Bankowość
Bankowość
Sławomir Juszczyk
Sławomir Juszczyk
Pieniądz i polityka
Pieniądz i polityka
pieniężna
pieniężna
Pieniądz
Pieniądz
jest powszechnym ekwiwalentem towarów,
jest powszechnym ekwiwalentem towarów,
czyli tym, czym można płacić za produkty i
czyli tym, czym można płacić za produkty i
usługi oraz regulować zobowiązania
usługi oraz regulować zobowiązania
względem wierzycieli.
względem wierzycieli.
umożliwił odejście od wymiany naturalnej
umożliwił odejście od wymiany naturalnej
(barterowej)
(barterowej)
rozdziela wymianę towarów na dwa
rozdziela wymianę towarów na dwa
oddzielne akty: sprzedaż i kupno.
oddzielne akty: sprzedaż i kupno.
Cztery zasadnicze funkcje
Cztery zasadnicze funkcje
pieniądza:
pieniądza:
ś
ś
rod
rod
ek
ek
wymiany,
wymiany,
ś
ś
rod
rod
ek
ek
płatniczego,
płatniczego,
miernik wartości,
miernik wartości,
ś
ś
rod
rod
ek
ek
przechowywania wartości
przechowywania wartości
(tezauryzacji).
(tezauryzacji).
W handlu zagranicznym
W handlu zagranicznym
pieniądz pełni następujące
pieniądz pełni następujące
funkcje:
funkcje:
waluty fakturowania,
waluty fakturowania,
czyli w
czyli w
pieniądzu wyrażane są ceny i
pieniądzu wyrażane są ceny i
wystawiane faktury,
wystawiane faktury,
waluty transakcyjnej,
waluty transakcyjnej,
tzn. transakcje
tzn. transakcje
handlowe pomiędzy kontrahentami
handlowe pomiędzy kontrahentami
zagranicznymi zawierane są i
zagranicznymi zawierane są i
regulowane w określonej walucie,
regulowane w określonej walucie,
waluty inwestycyjnej -
waluty inwestycyjnej -
podmioty
podmioty
gospodarcze utrzymują część swoich
gospodarcze utrzymują część swoich
aktywów w walucie międzynarodowej.
aktywów w walucie międzynarodowej.
W transakcjach oficjalnych, czyli
W transakcjach oficjalnych, czyli
w operacjach władz
w operacjach władz
monetarnych, głównie banków
monetarnych, głównie banków
centralnych, pieniądz pełni
centralnych, pieniądz pełni
funkcje:
funkcje:
podstawy określania parytetów
podstawy określania parytetów
walutowych,
walutowych,
czyli
czyli
waluty referencyjnej,
waluty referencyjnej,
waluty interwencyjnej,
waluty interwencyjnej,
która to funkcja
która to funkcja
polega na tym, że banki centralne stosują
polega na tym, że banki centralne stosują
daną walutę narodową do interwencji na
daną walutę narodową do interwencji na
rynku walutowym,
rynku walutowym,
waluty rezerwowej
waluty rezerwowej
, tzn. władze monetarne
, tzn. władze monetarne
wykorzystują walutę międzynaro dową do
wykorzystują walutę międzynaro dową do
utrzymywania w niej rezerw dewizowych.
utrzymywania w niej rezerw dewizowych.
W VII wieku p.n.e. na zachodnim wybrzeżu
W VII wieku p.n.e. na zachodnim wybrzeżu
Azji Mniejszej oraz w Chinach pojawiły się
Azji Mniejszej oraz w Chinach pojawiły się
pierwsze monety.
pierwsze monety.
W XII wieku n.e. w Europie Południowej
W XII wieku n.e. w Europie Południowej
pojawiły się banknoty, czyli kwity dłużne
pojawiły się banknoty, czyli kwity dłużne
banku potwierdzające lokatę kruszcu i
banku potwierdzające lokatę kruszcu i
zobowiązujące bank do jego wydania
zobowiązujące bank do jego wydania
okazicielowi banknotu.
okazicielowi banknotu.
Pełny rozkwit pieniądza w postaci banknotów
Pełny rozkwit pieniądza w postaci banknotów
nastąpił w XVIII i XIX wieku w najbardziej
nastąpił w XVIII i XIX wieku w najbardziej
rozwiniętych krajach Europy Zachodniej.
rozwiniętych krajach Europy Zachodniej.
