POLECENIE WYPŁATY 

Zlecenie dokonania wypłaty 

bezpośrednio na rzecz wskazanego 
beneficjenta: 

1. otrzymane od banku zagranicznego 

(przychodzące), 

2. lub skierowane do banku 

zagranicznego (wychodzące). 

 

 

 

Rozróżnia się polecenie wypłaty:

•Wychodzące za granicę (zwane przekazami 
nostro - 

rach. jaki dany bank otworzył w innym banku  -

„nasz u was”) –

 wykonywane na zlecenie 

importerów – odpływ

•Przychodzące z zagranicy (zwane 
przekazami loro – 

rach. jaki dany bank otworzył u 

siebie dla innego banku –”wasz u nas”)

 - 

wykonywane na zlecenie banków 
zagranicznych (importera) na rzecz 
eksporterów – przypływ, 

• Polecenie przelewu wydaje bankowi 

właściciel rachunku bankowego, 

 

 

INKASO DOKUMENTOWE

wydanie dokumentów handlowych 

importerowi (przez jego bank) w zamian 

za zapłatę ustalonej sumy pieniężnej 

lub spełnieniu przez niego innych warunków 

(np. zaakceptowanie traty),

 

 

 

STRONY INKASA:

Zleceniodawca, podawca inkasa (eksporter) - 

przygotowuje dokumenty i przekazuje je do banku 

wraz ze zleceniem inkasowym,

Bank zleceniodawcy - otrzymane dokumenty 

przekazuje zgodnie z instrukcją eksportera do banku 

inkasującego w kraju importera,

Bank inkasujący (bank importera) - 

przedstawia importerowi dokumenty  i zgodnie ze 

zleceniem inkasuje zapłatę lub uzyskuje akcept traty 

wystawionej przez eksportera,

Płatnik (importer) - na podstawie 

prezentowanych mu dokumentów dokonuje zapłaty 

lub akceptu.

 

 

 

Schemat płatności inkasem dokumentowym D/P

 
 
 
 
 

 

1.Przekazanie dokumentów handlowych do inkasa.

2.Przekazanie dokumentów handlowych wraz z instrukcją inkasową do 

banku importera.

3. Potwierdzenie otrzymania instrukcji inkasowej.

4a. Przekazanie importerowi dokumentów w zamian za zapłatę

4b. Zapłata za dokumenty.

5. Informacja o zapłacie (zapłata).

6.Zapłata.

 

 

• Decyzję o zapłacie podejmuje importer, a nie 
bank – inkaso gwarantowane, 
Bank jest tylko pośrednikiem w 
przekazywaniu dokumentów i inkasowaniu 
należności, działającym zgodnie z instrukcją 
podawcy inkasa,

 

•Zapłata następuje na podstawie sprawdzenia  
przez importera dokumentów bez zbadania 
towaru – powinien zbadać dokumenty 
(

gwarancję jakości towaru importer powinien 

wynegocjować i ustalić w kontrakcie i potwierdzać w 
dokumentach handlowych)

•Eksporter dołącza tratę,

 

 

Korzyści dla Klienta:

•obniża koszty transakcji handlowych

•zabezpiecza przed ryzykiem niedostarczenia 
towaru – importer płaci za dokumenty, które 
reprezentują już wysłany towar,

•pozwala uzyskać odroczone terminy 
płatności – trata 

•jest mniej czasochłonną operacją w 
porównaniu np. z otwarciem akredytywy

•

Ryzyko otrzymania towaru niezgodnego 

Ryzyko otrzymania towaru niezgodnego 

z warunkami kontraktu

z warunkami kontraktu !!!

