Temat 9
Zarys diagnozy szkolnictwa
Zarys diagnozy szkolnictwa
wyższego oraz adaptacji do
wyższego oraz adaptacji do
rynku pracy
rynku pracy
Temat 9
Zarys diagnozy szkolnictwa
Zarys diagnozy szkolnictwa
wyższego oraz adaptacji do
wyższego oraz adaptacji do
rynku pracy
rynku pracy
Zagadnienia
1.
1.
Szkolnictwo wyższe w statystyce.
Szkolnictwo wyższe w statystyce.
2.
2.
Zarys systemu kształcenia
Zarys systemu kształcenia
zawodowego.
zawodowego.
3.
3.
Autorski model edukacji
Autorski model edukacji
obywatelskiej ku współpracy.
obywatelskiej ku współpracy.
4.
4.
Czynniki wpływające na proces pracy.
Czynniki wpływające na proces pracy.
5.
5.
Wskaźniki skuteczności procesu
Wskaźniki skuteczności procesu
adaptacji.
adaptacji.
Literatura
1.
1.
Stefan
Kwiatkowski
(red.),
Stefan
Kwiatkowski
(red.),
Kształcenie
Kształcenie
zawodowe.
Rynek
pracy,
zawodowe.
Rynek
pracy,
Instytut
Badań
Instytut
Badań
Edukacyjnych, Warszawa 2000
Edukacyjnych, Warszawa 2000
2.
2.
Stefan Kwiatkowski,
Stefan Kwiatkowski,
Kwalifikacje zawodowe na
Kwalifikacje zawodowe na
współczesnym rynku pracy
współczesnym rynku pracy
, IBE, Warszawa 2004.
, IBE, Warszawa 2004.
3.
3.
Andrzej Bogaj, Stefan Kwiatkowski,
Andrzej Bogaj, Stefan Kwiatkowski,
Szkoła a
Szkoła a
rynek pracy
rynek pracy
, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
2006.
2006.
4.
4.
L. Gilejko, B. Błaszyk,
L. Gilejko, B. Błaszyk,
Polityka rynku pracy.
Polityka rynku pracy.
Doświadczenia europejskie i polskie,
Doświadczenia europejskie i polskie,
Akademia
Akademia
Humanistyczna w Pułtusku, Pułtusk 2008.
Humanistyczna w Pułtusku, Pułtusk 2008.
5.
5.
Barbara Baraniak,
Barbara Baraniak,
Metody badania pracy
Metody badania pracy
, Wyd.
, Wyd.
Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
6.
6.
Mirosław Czapka (red.),
Mirosław Czapka (red.),
Psychospołeczne i
Psychospołeczne i
pedagogiczne uwarunkowania pracy,
pedagogiczne uwarunkowania pracy,
Wyższa
Wyższa
Szkoła Ekonomii i Administracji, Bytom 2005.
Szkoła Ekonomii i Administracji, Bytom 2005.
Szkolnictwo wyższe w liczbach
Liczba uczelni
Liczba uczelni
456, w tym 131P oraz 325 N
456, w tym 131P oraz 325 N
Liczba studentów
Liczba studentów
1, 93 mln w tym 1.27 P oraz 0,66
1, 93 mln w tym 1.27 P oraz 0,66
N
N
Studia stacjonarne
Studia stacjonarne
0,83 mln P i 0,12 N = 0,95
0,83 mln P i 0,12 N = 0,95
Studia niestacjonarne
Studia niestacjonarne
0,44mln P i 0,54 mln N = 98 mln
0,44mln P i 0,54 mln N = 98 mln
Studenci płacący za studia
Studenci płacący za studia
1,1, mln (58%)
1,1, mln (58%)
Studenci otrzymujący stypendia
Studenci otrzymujący stypendia
socjalne
socjalne
12,4%
12,4%
Liczba studentów zagranicznych
Liczba studentów zagranicznych
0,5% (średnia dla OECD 9,%)
0,5% (średnia dla OECD 9,%)
Liczba profesorów
Liczba profesorów
Liczba adiunktów
Liczba adiunktów
Asystentów
Asystentów
22%
22%
40%
40%
13%
13%
Liczba studentów na etat
Liczba studentów na etat
wykładowcy
wykładowcy
19 na nauczyciela akademickiego
19 na nauczyciela akademickiego
83 na profesora
83 na profesora
Wielozatrudnienie etatowe
Wielozatrudnienie etatowe
Profesorowie – 66% ; adiunkci
Profesorowie – 66% ; adiunkci
35%
35%
Szkolnictwo wyższe w liczbach za 2009
rok
Szkolnictwo wyższe w liczbach
Wydatki
Wydatki
10 mld P i 5 mld N = 15 mld
10 mld P i 5 mld N = 15 mld
(1,4% PKB)
(1,4% PKB)
Przychody operacyjne
Przychody operacyjne
14,6 mld (P) i 2,7 mld (N) = 17,3
14,6 mld (P) i 2,7 mld (N) = 17,3
mld zł
mld zł
Przychody z dziłaności
Przychody z dziłaności
dydaktycznej
dydaktycznej
11,8 mld (P) i 2,5 mld (N) = 14,3
11,8 mld (P) i 2,5 mld (N) = 14,3
mld zł
mld zł
Przychody z działalności
Przychody z działalności
badawczej
badawczej
2,1 mld zł (P) i 0,04 mld zł (N)
2,1 mld zł (P) i 0,04 mld zł (N)
Wynagrodzenia z przychodami
Wynagrodzenia z przychodami
75% kosztów operacyjnych
75% kosztów operacyjnych
uczelni
uczelni
Szkolnictwo wyższe w liczbach
Wiele problemów szkolnictwa wynika z procesu
umasowienia wyższego wykształcenia, w wyniku którego
w 2009 roku w Polsce kształciło się 1,9 mln studentów
(40% grupy wiekowej 19-24 lata).
Uczelnie publiczne są duże i prowadzą kształcenie
w szerokim zakresie dziedzin. Natomiast niepubliczne są
na ogół małe i koncentrują się na niskonakładowych
studiach niestacjonarnych w takich dziedzinach jak:
pedagogika, prawo, zarządzanie, informatyka czy
bezpieczeństwo.
Kształcenie wyższe
1.
1.
W Polsce studiuje 17 tys.
W Polsce studiuje 17 tys.
cudzoziemców (w roku 1990/91 –
cudzoziemców (w roku 1990/91 –
4,3 tys.) – z tego 21,5% deklaruje
4,3 tys.) – z tego 21,5% deklaruje
polskie pochodzenie
polskie pochodzenie
Studenci zagraniczni kształcący się w:
Studenci zagraniczni kształcący się w:
USA – 583 tys.,
USA – 583 tys.,
UK – 227 tys.,
UK – 227 tys.,
Niemcy – 219 tys.)
Niemcy – 219 tys.)
2. W jaki sposób można zwiększyć
2. W jaki sposób można zwiększyć
udział cudzoziemców wśród
udział cudzoziemców wśród
studentów polskich uczelni?
studentów polskich uczelni?
Diagnoza szkolnictwa wyższego
1.
1.
Upowszechnienie w Polsce wyższego szkolnictwa. Poziom
Upowszechnienie w Polsce wyższego szkolnictwa. Poziom
powszechności studiów wyższych należy obecnie do najwyższych w
powszechności studiów wyższych należy obecnie do najwyższych w
Europie.
