niesienie pomocy oraz koordynacja działań
w terenie w obliczu nagłych kryzysów
w terenie w obliczu nagłych kryzysów
Zarządzanie kryzysami, redukcja czynników ryzyka, prewencja
Zarządzanie kryzysami, redukcja czynników ryzyka, prewencja
Opracowywanie polityki kryzysowej i zrównoważonych
Opracowywanie polityki kryzysowej i zrównoważonych
rozwiązań
rozwiązań
Nadzorowanie, monitorowanie przebiegu działań i sytuacji na
Nadzorowanie, monitorowanie przebiegu działań i sytuacji na
świecie
świecie
Współpraca z organizacjami niosącymi pomoc na szczeblu
Współpraca z organizacjami niosącymi pomoc na szczeblu
narodowym i międzynarodowym
narodowym i międzynarodowym
Powoływanie Centrów Informacji Kryzysowej, informowanie
Powoływanie Centrów Informacji Kryzysowej, informowanie
społeczności międzynarodowej o aktualnej sytuacji poprzez
społeczności międzynarodowej o aktualnej sytuacji poprzez
stronę internetową ReliefWeb www.reliefweb.int
stronę internetową ReliefWeb www.reliefweb.int
Badania na rzecz rozwoju polityki kryzysowej
Badania na rzecz rozwoju polityki kryzysowej
Stanowienie standardów i norm pomocy humanitarnej
Stanowienie standardów i norm pomocy humanitarnej
WALKA Z TERRORYZMEM
WALKA Z TERRORYZMEM
"Jesteśmy zdeterminowani by walczyć z terroryzmem
"Jesteśmy zdeterminowani by walczyć z terroryzmem
i uczynimy wszystko, aby pokonać to zło"
i uczynimy wszystko, aby pokonać to zło"
, te słowa Sekretarza
, te słowa Sekretarza
Generalnego ONZ wypowiedziane 18 listopada 1999 r., na
Generalnego ONZ wypowiedziane 18 listopada 1999 r., na
długo przed zamachami na Nowy Jork i Waszyngton, pokazują
długo przed zamachami na Nowy Jork i Waszyngton, pokazują
iż problem terroryzmu i zagrożenia z nim związane były zawsze
iż problem terroryzmu i zagrożenia z nim związane były zawsze
przez NZ bardzo poważnie traktowane.
przez NZ bardzo poważnie traktowane.
Liczne konwencje i traktaty antyterrorystyczne:
Liczne konwencje i traktaty antyterrorystyczne:
Konwencja o przestępstwach i innych bezprawnych aktach
Konwencja o przestępstwach i innych bezprawnych aktach
dokonanych na pokładzie samolotu (1963 r.)
dokonanych na pokładzie samolotu (1963 r.)
Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami
Konwencja o zwalczaniu bezprawnego zawładnięcia statkami
powietrznymi (1970 r.)
powietrznymi (1970 r.)
Konwencja o zakazie brania zakładników (1979 r.)
Konwencja o zakazie brania zakładników (1979 r.)
Konwencja o przeciwdziałaniu bezprawnym czynom przeciwko
Konwencja o przeciwdziałaniu bezprawnym czynom przeciwko
bezpieczeństwu żeglugi morskiej (1988 r.)
bezpieczeństwu żeglugi morskiej (1988 r.)
Liczne działania podejmowane na rzacz walki z terroryzmem –
Liczne działania podejmowane na rzacz walki z terroryzmem –
rezolucje ONZ.
rezolucje ONZ.
Rezolucja 1368 (2001 r.) przyjęta przez Radę
Rezolucja 1368 (2001 r.) przyjęta przez Radę
Bezpieczeństwa ONZ 12 września 2001r.
Bezpieczeństwa ONZ 12 września 2001r.
W rezolucji Rada Bezpieczeństwa NZ
W rezolucji Rada Bezpieczeństwa NZ
1.
1.
