Preparaty do odkażania skóry

rąk i ramion. Preparaty

dezynfekujące

Odkażanie (dezynfekcja) – zespół

czynności prowadzących do zniszczenia

wegetatywnych form drobnoustrojów

chorobotwórczych, znajdujących się poza

organizmem żywiciela, za pomocą

związków chemicznych nazywanych

środkami odkażającymi.

Mechanizmy działania środków

dezynfekujących



Zmiana odczynu środowiska



Zmiana ciśnienia osmotycznego



Wydzielanie w środowisku wodnym tlenu



Denaturacja białek bakterii



Niszczenie ściany komórkowej bakterii



Zmiany fizykochemiczne

protoplazmy bakterii

Środki odkażające:



Kwasy



Aldehydy



Alkohole



Fenole i ich pochodne



Substancje uwalniające tlen

atomowy



Związki chlorowcopochodne (jod i

jodofory)



Sole metali ciężkich



Pochodne biguanidu i amidyny



Barwniki

(Podział chemiczny)

Kwasy



Obniżenie pH



Kwas salicylowy -antyseptyczny i keratolityczny



Kwas udecylenowy -przeciwgrzybiczy



Kwas benzoesowy -antyseptyczny



Salicylic acid (Acidum saliculicum) roztwory

alkoholowe 2-20%.

Środki utleniające



Ozon



Nadtlenek wodoru



Nadmanganian potasu



Hydrogen peroxide: 3% woda utleniona



Perhydrolum 30% -żrący, możliwość

uszkodzenia tkanek

Chlorowce i ich pochodne



Jod -zabija wszystkie formy drobnoustrojów.

Stosowany jako roztwór alkoholowy lub w postaci jodoforów
Jodyna (jod +alkohol +jodek potasowy) -zakażenia ran i

skóra nieuszkodzona

Uwaga! Stosowanie preparatów jodu na rozległą

powierzchnię skóry może doprowadzić do zatrucia.



Iodi Solutio Spirituosa (Jodyna) 2-10% na skórę



Povidone Iodine -płyn 10% do odkażania skóry

Chlorowce i ich pochodne



Chlorofory

Chloraminy -odkażanie skóry rąk
Wapno chlorowane (min. 30% chloru)

Alkohole



Przeciwbakteryjny



Alkohol etylowy 50-70% do odkażania

nieuszkodzonej skóry



Nie działa na zarodniki grzybów



Działanie na wirusy jest niepewne



Roztwór o stężeniu 70% zastosowany na

skórę zmniejsza liczbę drobnoustrojów o 90%

w ciągu 2 min



Aethanol 70%



Fenol



Heksachlorofen -chirurgia



Chlorek benzalkonium



Chlorek benzetonium



Chlorek cetylpirydynium



Etakrydyna – rivanol



Fiolet krystaliczny

Rivanolum, substancja do receptury 0,025-

0,5%

Inne substancje:

Porównanie

Środki odkażające:



działają

bakteriobójczo



do odkażania

sprzętu i

powierzchni



wysoce

niebezpieczne dla

tkanek

Środki

antyseptyczne:



działają

bakteriobójczo lub

bakteriostatycznie



mogą być

stosowane na

skórę i błony

śluzowe

Preparaty



Płyny



Mydła



Nasączane

chusteczki

Środki stosowane do odkażania skóry

nieuszkodzonej

„Leki współczesnej terapii”



Chlorek benzalkonium



Chlorek cetalkonium



Chlorheksydyna



Chloroksylenol



Bromek domifenu



Jod



Alkohol izopropylowy



Nadmanganian potasowy



Tryklosan



Sprawdzić środki w stomatologii

Chlorek benzalkonium



Związek amoniowy (IV rzędowy)



Działa na bakterie gram(+) i gram (-),

niektóre grzyby i pierwotniaki



Nie działa na zarodniki



Dobrze rozpuszczalny, nie jest toksyczny



Działa jako detergent



Stosowany do odkażania rąk miejscowo

0,02-0,1%

Chlorheksydyna



Szeroki zakres działania: bakterie gram (+),

słabiej gram (-)



Nie działa na prątki kwasooporne, zarodniki

i przetrwalniki bakterii



Nie drażni skóry i błon śluzowych



Płyn do mycia rąk przed zabiegami

operacyjnymi



0,5% roztwór w 70% etanolu



Abacil (Polfa Łódź) 5% roztwór glukonianu

chlorheksydyny

Chloroksylenol



Pochodna fenolu



Działa silnie na paciorkowce, słabiej na

gronkowce i niektóre bakterie Gram (-)



Nie jest aktywny w stosunku do przetrwalników



Nie drażni skóry ani błon śluzowych



Nie należy stosować przez dłuższy czas



Dettol Liquid -fl. 250ml, 500ml -koncentrat do

sporządzania roztworu

Jod



Pierwiastek chemiczny



Etanolowy roztwór jest silnie przeciwbakteryjny,

przeciwwirusowy i przeciwpierwotniakowy



Reakcja: łączenie jodu z białkiem drobnoustroju i

reakcja jodu z cząsteczką wody → uwalnianie

aktywnego tlenu i jodowodoru



Roztwór etanolowy Solutio iodi spirituosa fl 10g, 100g i

4kg



Jodyna



Płyn Lugola



Roztwór jodu w glicerolu

Alkohol izopropylowy



50-70% do odkażania skóry



W przypadku wchłonięcia zbyt dużej

dawki mogą wystąpić bóle i zawroty

głowy, splątanie, zaburzenia oddychania,

ketonuria, zwężenie źrenic, hipoglikemia,

nudności, zaburzenia równowagi.

Tryklosan



Fenolowy środek odkażający



Działa bakteriostatycznie na bakterie

Gram (+) i większość Gram (-)



Może powodować kontaktowe zapalenie

skóry



Stosowany zewnętrznie w stężeniu 0,05-2%



Aquasept skin cleanser -2% roztwór fl.

28,5ml, 250ml, 500ml.

Srodki stosowane w IS:

Źródła



Leki współczesnej terapii J.K. Podlewski,

A.S. Chwalibogowska -Podlewska



Mikrobiologia lekarska Z. Krzemiński



Opracowanie mgr J. Borowicza (Zakład

Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych AM

Warszawa)