Europie.
2.
2.
Powszechna bezpłatność studiów jest fikcją ok. 60% studentów płaci w
Powszechna bezpłatność studiów jest fikcją ok. 60% studentów płaci w
formie czesnego za naukę, a pozostali wnoszą różne opłaty.
formie czesnego za naukę, a pozostali wnoszą różne opłaty.
3.
3.
Jakość kształcenia ze względu na ich masowość kształcenia, programy
Jakość kształcenia ze względu na ich masowość kształcenia, programy
kształcenia oraz rozwiązania organizacyjno-strukturalne i
kształcenia oraz rozwiązania organizacyjno-strukturalne i
wieloetatowość kadry dydaktycznej nie jest zadowalająca.
wieloetatowość kadry dydaktycznej nie jest zadowalająca.
4.
4.
Niepokojącym zjawiskiem jest wiek kadry naukowo-dydaktycznej oraz
Niepokojącym zjawiskiem jest wiek kadry naukowo-dydaktycznej oraz
luka pokoleniowa w rocznikach które kończyły studia w latach 80-tych
luka pokoleniowa w rocznikach które kończyły studia w latach 80-tych
spowodowana niżem demograficznym i emigracją oraz boomu
spowodowana niżem demograficznym i emigracją oraz boomu
transformacyjnego, gdyż wielu nauczycieli akademickich przeszło do
transformacyjnego, gdyż wielu nauczycieli akademickich przeszło do
biznesu i służby publicznej.
biznesu i służby publicznej.
5.
5.
Śladowa jest mobilność międzyuczelniana, międzysektorowa i
Śladowa jest mobilność międzyuczelniana, międzysektorowa i
międzynarodowa kadry akademickiej w porównaniu z innymi krajami.
międzynarodowa kadry akademickiej w porównaniu z innymi krajami.
6.
6.
Mobilność studentów nie jest mocną stroną polskiego szkolnictwa
Mobilność studentów nie jest mocną stroną polskiego szkolnictwa
wyższego. Uczelnie nie są przygotowane do przyjmowania
wyższego. Uczelnie nie są przygotowane do przyjmowania
odwiedzających studentów i nierównowaga w wymianie studentów w
odwiedzających studentów i nierównowaga w wymianie studentów w
ramach programu Erazmus. Pod względem proporcji studentów
ramach programu Erazmus. Pod względem proporcji studentów
zagranicznych do ogółu studentów, Polska zajmuje ostatnie miejsce w
zagranicznych do ogółu studentów, Polska zajmuje ostatnie miejsce w
Unii Europejskiej.
Unii Europejskiej.
Podstawy prawne ładu
akademickiego
Podstawowym aktem prawnym dotyczącym
Podstawowym aktem prawnym dotyczącym
szkolnictwa wyższego jest Konstytucja RP z 1997
szkolnictwa wyższego jest Konstytucja RP z 1997
roku art.. 70 ust.2 stanowi, ze nauka w szkołach
roku art.. 70 ust.2 stanowi, ze nauka w szkołach
publicznych jest bezpłatna lecz ustawa
publicznych jest bezpłatna lecz ustawa
dopuszcza odpłatne świadczenie niektórych
dopuszcza odpłatne świadczenie niektórych
usług. Nie określono jednak dopuszczalnego
usług. Nie określono jednak dopuszczalnego
zakresu odpłatnych świadczeń
zakresu odpłatnych świadczeń
oraz ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym z dnia
oraz ustawa Prawo o Szkolnictwie Wyższym z dnia
27 lipca 2005 roku, która kształtuje zewnętrzny
27 lipca 2005 roku, która kształtuje zewnętrzny
ład akademicki i elementy ładu wewnętrznego.
ład akademicki i elementy ładu wewnętrznego.
Ustawy odnoszące się do wybranych obszarów
funkcjonowania szkolnictwa wyższego
1.
1.
Z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych.
Z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych.
2.
2.
Z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
3.
3.
Z 25 kwietnia 1997 roku o Polskiej Akademii Nauk.
Z 25 kwietnia 1997 roku o Polskiej Akademii Nauk.
4.
4.
Z 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich.
Z 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich.
5.
5.
Z 14 marca 2003 r. o stopniach i tytule naukowym oraz
Z 14 marca 2003 r. o stopniach i tytule naukowym oraz
stopniach i tytule w zakresie sztuki.
stopniach i tytule w zakresie sztuki.
6.
6.
Z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki.
Z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki.
Według bazy danych Sejmu z 2008 roku w zakresie działania
Według bazy danych Sejmu z 2008 roku w zakresie działania
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego obowiązywało 709
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego obowiązywało 709
aktów prawnych, w tym dotyczących szkolnictwa wyższego 92
aktów prawnych, w tym dotyczących szkolnictwa wyższego 92
ustawy, 226 rozporządzeń, a 286 w zakresie badań
ustawy, 226 rozporządzeń, a 286 w zakresie badań
naukowych.
naukowych.
Dokumenty międzynarodowe
1.
1.
Europejska konwencja o akademickim uznaniu
Europejska konwencja o akademickim uznaniu
kwalifikacji uniwersyteckich.
kwalifikacji uniwersyteckich.
2.
2.
Konwencja o uznaniu studiów, dyplomów wyższego
Konwencja o uznaniu studiów, dyplomów wyższego
wykształcenia i stopni naukowych w państwach
wykształcenia i stopni naukowych w państwach
regionu Europy.
regionu Europy.
3.
3.
Konwencja o uznaniu kwalifikacji związanych z
Konwencja o uznaniu kwalifikacji związanych z
uzyskaniem wyższego wykształcenia w regionie
uzyskaniem wyższego wykształcenia w regionie
Europy.
Europy.
4.
4.
Deklaracja Bolońska.
Deklaracja Bolońska.
Nadzór nad publicznymi szkołami
wyższymi i ich finansowanie należy
do ministrów
1.
1.
Nauki i Szkolnictwa Wyższego (wszystkie uczelnie
Nauki i Szkolnictwa Wyższego (wszystkie uczelnie
poza resortowymi).
poza resortowymi).
2.
2.
Zdrowia (uczelnie medyczne).
Zdrowia (uczelnie medyczne).
3.
3.
Kultury i Dziedzictwa Narodowego (uczelnie
Kultury i Dziedzictwa Narodowego (uczelnie
artystyczne).
artystyczne).
4.
4.
Infrastruktury (cywilne szkoły morskie).
Infrastruktury (cywilne szkoły morskie).
5.
5.
Spraw Wewnętrznych i Administracji (szkoła
Spraw Wewnętrznych i Administracji (szkoła
pożarnicza i policyjna).
pożarnicza i policyjna).
6.
6.
Obrony Narodowej (uczelnie cywilne).
Obrony Narodowej (uczelnie cywilne).
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego pełni w
systemie nadzoru nad szkołami wyższymi
potrójną rolę, gdyż jest ministrem
1.
1.
Do spraw szkolnictwa wyższego.
Do spraw szkolnictwa wyższego.
2.
2.
Do spraw nauki.
Do spraw nauki.
3.
3.
Nadzorującym bezpośrednio
Nadzorującym bezpośrednio
większość szkół wyższych.
większość szkół wyższych.