 

 

 

 

Zapłata następuje za pośrednictwem 

banku w dwóch podstawowych 

formach:

1. Zapłaty gotówkowej – inkaso gotówkowe typu 

D/P (ang. Documents against payments), bank 
inkasujący wydaje importerowi dokumenty za 
zapłatę należnej sumy pieniężnej,

2.Zaakceptowania weksla trasowanego 

stanowiącego zabezpieczenie zapłaty w 
terminie późniejszym – inkaso terminowe, 
akceptacyjne typu D/A (ang. Documents 
against acceptance)
- 

bank wydaje importerowi dokumenty, ale ich wykupienie 

przez importera następuje w pewnym, uzgodnionym w 
kontrakcie terminie po odebraniu towaru)

 

 

Inkaso gwarantowane 

(z gwarancją banku importera)

• 

Eksporter otrzymuje od banku importera 

gwarancję, że zostaną mu przekazane należne środki 
pieniężne,
 

•Może mu towarzyszyć poręczenie wekslowe 
banku importera (bank importera zostaje 
awalistą weksla, którego trasatem jest 
importer),

•W wypadku odmowy zapłaty za towar przez importera 
dokonuje tego poręczający bank, 

 

 

Inkasa z przyspieszonym trybem 

płatności -  przypadku gdy istnieje 

zagrożenie, że czas przesłania dokumentów 

będzie dłuższy niż czas przesłania towaru:

•kapitańskie - 

przekazanie dokumentów 

następuje przy użyciu poczty kapitańskiej,

•spedytorskie - 

przekazanie dokumentów i 

zlecenia inkasowego następuje bez pośrednictwa 
banków, a poprzez spedytora eksportera i spedytora 
importera,

•z instrukcją telegraficzną - 

eksporter za 

pośrednictwem swego banku powiadamia 
telegraficznie bank importera o wysłaniu towaru 
zlecając inkasowanie należności,

 

 

 

AKREDYTYWA DOKUMENTOWA 

Zobowiązanie banku importera 

wobec eksportera, do zapłacenia lub 

zabezpieczenia zapłaty eksporterowi 

określonej sumy w zamian za złożenie 

przez niego dokumentów. 

 

•Forma płatności realizowana gdy 
eksporter nie ma zaufania do importera,

 

 

 

 

•Zobowiązanie do zapłaty przejmuje bank 
(jako instytucja zaufania publicznego) i to on 
decyduje o zapłacie za towar eksporterowi, a 
nie importer,
 

•Zobowiązanie banku ma charakter 
autonomiczny – dla ważności akredytywy nie 
mają znaczenie żadne porozumienia między S i K o 
ile nie są zawarte w treści akredytywy. 

•Bank jest zobowiązany jest do zapłaty 
nawet jeśli importer nie dysponuje środkami 
finansowymi.

 

 

Strony zaangażowane w postępowanie z 

tytułu akredytywy to:

•Zleceniodawca akredytywy (importer) 

przekazuje, 

bankowi otwierającemu pisemne instrukcje akredytywy 
zapewniając mu jednocześnie pokrycie środków lub 
zabezpieczając płatność w ustalonej formie,

 

•Bank otwierający akredytywę (bank importera) 

zobowiązuje się, na podstawie zlecenia importera, do zapłaty za 
prawidłowe dokumenty, jeśli warunki akredytywy zostały 
dopełnione,

 

•Bank pośredniczący 

(awizujący, negocjując, bank 

eksportera) wypełnia rolę zleconą mu przez bank otwierający 
akredytywę,

•Beneficjent (eksporter) – 

podmiot na rzecz, którego 

otwarto akredytywę. Nie ciążą na nim żadne zobowiązania  z 
tytułu otwarcia akredytywy na jego  rzecz (poza przygotowaniem 
dokumentów)

Podstawowa korzyść: przejęcie ryzyka przez  
bank (banki)

 

 

Schemat płatności akredytywą dokumentową

Eksporter

(beneficjent)

Bank eksportera

(bank pośredniczący)

Importer

(zleceniodawca)

Bank importera

(bank otwierający)

    Kontrakt

Dostawa

1.

2.

3.

6.

5.

6.

4.

7.

8.