Jednogłośnie potępiła przerażające akty terroru z 11
Jednogłośnie potępiła przerażające akty terroru z 11
września 2001 r., uznając jednocześnie takie czyny jako
września 2001 r., uznając jednocześnie takie czyny jako
groźbę dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie.
groźbę dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie.
2.
2.
Wyraziła najgłębsze wyrazy współczucia i złożyła swoje
Wyraziła najgłębsze wyrazy współczucia i złożyła swoje
kondolencje ofiarom oraz ich rodzinom a także rządowi USA
kondolencje ofiarom oraz ich rodzinom a także rządowi USA
3.
3.
Wezwała wszystkie państwa do wspólnej pracy by
Wezwała wszystkie państwa do wspólnej pracy by
doprowadzić przed oblicze sprawiedliwości winnych tej
doprowadzić przed oblicze sprawiedliwości winnych tej
tragedii
tragedii
4.
4.
Wezwała także do przyspieszenia wysiłków zmierzających
Wezwała także do przyspieszenia wysiłków zmierzających
do ratyfikacji przez poszczególne państwa odpowiednich
do ratyfikacji przez poszczególne państwa odpowiednich
konwencji antyterrorystycznych uchwalonych przez ONZ
konwencji antyterrorystycznych uchwalonych przez ONZ
5.
5.
Wyraziła swoją gotowość do podjęcia wszelkich
Wyraziła swoją gotowość do podjęcia wszelkich
niezbędnych kroków, zgodnych z zapisami w Karcie NZ,
niezbędnych kroków, zgodnych z zapisami w Karcie NZ,
w celu zwalczania terroryzmu
w celu zwalczania terroryzmu
6.
6.
Potwierdziła swoją wolę walki ze wszelkimi formami
Potwierdziła swoją wolę walki ze wszelkimi formami
terroryzmu.
terroryzmu.
DEFINICJA TERRORYZMU WYPRACOWANA W
DEFINICJA TERRORYZMU WYPRACOWANA W
RAMACH m.in. ONZ
RAMACH m.in. ONZ
Konwencja Ligi Narodów (1937 r.)
Konwencja Ligi Narodów (1937 r.)
Wszystkie działanie przestępcze skierowane przeciwko
Wszystkie działanie przestępcze skierowane przeciwko
państwom, których celem jest wytworzenie stanu terroru
państwom, których celem jest wytworzenie stanu terroru
w umysłach ludzi, grup osób lub społeczeństwa.
w umysłach ludzi, grup osób lub społeczeństwa.
Definicja zaproponowana przez A.B. Schmidta
Definicja zaproponowana przez A.B. Schmidta
z Wydziału
z Wydziału
Przestępczości ONZ (1992)
Przestępczości ONZ (1992)
Akt terroru - przestępstwo wojenne popełnione w czasach
Akt terroru - przestępstwo wojenne popełnione w czasach
pokoju.
pokoju.
Rezolucja RB 1269 (1999 r.)
Rezolucja RB 1269 (1999 r.)
Stanowczo potępiamy wszelkie akty, metody i praktyki
Stanowczo potępiamy wszelkie akty, metody i praktyki
terrorystyczne jako nieusprawiedliwione, niezależnie od tego
terrorystyczne jako nieusprawiedliwione, niezależnie od tego
kiedy i przeciwko komu zostały popełnione, zwłaszcza te, które
kiedy i przeciwko komu zostały popełnione, zwłaszcza te, które
zagrażają międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwu.
zagrażają międzynarodowemu pokojowi i bezpieczeństwu.