Najdłużej na złoto byt
Najdłużej na złoto byt
wymienialny dolar
wymienialny dolar
amerykański – do sierpnia
amerykański – do sierpnia
1971 r.
1971 r.
We współczesnej gospodarce
We współczesnej gospodarce
występują trzy formy
występują trzy formy
pieniądza:
pieniądza:
pieniądz gotówkowy–
pieniądz gotówkowy–
banknoty i monety
banknoty i monety
emitowane przez bank centralny,
emitowane przez bank centralny,
pieniądz bezgotówkowy –
pieniądz bezgotówkowy –
pieniądz
pieniądz
istniejący w formie zapisu na rachunach
istniejący w formie zapisu na rachunach
klientów w bankach depozytowo-
klientów w bankach depozytowo-
kredytowych, emitowany przez te banki,
kredytowych, emitowany przez te banki,
pieniądz elektroniczny.
pieniądz elektroniczny.
Pieniądz elektroniczny to wartość pieniężna
Pieniądz elektroniczny to wartość pieniężna
stanowiąca elektroniczny odpowiednik
stanowiąca elektroniczny odpowiednik
znaków pieniężnych, która spełnia łącznie
znaków pieniężnych, która spełnia łącznie
następujące warunki:
następujące warunki:
jest przechowywana na elektronicznych nośnikach
jest przechowywana na elektronicznych nośnikach
informacji,
informacji,
jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w
jest wydawana do dyspozycji na podstawie umowy w
zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie
zamian za środki pieniężne o nominalnej wartości nie
mniejszej niż ta wartość,
mniejszej niż ta wartość,
jest przyjmowana jako środek płatniczy przez
jest przyjmowana jako środek płatniczy przez
przedsiębiorców innych niż podmioty wydające ją do
przedsiębiorców innych niż podmioty wydające ją do
dyspozycji,
dyspozycji,
na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na
na żądanie jest wymieniana przez wydawcę na
środki pieniężne,
środki pieniężne,
jest wyrażona w jednostkach pieniężnych.
jest wyrażona w jednostkach pieniężnych.
Agregaty pieniężne
Agregaty pieniężne
M1 gotówka w obiegu oraz depozyty bieżące
M1 gotówka w obiegu oraz depozyty bieżące
(na rachunkach rozliczeniowych i
(na rachunkach rozliczeniowych i
oszczędnościowych).
oszczędnościowych).
M2 to M1 + depozyty terminowe z
M2 to M1 + depozyty terminowe z
pierwotnym terminem lokaty do 2 lat.
pierwotnym terminem lokaty do 2 lat.
M3 to M2 i papiery dłużne banków z
M3 to M2 i papiery dłużne banków z
terminem wykupu do 2 lat oraz zobowiązania
terminem wykupu do 2 lat oraz zobowiązania
banków z tytułu operacji finansowych z
banków z tytułu operacji finansowych z
przyrzeczeniem odkupu, dokonywanych z
przyrzeczeniem odkupu, dokonywanych z
instytucjami niemonetarnymi.
instytucjami niemonetarnymi.
Podaż pieniądza ogółem
Podaż pieniądza ogółem
(M3)
(M3)
w Polsce na koniec 2007 roku
w Polsce na koniec 2007 roku
wynosiła 562 mld zł, z czego 77 mld
wynosiła 562 mld zł, z czego 77 mld
zł (13,7%) stanowił pieniądz
zł (13,7%) stanowił pieniądz
gotówkowy w obiegu.
gotówkowy w obiegu.
Polityka pieniężna państwa
Polityka pieniężna państwa
całokształt rozwiązań i działań
całokształt rozwiązań i działań
podejmowanych w gospodarce
podejmowanych w gospodarce
narodowej w celu zaopatrzenia
narodowej w celu zaopatrzenia
podmiotów gospodarujących w
podmiotów gospodarujących w
pieniądz i regulowanie wielkości
pieniądz i regulowanie wielkości
podaży pieniądza
podaży pieniądza
Zgodnie z Konstytucją RP od 1998 roku
Zgodnie z Konstytucją RP od 1998 roku
politykę pieniężną w Polsce kształtuje
politykę pieniężną w Polsce kształtuje
niezależny organ NBP, jakim jest Rada
niezależny organ NBP, jakim jest Rada
Polityki Pieniężnej (RPP).
Polityki Pieniężnej (RPP).