Opinie ekspertów OECD
Zdanie ekspertów w Polsce skoncentrowano się na
Zdanie ekspertów w Polsce skoncentrowano się na
upowszechnieniu wyższego wykształcenia a odłożono na
upowszechnieniu wyższego wykształcenia a odłożono na
przyszłość takie programy jak:
przyszłość takie programy jak:
- poziom autonomii uczelni;
- poziom autonomii uczelni;
-
zmiana roli ciał buforowych (Państwowej Komisji
zmiana roli ciał buforowych (Państwowej Komisji
Akredytacyjnej. Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego
Akredytacyjnej. Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego
-
racjonalne zróżnicowanie uczelni;
racjonalne zróżnicowanie uczelni;
-
relacje z rynkiem prac;
relacje z rynkiem prac;
-
konieczność opracowania wizji szkolnictwa wyższego dla
konieczność opracowania wizji szkolnictwa wyższego dla
określenie celów polityki edukacyjnej.
określenie celów polityki edukacyjnej.
Potrzebne jest dokonanie diagnozy szkolnictwa i
Potrzebne jest dokonanie diagnozy szkolnictwa i
międzynarodowej analizy porównawcza oraz
międzynarodowej analizy porównawcza oraz
zainicjowanie debaty nad priorytetami szkolnictwa
zainicjowanie debaty nad priorytetami szkolnictwa
wyższego. Szkolnictwo wyższe samo się nie zreformuje.
wyższego. Szkolnictwo wyższe samo się nie zreformuje.
W przygotowaniu zmian muszą brać udział instytucje
W przygotowaniu zmian muszą brać udział instytucje
publiczne i prywatne, władz lokalne i regionalne oraz
publiczne i prywatne, władz lokalne i regionalne oraz
organizacje społeczne.
organizacje społeczne.
Opinie ekspertów
1. Ze studiów bezpłatnych korzysta
1. Ze studiów bezpłatnych korzysta
młodzież ze środowisk społecznie
młodzież ze środowisk społecznie
uprzywilejowanych, a uboższa młodzież
uprzywilejowanych, a uboższa młodzież
z małych ośrodków za studia musi płacić.
z małych ośrodków za studia musi płacić.
2. Nastąpił spadek jakości kształcenia w
2. Nastąpił spadek jakości kształcenia w
uczelniach publicznych, szczególnie na
uczelniach publicznych, szczególnie na
studiach niestacjonarnych.
studiach niestacjonarnych.
Kształcenie zawodowe – identyfikacja i
Kształcenie zawodowe – identyfikacja i
antycypacja problemów
antycypacja problemów
1.
1.
Dostosowanie szkolnictwa wyższego do
Dostosowanie szkolnictwa wyższego do
potrzeb rynku pracy.
potrzeb rynku pracy.
Szkoła
wyższa
Instytucja
szkoleniowa
Rynek pracy
Metody identyfikacji problemów: diagnozy edukacyjne,
analizy i prognozy demograficzne, analizy procesów
zachodzących w systemie edukacji zawodowej oraz w jej
otoczeniu narodowym i międzynarodowym, podejście
systemowe (cele, treści, formy, metody, zasoby i
infrastruktura dydaktyczna).
Dysonans oczekiwań pracobiorców i
pracodawców
Problemy wewnątrzsystemowe
W ramach reform strukturalnej edukacji wprowadzono
po 3-letnim gimnazjum:
- 3 – letnie licea profilowane;
- 2 – letnie szkoły zawodowe;
- 2 letnie licea uzupełniające (dla absolwentów 2- letnich
szkół zawodowych).
Zmiany te w efekcie :
- skracają czas nauki w szkołach zawodowych z 3 do 2
lat;
- skracają czas nauki w liceum z 4 do 3 lat, w tym
ograniczają czas potrzebny do przygotowania się do
matury;
- wprowadzają w miejsce dotychczasowych szkół
średnich licea profilowane o profilach zawodowych bez
dostatecznej bazy i infrastruktury szkoleniowej.
Cele kształcenia zawodowego
Cele ogólne
Cele ogólne
– mają charakter uniwersalny i są
– mają charakter uniwersalny i są
formułowane na szczeblu rządowym np. integracja z
formułowane na szczeblu rządowym np. integracja z
krajami
UE
(analiza
programów
kształcenia
krajami
UE
(analiza
programów
kształcenia
zawodowego) w efekcie uzyskamy porównywalność
zawodowego) w efekcie uzyskamy porównywalność
kwalifikacji, dyplomów,certyfikatów, standardów itp.
kwalifikacji, dyplomów,certyfikatów, standardów itp.
Cele pośrednie
Cele pośrednie
– wynikają z relacji między celami
– wynikają z relacji między celami
ogólnokształcącymi,
ogólnozawodowymi
a
ogólnokształcącymi,
ogólnozawodowymi
a
specjalistycznymi. Będzie wzrastała rola celów
specjalistycznymi. Będzie wzrastała rola celów
ogólnokształcących takich jak: demokratyzacja,
ogólnokształcących takich jak: demokratyzacja,
postawa twórcza czy kompetencje językowe
postawa twórcza czy kompetencje językowe
Cele
szczegółowe
Cele
szczegółowe
–
przyporządkowane
są
–
przyporządkowane
są
konkretnym
jednostkom
metodycznym,
które
konkretnym
jednostkom
metodycznym,
które
odpowiedzialne
są
za
nabywanie
wiedzy
i
odpowiedzialne
są
za
nabywanie
wiedzy
i
umiejętności oraz pożądanych zachowań uczniów.
umiejętności oraz pożądanych zachowań uczniów.
Cztery bloki kształcenia zawodowego
Kształcenie przedzawodowe;
Kształcenie przedzawodowe;
Kształcenie zawodowe młodzieży;
Kształcenie zawodowe młodzieży;
Kształcenie zawodowe pracujących (dorosłych);
Kształcenie zawodowe pracujących (dorosłych);
Przygotowanie specjalistyczne i praca zawodowa.
Przygotowanie specjalistyczne i praca zawodowa.
W kształceniu zawodowym ważne są:
W kształceniu zawodowym ważne są:
metody, techniki i narzędzia do określania
metody, techniki i narzędzia do określania
predyspozycji uczniów;
predyspozycji uczniów;
efektywność przygotowania do pracy w tym:
efektywność przygotowania do pracy w tym:
postawa do pracy, kultura pracy,
postawa do pracy, kultura pracy,
zainteresowania, uzdolnienia oraz
zainteresowania, uzdolnienia oraz
umiejętności samokształcenia;
umiejętności samokształcenia;
efektywne funkcjonowanie poradnictwa i
efektywne funkcjonowanie poradnictwa i
doradztwa zawodowego;
doradztwa zawodowego;
efektywne funkcjonowanie systemu edukacji,
efektywne funkcjonowanie systemu edukacji,
dokształcania i doskonalenia.
dokształcania i doskonalenia.
Uwagi krytyczne do programów
kształcenia
nadmierny encyklopedyzm;
nadmierny encyklopedyzm;
brak korelacji między przedmiotami,
brak korelacji między przedmiotami,
tematami, zagadnieniami ;
tematami, zagadnieniami ;
nadmiar treści z historii techniki i technologii
nadmiar treści z historii techniki i technologii
zamiast know-how;
zamiast know-how;
rozbudowana struktura przedmiotowa
rozbudowana struktura przedmiotowa
utrudniająca proces integrowania ogólnych
utrudniająca proces integrowania ogólnych
treści kształcenia z treściami zawodowymi;
treści kształcenia z treściami zawodowymi;
brakuje procedur ułatwiających transformację
brakuje procedur ułatwiających transformację
założeń teoretycznych w realistyczne
założeń teoretycznych w realistyczne
programy kształcenia zawodowego.
programy kształcenia zawodowego.
