Poznawczy i praktyczny wymiar

Poznawczy i praktyczny wymiar

gerontologii - interdyscyplinarnej

gerontologii - interdyscyplinarnej

nauki o starzeniu się i starości.

nauki o starzeniu się i starości.

(Cognitive and practical aspect of

(Cognitive and practical aspect of

gerontology - interdisciplinary

gerontology - interdisciplinary

science

science

devoted to growing old and old age.)

devoted to growing old and old age.)

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

Rozwój nauk medycznych i im pokrewnych,

Rozwój nauk medycznych i im pokrewnych,

wpłynął na wydłużenie się średniej długości

wpłynął na wydłużenie się średniej długości

życia ludzkiego.

życia ludzkiego.

•

Pogłębione zainteresowanie egzystencją osób

Pogłębione zainteresowanie egzystencją osób

starszych w społeczeństwie w kierunku poprawy

starszych w społeczeństwie w kierunku poprawy

warunków życia i zdrowia, stało się potrzebą

warunków życia i zdrowia, stało się potrzebą

chwili.

chwili.

•

Dużego znaczenia nabrało prowadzenie badań

Dużego znaczenia nabrało prowadzenie badań

naukowych z dziedziny

naukowych z dziedziny

gerontologii

gerontologii

, których

, których

przedmiotem jest wszechstronna analiza

przedmiotem jest wszechstronna analiza

zjawiska starzenia się człowieka, uwzględniająca

zjawiska starzenia się człowieka, uwzględniająca

warunki zdrowotne i społeczne, optymalne dla

warunki zdrowotne i społeczne, optymalne dla

bytowania osób w wieku podeszłym.

bytowania osób w wieku podeszłym.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

Gerontologia jest nauką młodą. Nazwę z greckiego

Gerontologia jest nauką młodą. Nazwę z greckiego

geron, gerontos

geron, gerontos

– starzec) „gerontologia”

– starzec) „gerontologia”

wprowadził w 1903 roku biolog rosyjski Ilja

wprowadził w 1903 roku biolog rosyjski Ilja

Miecznikow.

Miecznikow.

•

Gerontologia ma charakter

Gerontologia ma charakter

interdyscyplinarny

interdyscyplinarny

. Korzystając z doświadczeń

. Korzystając z doświadczeń

wielu nauk, m.in. medycyny, biologii, psychologii,

wielu nauk, m.in. medycyny, biologii, psychologii,

pedagogiki, socjologii, demografii i innych nauk

pedagogiki, socjologii, demografii i innych nauk

społecznych, posiada możliwość analizowania

społecznych, posiada możliwość analizowania

procesu starzenia się w każdym jego aspekcie.

procesu starzenia się w każdym jego aspekcie.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

Nauka ta powstała około 1950 roku.

Nauka ta powstała około 1950 roku.

•

W 1945 r. zostało utworzone na terenie USA

W 1945 r. zostało utworzone na terenie USA

pierwsze Towarzystwo Gerontologiczne,

pierwsze Towarzystwo Gerontologiczne,

a od 1946 r. zaczęto tam wydawać

a od 1946 r. zaczęto tam wydawać

pierwsze czasopismo pt. „Journal of

pierwsze czasopismo pt. „Journal of

Gerontology”.

Gerontology”.

W roku 1950 odbył się w Liége (Belgia)

W roku 1950 odbył się w Liége (Belgia)

pierwszy międzynarodowy kongres

pierwszy międzynarodowy kongres

gerontologiczny.

gerontologiczny.

•

Punktem wyjściowym dla polskiej gerontologii

Punktem wyjściowym dla polskiej gerontologii

jako dziedziny naukowej, stało się studium

jako dziedziny naukowej, stało się studium

Edwarda Rosseta pt. „Proces starzenia się

Edwarda Rosseta pt. „Proces starzenia się

ludności” opublikowane w 1959 roku.

ludności” opublikowane w 1959 roku.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Szybki rozwój w skali światowej

Szybki rozwój w skali światowej

gerontologia zawdzięcza

gerontologia zawdzięcza

tzw. „

tzw. „

rewolucji demograficznej”.

rewolucji demograficznej”.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum iam. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

