background image

 

 

Biofizyka

2007/2008

dr inż. Michał Wychowański

Wydział Rehabilitacji p. 13

background image

 

 

Plan zajęć

background image

 

 

Regulamin

Zajęcia z przedmiotu BIOFIZYKA prowadzone są w 

formie wykładów i ćwiczeń.

Udział w ćwiczeniach przewidzianych w planie zajęć jest 

obowiązkowy.

Student ma prawo do odrobienia zajęć z inną grupą w 

terminie i miejscu uzgodnionym z prowadzącym.

Warunkiem koniecznym zaliczenia ćwiczeń jest 

uzyskanie pozytywnych ocen z obydwu kolokwiów 

przewidzianych w planie ćwiczeń.

Ocena końcowa z ćwiczeń wystawiana jest na podstawie 

ocen z kolokwiów, odpowiedzi ustnych i innych prac 

wyznaczonych przez prowadzącego.

Tematyka kolokwiów dotyczy materiału omawianego na 

wykładach i ćwiczeniach.

Studenci mają prawo do uczestnictwa w konsultacjach 

odbywających się w terminach ogłoszonych przez 

prowadzącego.

Wszystkie sprawy nieuwzględnione w tym regulaminie 

rozstrzyga kierownik Zakładu Biomechaniki zgodnie 

z regulaminem studiów.

background image

 

 

Sposób oceny sprawdzianu 

pisemnego

• Każdy sprawdzian składa się z 2 pytań 

dotyczących wykładów. 

• 3 zadań dotyczących ćwiczeń.
• oraz pytania dodatkowego „rozbójnika”.
• Każde pytanie i zadanie oceniane jest w 

skali 0-10 pkt. 

• 27

-32 – 

dst

, 33-37- 

dst plus

, 38-42 

db

43-47- 

db plus

, 47< 

bardzo dobry

background image

 

 

5. Kształcenie w zakresie biofizyki

Treści kształcenia: Biofizyka – przedmiot i zakres zainteresowań, historia. Studium 

dynamiki

układu, modelowanie matematyczne. Rozciąganie i ściskanie tkanek, naprężenia,

odkształcenia, prawo Hooke’a. Skręcanie i zginanie, złamania kości. Pomiar naprężeń 

w

kościach podczas prób wytrzymałościowych. Dostosowanie biernego układu ruchu do

przenoszenia obciążeń mechanicznych. Elementy mechaniki płynów – biofizyka 

układu

krążenia i oddychania. Kinematyka, kinetyka, mechanika płynów. Obliczanie oporów 

aero- i

hydrodynamicznych oraz parametrów przepływu. Wpływ czynników mechanicznych 

na

organizm człowieka – ultradźwięki i infradźwięki. Oddziaływanie prądu elektrycznego 

i pól

elektromagnetycznych na organizm człowieka. Właściwości elektryczne komórki –

przewodnictwo i potencjały elektryczne w układzie nerwowym. Pomiar oporności ciała

człowieka. Obwody prądu stałego. Praca i moc prądu elektrycznego. Działanie 

laserów,

charakterystyka promieniowania laserowego. Obliczanie dawek promieniowania 

laserowego.

Podstawy cybernetyki – regulacja procesów fizjologicznych. Biofizyka procesów 

widzenia i

słyszenia. Wybrane zagadnienia z zakresu optyki geometrycznej. Pomiary słyszenia

wybranych częstotliwości. Podstawy bioenergetyki i termokinetyki.

Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opisu i interpretacji 

podstawowych

właściwości fizycznych tkanek; opisu i interpretacji zjawisk fizycznych zachodzących 

w ustroju

pod wpływem zewnętrznych czynników fizycznych.

Standardy Kształcenia na 

Kierunku Fizjoterapia I stopień

background image

 

 

Literatura

BIOFIZYKA pod red. Feliksa Jaroszyka, PZWL, Warszawa, 2001

.

BIOFIZYKA DLA BIOLOGÓW pod red. Marii Baryszewskiej i Wandy Leyko, PWN, 1997.

FIZYKA W MEDYCYNIE Ewa Skrzypczak, Wiedza Powszechna, 1982.

CYBERNETYCZNE SYSTEMY RUCHU KOŃCZYN ZWIERZĄT I ROBOTÓW Adam Morecki, 

Juliusz Ekiel, Kazimierz Fidelus, PWN 1979.

BIONIKA RUCHU Adam Morecki, Juliusz Ekiel, Kazimierz Fidelus, PWN 1971.

PODSTAWY BIOFIZYKI pod red. Andrzeja Pilawskiego, PZWL, 1981.

BIOFIZYKA DLA STUDIUJĄCYCH WYCHOWANIE FIZYCZNE, Kazimierz Bogdański, AWF 

w Warszawie, 1971.