Typowe modele programowe
model skoncentrowany na materiale
model skoncentrowany na materiale
–
–
wzorzec przedmiotowy, pół treściowych, wzorzec
wzorzec przedmiotowy, pół treściowych, wzorzec
procesualny;
procesualny;
model skoncentrowany na kliencie
model skoncentrowany na kliencie
– wzorce
– wzorce
kursanta, wzorce oparte na doświadczeniu,
kursanta, wzorce oparte na doświadczeniu,
wzorce humanistyczne;
wzorce humanistyczne;
model skoncentrowany na problemach
model skoncentrowany na problemach
–
–
sytuacje życiowe, problemy społeczne.
sytuacje życiowe, problemy społeczne.
Obecnie odczuwany jest niedostatek modeli
Obecnie odczuwany jest niedostatek modeli
empirycznych, w tym badań, studiów i analiz,
empirycznych, w tym badań, studiów i analiz,
które stanowiły by bazę dla twórców programów.
które stanowiły by bazę dla twórców programów.
Psychopedagogiczne modele edukacji
Naczelna
Naczelna
wartość
wartość
Wizja główny
Wizja główny
cel
cel
Obszar oddziaływań
Obszar oddziaływań
Współprac
Współprac
a
a
Zmiana relacji
Zmiana relacji
osoba – otoczenie
osoba – otoczenie
Społeczna
Społeczna
zaradność
zaradność
Samoorganizacja
Samoorganizacja
Samopomoc
Samopomoc
Miejsce w społeczeństwie
Miejsce w społeczeństwie
–
–
wspieranie poszukiwania i
wspieranie poszukiwania i
tworzenia przez osobę swego
tworzenia przez osobę swego
miejsc w przestrzeni społecznej
miejsc w przestrzeni społecznej
(etnicznej, narodowej i
(etnicznej, narodowej i
międzynarodowej)
międzynarodowej)
Autonomia
Autonomia
i
i
tożsamość
tożsamość
Zmiana
Zmiana
osobowości
osobowości
jednostki
jednostki
Zdrowie psychiczne
Zdrowie psychiczne
– dbanie o
– dbanie o
zdrowie psychiczne oraz
zdrowie psychiczne oraz
wspieranie u jednostki gotowości i
wspieranie u jednostki gotowości i
umiejętności samorealizacji
umiejętności samorealizacji
Krytyczne
Krytyczne
myślenie
myślenie
Zmiana struktur
Zmiana struktur
poznawczych
poznawczych
jednostki
jednostki
Krytyczny umysł
Krytyczny umysł
– wzbogacenie
– wzbogacenie
wiedzy o sobie, otoczeniu i świecie
wiedzy o sobie, otoczeniu i świecie
oraz kształtowanie i doskonalenie
oraz kształtowanie i doskonalenie
zdolności umysłowych
zdolności umysłowych
Wielowymi
Wielowymi
arowość
arowość
zachowań
zachowań
Zmiana systemu
Zmiana systemu
zachowań
zachowań
jednostki
jednostki
Pożądane zachowania
Pożądane zachowania
–
–
kształtowanie i doskonalenie
kształtowanie i doskonalenie
umiejętności oraz kształtowanie
umiejętności oraz kształtowanie
nawyków
nawyków
Model edukacji ku obywatelskiej
współpracy
Wartości
• społeczna zaradność
• samorealizacja
• współpraca i negocjacje
Demokratyczny ład
społeczny
Demokratyczny ład w
środowisku uczenia się
(szkole) i rodzinie
Demokratyczne procedury w
relacjach z pracodawcami,
administracją państwową i
samorządową oraz NGO`s
Kwalifikacje i kompetencje
zawodowe, w tym: intelektualne,
techniczne, społeczne decyzyjne,
komunikacyjne jednostki
Problemy i zadania badawcze z obszaru
programów kształcenia zawodowego
analiza związków między rozwojem gospodarczym a potrzebami
analiza związków między rozwojem gospodarczym a potrzebami
rynku pracy i klasyfikacją zawodów;
rynku pracy i klasyfikacją zawodów;
określenie relacji między charakterystykami osobowo- zawodowymi
określenie relacji między charakterystykami osobowo- zawodowymi
a treściami kształcenia ogólnego, zawodowego i specjalistycznego;
a treściami kształcenia ogólnego, zawodowego i specjalistycznego;
opracowanie kryteriów wyboru rodzaju programu (program jako
opracowanie kryteriów wyboru rodzaju programu (program jako
zestaw haseł, lub jako zbiór wiedzy i umiejętności;
zestaw haseł, lub jako zbiór wiedzy i umiejętności;
opracowanie kryteriów doboru treści kształcenia oraz tworzenia
opracowanie kryteriów doboru treści kształcenia oraz tworzenia
zbiorów umiejętności;
zbiorów umiejętności;
ewaluację programów, w tym programów modułowych;
ewaluację programów, w tym programów modułowych;
opracowanie procedur umożliwiających systematyczną ewaluację
opracowanie procedur umożliwiających systematyczną ewaluację
programów oraz zasad modyfikowania programów w zależności od
programów oraz zasad modyfikowania programów w zależności od
rezultatów ewaluacji.
rezultatów ewaluacji.
Potrzebny jest monitoring nie tylko placówek kształcenia
Potrzebny jest monitoring nie tylko placówek kształcenia
zawodowego, ale również: świadomość edukacyjna młodzieży,
zawodowego, ale również: świadomość edukacyjna młodzieży,
doskonalenia standardów kwalifikacji zawodowych/Krajowych Ram
doskonalenia standardów kwalifikacji zawodowych/Krajowych Ram
Kwalifikacyjnych oraz opracowanie pełnej mapy najważniejszych
Kwalifikacyjnych oraz opracowanie pełnej mapy najważniejszych
problemów kształcenia.
problemów kształcenia.
Poziom wykształcenia społeczeństwa
Źródło: GUS
Osoby w wieku od 15 do 30 lat
Osoby w wieku od 15 do 30 lat
Lata
Lata
Poziom wykształcenia
Poziom wykształcenia
(w %)
(w %)
Wyższe
Wyższe
Średnie
Średnie
i
i
policeal
policeal
ne
ne
Zasadnic
Zasadnic
ze
ze
zawodow
zawodow
e
e
Ukończon
Ukończon
e
e
podstawo
podstawo
we
we
1978
1978
4,5
4,5
19,9
19,9
17,4
17,4
45,7
45,7
1998
1998
6,5
6,5
24,7
24,7
23,6
23,6
38,8
38,8
2002
2002
10,2
10,2
32,7
32,7
24,1
24,1
28,2
28,2
Poziom wykształcenia społeczeństwa
Źródło: GUS
Ludność w wieku 13 lat i więcej stan na rok 2008
Wyższe
Wyższe
Policealne
Policealne
i średnie
i średnie
ZSZ
ZSZ
Gimnazjaln
Gimnazjaln
e
e
Podstawowe
Podstawowe
ukończone
ukończone
O
O
17,4
17,4
33,6
33,6
22,3
22,3
5,5
5,5
19,4
19,4
M
M
14,7
14,7
31,5
31,5
28,5
28,5
6,2
6,2
17,7
17,7
K
K
19,8
19,8
35,4
35,4
16,5
16,5
4,9
4,9
21,0
21,0
Współczynniki skolaryzacji jako
miara powszechności nauczania
Współczynnik
skolaryzacji
Współczynnik
skolaryzacji
(brutto)
(brutto)
– relacja liczby osób
– relacja liczby osób
uczących się (stan na początku
uczących się (stan na początku
roku szkolnego) na danym poziomie
roku szkolnego) na danym poziomie
kształcenia (niezależnie od wieku)
kształcenia (niezależnie od wieku)
do liczby ludności w grupie wieku
do liczby ludności w grupie wieku
określonej
jako
odpowiadająca
określonej
jako
odpowiadająca
danemu poziomowi nauczania (pod
danemu poziomowi nauczania (pod
koniec roku szkolnego).
koniec roku szkolnego).