Definicja przyjęta przez środowiska
Definicja przyjęta przez środowiska
akademickie
akademickie
Terroryzm [łac.], różnie umotywowane
Terroryzm [łac.], różnie umotywowane
ideologicznie, planowane i zorganizowane działania
ideologicznie, planowane i zorganizowane działania
pojedynczych osób lub grup skutkujące
pojedynczych osób lub grup skutkujące
naruszeniem istniejącego porządku prawnego,
naruszeniem istniejącego porządku prawnego,
podjęte w celu wymuszenia od władz państwowych
podjęte w celu wymuszenia od władz państwowych
i społeczeństwa określonych zachowań
i społeczeństwa określonych zachowań
i świadczeń, często naruszające dobra osób
i świadczeń, często naruszające dobra osób
postronnych. Działania te realizowane są z całą
postronnych. Działania te realizowane są z całą
bezwzględnością, za pomocą różnych środków
bezwzględnością, za pomocą różnych środków
(przemoc fizyczna, użycie broni i ładunków
(przemoc fizyczna, użycie broni i ładunków
wybuchowych), w celu nadania im rozgłosu
wybuchowych), w celu nadania im rozgłosu
i celowego wytworzenia lęku w społeczeństwie.
i celowego wytworzenia lęku w społeczeństwie.
ŚWIATOWE KRYZYSY
ŚWIATOWE KRYZYSY
Afryka
Afryka
Haiti
Haiti
Kraje Byłej Jugosławii
Kraje Byłej Jugosławii
Irak
Irak
Rwanda
Rwanda
Sudan
Sudan
TAM BYŁO ONZ
TAM BYŁO ONZ
SUDAN
SUDAN
Trwający przez przeszło 50 lat konflikt w Sudanie pochłonął co najmniej 2
Trwający przez przeszło 50 lat konflikt w Sudanie pochłonął co najmniej 2
miliony ofiar. Ponad 4,5 miliona osób zostało zmuszonych do opuszczenia
miliony ofiar. Ponad 4,5 miliona osób zostało zmuszonych do opuszczenia
swoich domów. Wojna domowa w Sudanie wybuchła już pod koniec 1955 roku.
swoich domów. Wojna domowa w Sudanie wybuchła już pod koniec 1955 roku.
Powodem buntu murzyńskiej ludności z południa kraju (bunt w Torit) było
Powodem buntu murzyńskiej ludności z południa kraju (bunt w Torit) było
niezadowolenie z powodu politycznej i gospodarczej dominacji muzułmańskich
niezadowolenie z powodu politycznej i gospodarczej dominacji muzułmańskich
Arabów z północy. Na początku 2003 roku wybuchł konflikt w położonym na
Arabów z północy. Na początku 2003 roku wybuchł konflikt w położonym na
zachodzie kraju Darfurze.
zachodzie kraju Darfurze.
W pomoc w rozwiązaniu konfliktu sudańskiego zaangażowane jest wiele agend
W pomoc w rozwiązaniu konfliktu sudańskiego zaangażowane jest wiele agend
ONZ tj.
ONZ tj.
FAO, OCHA, UNDP, UNICEF, WHO, WFP i in.
FAO, OCHA, UNDP, UNICEF, WHO, WFP i in.
W czerwcu 2004 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ na mocy rezolucji 1547
W czerwcu 2004 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ na mocy rezolucji 1547
z 11.06.2004 roku powołała Misję NZ w Sudanie.
z 11.06.2004 roku powołała Misję NZ w Sudanie.
Głównymi zadaniami UNMISu wyszczególnionymi w tej rezolucji jest ułatwianie
Głównymi zadaniami UNMISu wyszczególnionymi w tej rezolucji jest ułatwianie
kontaktu między stronami konfliktu oraz przygotowanie operacji pokojowej.
kontaktu między stronami konfliktu oraz przygotowanie operacji pokojowej.
W czerwcu 2004 roku został również powołany Specjalny Przedstawiciel
W czerwcu 2004 roku został również powołany Specjalny Przedstawiciel
Sekretarza Generalnego ds. Sudanu, którym został Jan Pronk. Stoi on na czele
Sekretarza Generalnego ds. Sudanu, którym został Jan Pronk. Stoi on na czele
misji pokojowej ONZ UNMIS.
misji pokojowej ONZ UNMIS.