BIOFIZYKA Walter Beier, PWN, 1968.

THE BIOPHYSICAL FUNDATION OF HUMAN MOVEMENT, Bruce Aberneth i inni, Human 

Kinetics Publ., 1997.

WYKŁADY Z FIZYKI R. P.Feynman i inni, PWN, 2001.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z BIOFIZYKI pod red. Stanisława Miękisza, Wydawnictwo 

Volumed, Wrocław, 1998.

WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW M. Niezgodziński i T. Niezgodziński, PWN, 1998.

ŻYWE MASZYNERJE A. V. Hill, Mathesis Polska, 1934.

PODRĘCZNIK METROLOGII pod red. P. H. Sydenham, WKŁ, 1988.

FIZYKA DLA PRZYRODNIKÓW J. W. Kane i M. M. Sternheim, PWN, 1988.

MANIPULATORY BIONICZNE Adam Morecki, PWN, 1976.

BIOMECHANIKA INŻYNIERSKA R. Będziński, Oficyna Wydawnicza Politechniki 

Wrocławskiej, Wrocław, 1997.

FIZYKA R. Resnick i D. Halliday, PWN, 1999.

WSTĘP DO BIOFIZYKI S. Przestalski, PWN, 1970.

ZARYS BIOFIZYKI E. Ackerman, PWN, 1968.

WSTEP DO BIOFIZYKI R. Glaser, PZWL, 1975.

MECHANIKA OGÓLNA Jan Misiak, WNT, 1993.

FIZYKA SPORTU Krzysztof Ernst, PWN, 1992.

ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z BIOFIZYKI I FIZYKI red Józef Terlecki, PZWL, 1999.

background image

 

 

Wykłady

1. Biofizyka – przedmiot, zakres, historia, cechy fizyczne, pomiar, błąd 

pomiarowy, modelowanie matematyczne. Zasady bezpieczeństwa. 

(12.10.2007)

2. Równowaga sił w układzie mięśniowo-szkieletowym człowieka w 

warunkach statyki.   

(19.10.2007)

3. Zjawiska rozciągania i ściskania tkanek, naprężenia odkształcenia, 

prawo Hooke’a.   

(26.10.2007)

4. Zjawiska skręcania i zginania, złamania kości. Dostosowanie 

biernego układu ruchu do przenoszenia obciążeń mechanicznych.   

(02.11.2007)

5. Podstawy mechaniki płynów-biofizyka układu krążenia.   

(09.11.2007)

6. Wpływ czynników mechanicznych na organizm człowieka (fale 

dźwiękowe, przyspieszenia, ciśnienie, drgania).   

(16.11.2007)

7. Oddziaływanie prądu elektrycznego i pól elektromagnetycznych na 

organizm człowieka.   

(23.11.2007)

8. Fale elektromagnetyczne. Zasada działania lasera i charakterystyka 

promieniowania laserowego. 

(30.11.2007)

9. Elementy teorii informacji i sterowania.   

(07.12.2007)

10. Podstawy cybernetyki – regulacja procesów fizjologicznych. 

(14.12.2007)

11.Biofizyka procesu widzenia. 

(21.12.2007)

12.Biofizyka procesu słyszenia. 

(04.01.2008)

 

13.Podstawy biotermodynamiki. 

(11.01.2008)

 

14.Podstawy bioenrgetyki i termokinetyki. 

(18.01.2008)

 

background image

 

 

Ćwiczenia

1.

Analiza błędów, rachunek przybliżony.

2.

Równowaga układu mięśniowo – szkieletowego w 

warunkach statyki. Równowaga płaskiego układu sił.

3.

Obliczanie naprężeń w kościach rozciąganych, ściskanych, 

zginanych skręcanych.

4.

Pomiar naprężeń w kości podczas próby na maszynie 

wytrzymałościowej.

5.

Kinematyka, kinetyka, mechanika płynów – Obliczanie 

oporów aero- i hydrodynamicznych oraz parametrów 

przepływu. przykłady, zadania.

6.

Termodynamika, zmiany stanu skupienia. Przemiany 

gazowe. Termoregulacja w organizmie człowieka.

7.

SPRAWDZIAN PISEMNY

8.

Obliczanie natężenia i potencjału pola elektrostatycznego. 

Pomiar oporności ciała człowieka.

9.

Rozwiązywanie obwodów prądu stałego. Obliczanie pracy i 

mocy prądu elektrycznego.

10. Obliczanie dawek promieniowania laserowego. Audiometria.
11.  Energetyka wysiłku fizycznego, praca, moc, sprawność.
12.  

