REPUBLIKA CZESKA
• 1867- Czechy uzyskują autonomię
- wybory do Sejmu Krajowego i Rady Państwa
• 1918- powstaje Państwo Czechosłowackie
- parlamentarno- gabinetowa forma rządów
- wielopartyjność- tzw. „Petka”- pięć partii w koalicji
• 1940- powstaje rząd na emigracji (Londyn), premier: J. Šrámek
- XII 1943- układ o przyjaźni, wzajemnej pomocy i
współpracy powojennej z ZSRR
- III 1945- porozumienie władz czeskich z komunistami
(KSČ) o stworzeniu wspólnego rządu
• II 1948- pełną władzę przejmuje Komunistyczna Partia
Czechosłowacji
- hegemonia partii, stronnictwa sojusznicze traktowane
jako organizacje społeczne
• 1989 nasilenie ruchów opozycyjnych
- Forum Obywatelskie OF w Czechach
- Społeczeństwo Przeciwko Przemocy na Słowacji VPN
• 29 XI 1989- usuniecie konstytucyjnego zapisu o kierowniczej
roli partii komunistycznej
• 7 XII 1989- ustąpienie rządu komunistów i prezydenta G.
Husaka
• 1990- „Mała ustawa o partiach politycznych”
- rejestr partii prowadzi MSW
- brak przepisów o zarządzaniu i o finansowaniu partii
- dychotomia pojęć: partia polityczna i ruch polityczny
• VI 1990- demokratyczne wybory parlamentarne wygrywa OF i
VNP
REPUBLIKA CZESKA
• 1991- ustawa o partiach- brak ścisłej definicji partii
Tworzenie partii oparte na rejestracji
- komitet organizacyjny partii- min. 3 osoby
- poparcie min. 1000 obywateli
- statut (nazwa, skrót, cele programowe, prawa i
obowiązki
członków, zasady wewnętrznej organizacji,
zasady
zarządzania, , rozwiązanie partii)
• 16 XII 1992- konstytucja Republiki Czeskiej
- podkreślenie pluralizmu politycznego i znaczenia
partii
politycznych
Art. 5- „System polityczny jest oparty na wolnym i
nieprzymuszonym tworzeniu oraz swobodnym
współzawodnictwie partii politycznych, które szanują
podstawowe zasady demokracji oraz przeciwstawiają się
przemocy jako narzędziu dbania o swoje interesy”
REPUBLIKA CZESKA
1994- Poprawki w ustawie
- zakaz zbiorowego członkostwa w partii
- zakaz prowadzenia działalności
gospodarczej przez
partie
polityczne
- znaczne zwiększenie subwencji państwa
dla partii
1997- 1998- skandale finansowe przy finansowaniu partii
politycznych- zaostrzenie przepisów, większa kontrola,
certyfikaty o darowiznach
REPUBLIKA CZESKA
• SYSTEM WYBORCZY
Od reprezentatywności organu przedstawicielskiego wyżej
ceniony jest skład parlamentu który zapewni wyłonienie
większości, gwarantującej stabilność rządu.
- Ordynacja wyborcza z 2002 roku
Izba Poselska- 200 mandatów, 4-letnia kadencja, wybory
proporcjonalne, bierne prawo wyborcze- 21 lat, 14 okręgów
wyborczych
Progi wyborcze: 5% dla partii politycznej, 10% dla koalicji
dwóch, 15% dla koalicji trzech, 20% dla koalicji czterech i
więcej partii
Senat- 81 mandatów, 6-letnia kadencja (zmiana 1/3 co 2 lata),
wybory większościowe, bierne prawo wyborcze- 40 lat
REPUBLIKA CZESKA
Główne linie podziałów mające wpływ na system partyjny:
• Przeciwieństwa między partiami komunistycznymi, a
antykomunistycznymi
• Antagonizm partii preferujących różne formy
liberalizmu gospodarczego, a partiami popierającymi
interwencjonizm państwowy
• Przeciwieństwa między patiami, które postrzegane są
jako uniwersalno-liberalne, a partiami forującymi
interes narodowy
• Zróżnicowanie wizji państwa: autorytaryzm
(centralizm) a indywidualizm (decentralizacja)
REPUBLIKA CZESKA