POLITYKA PIENIĘŻNA

STREFY EURO

• EOG (Europejski Obszar Gospodarczy): państwa

członkowskie UE oraz Islandia, Lichtenstein i Norwegia.

• Strefa euro: obszar obejmujący państwa członkowskie, w

których za wspólną politykę pieniężną odpowiada Rada
Prezesów EBC.

• Europejski System Banków Centralnych (ESBC): Europejski

Bank Centralny (EBC) i banki centralne państw
członkowskich UE. Należy zaznaczyć, że banki centralne
państw członkowskich UE, których walutą nie jest euro
zachowują swoje uprawnienia w zakresie polityki pieniężnej
zgodnie z ustawodawstwem krajowym i w związku z tym nie
uczestniczą we wspólnej polityce pieniężnej Eurosystemu.

Artykuł 282

Europejski Bank Centralny i krajowe banki

centralne stanowią Europejski System Banków

Centralnych (ESBC). Europejski Bank Centralny

i krajowe banki centralne Państw

Członkowskich, których walutą jest euro,

tworzące Eurosystem, prowadzą politykę

pieniężną Unii.

3. Europejski Bank Centralny ma osobowość

prawną. Ma wyłączne prawo do upoważniania

do emisji euro. Jest niezależny w wykonywaniu

swoich uprawnień oraz w zarządzaniu swoimi

finansami. Instytucje, organy i jednostki

organizacyjne Unii oraz rządy Państw

Członkowskich szanują tę niezależność.

Głównym celem Europejskiego

Systemu Banków Centralnych, jest
utrzymanie stabilności cen (artykuł
127 TL )

Bez uszczerbku dla celu stabilności cen, ESBC

wspiera ogólne polityki gospodarcze w Unii,
mając na względzie przyczynianie się do
osiągnięcia celów Unii ustanowionych
w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej.

ESBC działa w poszanowaniu zasady otwartej

gospodarki rynkowej z wolną konkurencją,
sprzyjając efektywnej alokacji zasobów oraz
zgodnie z zasadami określonymi w artykule
119.

Stabilność cen – definicja

Traktat lizboński wskazał wprawdzie stabilność cen jako główny cel

EBC, ale nie zdefiniował tego pojęcia. Wobec tego Rada Prezesów

EBC ogłosiła w 1998 r. liczbową definicję stabilności cen.

• Zgodnie z tą definicją stabilność cen to roczny wzrost

zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) dla

strefy euro o mniej niż 2%, przy czym sytuacja ta powinna się

utrzymać w średnim okresie.

• Rada Prezesów potwierdziła tę definicję w maju 2003 r. po

starannej ocenie strategii polityki pieniężnej EBC, a jednocześnie

uzupełniła ją przez dodanie zapisu, że będzie dążyć do utrzymania

inflacji w średnim okresie poniżej 2%, ale blisko tego poziomu.

• Sformułowanie „poniżej 2%” wyznacza górną granicę stopy inflacji

HICP, przy której uznaje się ceny za stabilne w średnim okresie.

Jednocześnie dążenie do utrzymania stopy inflacji nieco powyżej

zera (blisko 2%) służy zachowaniu marginesu bezpieczeństwa dla

uniknięcia ryzyka deflacji, a także uwzględnia istnienie błędu

statystycznego w pomiarze HICP oraz występowanie różnic

strukturalnych w stopie inflacji w obrębie strefy euro.

Podstawowe zadania ESBC

polegają na:

• definiowaniu i urzeczywistnianiu

polityki pieniężnej Unii,

• przeprowadzaniu operacji walutowych,
• utrzymywaniu i zarządzaniu

oficjalnymi rezerwami walutowymi
Państw Członkowskich,

• popieraniu należytego funkcjonowania

systemów płatniczych.

EBC

• Europejski Bank Centralny może

w dziedzinach podlegających jego

kompetencji przedkładać opinie właściwym

instytucjom, organom lub jednostkom

organizacyjnym Unii bądź władzom krajowym.

• ESBC przyczynia się do należytego

wykonywania polityk prowadzonych przez

właściwe władze w odniesieniu do nadzoru

ostrożnościowego nad instytucjami

kredytowymi i do stabilności systemu

finansowego.

EBC

Europejski Bank Centralny ma

wyłączne prawo do upoważniania do
emisji banknotów euro w Unii.
Banknoty takie mogą emitować
Europejski Bank Centralny i krajowe
banki centralne. Banknoty emitowane
przez Europejski Bank Centralny
i krajowe banki centralne są jedynym
legalnym środkiem płatniczym w Unii.

ESBC

• ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne Europejskiego

Banku Centralnego, którymi są Rada Prezesów i Zarząd.

• W wykonywaniu uprawnień oraz zadań i obowiązków, które

zostały im powierzone Traktatami i Statutem ESBC i EBC, ani
Europejski Bank Centralny, ani krajowy bank centralny, ani
członek któregokolwiek z ich organów decyzyjnych nie
zwracają się o instrukcje ani ich nie przyjmują od instytucji,
organów ani jednostek organizacyjnych Unii, rządów Państw
Członkowskich, ani jakiegokolwiek innego organu.
Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, jak również
rządy Państw Członkowskich zobowiązują się szanować tę
zasadę i nie dążyć do wywierania wpływu na członków
organów decyzyjnych Europejskiego Banku Centralnego lub
krajowych banków centralnych przy wykonywaniu ich zadań.

W celu wykonania zadań powierzonych

ESBC, Europejski Bank Centralny, zgodnie

z Traktatami i na warunkach określonych

w Statucie ESBC i EBC:

• uchwala rozporządzenia,
• podejmuje decyzje niezbędne do

wykonania zadań powierzonych ESBC
na podstawie Traktatów i Statutu
ESBC i EBC,

• wydaje zalecenia i opinie.

• W granicach i na warunkach uchwalonych przez

Radę, Europejski Bank Centralny jest

upoważniony, w przypadku nieposzanowania jego

rozporządzeń i decyzji, do nakładania na

przedsiębiorstwa grzywien i okresowych kar

pieniężnych.

• Bez uszczerbku dla uprawnień Europejskiego

Banku Centralnego, Parlament Europejski i Rada,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą

prawodawczą, ustanawiają środki niezbędne do

używania euro jako jednej waluty. Środki te są

przyjmowane po konsultacji z Europejskim

Bankiem Centralnym.

Instrumenty polityki

pieniężnej Eurosystemu

• operacje otwartego rynku:

1) transakcje odwracalne
2) transakcje bezwarunkowe (outright)
3) emisja certyfikatów dłużnych EBC
4) swapy walutowe
5) depozyty terminowe

• operacje kredytowo-depozytowe:

1) kredyt w banku centralnym
2) depozyt w banku centralnym

• rezerwy obowiązkowe na rachunkach w

Eurosystemie

• Swap walutowy: kasowa transakcja zakupu/sprzedaży

jednej waluty jednocześnie z terminową transakcją
sprzedaży/zakupu innej waluty. W ramach realizacji polityki
pieniężnej Eurosystem prowadzi operacje otwartego rynku
w formie swapów walutowych, w których KBC (lub EBC)
kupują (lub sprzedają) euro w transakcji kasowej za walutę
obcą i jednocześnie odsprzedają je (lub odkupują) w
transakcji terminowej.