SPRAWDZIAN PISEMNY

13. Demonstracja zjawisk optyki geometrycznej. 

background image

 

 

BHP

• Przed rozpoczęciem ćwiczeń przedstawiciel 

grupy odbiera od prowadzącego klucz do 

szatni

• Obowiązuje zamiana obuwia 
• Po opuszczeniu szatni należy zwrócić klucz 

do pokoju 13

• W laboratorium nie wolno włączać ani 

korzystać z  żadnych urządzeń bez zgody 

prowadzącego.

• Na ćwiczeniach należy posiadać kalkulator
• Podczas sprawdzianów zabronione jest 

posiadanie telefonów komórkowych, 

wszelkiego rodzaju zestawów 

słuchawkowych oraz innych urządzeń 

elektronicznych  

background image

 

 

Tłumaczenie

• Do 

5 grudnia 2007

 należy przygotować 

streszczenie artykułu z czasopisma 

naukowego dotyczącego biofizyki lub nauk 

pokrewnych

• Na początku należy wymienić wszystkich 

autorów, tytuł w oryginale, dokładne dane 

czasopisma, z którego zaczerpnięto artykuł

• Następnie podać przetłumaczony tytuł
• Następnie po kilka zdań na każdy z punktów: 

wprowadzenie, materiał i metody, wyniki 

badań, wnioski oraz własny komentarz

• Bez szczegółów 
• Załączyć kserokopię oryginału artykułu

background image

 

 

Odniesienie do artykułu

Wchowanski M., Wit A., Slugocki 

G., Gajewski J., Orzechowski G. 
(2006) Modeling of minimal-
time weight lifting using the 
elbow joint muscles. Journal of 
Biomechanics. Vol. 39, Suppl. 1, 
p.S48, Abstract 4954.

background image

 

 

Plan Tłumaczenia

• Tytuł
• Wstęp
• Materiał i Metody
• Wyniki
• Dyskusja
• Wnioski
• Własny komentarz

background image

 

 

Czasopisma

Теория и практика физической культуры

Sportmedizin

Medicine and Science in Sports

Physioterapy

Physical Therapy

Kinesiology

Journal of Biomechanics

Journal of Applied Biomechanics

Journal of Sport Rehabilitation

Journal of Sport Sciences

Human Movement Science

Clinical Biomechanics

Biology of Sport

Gait and Posture

background image

 

 

Fizyka

fizyka (gr. physiké od phýsis ‘natura’) fiz. jedna z 

najważniejszych nauk przyrodniczych zajmująca 

się badaniem ogólnych właściwości i budowy 

materii oraz zjawiskami, które w niej zachodzą; 

dzieli się na f. eksperymentalną (doświadczalną) 

zajmującą się wykrywaniem i badaniem zjawisk 

fiz. oraz f. teoretyczną, która opisuje i grupuje 

przy użyciu matematyki zjawiska fiz. na 

podstawie wyników ich badań i obserwacji; 

istnieją także podziały f. ze względu na 

opisywane zjawiska, np. mechanika, optyka 

oraz ze względu na przedmiot badań, np. f. 

atomu, ciała stałego, geofizyka

Hasło opracowano na podstawie „Słownika 

Wyrazów Obcych” Wydawnictwa Europa, pod 

redakcją naukową prof. Ireny Kamińskiej-Szmaj, 

autorzy: Mirosław Jarosz i zespół. ISBN 83-

87977-08-X. Rok wydania 2001.

background image

 

 

Biofizyka

biofizyka (bio- + gr. physiké) biol., fiz. 

nauka wyjaśniająca budowę 

organizmów oraz ich przemiany za 

pomocą praw fizyki, np. przemiana 

energii świetlnej w inne formy energii, 

wpływ promieniowania 

rentgenowskiego na organizm, optyka 

oka, dyfuzja organiczna, 

współzależność budowy i funkcji.

Hasło opracowano na podstawie 

„Słownika Wyrazów Obcych” 

Wydawnictwa Europa, pod redakcją 

naukową prof. Ireny Kamińskiej-Szmaj, 

autorzy: Mirosław Jarosz i zespół. ISBN 

83-87977-08-X. Rok wydania 2001

.

background image

 

 

Prekursorzy biofizyki

• Galvani, Helmholtz, Mayer, Young – zajmowali się 

układami i procesami biologicznymi

• Herman Helmholtz (1821-1854) ojciec biofizyki badał 

zmysły słuchu i wzroku w kategoriach fizyki, zajmował 
się badaniem struktur antropofizycznych w zakresie 
ich przejawów natury psychofizycznej, twórca optyki 
geometrycznej, zajmował się termodynamiką

• Luigi Galvani (1737-1798) zaobserwował zjawisko 

kurczenia wypreparowanego mięśnia żaby przy 
dotknięciu metalowym narzędziem co dopiero 10 lat 
później wytłumaczył Volta

• Alessandro Volta (1754-1827) pionier badań nad 

elektrycznością 

• Sir Archibald Vivian Hill (1886-1977) fizjolog brytyjski

background image

 

 

Biofizyka

• Biofizyka zajmuje się układami biologicznymi i 

stawia sobie za cel poznanie fizycznej struktury 

tych układów, jak i fizycznej interpretacji ich 

funkcji. Ze względu na hierarchię struktur 

biologicznych dzieli się zazwyczaj biofizykę na: 

molekularną, komórkową, biofizykę układów 

biologicznych, do całych organizmów włącznie. 

Biofizyka zajmuje się także wpływem czynników 

fizycznych na struktury biologiczne oraz na ich 

funkcje. Biofizyka dzieli się na czystą i 

stosowaną.

• Uprawianie biofizyki wymaga znajomości 

matematyki, fizyki, biologii, chemii, biochemi.

background image

 

 

Nauki pokrewne

• Biologia (od gr. bios – życie) ogół nauk wszechstronnie 

badających przyrodę żywą (organiczną), jej powstanie i rozwój, 
procesy życiowe człowieka, zwierząt, roślin.

• Fizjologia nauka o czynnościach żywych organizmów.
• Cybernetyka powstała po II wojnie światowej Wiener określił ją 

jako naukę o sterowaniu i przesyłaniu informacji w maszynach i 
żywych organizmach a nawet społeczeństwach.

• Biocybernetyka czyli biologia cybernetyczna – zastosowanie 

aparatu cybernetyki w badaniach biologicznych.

• Inżynieria biomedyczna – technologia w medycynie.
• Biochemia – biofizyka wyodrębniła się z biochemii w wyniku 

zastosowanioa w badaniach struktur i funkcji cząsteczek 
biologicznych wysoce skomplikowanych metod 
eksperymentalnych wymagających wiedzy fizycznej

• Bionika ruchu zagadnienia dotyczące własności układów 

biologicznych i ich wykorzystaniem w budowie układów 
technicznych.

• Biomechanika – nauka o ruchu żywych organizmów

background image

 

 

Biofizyka

• Według Beiera’ Biofizyka jest 

typową nauką graniczną; trudno jest 
tu przeprowadzić ostry podział 
między fizyką, chemia a fizjologią.

• Celem wykładów i ćwiczeń z biofizyki 

jest nauczenie studentów podstaw 
badania człowieka metodami fizyki.

background image

 

 

Główne metody fizyki

• Pomiar – porównanie danej wielkości 

fizycznej z przyjętą jednostką.

• Modelowanie matematyczne – 

uogólnienie zdobytych informacji w 
postaci wzorów matematycznych 
opisujących badane zjawisko.

background image

 

 

Pomiar

Pomiar to doświadczenie, którego celem 

jest wyznaczenie wartości liczbowej 

wielkości albo miary wielkości. Wielkość 

jest abstrakcyjną cechą obiektów 

określonej kategorii. Wartość liczbowa 

wielkości jest liczbą równą stosunkowi 

tej wielkości do wielkości przyjętej jako 

jednostka miary. Wielkość musi być 

zdefiniowana, a mierzyć ją można 

dopiero po przyjęciu jednostki miary.

Janusz M. Jaworski

background image

 

 

Jednostki podstawowe SI

• metr [m] – długość równa 1 650 763,73 

długości fali w próżni promieniowania 

monochromatycznego o barwie 

pomarańczowej, emitowanego przez izotop 

kryptonu 86

• kilogram [kg]
• sekunda [s]
• amper [A]
• kelwin [K]
• kandela [cd]
• radian [rad]
• steradian [sr]

background image

 

 

Średnia z  pomiarów

• Każdy pomiar 

obarczony jest 
błędem !

• Średnia 
• n  - liczba 

pomiarów

n

x

x

x

x

x

n

........

3

2

1

background image

 

 

Dokładność pomiaru

• Niepewność 

przeciętna

• Niepewność 

standardowa

• Niepewność 

względna

n

x

x

x

x

x

x

x

x

x

n

.........

3

2

1

  

 

1

.....

2

2

3

2

2

2

1

n

x

x

x

x

x

x

x

x

n

x

x

x

background image

 

 

Model

Wyidealizowany, uproszczony 

obraz rzeczywistego układu 
lub zjawiska zachowujący 
niektóre jego istotne cechy a 
pozbawiony innych, 
drugorzędnych.

background image

 

 

Model

• Słowo model powstało z łacińskiego 

słowa „modus” co znaczy miara, obraz, 
sposób.

• Przez model rozumie się taki dający się 

pomyśleć lub materialnie zrealizować 
układ, który odzwierciedlając przedmiot 
badania, zdolny jest zastępować go tak, 
że jego badanie (modelu) dostarcza nam 
nowej informacji o tym przedmiocie

W. Sztoff 

background image

 

 

Model matematyczny


F

___

m


Document Outline