GERONTOLOGIA

GERONTOLOGIA

GERONTOLOGIA

GERONTOLOGIA

MEDYCZNA

MEDYCZNA

MEDYCZNA

MEDYCZNA

EKSPERYMENTALNA

EKSPERYMENTALNA

EKSPERYMENTALNA

EKSPERYMENTALNA

SPOŁECZNA

SPOŁECZNA

SPOŁECZNA

SPOŁECZNA

GERIATRIA

GERIATRIA

GERIATRIA

GERIATRIA

PSYCHOGERIATRIA

PSYCHOGERIATRIA

PSYCHOGERIATRIA

PSYCHOGERIATRIA

GERATOHIGIENA

GERATOHIGIENA

GERATOHIGIENA

GERATOHIGIENA

GERONTO

GERONTO

PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA

GERONTO

GERONTO

PSYCHOLOGIA

PSYCHOLOGIA

GERONTO

GERONTO

SOCJOLOGIA

SOCJOLOGIA

GERONTO

GERONTO

SOCJOLOGIA

SOCJOLOGIA

•

Geriatria

Geriatria

jest częścią medycyny skupiającą

jest częścią medycyny skupiającą

się na procesie biologicznego starzenia

się na procesie biologicznego starzenia

oraz na chorobach współistniejących ze

oraz na chorobach współistniejących ze

starzeniem.

starzeniem.

•

Zajmuje się zapobieganiem, diagnozą, i

Zajmuje się zapobieganiem, diagnozą, i

leczeniem chorób wieku podeszłego.

leczeniem chorób wieku podeszłego.

•

Określenie „geriatria” wprowadził do nauki

Określenie „geriatria” wprowadził do nauki

w 1909 roku rosyjski psycholog Nikołaj A.

w 1909 roku rosyjski psycholog Nikołaj A.

Rybnikow, a spopularyzowała je praca

Rybnikow, a spopularyzowała je praca

wiedeńskiego lekarza I. L. Naschera

wiedeńskiego lekarza I. L. Naschera

pt. „Geriatrics”, opublikowana w 1914 roku

pt. „Geriatrics”, opublikowana w 1914 roku

w Stanach Zjednoczonych.

w Stanach Zjednoczonych.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

W ostatnich dziesięcioleciach w wielu krajach

W ostatnich dziesięcioleciach w wielu krajach

świata geriatria została wyodrębniona z dziedziny

świata geriatria została wyodrębniona z dziedziny

chorób wewnętrznych jako osobna specjalność

chorób wewnętrznych jako osobna specjalność

lekarska.

lekarska.

•

Było to konsekwencją konieczności podejścia

Było to konsekwencją konieczności podejścia

holistycznego do problemów ludzi w podeszłym

holistycznego do problemów ludzi w podeszłym

wieku.

wieku.

•

Specyfiką geriatrii jest

Specyfiką geriatrii jest

wielochorobowość.

wielochorobowość.

•

Holistyczne traktowanie pacjenta dyktuje ponadto

Holistyczne traktowanie pacjenta dyktuje ponadto

włączenie w cały proces leczenia wskazań

włączenie w cały proces leczenia wskazań

rehabilitacji, rewalidacji i psychoterapii.

rehabilitacji, rewalidacji i psychoterapii.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

Rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń

Rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń

psychicznych występujących w tym

psychicznych występujących w tym

okresie życia zajmuje się

okresie życia zajmuje się

psychogeriatria

psychogeriatria

.

.

•

W okresie starości częstymi zaburzeniami

W okresie starości częstymi zaburzeniami

są depresje, zaburzenia lękowe,

są depresje, zaburzenia lękowe,

otępienia, zespoły urojeniowe, a także

otępienia, zespoły urojeniowe, a także

inne ostre i przewlekłe zespoły mózgowe.

inne ostre i przewlekłe zespoły mózgowe.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Z

Z

geratohigieną

geratohigieną

związana jest

związana jest

profilaktyka geriatryczna (promocja

profilaktyka geriatryczna (promocja

zdrowia), która dotyczy

zdrowia), która dotyczy

zapobiegania, rozpoznawania oraz

zapobiegania, rozpoznawania oraz

zwalczania biologicznych i

zwalczania biologicznych i

społecznych czynników

społecznych czynników

zagrażających zdrowiu i

zagrażających zdrowiu i

przyśpieszających procesy starzenia

przyśpieszających procesy starzenia

się.

się.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

Gerontopsychologia

Gerontopsychologia

(psychologia starzenia

(psychologia starzenia

się).

się).