Współczynniki skolaryzacji
miarą
powszechności nauczania
Współczynnik skolaryzacji netto
– to
– to
relacja liczby osób (w danej grupie
relacja liczby osób (w danej grupie
wieku) uczących się (stan na początku
wieku) uczących się (stan na początku
roku szkolnego) na danym poziomie
roku szkolnego) na danym poziomie
kształcenia do liczby ludności (stan w
kształcenia do liczby ludności (stan w
dniu 31 XII) w grupie wieku określonej
dniu 31 XII) w grupie wieku określonej
jako odpowiadająca temu poziomowi
jako odpowiadająca temu poziomowi
nauczania.
nauczania.
Współczynniki skolaryzacji netto w
roku szkolnym 2009/2010 (w %) – wg
danych GUS
Źródło: Rocznik Statystyczny 2006, GUS
Źródło: Rocznik Statystyczny 2006, GUS
Szkoły
Szkoły
Grupy
Grupy
wieku
wieku
Ogółe
Ogółe
m
m
M
M
K
K
podstawowe
podstawowe
7-12
7-12
96,7
96,7
96,7
96,7
96,6
96,6
gimnazja
gimnazja
13-15
13-15
94,3
94,3
93,9
93,9
94,8
94,8
ZSZ
ZSZ
16-18
16-18
14,2
14,2
19,2
19,2
8,9
8,9
LO i LP
LO i LP
16-18
16-18
46,7
46,7
34,6
34,6
59,4
59,4
w tym LO
w tym LO
16-18
16-18
43,8
43,8
32,7
32,7
55,4
55,4
technika
technika
16-18
16-18
28,1
28,1
33,0
33,0
22,9
22,9
Współczynniki skolaryzacji
w szkolnictwie wyższym
1990/91 – 12,9% (9,8%)
1990/91 – 12,9% (9,8%)
2000/01 – 40,7% (30,6%)
2000/01 – 40,7% (30,6%)
2008/09 – 52,7% (40,6%)
2008/09 – 52,7% (40,6%)
2008/09
2008/09
: - ?
: - ?
–
liczba studentów –
liczba studentów –
1 927 762
1 927 762
;
;
–
456 szkół wyższych
456 szkół wyższych
(w tym 131
(w tym 131
publicznych; 65,8% ogółu studentów)
publicznych; 65,8% ogółu studentów)
Szkolnictwo zawodowe
1.
1.
Zlikwidowano : w latach 1991-92 aż
Zlikwidowano : w latach 1991-92 aż
251
szkół
przyzakładowych
a
251
szkół
przyzakładowych
a
uczniowie kontynuowali naukę w
uczniowie kontynuowali naukę w
szkołach
prowadzonych
przez
szkołach
prowadzonych
przez
kuratoria o
kuratoria o
ś
ś
wiaty.
wiaty.
2.
2.
Zakłady
pracy
odmawiały
Zakłady
pracy
odmawiały
zawierania ze szkołami oraz z
zawierania ze szkołami oraz z
młodocianymi umów o praktyczn
młodocianymi umów o praktyczn
ą
ą
nauk
nauk
ę
ę
zawodu.
zawodu.
Wybory dokonywane przez uczniów
w roku szkolnym 2007/2008, Źródło: GUS
Główne trendy w szkolnictwie
wyższym
Asymetryczność szkół
Asymetryczność szkół
niepublicznych
niepublicznych
Najlepsi równają do najlepszych
Najlepsi równają do najlepszych
Pogłębia się specjalizacja uczelni
Pogłębia się specjalizacja uczelni
Wzrasta wymiana międzynarodowa
Wzrasta wymiana międzynarodowa
Powolny rozwój informatyzacji
Powolny rozwój informatyzacji
Studia podyplomowe i
doktoranckie
Coraz większe zainteresowanie tego
Coraz większe zainteresowanie tego
typu studiami
typu studiami
Słuchacze studiów podyplomowych:
Słuchacze studiów podyplomowych:
–
–
w 1990/91 – 32 809
w 1990/91 – 32 809
- w 2009/10 – 194 212
- w 2009/10 – 194 212
Uczestnicy studiów doktoranckich:
Uczestnicy studiów doktoranckich:
–
–
w 1990/91 – 2 695
w 1990/91 – 2 695
- w 2009/10 – 35 671
- w 2009/10 – 35 671
Finansowanie oświaty
1. Subwencja oświatowa – część
1. Subwencja oświatowa – część
subwencji ogólnej dla jednostek
subwencji ogólnej dla jednostek
samorządu terytorialnego
samorządu terytorialnego
2. Dwustopniowy sposób finansowania
2. Dwustopniowy sposób finansowania
oświaty:
oświaty:
budżet państwa
budżet państwa
budżety jednostek samorządu
budżety jednostek samorządu
terytorialnego
terytorialnego
jednostki oświatowe (szkoły)
jednostki oświatowe (szkoły)
Finansowanie oświaty
Subwencja oświatowa na 2011 r.:
Subwencja oświatowa na 2011 r.:
ogółem –
ogółem –
36,9 mld zł
36,9 mld zł
(5,5% wyższa
(5,5% wyższa
niż w 2010)
niż w 2010)
gminy – 21,8 mld zł
gminy – 21,8 mld zł
powiaty – 14,2 mld zł
powiaty – 14,2 mld zł
województwa – 741, 5 mln zł
województwa – 741, 5 mln zł
Inne wybrane wskaźniki w
obszarze edukacji
Udział osób dorosłych w
Udział osób dorosłych w
kształceniu ustawicznym
kształceniu ustawicznym
Udział wcześnie opuszczających
Udział wcześnie opuszczających
system szkolny
system szkolny
Udział dzieci w wieku 3-5 lat w
Udział dzieci w wieku 3-5 lat w
edukacji przedszkolnej
edukacji przedszkolnej
Kształcenie zawodowe
w świetle raportów oświatowych
Zmiany w sferze filozofii edukacji
Zmiany w sferze filozofii edukacji
w ogóle, w tym
w ogóle, w tym
rozumienia celów, funkcji, procesu nauczania oraz relacji
rozumienia celów, funkcji, procesu nauczania oraz relacji
kształcenia ogólnego do zawodowego i specjalistycznego;
kształcenia ogólnego do zawodowego i specjalistycznego;
Zmiana modeli organizacyjnych kształcenia
Zmiana modeli organizacyjnych kształcenia
na tle zmian
na tle zmian
kulturowych i cywilizacyjnych, a szczególnie wymogów
kulturowych i cywilizacyjnych, a szczególnie wymogów
rynku pracy;
rynku pracy;
Zmiany w polityce oświatowej
Zmiany w polityce oświatowej
, która coraz szerzej
, która coraz szerzej
wkracza w obszary wspólnych ustaleń UE - społeczności
wkracza w obszary wspólnych ustaleń UE - społeczności
międzynarodowych, regulujących zasady współpracy
międzynarodowych, regulujących zasady współpracy
gospodarczej i kulturowej.
gospodarczej i kulturowej.