RPP stosuje strategię bezpośredniego
RPP stosuje strategię bezpośredniego
celu inflacyjnego.
celu inflacyjnego.
Od 2004 roku cel inflacyjny
Od 2004 roku cel inflacyjny
wyznaczany byt na poziomie 2,5% z
wyznaczany byt na poziomie 2,5% z
dopuszczalnym przedziałem wahań +/
dopuszczalnym przedziałem wahań +/
— 1 pkt proc., tzn. na poziomie
— 1 pkt proc., tzn. na poziomie
zbliżonym do oczekiwanej wartości
zbliżonym do oczekiwanej wartości
referencyjnej według traktatu z
referencyjnej według traktatu z
Maastricht dla kryterium inflacyjnego
Maastricht dla kryterium inflacyjnego
Od 12 kwietnia 2000 roku
Od 12 kwietnia 2000 roku
kurs złotego jest płynny
kurs złotego jest płynny
co pozwala na bardziej elastyczne niż
co pozwala na bardziej elastyczne niż
w warunkach kursu pełzającego
w warunkach kursu pełzającego
reagowanie na pojawiające się w
reagowanie na pojawiające się w
gospodarce wstrząsy i ogranicza
gospodarce wstrząsy i ogranicza
ryzyko kursu walutowego w Polsce.
ryzyko kursu walutowego w Polsce.
Instrumenty administracyjne
Instrumenty administracyjne
polityki pieniężnej NBP
polityki pieniężnej NBP
obowiązek tworzenia przez banki
obowiązek tworzenia przez banki
komercyjne rezerw obowiązkowych,
komercyjne rezerw obowiązkowych,
pułapy kredytowe,
pułapy kredytowe,
wprowadzenie nieprzekraczalnego
wprowadzenie nieprzekraczalnego
poziomu oprocentowania,
poziomu oprocentowania,
obowiązek utrzymywania
obowiązek utrzymywania
nie oprocentowanego depozytu od
nie oprocentowanego depozytu od
zagranicznych środków
zagranicznych środków
wykorzystywanych przez banki i
wykorzystywanych przez banki i
krajowych przedsiębiorców,
krajowych przedsiębiorców,
Instrumenty
Instrumenty
administracyjno-ekonomiczne
administracyjno-ekonomiczne
polityki pieniężnej NBP
polityki pieniężnej NBP
operacje depozytowo-kredytowe i
operacje depozytowo-kredytowe i
związane z nimi stopy procentowe:
związane z nimi stopy procentowe:
refinansowa,
refinansowa,
lombardowa,
lombardowa,
redyskontowa i
redyskontowa i
Depozytowa.
Depozytowa.
Instrumenty
Instrumenty
o charakterze rynkowym
o charakterze rynkowym
polityki pieniężnej NBP
polityki pieniężnej NBP
operacje otwartego rynku:
operacje otwartego rynku:
bezwarunkowe (operacje outright),
bezwarunkowe (operacje outright),
warunkowe (repo i reverse repo) oraz
warunkowe (repo i reverse repo) oraz
związana z nimi stopa referencyjna.
związana z nimi stopa referencyjna.
Operacje warunkowe
Operacje warunkowe
łączą kupno papierów wartościowych przez NBP od banku
łączą kupno papierów wartościowych przez NBP od banku
komercyjnego z ich odsprzedażą po określonej cenie w
komercyjnego z ich odsprzedażą po określonej cenie w
określonym terminie
określonym terminie
(transakcje repo).
(transakcje repo).
Zakup papieru
Zakup papieru
wartościowego przez bank centralny w ramach operacji
wartościowego przez bank centralny w ramach operacji
warunkowej jest odpowiednikiem zabezpieczonego kredytu
warunkowej jest odpowiednikiem zabezpieczonego kredytu
udzielonego bankowi komercyjnemu przez bank centralny.
udzielonego bankowi komercyjnemu przez bank centralny.
transakcje reverse repo,
transakcje reverse repo,
czyli transakcje warunkowej
czyli transakcje warunkowej
sprzedaży papierów wartościowych (bonów pieniężnych) przez
sprzedaży papierów wartościowych (bonów pieniężnych) przez
bank centralny bankowi komercyjnemu z jednoczesnym
bank centralny bankowi komercyjnemu z jednoczesnym
zobowiązaniem banku komercyjnego do odsprzedania tych
zobowiązaniem banku komercyjnego do odsprzedania tych
papierów NBP po określonej cenie w przyszłości. Sprzedaż
papierów NBP po określonej cenie w przyszłości. Sprzedaż
papieru wartościowego przez bank centralny w ramach operacji
papieru wartościowego przez bank centralny w ramach operacji
warunkowej jest odpowiednikiem lokaty złożonej przez bank
warunkowej jest odpowiednikiem lokaty złożonej przez bank
komercyjny w banku centralnym.
komercyjny w banku centralnym.