RWANDA
RWANDA
W 1994 roku w Rwandzie w walkach na tle etnicznym pomiędzy
W 1994 roku w Rwandzie w walkach na tle etnicznym pomiędzy
plemionami Tutsi i Hutu zginęło około 800 tysięcy ludzi. Zajścia
plemionami Tutsi i Hutu zginęło około 800 tysięcy ludzi. Zajścia
rozpoczęły się 7 kwietnia 1994 roku, dzień po zestrzeleniu
rozpoczęły się 7 kwietnia 1994 roku, dzień po zestrzeleniu
podchodzącego do lądowania w Kigali samolotu, na pokładzie
podchodzącego do lądowania w Kigali samolotu, na pokładzie
którego znajdowali się prezydenci Rwandy i Burundi.
którego znajdowali się prezydenci Rwandy i Burundi.
Systematyczna masakra mężczyzn, kobiet i dzieci trwała około
Systematyczna masakra mężczyzn, kobiet i dzieci trwała około
100 dni i odbywała się na oczach społeczności międzynarodowej.
100 dni i odbywała się na oczach społeczności międzynarodowej.
5 października 1993 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ na mocy
5 października 1993 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ na mocy
rezolucji nr 872 powołała Misję ONZ do spraw Pomocy Rwandzie
rezolucji nr 872 powołała Misję ONZ do spraw Pomocy Rwandzie
(UNAMIR). UNAMIR zakończyła swą działalność w 1996 roku.
(UNAMIR). UNAMIR zakończyła swą działalność w 1996 roku.
Cały system ONZ udzielił pomocy w uzyskaniu stabilizacji i
Cały system ONZ udzielił pomocy w uzyskaniu stabilizacji i
odbudowy Rwandy. Za osiągnięcia ONZ można uznać m.in.
odbudowy Rwandy. Za osiągnięcia ONZ można uznać m.in.
działalność na rzecz ochrony praw człowieka i ponowną
działalność na rzecz ochrony praw człowieka i ponowną
organizację rwandyjskiego systemu sądownictwa. ONZ wdrożył
organizację rwandyjskiego systemu sądownictwa. ONZ wdrożył
program pomocy humanitarnej dla Rwandy i dla uchodźców z tego
program pomocy humanitarnej dla Rwandy i dla uchodźców z tego
kraju. Żołnierze misji pokojowej zajęli się wprowadzaniem
kraju. Żołnierze misji pokojowej zajęli się wprowadzaniem
bezpieczeństwa, rozminowywaniem, odbudową infrastruktury
bezpieczeństwa, rozminowywaniem, odbudową infrastruktury
państwa oraz udzielaniem pomocy powracającym do kraju
państwa oraz udzielaniem pomocy powracającym do kraju
uchodźcom i osobom ukrywającym się na terenie własnego kraju.
uchodźcom i osobom ukrywającym się na terenie własnego kraju.
8 listopada 1994 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ rezolucją nr 955
8 listopada 1994 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ rezolucją nr 955
utworzyła Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy dla
utworzyła Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy dla
osądzenia osób winnych ludobójstwa oraz innych poważnych
osądzenia osób winnych ludobójstwa oraz innych poważnych
naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego popełnionych
naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego popełnionych
na terytorium Rwandy i w krajach sąsiednich w okresie od 1
na terytorium Rwandy i w krajach sąsiednich w okresie od 1
stycznia do 31 grudnia 1994 roku.
stycznia do 31 grudnia 1994 roku.
AFRYKA - KONGO
AFRYKA - KONGO
Konflikt w Demokratycznej Republice Konga rozpoczął się w 1997
Konflikt w Demokratycznej Republice Konga rozpoczął się w 1997
roku. Ma podłoże polityczno-etniczne. Kraj jest zamieszkany
roku. Ma podłoże polityczno-etniczne. Kraj jest zamieszkany
przez dwie antagonistycznie nastawione względem siebie grupy
przez dwie antagonistycznie nastawione względem siebie grupy
etniczne Tutsi i Hutu. W konflikt zaangażowały się także państwa
etniczne Tutsi i Hutu. W konflikt zaangażowały się także państwa
trzecie (m.in. Zambia, Uganda, Rwanda). Wymordowano rzesze
trzecie (m.in. Zambia, Uganda, Rwanda). Wymordowano rzesze
uchodźców rwandyjskich.
uchodźców rwandyjskich.