Odchodzimy od edukacji tradycyjnej – podającej,
Odchodzimy od edukacji tradycyjnej – podającej,
przekazującej, uniformizującej a zmierzamy do edukacji
przekazującej, uniformizującej a zmierzamy do edukacji
preferującej:
preferującej:
współpracę, negocjacje, dialog,
współpracę, negocjacje, dialog,
indywidualny wysiłek jednostki, samorealizację,
indywidualny wysiłek jednostki, samorealizację,
samoocenę i autokreację oraz wymogi rynku pracy.
samoocenę i autokreację oraz wymogi rynku pracy.
Obserwowane tendencje w systemach
edukacyjnych
• nasycenie kanonu wykształcenia ogólnego elementami
wiedzy technicznej, społeczno-ekonomicznej oraz
prawnej;
• zwiększenie roli kształcenia ogólnego w przygotowaniu
zawodowym poprzez zwiększenie roli kształcenia
ogólnokształcącego i ogólnozawodowego.
Problemami, które obecnie są rozwiązywane to:
• korelacja profili zawodowych w liceach profilowanych a
potrzebami rynku pracy;
• korelacje między szkołami policealnymi, wyższymi
szkołami zawodowymi licencjackimi a szkołami wyższymi;
• integrowanie kierunków kształcenia w 2 – letnich
szkołach zawodowych z potrzebami lokalnych rynków
pracy;
• konstruowanie nowych programów nauczania dla 2 –
letnich liceów uzupełniających.
ADAPTACJA
ADAPTACJA
DO RYNKU PRACY
DO RYNKU PRACY
Centralnym punktem odniesienia w
procesie adaptacji musi być pracownik
Na współczesnym rynku – W miejscu pracy na
Na współczesnym rynku – W miejscu pracy na
każdego z nas czeka wiele poważnych
każdego z nas czeka wiele poważnych
wyzwań:
wyzwań:
konieczność radzenia sobie z radykalnymi zmianami;
konieczność radzenia sobie z radykalnymi zmianami;
potrzeba podporządkowania się bezwzględnemu systemowi
potrzeba podporządkowania się bezwzględnemu systemowi
jakości;
jakości;
konieczność ciągłej adaptacji do nowych standardów pracy.
konieczność ciągłej adaptacji do nowych standardów pracy.
Nigdy
potrzeba
przemyślanych
programów
Nigdy
potrzeba
przemyślanych
programów
adaptacyjnych nie była większa niż obecnie, kiedy
adaptacyjnych nie była większa niż obecnie, kiedy
tempo
wdrażania
pracownika
do
obowiązków
tempo
wdrażania
pracownika
do
obowiązków
zawodowych nabrało tak dużego znaczenia. Istnieje
zawodowych nabrało tak dużego znaczenia. Istnieje
potrzeba pomocy pracownikom w szybkiej reorientacji
potrzeba pomocy pracownikom w szybkiej reorientacji
zawodowej po zmianach strukturalnych i kulturowych
zawodowej po zmianach strukturalnych i kulturowych
wprowadzanych w naszym kraju.
wprowadzanych w naszym kraju.
Zmiana sytuacji problemowej – od firmy do
pracownika
Każdy pracownik powinien posiadać
Każdy pracownik powinien posiadać
własny program adaptacji do
własny program adaptacji do
zawodu
zawodu
.
.
Szkolenie adaptacyjne ma być prowadzone
Szkolenie adaptacyjne ma być prowadzone
z punktu widzenia
z punktu widzenia
pracownika i uwzględniać elementy podstawowych działań
pracownika i uwzględniać elementy podstawowych działań
zawodowych, dążenie do mistrzostwa, analizę systemową, uznane za
zawodowych, dążenie do mistrzostwa, analizę systemową, uznane za
pracę, rekreacje i pracę zespołową;
pracę, rekreacje i pracę zespołową;
Musi zapewniać możliwości indywidualnej rozmowy i informacji
Musi zapewniać możliwości indywidualnej rozmowy i informacji
zwrotnej
(feedbecku),
dzięki
regularnym
spotkaniom
z
zwrotnej
(feedbecku),
dzięki
regularnym
spotkaniom
z
przełożonymi,
służącym
sprawdzeniu
wyników
pracy
oraz
przełożonymi,
służącym
sprawdzeniu
wyników
pracy
oraz
nakreślaniu kolejnych celów.
nakreślaniu kolejnych celów.
Takie podejście do procesu adaptacji pozwala na osiągnięcie
Takie podejście do procesu adaptacji pozwala na osiągnięcie
pełnego zaangażowania i produktywności. Każdy program
pełnego zaangażowania i produktywności. Każdy program
adaptacyjny powinien być zaprojektowany z myślą o
adaptacyjny powinien być zaprojektowany z myślą o
rozwijaniu
umiejętności
rozwijaniu
umiejętności
przywódczych,
motywacji,
przywódczych,
motywacji,
indywidualnej odpowiedzialności i jasnej wizji wspólnego
indywidualnej odpowiedzialności i jasnej wizji wspólnego
celu
celu
.
.
Wówczas będzie on dla pracownika naturalnym
Wówczas będzie on dla pracownika naturalnym
motywatorem do
motywatorem do
lojalności
lojalności
wobec firmy
wobec firmy
elastyczności
elastyczności
w
w
podejściu do pracy i będzie sprzyjał
podejściu do pracy i będzie sprzyjał
odkrywaniu nowych
odkrywaniu nowych
talentów
talentów
.
.
Dobra praktyka
Adaptacja
Adaptacja
to początek wielu ważnych
to początek wielu ważnych
procesów
w
firmie
sprzyja
procesów
w
firmie
sprzyja
zaangażowaniu pracownika w pracę,
zaangażowaniu pracownika w pracę,
dla jego rozwoju i pozycji w firmie.
dla jego rozwoju i pozycji w firmie.
Zapewnia
nowo
przybyłemu
Zapewnia
nowo
przybyłemu
pracownikowi szybkie dostosowanie
pracownikowi szybkie dostosowanie
do
konkretnych
potrzeb
i
do
konkretnych
potrzeb
i
doświadczenia
zawodowego,
co
doświadczenia
zawodowego,
co
stanowi ładny gest ze strony firmy
stanowi ładny gest ze strony firmy
dla
pracownika
i
dowód
dla
pracownika
i
dowód
poszanowania jego potrzeb.
poszanowania jego potrzeb.