Operacje
Operacje
warunkowe są wykorzystywane do
warunkowe są wykorzystywane do
doraźnego regulowania podaży
doraźnego regulowania podaży
pieniądza,
pieniądza,
bezwarunkowe sygnalizują i realizują
bezwarunkowe sygnalizują i realizują
określony kierunek polityki pieniężnej,
określony kierunek polityki pieniężnej,
np. chodzi o redukcję powstałej
np. chodzi o redukcję powstałej
nadpłynności w systemie bankowym.
nadpłynności w systemie bankowym.
Stopa referencyjna
Stopa referencyjna
wyznacza minimalną rentowność
wyznacza minimalną rentowność
bonów pieniężnych NBP
bonów pieniężnych NBP
sprzedawanych w ramach operacji
sprzedawanych w ramach operacji
otwartego rynku.
otwartego rynku.
oddziałuje na poziom oprocentowania
oddziałuje na poziom oprocentowania
depozytów na rynku międzybankowym.
depozytów na rynku międzybankowym.
Stopa rezerwy
Stopa rezerwy
obowiązkowej
obowiązkowej
Jej wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej (RPP). Od 2009 r.
Jej wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej (RPP). Od 2009 r.
wynosi 3,5% dla wszystkich rodzajów depozytów od podmiotów
wynosi 3,5% dla wszystkich rodzajów depozytów od podmiotów
niebankowych i środków pozyskanych ze sprzedaży dłużnych
niebankowych i środków pozyskanych ze sprzedaży dłużnych
papierów wartościowych.
papierów wartościowych.
Rezerwę obowiązkową bank utrzymuje na swoim rachunku
Rezerwę obowiązkową bank utrzymuje na swoim rachunku
bieżącym w NBP.
bieżącym w NBP.
Banki spółdzielcze utrzymują rezerwy obowiązkowe w bankach
Banki spółdzielcze utrzymują rezerwy obowiązkowe w bankach
zrzeszających.
zrzeszających.
Wszystkie banki mają prawo zmniejszyć naliczoną rezerwę o
Wszystkie banki mają prawo zmniejszyć naliczoną rezerwę o
równowartość 500 tys. euro.
równowartość 500 tys. euro.
Rezerwa obowiązkowa od 1 maja 2004 roku jest oprocentowana w
Rezerwa obowiązkowa od 1 maja 2004 roku jest oprocentowana w
wysokości 0,9% stopy redyskontowej weksli.
wysokości 0,9% stopy redyskontowej weksli.
Europejski System
Europejski System
Banków Centralnych
Banków Centralnych
funkcjonuje od 1 stycznia 1999 roku.
funkcjonuje od 1 stycznia 1999 roku.
Składa się on z jednostki centralnej, którą
Składa się on z jednostki centralnej, którą
jest Europejski Bank Centralny (EBC) Z
jest Europejski Bank Centralny (EBC) Z
siedzibą we Frankfurcie/Menem, i banków
siedzibą we Frankfurcie/Menem, i banków
centralnych państw członkowskich UE,
centralnych państw członkowskich UE,
prawo do uczestnictwa w procesie
prawo do uczestnictwa w procesie
decyzyjnym i kreowaniu wspólnej polityki
decyzyjnym i kreowaniu wspólnej polityki
pieniężnej w strefie euro mają tylko kraje
pieniężnej w strefie euro mają tylko kraje
tworzące Unię Gospodarczą i Walutową
tworzące Unię Gospodarczą i Walutową
(UGW).
(UGW).