•

Zajmuje się zachodzącymi w okresie

Zajmuje się zachodzącymi w okresie

starości zmianami dotyczącymi intelektu,

starości zmianami dotyczącymi intelektu,

osobowości, obrazu samego siebie, zakresu

osobowości, obrazu samego siebie, zakresu

zainteresowań, motywacji do działania itd.,

zainteresowań, motywacji do działania itd.,

a także umiejętnością adaptacji osób

a także umiejętnością adaptacji osób

starszych do nowych warunków życia.

starszych do nowych warunków życia.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

gerontosocjologia

gerontosocjologia

(socjologia starzenia

(socjologia starzenia

się).

się).

•

ukierunkowana jest przede wszystkim na

ukierunkowana jest przede wszystkim na

badanie ról społecznych, jakie pełni

badanie ról społecznych, jakie pełni

człowiek starszy w rodzinie i

człowiek starszy w rodzinie i

społeczeństwie, oraz na analizę

społeczeństwie, oraz na analizę

warunków materialno - bytowych w

warunków materialno - bytowych w

jakich żyje.

jakich żyje.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Szeroko ujmowana

Szeroko ujmowana

gerontologia społeczna

gerontologia społeczna

zmierza ku:

zmierza ku:

•

określeniu czynników służących możliwie pełnemu

określeniu czynników służących możliwie pełnemu

zaspokojeniu różnorodnych potrzeb życiowych

zaspokojeniu różnorodnych potrzeb życiowych

(zarówno jednostkowych, jak i społecznych

(zarówno jednostkowych, jak i społecznych

starszego pokolenia)

starszego pokolenia)

„ku godnej starości”

„ku godnej starości”

.

.

•

zainteresowana jest tworzeniem takich warunków

zainteresowana jest tworzeniem takich warunków

egzystencji, które dają osobom będącym w

egzystencji, które dają osobom będącym w

„trzecim wieku”, możliwość efektywnego (na miarę

„trzecim wieku”, możliwość efektywnego (na miarę

ich indywidualnych możliwości), twórczego

ich indywidualnych możliwości), twórczego

funkcjonowania

funkcjonowania

„ku pogodnej starości”.

„ku pogodnej starości”.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

•

Gerontologia społeczna

Gerontologia społeczna

zmierza

zmierza

do przeciwdziałania i zapobiegania

do przeciwdziałania i zapobiegania

patologii życia społecznego ludzi

patologii życia społecznego ludzi

starszych.

starszych.

•

Pozwala także na określenie i

Pozwala także na określenie i

zrozumienie warunków sprzyjających

zrozumienie warunków sprzyjających

wydłużaniu się życia ludzkiego, oraz

wydłużaniu się życia ludzkiego, oraz

tego wszystkiego, co etap ten skraca

tego wszystkiego, co etap ten skraca

i czyni go uciążliwym.

i czyni go uciążliwym.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

„

„

Wychowanie do starości”, tj.

Wychowanie do starości”, tj.

świadomy wybór stylu życia,

świadomy wybór stylu życia,

wspomagający zdobywanie

wspomagający zdobywanie

zainteresowań, umiejętności i

zainteresowań, umiejętności i

nawyków, oraz budzenie nowych

nawyków, oraz budzenie nowych

aspiracji, które w czasie emerytury

aspiracji, które w czasie emerytury

będą sprzyjać prowadzeniu

będą sprzyjać prowadzeniu

aktywnego i sprawnego trybu życia.

aktywnego i sprawnego trybu życia.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Reasumując

Reasumując

gerontologia

gerontologia

stawia sobie

stawia sobie

dwa podstawowe cele:

dwa podstawowe cele:

1.

1.

POZNAWCZY -

POZNAWCZY -

bada i wyjaśnia różne aspekty

bada i wyjaśnia różne aspekty

funkcjonowania człowieka starszego.

funkcjonowania człowieka starszego.

2.

2.

PRAKTYCZNY -

PRAKTYCZNY -

wyniki badań są pomocne w

wyniki badań są pomocne w

praktycznym rozwiązywaniu problemów

praktycznym rozwiązywaniu problemów

medycznych, psychologicznych, społecznych,

medycznych, psychologicznych, społecznych,

ekonomicznych i edukacyjnych grupy osób

ekonomicznych i edukacyjnych grupy osób

starszych.

starszych.

Znajduje to odzwierciedlenie w

Znajduje to odzwierciedlenie w

jakości życia

jakości życia

tej

tej

grupy.

grupy.

Katedra i Klinika Geriatrii Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu

DZIĘKUJĘ

DZIĘKUJĘ