Korzyści płynące dla firmy z dobrej adaptacji
pracowników
Zaspokojenie potrzeb nowo zatrudnionych pracowników
Zaspokojenie potrzeb nowo zatrudnionych pracowników
pozwała firmie uniknąć dodatkowych kosztów związanych
pozwała firmie uniknąć dodatkowych kosztów związanych
z wysoką fluktuacją, słabą organizacją i jakością pracy,
z wysoką fluktuacją, słabą organizacją i jakością pracy,
gdyż nowi pracownicy:
gdyż nowi pracownicy:
dłużej pozostaną w firmie;
dłużej pozostaną w firmie;
mają jasną wizję swojej roli, miejsca i pozycji w firmie;
mają jasną wizję swojej roli, miejsca i pozycji w firmie;
umieją szybciej wnieść swój wkład w rozwój firmy.
umieją szybciej wnieść swój wkład w rozwój firmy.
Obecnie dobrze zorganizowany proces adaptacji zajmuje
Obecnie dobrze zorganizowany proces adaptacji zajmuje
wysokie miejsce na liście podstawowych standardów i
wysokie miejsce na liście podstawowych standardów i
norm zatrudnienia . Powinien on zapewniać:
norm zatrudnienia . Powinien on zapewniać:
możliwość sprawdzania wiedzy pracowników w trakcie
możliwość sprawdzania wiedzy pracowników w trakcie
całego procesu;
całego procesu;
motywować pracowników;
motywować pracowników;
budować w nich poczucie wiary w posiadane umiejętności;
budować w nich poczucie wiary w posiadane umiejętności;
pozwalać pracownikom wszystkich szczebli podejmować
pozwalać pracownikom wszystkich szczebli podejmować
samodzielne decyzje.
samodzielne decyzje.
Programy adaptacyjne najlepszych firm posiadają
Programy adaptacyjne najlepszych firm posiadają
następujące cechy:
następujące cechy:
są ściśle związane z potrzebami biznesowymi
są ściśle związane z potrzebami biznesowymi
przedsiębiorstwa;
przedsiębiorstwa;
głównym punktem odniesienia są w nich
głównym punktem odniesienia są w nich
klienci i interesanci;
klienci i interesanci;
w centrum ich uwagi „króluje” jakość
w centrum ich uwagi „króluje” jakość
oferowanych usług lub produktów;
oferowanych usług lub produktów;
stanowią podstawę dla późniejszych równych
stanowią podstawę dla późniejszych równych
możliwości rozwoju pracownika.
możliwości rozwoju pracownika.
Podstawowe cechy skutecznych programów
adaptacyjnych
Trzy rodzaje działań świadczących o
skuteczności procesu adaptacji
1.
1.
Potrzeby zmieniają się i dlatego proces
Potrzeby zmieniają się i dlatego proces
adaptacyjny musi być poddawany ciągłej
adaptacyjny musi być poddawany ciągłej
kontroli, a by sprawdzić czy spełnia on
kontroli, a by sprawdzić czy spełnia on
swoje cele
swoje cele
.
.
2.
2.
Nowym
pracownikom
należy
jasno
Nowym
pracownikom
należy
jasno
zdefiniować misję firmy, w której są
zdefiniować misję firmy, w której są
zatrudnieni
zatrudnieni
.
.
Najlepszym
Najlepszym
sposobem
sposobem
osiągnięcia tego jest duże zaangażowanie
osiągnięcia tego jest duże zaangażowanie
w proces adaptacji pracowników starszych
w proces adaptacji pracowników starszych
stażem i pełnioną funkcją.
stażem i pełnioną funkcją.
3.
3.
Poddawanie
szkoleń
adaptacyjnych
Poddawanie
szkoleń
adaptacyjnych
systematycznej
ocenie,
by
zapewnić
systematycznej
ocenie,
by
zapewnić
właściwą ich ewaluację.
właściwą ich ewaluację.
Nieprzerwany ciąg szkoleń adaptacyjnych
Potrzeby
firmy
Cele
szkolenia
adaptacyjne
go
Projekt
programu
adaptacyjnego
Korzyści dla
firmy
Wyniki szkolenia
adaptacyjnego
Szkolenie
adaptacyjne
Klient jako centralny punkt odniesienia
Im wcześniej w procesie adaptacji nowo zatrudniony
Im wcześniej w procesie adaptacji nowo zatrudniony
pracownik zyska rozeznanie w wymaganiach i
pracownik zyska rozeznanie w wymaganiach i
potrzebach swojej firmy, tym szybciej będzie w stanie w
potrzebach swojej firmy, tym szybciej będzie w stanie w
pełni aktywnie uczestniczyć w realizacji jej zadań. Ma to
pełni aktywnie uczestniczyć w realizacji jej zadań. Ma to
znaczenie w dwóch przypadkach:
znaczenie w dwóch przypadkach:
1.
1.
Dla pracowników, którzy nie mają kontaktu z klientami.
Dla pracowników, którzy nie mają kontaktu z klientami.
2.
2.
Dla pracowników, którzy mają szerokie kontakty z
Dla pracowników, którzy mają szerokie kontakty z
klientami w takich resortach jak: edukacja, zdrowie,
klientami w takich resortach jak: edukacja, zdrowie,
sektor publiczny.
sektor publiczny.
Należy tworzyć takie sytuacje w których nowo zatrudnieni
Należy tworzyć takie sytuacje w których nowo zatrudnieni
będą mieli szansę dyskutowania kwestii zawodowych,
będą mieli szansę dyskutowania kwestii zawodowych,
zarówno formalnie jak i nieformalnie jak również
zarówno formalnie jak i nieformalnie jak również
poprzez formalne struktury wsparcia. W trakcie całego
poprzez formalne struktury wsparcia. W trakcie całego
procesu adaptacyjnego należy podkreślać znaczenie
procesu adaptacyjnego należy podkreślać znaczenie
pracy zespołowej.
pracy zespołowej.
Warunki
otoczenia
Czynniki
fizjologiczne,
psychologiczne i
społeczne
Temperatura i
wilgotność
powietrza
Czynniki
wpływające na
proces adaptacji
do pracy
Obciążenie fizyczne,
psychiczne
Ruch i ciśnienie
powietrza
Oświetlenie, hałas
i wibracja
Promieniowanie
cieplne, jonizujące
i ultrafioletowe
Pozycja robocza
Monotonia pracy
System czasu pracy i
odpoczynku
Treść i atrakcyjność
pracy
Stosunki
interpersonalne
Pary i gazy
toksyczne
Pragnienie adaptacji
i poznawania pracy
Motywacja do
rozumienia zasad
organizacji pracy
System
szkolenia i
doskonaleni
a
zawodowego.
System
komunikowa
nia.
System
zabezpieczen
ia
socjalnego.
Siatka zadań - wsparcia
Siatka zadań - wsparcia
Osoba A Osoba B Osoba C
Osoba D
Osoba A
Osoba B
Osoba C
Osoba D
Z A D A N I A
W
S
P
A
R
C
I
E
Działania profilaktyczne, interwencyjne
ukierunkowane na rozwój wiedzy, opanowanie
umiejętności oraz kształtowanie celach
psychofizyczno-motorycznych. Najistotniejszym
zadaniem jest ciągłe doskonalenie. W sprzyjających
okolicznościach program działania winien bazować
na wspólnych ustaleniach oraz wzajemnych
relacjach bazujących na wspólnocie celów.
Działania profilaktyczne, interwencyjne
ukierunkowane na rozwój wiedzy, opanowanie
umiejętności oraz kształtowanie celach
psychofizyczno-motorycznych. Najistotniejszym
zadaniem jest ciągłe doskonalenie. W sprzyjających
okolicznościach program działania winien bazować
na wspólnych ustaleniach oraz wzajemnych
relacjach bazujących na wspólnocie celów.
•Forma bezpłatnego doradztwa bazująca na
wzajemnym szacunku i zaufaniu oraz
szerokim doświadczeniu nauczyciela
•Program działania ustalany przez
współudziale studenta korzystającego z
pomocy nauczyciela
•Wzajemne relacje bazujące na
doświadczeniu, reputacji i zaufaniu
•Forma bezpłatnego doradztwa bazująca na
wzajemnym szacunku i zaufaniu oraz
szerokim doświadczeniu nauczyciela
•Program działania ustalany przez
współudziale studenta korzystającego z
pomocy nauczyciela
•Wzajemne relacje bazujące na
doświadczeniu, reputacji i zaufaniu
•
Skupienie uwagi na rozwoju
kompetencji społecznych
•Niezwykle ważna jest
empatyczna postawa nauczyciela
• Wzajemne relacje bazujące na
wiedzy i autorytecie formalnym i
etycznym nauczyciela
•
Skupienie uwagi na rozwoju
kompetencji społecznych
•Niezwykle ważna jest
empatyczna postawa nauczyciela
• Wzajemne relacje bazujące na
wiedzy i autorytecie formalnym i
etycznym nauczyciela
•Problem z najbliższego
otoczenia
•Wzajemne relacje bazujące
na zaufaniu
•Problem z najbliższego
otoczenia
•Wzajemne relacje bazujące
na zaufaniu
Doradztwo
Doradztwo
Działania opiekuńcze
Działania opiekuńcze
Planowanie
doskonalenia
działania
Planowanie
doskonalenia
działania
Działania mentorskie
Działania mentorskie
POMOC NAUCZYCIELA
POMOC NAUCZYCIELA STUDENTOM
POMOC NAUCZYCIELA
POMOC NAUCZYCIELA STUDENTOM
Dostrzegaj
Dostrzegaj
kontekst społeczny
kontekst społeczny
Kształtuj
Kształtuj
szacunek
szacunek
Zachęcaj do
Zachęcaj do
odkrywczoś
odkrywczoś
ci
ci
Buduj
Buduj
empati
empati
ę
ę
Wzmacniaj
Wzmacniaj
uczestniczen
uczestniczen
ie
ie
Twór
Twór
z
z
Angażuj Badaj Podzielaj Odzwierciedlaj
Angażuj Badaj Podzielaj Odzwierciedlaj
Podsumowuj
Podsumowuj
Aktywne słuchanie
Aktywne słuchanie
Określ
Określ
sytuacje
sytuacje
Zdefiniuj
Zdefiniuj
problem
problem
Określ
Określ
potrzebę
potrzebę
Podkreśl
Podkreśl
aj
aj
uczciwoś
uczciwoś
ć
ć
Uzgodnij
Uzgodnij
taktykę
taktykę
R
o
zw
ią
zy
w
a
n
ie
p
ro
b
le
m
ó
w
R
o
zw
ią
zy
w
a
n
ie
p
ro
b
le
m
ó
w
Wyodrębnij
cel
Wyodrębnij
cel
Zapoznaj się
z sytuacją
Zapoznaj się
z sytuacją
Uzgodnij
kryteria
sukcesu
Uzgodnij
kryteria
sukcesu
Odkrywaj
bariery
Odkrywaj
bariery
Zawieraj
kontakty dla
zmiany
Zawieraj
kontakty dla
zmiany
Bud
uj w
zaje
mn
e za
ang
ażo
wa
nie
Bud
uj w
zaje
mn
e za
ang
ażo
wa
nie
Działaj
i wspieraj
inicjatywy
Działaj
i wspieraj
inicjatywy
INDYWIDUALNA POMOC NAUCZYCIELA
W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM
INDYWIDUALNA POMOC NAUCZYCIELA
W KSZTAŁCENIU ZAWODOWYM
Podsumowanie
Podsumowanie
Skuteczny program adaptacyjny, niezależnie do rodzaju
Skuteczny program adaptacyjny, niezależnie do rodzaju
stanowiska pracy powinien być:
stanowiska pracy powinien być:
powiązany bezpośrednio z potrzebami biznesowymi
powiązany bezpośrednio z potrzebami biznesowymi
firmy, a w związku z tym systematycznie poddawany
firmy, a w związku z tym systematycznie poddawany
ocenie i uaktualnieniu;
ocenie i uaktualnieniu;
tak pomyślany, aby motywował pracowników, a
tak pomyślany, aby motywował pracowników, a
przede wszystkim kierowników liniowych, do
przede wszystkim kierowników liniowych, do
aktywnego w nim uczestnictwa;
aktywnego w nim uczestnictwa;
centralnym punktem odniesienia powinien być
centralnym punktem odniesienia powinien być
klient przedsiębiorstwa, i w tym celu angażować ich
klient przedsiębiorstwa, i w tym celu angażować ich
bezpośrednio
do
opracowania
i
wdrażania
bezpośrednio
do
opracowania
i
wdrażania
programów adaptacyjnych;
programów adaptacyjnych;
Skorelowany z promowaniem jakości i wartości
Skorelowany z promowaniem jakości i wartości
pracy indywidualnej i zespołowej wśród nowych
pracy indywidualnej i zespołowej wśród nowych
pracowników od samego początku ich kariery w
pracowników od samego początku ich kariery w
firmie;
firmie;
zapewniać wszystkim pracownikom jednakowe
zapewniać wszystkim pracownikom jednakowe
szanse
i
możliwości
rozwoju
kwalifikacji
szanse
i
możliwości
rozwoju
kwalifikacji
zawodowych i kompetencji.
zawodowych i kompetencji.
Podsumowanie
1.
1.
Efektywny proces adaptacji motywujący
Efektywny proces adaptacji motywujący
pracowników i zatrzymujący ich w firmie
pracowników i zatrzymujący ich w firmie
ma
znaczenie
dla
sukcesu
tego
ma
znaczenie
dla
sukcesu
tego
przedsiębiorstwa na rynku.
przedsiębiorstwa na rynku.
2.
2.
Każdy
nowo
zatrudniony
pracownik
Każdy
nowo
zatrudniony
pracownik
powinien być uprawniony do osobistego,
powinien być uprawniony do osobistego,
dostosowanego do jego potrzeb programu
dostosowanego do jego potrzeb programu
adaptacyjnego.
adaptacyjnego.
3.
3.
Aby sprostać wymogom prawa, a także
Aby sprostać wymogom prawa, a także
coraz bardziej konkurencyjnego rynku,
coraz bardziej konkurencyjnego rynku,
program
adaptacyjny
powinien
program
adaptacyjny
powinien
koncentrować się na szkoleniu do
koncentrować się na szkoleniu do
mistrzostwa oraz kształtowaniu postaw,
mistrzostwa oraz kształtowaniu postaw,
nie zaś ograniczać się tylko do przekazu
nie zaś ograniczać się tylko do przekazu
informacji.
informacji.
DZIĘKUJĘ
DZIĘKUJĘ
PANŃSTWU ZA
PANŃSTWU ZA
UWAGĘ
UWAGĘ