Najważniejszym organem EBC
Najważniejszym organem EBC
jest Rada Zarządzająca, która
jest Rada Zarządzająca, która
m.in.:
m.in.:
określa założenia polityki pieniężnej w
określa założenia polityki pieniężnej w
krajach Eurolandu,
krajach Eurolandu,
podejmuje decyzje dotyczące pośrednich
podejmuje decyzje dotyczące pośrednich
celów polityki pieniężnej,
celów polityki pieniężnej,
wyznacza podstawowe stopy procentowe,
wyznacza podstawowe stopy procentowe,
określa wysokość rezerwy obowiązkowej,
określa wysokość rezerwy obowiązkowej,
określa wytyczne konieczne dla realizacji
określa wytyczne konieczne dla realizacji
podjętych uchwał.
podjętych uchwał.
Według EBC roczna stopa
Według EBC roczna stopa
inflacji nie powinna
inflacji nie powinna
przekraczać 2%.
przekraczać 2%.
W latach 1999-2007 ceny w strefie
W latach 1999-2007 ceny w strefie
euro rosły rocznie średnio o 2,04%.
euro rosły rocznie średnio o 2,04%.
EBC posługuje się trzema
EBC posługuje się trzema
grupami narzędzi polityki
grupami narzędzi polityki
pieniężnej:
pieniężnej:
operacjami otwartego rynku (warunkowe i
operacjami otwartego rynku (warunkowe i
bezwarunkowe operacje zakupu bądź
bezwarunkowe operacje zakupu bądź
sprzedaży papierów wartościowych),
sprzedaży papierów wartościowych),
systemem rezerw obowiązkowych (banki w
systemem rezerw obowiązkowych (banki w
krajach UGW mają obowiązek utrzymywania
krajach UGW mają obowiązek utrzymywania
określonych rezerw na rachunkach
określonych rezerw na rachunkach
narodowych banków centralnych),
narodowych banków centralnych),
stałymi ułatwieniami dla banków
stałymi ułatwieniami dla banków
komercyjnych w zakresie zarządzania
komercyjnych w zakresie zarządzania
płynnością (stopy procentowe dla kredytów
płynnością (stopy procentowe dla kredytów
refinansowych i depozytów jednodniowych).
refinansowych i depozytów jednodniowych).
Zadania banków centralnych
Zadania banków centralnych
w krajach Eurolandu
w krajach Eurolandu
eksploatacja i nadzór nad systemami
eksploatacja i nadzór nad systemami
rozliczeń pieniężnych,
rozliczeń pieniężnych,
realizacja operacji pieniężnych,
realizacja operacji pieniężnych,
zarządzanie własnymi rezerwami
zarządzanie własnymi rezerwami
dewizowymi,
dewizowymi,
gromadzenie i analiza danych
gromadzenie i analiza danych
statystycznych na temat sytuacji
statystycznych na temat sytuacji
ekonomicznej swego kraju i przekazywanie
ekonomicznej swego kraju i przekazywanie
informacji na ten temat do EBC.
informacji na ten temat do EBC.
euro
euro
w okresie 1999-2001 funkcjonowało
w okresie 1999-2001 funkcjonowało
wyłącznie jako pieniądz bezgotówkowy w
wyłącznie jako pieniądz bezgotówkowy w
rozliczeniach między Europejskim
rozliczeniach między Europejskim
Systemem Banków Centralnych i bankami
Systemem Banków Centralnych i bankami
komercyjnymi.
komercyjnymi.
od 2002 roku euro funkcjonuje w postaci
od 2002 roku euro funkcjonuje w postaci
gotówkowej w krajach należących do Unii
gotówkowej w krajach należących do Unii
Gospodarczej i Walutowej oraz stosowane
Gospodarczej i Walutowej oraz stosowane
jest w obrocie międzynarodowym krajów
jest w obrocie międzynarodowym krajów
trzecich jako druga najważniejsza waluta
trzecich jako druga najważniejsza waluta
międzynarodowa na świecie.
międzynarodowa na świecie.
W ciągu ostatnich 10 lat średnia
W ciągu ostatnich 10 lat średnia
roczna stopa inflacji w krajach
roczna stopa inflacji w krajach
Eurolandu wynosiła 2,1 %,
Eurolandu wynosiła 2,1 %,
w RFN w całym 50-leciu
w RFN w całym 50-leciu
funkcjonowania DM średnia roczna
funkcjonowania DM średnia roczna
stopa inflacji kształtowała się na
stopa inflacji kształtowała się na
poziomie 2,7%.
poziomie 2,7%.