 

 

1.   Zlecenie otwarcia akredytywy i wniesienie opłat prowizyjnych
2.  Otwarcie akredytywy i poinformowanie o tym banku eksportera
3.  Awizowanie akredytywy i ewentualne jej potwierdzenie
4.  Przekazanie przez eksportera dokumentów handlowych swojemu bankowi
5.  Przekazanie dokumentów do banku importera
6.  Zapłata za dokumenty
7.  Przekazanie dokumentów uprawniających do dysponowania towarem
8.  Potrącenie należności z rachunku klienta

 

 

 

Ze względu na treść zobowiązania banku 

otwierającego akredytywa może być:

•Odwołalna - bank otwierający może odwołać i 
zmienić ją bez zgody i powiadomienia eksportera 
(występuje rzadko). Akredytywa powinna 
jednoznacznie określać czy jest odwołalna czy też 
nieodwołalna,
 

•Nieodwołalna – nie może być zmieniona ani 
anulowana, a bank importera daje gwarancję, że 
pieniądze będą wypłacone nawet  gdy importer się 
wycofa (zabezpiecza interesy eksportera),

 

•Potwierdzona – bank pośredniczący (bank 
eksportera) dodaje do akredytywy otwartej przez 
bank importera potwierdzenie (samodzielne 
zobowiązanie do zapłaty)

 

 

 

Niepotwierdzona - tylko bank importera 

daje gwarancję, że pieniądze będą 
wypłacone:

•·

     

Awizowana - bank pośredniczący stwierdza 

tylko autentyczność zlecenia, pośredniczy w 
korespondencji, stwierdza także rodzaj, liczbę oraz 
daty złożenia dokumentów),

•Negocjacyjna – zakres obowiązków banku 
pośredniczącego jest poszerzony o prawo do 
negocjacji dokumentów udzielone przez bank 
otwierający akredytywę, 
 

 

 

Akredytywa w formie listu 

kredytowego 

(letter of credit, L/C):

- Bank importera akceptuje weksle 
trasowane, ciągnione przez beneficjenta 
(eksportera) na bank otwierający,

- przesyłana beneficjentowi przez bank 
otwierający, upoważnia eksportera do 
ciągnięcia traty na bank otwierający (jest 
to nieodwołalne zobowiązanie banku 
importera), 

 

 

Ze względu na uprawnienia beneficjenta można 

wyróżnić akredytywę:

 

Nieprzenośną – do realizacji i podjęcia zapłaty 

upoważniony jest jeden określony beneficjent 
(występują najczęściej),

Przenośna – bank pośredniczący, występujący w 

roli banku przenoszącego może postawić do 
dyspozycji, w całości lub części, jednej lub kilku osób, 
zwanych wtórnymi beneficjentami. Przeniesienia 
akredytywy bank dokonuje na zlecenie pierwotnego 
beneficjenta. 
 

 

 

Ze 

względu 

na 

sposób 

zabezpieczenia środków:

•     

pokryta z góry - bank pośredniczący z chwilą 

otwarcia akredytywy otrzymuje na swoje konto całą 
kwotę zobowiązania,

• 

pokryta z dołu - płatność występuje za dokumenty 

otrzymane przez bank, który otworzył akredytywę

 

Pozostałe 

Rewolwingowa – odnawialna -  wykorzystywana 
w transakcjach długofalowych na cały kontrakt, 
zawiera plafon (pułap) na który jest wystawiana:

•kumulowana - gdy gwarantowanych jest 
jednocześnie kilka płatności,

•niekumulowana  -w przypadku każdorazowej 
dostawy,

 

 

 

 Zaliczkowa: 

•

 

z  czerwoną  klauzulą  -  bank  importera  i 

potwierdzający  są  zobowiązane  do  wypłacenia 
beneficjentowi zaliczki na poczet przyszłej dostawy.

•z  zieloną  klauzulą  -  wymaga  dodatkowego 
zabezpieczenia  wypłaconej  zaliczki  w  postaci  kwitu 
składowego  lub  zastrzeżenia  praw  własności  na 
towarze

 

 

Akredytywa stand by (zabezpieczająca). 

Zawiera ona zobowiązanie banku do zapłaty 

sumy na pierwsze wezwanie beneficjenta, jeśli 

zapłaty nie dokonał dłużnik. 

•Pierwszym 

zobowiązanym 

jest 

zleceniodawca, a dopiero później bank. 

•W  takim  przypadku  banki  często  przy  otwarciu 
akredytywy 

wymagają 

od 

zleceniodawcy 

wystawienia  traty  płatnej  za  okazaniem  (at 
sight)  stąd  też  często  akredytywę  tę 
nazywamy płatną at sight.