Operacja pod nazwą MONUC.
Operacja pod nazwą MONUC.
Mandat MONUC obejmuje m.in.:
Mandat MONUC obejmuje m.in.:
ustanowienie i utrzymanie stałego kontaktu z centrami dowodzenia
ustanowienie i utrzymanie stałego kontaktu z centrami dowodzenia
wszystkich sił zbrojnych;
wszystkich sił zbrojnych;
rozmowy ze stronami konfliktu w celu wypuszczenia jeńców
rozmowy ze stronami konfliktu w celu wypuszczenia jeńców
wojennych;
wojennych;
współpracę z międzynarodowymi organizacjami humanitarnymi;
współpracę z międzynarodowymi organizacjami humanitarnymi;
zapewnienie pomocy w działaniach humanitarnych i nadzorowanie
zapewnienie pomocy w działaniach humanitarnych i nadzorowanie
przestrzegania praw człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem
przestrzegania praw człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem
kobiet, dzieci i nieletnich żołnierzy;
kobiet, dzieci i nieletnich żołnierzy;
koordynację działalności agencji Narodów Zjednoczonych
koordynację działalności agencji Narodów Zjednoczonych
w Demokratycznej Republice Konga;
w Demokratycznej Republice Konga;
prowadzenie działań mających na celu eliminację min i materiałów
prowadzenie działań mających na celu eliminację min i materiałów
wybuchowych.
wybuchowych.
BOŚNIA I HERCEGOWINA
BOŚNIA I HERCEGOWINA
Kiedy misja Organizacji Narodów Zjednoczonych
Kiedy misja Organizacji Narodów Zjednoczonych
w Bośni i Hercegowinie (UNMIBH) zakończyła
w Bośni i Hercegowinie (UNMIBH) zakończyła
operacje w grudniu 2002 roku sfinalizowano
operacje w grudniu 2002 roku sfinalizowano
najbardziej obszerną reformę policji jaka
najbardziej obszerną reformę policji jaka
kiedykolwiek została przedsięwzięta przez ONZ.
kiedykolwiek została przedsięwzięta przez ONZ.
UNMBIH wyszkoliła 17000 silnej krajowej policji.
UNMBIH wyszkoliła 17000 silnej krajowej policji.
Oprócz utrzymania wewnętrznego
Oprócz utrzymania wewnętrznego
bezpieczeństwa siłom tym udało się ograniczenie
bezpieczeństwa siłom tym udało się ograniczenie
przemytu, handlu narkotykami i handlu żywym
przemytu, handlu narkotykami i handlu żywym
towarem.
towarem.
"Niedola ofiar klęsk żywiołowych i konfliktów
"Niedola ofiar klęsk żywiołowych i konfliktów
zbrojnych, bez względu na rejon świata,
zbrojnych, bez względu na rejon świata,
stanowi zagrożenie dla całej ludzkości.", Kofi
stanowi zagrożenie dla całej ludzkości.", Kofi
A. Annan, Sekretarz Generalny ONZ
A. Annan, Sekretarz Generalny ONZ
"Najważniejszym celem, najpoważniejszym
"Najważniejszym celem, najpoważniejszym
zobowiązaniem i największą ambicją ONZ jest
zobowiązaniem i największą ambicją ONZ jest
zapobieganie konfliktom zbrojnym", Kofi A.
zapobieganie konfliktom zbrojnym", Kofi A.
Annan, Sekretarz Generalny ONZ
Annan, Sekretarz Generalny ONZ