Efekt zniesienia ryzyka
Efekt zniesienia ryzyka
kursowego dla handlu między
kursowego dla handlu między
krajami Eurolandu
krajami Eurolandu
szacuje się na 3%-15% wartości
szacuje się na 3%-15% wartości
obrotów
obrotów
Banki w krajach Eurolandu
Banki w krajach Eurolandu
mogą pozyskiwać płynne środki na
mogą pozyskiwać płynne środki na
jednakowych warunkach na całym
jednakowych warunkach na całym
obszarze strefy, co pozwala im
obszarze strefy, co pozwala im
łatwiej przezwyciężać wszelki
łatwiej przezwyciężać wszelki
turbulencje na rynkach pieniężnych.
turbulencje na rynkach pieniężnych.
Euro zyskuje na znaczeniu jako
Euro zyskuje na znaczeniu jako
waluta rezerwowa świata.
waluta rezerwowa świata.
Ok. 26% światowych rezerw dewizowych
Ok. 26% światowych rezerw dewizowych
stanowią rezerwy denominowane w euro.
stanowią rezerwy denominowane w euro.
Rośnie znaczenie euro w
Rośnie znaczenie euro w
międzynarodowych transakcjach
międzynarodowych transakcjach
handlowych i walutowych oraz w
handlowych i walutowych oraz w
przepływach kapitału na świecie.
przepływach kapitału na świecie.
W zakresie polityki budżetowej kraje
W zakresie polityki budżetowej kraje
Eurolandu zobowiązane są do
Eurolandu zobowiązane są do
przestrzegania dwóch podstawowych
przestrzegania dwóch podstawowych
zasad obowiązujących w Unii
zasad obowiązujących w Unii
Gospodarczej i Walutowej:
Gospodarczej i Walutowej:
deficyt budżetowy nie powinien
deficyt budżetowy nie powinien
przekraczać 3% PKB,
przekraczać 3% PKB,
dług publiczny powinien być niższy
dług publiczny powinien być niższy
od 60% PKB.
od 60% PKB.
Na Polsce jako kraju członkowskim UE
Na Polsce jako kraju członkowskim UE
ciąży obowiązek spełnienia 5
ciąży obowiązek spełnienia 5
nominalnych kryteriów konwergencji
nominalnych kryteriów konwergencji
(zbieżności) zapisanych w traktacie z
(zbieżności) zapisanych w traktacie z
Maastricht:
Maastricht:
trzech monetarnych - dotyczących:
trzech monetarnych - dotyczących:
stopy inflacji,
stopy inflacji,
długoterminowej stopy procentowej,
długoterminowej stopy procentowej,
stabilności kursu walutowego
stabilności kursu walutowego
oraz dwóch fiskalnych – dotyczących:
oraz dwóch fiskalnych – dotyczących:
deficytu sektora finansów publicznych
deficytu sektora finansów publicznych
oraz długu publicznego).
oraz długu publicznego).
Kryteria konwergencji
Kryteria konwergencji
Stopa inflacji w roku poprzedzającym ocenę
Stopa inflacji w roku poprzedzającym ocenę
spełnienia kryteriów zbieżności nie powinna być
spełnienia kryteriów zbieżności nie powinna być
wyższa niż 1,5 pkt proc. od średniej inflacji w trzech
wyższa niż 1,5 pkt proc. od średniej inflacji w trzech
krajach członkowskich UE o najbardziej stabilnych
krajach członkowskich UE o najbardziej stabilnych
cenach.
cenach.
Nominalna długookresowa stopa procentowa nie
Nominalna długookresowa stopa procentowa nie
powinna przekraczać średniej stopy procentowej w
powinna przekraczać średniej stopy procentowej w
trzech krajach UE o najniższym poziomie inflacji o
trzech krajach UE o najniższym poziomie inflacji o
więcej niż 2 pkt proc.
więcej niż 2 pkt proc.
Deficyt budżetowy nie powinien przekraczać 3%
Deficyt budżetowy nie powinien przekraczać 3%
PKB.
PKB.
Dług publiczny w roku poprzedzającym oceną nie
Dług publiczny w roku poprzedzającym oceną nie
powinien przekraczać 60% PKB.
powinien przekraczać 60% PKB.
W okresie co najmniej dwóch lat waluta krajowa
W okresie co najmniej dwóch lat waluta krajowa
powinna należeć do systemu ERM2, tzn. wahania
powinna należeć do systemu ERM2, tzn. wahania
kursu walutowego nie powinny wyjść poza przedział
kursu walutowego nie powinny wyjść poza przedział
+/– 15% od wyznaczonego kursu PLN/EUR.
+/– 15% od wyznaczonego kursu PLN/EUR.
Korzyści i koszty
Korzyści i koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Eliminacja kosztów transakcyjnych,
Eliminacja kosztów transakcyjnych,
związanych z wymianą euro, na złote i
związanych z wymianą euro, na złote i
złotych na euro.
złotych na euro.
Chodzi o spread między kursem kupna i
Chodzi o spread między kursem kupna i
sprzedaży walut, prowizje bankowe i
sprzedaży walut, prowizje bankowe i
nakłady administracyjne ponoszone
nakłady administracyjne ponoszone
poprzez zarządzanie operacjami
poprzez zarządzanie operacjami
walutowymi.
walutowymi.
Koszty te szacowane są na poziomie 0,2-
Koszty te szacowane są na poziomie 0,2-
0,4% PKB
0,4% PKB
Korzyści i koszty
Korzyści i koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Eliminacja ryzyka kursowego
Eliminacja ryzyka kursowego
niewystępującego obecnie podczas
niewystępującego obecnie podczas
posługiwania się walutą euro.
posługiwania się walutą euro.
Nie będzie konieczne zabezpieczanie się
Nie będzie konieczne zabezpieczanie się
przed ryzykiem kursowym.
przed ryzykiem kursowym.
Ograniczenie niepewności eksporterów i
Ograniczenie niepewności eksporterów i
importerów co do przyszłego poziomu zysków
importerów co do przyszłego poziomu zysków
z transakcji handlowej z krajami strefy euro
z transakcji handlowej z krajami strefy euro
powinno sprzyjać ożywieniu wymiany
powinno sprzyjać ożywieniu wymiany
handlowej z krajami strefy euro.
handlowej z krajami strefy euro.
Powinno to sprzyjać wzrostowi krajowych
Powinno to sprzyjać wzrostowi krajowych
inwestycji
inwestycji
Korzyści i koszty
Korzyści i koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Obniżenia ryzyka kraju.
Obniżenia ryzyka kraju.
Może to mieć pozytywny wpływ na
Może to mieć pozytywny wpływ na
ekspansję bezpośrednich inwestycji
ekspansję bezpośrednich inwestycji
zagranicznych w Polsce.
zagranicznych w Polsce.
Koszty
Koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Rezygnacja z autonomicznej polityki
Rezygnacja z autonomicznej polityki
monetarnej na rzecz Europejskiego
monetarnej na rzecz Europejskiego
Banku Centralnego.
Banku Centralnego.
Koszty
Koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Istnieje obawa, że stopy procentowe
Istnieje obawa, że stopy procentowe
EBC nie zawsze będą adekwatne do
EBC nie zawsze będą adekwatne do
sytuacji gospodarczej w Polsce.
sytuacji gospodarczej w Polsce.
Polska nie będzie mogła posługiwać
Polska nie będzie mogła posługiwać
się kursem walutowym jako
się kursem walutowym jako
czynnikiem stabilizującym
czynnikiem stabilizującym
koniunkturę gospodarczą.
koniunkturę gospodarczą.
Koszty
Koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Wzrost cen, wynikający z
Wzrost cen, wynikający z
uruchomienia procesów
uruchomienia procesów
wyrównywania cen w naszym kraju
wyrównywania cen w naszym kraju
do poziomu średniounijnego i na tzw.
do poziomu średniounijnego i na tzw.
efekt zaokrąglania cen podczas
efekt zaokrąglania cen podczas
przeliczania ich na euro.
przeliczania ich na euro.
Koszty
Koszty
wprowadzenia euro
wprowadzenia euro
Wprowadzenie euro jest decyzją o
Wprowadzenie euro jest decyzją o
charakterze ekonomicznym i
charakterze ekonomicznym i
politycznym, będzie wymagało
politycznym, będzie wymagało
zmiany Konstytucji RP.
zmiany Konstytucji RP.
W latach 2007-2008
W latach 2007-2008
nasz kraj spełniał nominalne kryteria
nasz kraj spełniał nominalne kryteria
zbieżności, z wyjątkiem kryterium
zbieżności, z wyjątkiem kryterium
przynależności do systemu ERM2.
przynależności do systemu ERM2.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę