Anamneza, wywiad
Anamneza, wywiad
anamnestyczny, wywiad
anamnestyczny, wywiad
chorobowy, badanie
chorobowy, badanie
podmiotowe
podmiotowe
Gr. Anamnesis – podstawowa czynność w
Gr. Anamnesis – podstawowa czynność w
procesie diagnostycznym polegająca na
procesie diagnostycznym polegająca na
zbieraniu wywiadu chorobowego.
zbieraniu wywiadu chorobowego.
W medycynie anamneza dotyczy
W medycynie anamneza dotyczy
charakteru, czasu trwania i rodzaju
charakteru, czasu trwania i rodzaju
dolegliwości.
dolegliwości.
Anamneza
Anamneza
Mimo imponującego postępu
Mimo imponującego postępu
technicznego, wywiad chorobowy w
technicznego, wywiad chorobowy w
połączeniu z logicznym myśleniem
połączeniu z logicznym myśleniem
doświadczonego diagnosty daje większy
doświadczonego diagnosty daje większy
odsetek rozpoznań niż najbardziej
odsetek rozpoznań niż najbardziej
zaawansowane maszyny.
zaawansowane maszyny.
Wywiad lekarski
Wywiad lekarski
Stanowi badanie składające się z kilku
Stanowi badanie składające się z kilku
części:
części:
Skargi główne – powod, dla którego pacjent
Skargi główne – powod, dla którego pacjent
przybył do lekarza, lub ratownik do chorego.
przybył do lekarza, lub ratownik do chorego.
Historii dotychczasowej choroby – w tym
Historii dotychczasowej choroby – w tym
punkcie należy również wypytać się o
punkcie należy również wypytać się o
choroby towarzyszące,
choroby towarzyszące,
Wywiadu rodzinnego – dotyczy chorób w
Wywiadu rodzinnego – dotyczy chorób w
rodzinie
rodzinie
Wywiad społeczno-ekonomiczny – dotyczy
Wywiad społeczno-ekonomiczny – dotyczy
sytuacji materialnej chorego, warunków w
sytuacji materialnej chorego, warunków w
jakich mieszka i pracuje.
jakich mieszka i pracuje.
Różne dziedziny medycyny
Różne dziedziny medycyny
W zależności od specjalności
W zależności od specjalności
medycznej i okoliczności w jakich
medycznej i okoliczności w jakich
udzielana jest pomoc proporcje i
udzielana jest pomoc proporcje i
kolejność poszczególnych punktów
kolejność poszczególnych punktów
zmieniają się.
zmieniają się.
Pierwszy kontakt z chorym
Pierwszy kontakt z chorym
Ma kluczowe znaczenie.
Ma kluczowe znaczenie.
Jest to najodpowiedniejsza chwila, aby
Jest to najodpowiedniejsza chwila, aby
zyskać zaufanie chorego i przekonać
zyskać zaufanie chorego i przekonać
go, że udzieli się mu wszelkiej, w pełni
go, że udzieli się mu wszelkiej, w pełni
kwalifikowanej pomocy.
kwalifikowanej pomocy.
Pacjent musi widzieć, odczuć, że jest w
Pacjent musi widzieć, odczuć, że jest w
centrum zainteresowania i cała uwaga
centrum zainteresowania i cała uwaga
lekarza, pielęgniarki, ratownika jest
lekarza, pielęgniarki, ratownika jest
skoncentrowana na jego problemie
skoncentrowana na jego problemie
zdrowotnym a nie innych sprawach.
zdrowotnym a nie innych sprawach.
Sylwetka lekarza,
Sylwetka lekarza,
pielęgniarki ratownika
pielęgniarki ratownika
Wygląd zewnętrzny
Wygląd zewnętrzny
Ubiór
Ubiór
Sposób zachowania
Sposób zachowania
Zbieranie wywiadów
Zbieranie wywiadów
Prawidłowe zbieranie wywiadów
Prawidłowe zbieranie wywiadów
porównać można z pracą detektywa.
porównać można z pracą detektywa.
Wywiady muszą być uporządkowane,
Wywiady muszą być uporządkowane,
czasami można odbiegać trochę od
czasami można odbiegać trochę od
tematu by więcej dowiedzieć się o
tematu by więcej dowiedzieć się o
chorym.
chorym.
Zbierający wywiad musi zdawać sobie
Zbierający wywiad musi zdawać sobie
sprawę z tego, że pacjent świadomie, lub
sprawę z tego, że pacjent świadomie, lub
nieświadomie coś zatai lub niewłaściwie
nieświadomie coś zatai lub niewłaściwie
zinterpretuje – przykład O.M.
zinterpretuje – przykład O.M.
Życie bez bólu – raj na ziemi
Życie bez bólu – raj na ziemi
?
?
Przykłady – garnek z gorącą wodą
Przykłady – garnek z gorącą wodą
Skręcona stopa
Skręcona stopa
Ból jest niejednokrotnie
Ból jest niejednokrotnie
pierwszym zwiastunem choroby
pierwszym zwiastunem choroby
.
.
Choroba wrzodowa, zawał,
Choroba wrzodowa, zawał,
niedokrwienie kończyny, nowotwór
niedokrwienie kończyny, nowotwór
Kiedy ból przestaje być
Kiedy ból przestaje być
przyjacielem ?
przyjacielem ?
Wtedy, gdy odegrał już swoja rolę
Wtedy, gdy odegrał już swoja rolę
„informatora” i trwa nadal np.:
„informatora” i trwa nadal np.:
Ząb
Ząb
Zapalenie wyrostka robaczkowego
Zapalenie wyrostka robaczkowego
Uwięźnięta przepuklina
Uwięźnięta przepuklina
Ból towarzysz człowieka od
Ból towarzysz człowieka od
zarania dziejów
zarania dziejów
Leki przeciw bólowe jako jedne z
Leki przeciw bólowe jako jedne z
pierwszych w życiu człowieka.
pierwszych w życiu człowieka.
Morfina znajdująca się w makówkach
Morfina znajdująca się w makówkach
znana jest i stosowana od kilku tysięcy lat.
znana jest i stosowana od kilku tysięcy lat.
Ból przez wieki wstrzymywał rozwój
Ból przez wieki wstrzymywał rozwój
chirurgii.
chirurgii.
Badania nad bólem stanowią wyzwanie dla
Badania nad bólem stanowią wyzwanie dla
lekarzy i naukowców.
lekarzy i naukowców.
Ból stanowi ciągle źródło cierpienia setek
Ból stanowi ciągle źródło cierpienia setek
tysięcy ludzi.
tysięcy ludzi.
Definicja bólu
Definicja bólu
Ból jest definiowany jako nieprzyjemne
Ból jest definiowany jako nieprzyjemne
odczucie związane z rzeczywistym lub
odczucie związane z rzeczywistym lub
zagrażającym uszkodzeniem tkanek.
zagrażającym uszkodzeniem tkanek.
Ból może spełniać pozytywną rolę (vide
Ból może spełniać pozytywną rolę (vide
poprzednie przeźrocza).
poprzednie przeźrocza).
Ból w wyniku zabiegu operacyjnego lub
Ból w wyniku zabiegu operacyjnego lub
badania diagnostycznego traci swój
badania diagnostycznego traci swój
celowy charakter, nie ma pozytywnego
celowy charakter, nie ma pozytywnego
znaczenia i wymaga działań
znaczenia i wymaga działań
zmierzających do jego eliminacji. – vide:
zmierzających do jego eliminacji. – vide:
Znieczulenie - rodzaje
Znieczulenie - rodzaje
Czy wszystko boli ?
Czy wszystko boli ?
Nie – Są narządy, które nie mają
Nie – Są narządy, które nie mają
unerwienia czuciowego, a więc nie są
unerwienia czuciowego, a więc nie są
same w sobie zdolne do wywołania bólu.
same w sobie zdolne do wywołania bólu.
Takimi organami są: wątroba, płuca,
Takimi organami są: wątroba, płuca,
mózg
mózg
Ból powstaje jednak w „opakowaniu”
Ból powstaje jednak w „opakowaniu”
Torebka wątroby
Torebka wątroby
Opłucna
Opłucna
Pokrywa czaszki
Pokrywa czaszki
Zbieranie wywiadu na temat
Zbieranie wywiadu na temat
bólu
bólu
Czy chory ma bóle i od jak dawna
Czy chory ma bóle i od jak dawna
Jakie jest nasilenie dolegliwości i jak
Jakie jest nasilenie dolegliwości i jak
wpływają one na aktywność chorego
wpływają one na aktywność chorego
Jaka jest ich lokalizacja i charakter bólu
Jaka jest ich lokalizacja i charakter bólu
Jakie czynniki nasilają lub łagodzą ból
Jakie czynniki nasilają lub łagodzą ból
Jakie dodatkowe objawy towarzyszą
Jakie dodatkowe objawy towarzyszą
bólowi
bólowi
Jakie leki i metody stosowano
Jakie leki i metody stosowano
dotychczas i z jakim skutkiem
dotychczas i z jakim skutkiem
Krwawienie
Krwawienie
Wypływanie zewnętrzne
Wypływanie zewnętrzne
Krwista wydzielina z naturalnych
Krwista wydzielina z naturalnych
otworów ciała
otworów ciała
Krwawienie wewnętrzne
Krwawienie wewnętrzne
Uszkodzenia klatki piersiowej i brzucha
Uszkodzenia klatki piersiowej i brzucha
Krwawienie zewnętrzne
Krwawienie zewnętrzne
Krwawienie wewnętrzne
Krwawienie wewnętrzne
Zamknięte uszkodzenia klatki piersiowej
Zamknięte uszkodzenia klatki piersiowej
występują często w czasie wypadków
występują często w czasie wypadków
samochodowych.
samochodowych.
Przy tych uszkodzeniach nie stwierdza się
Przy tych uszkodzeniach nie stwierdza się
żadnej rany w okolicy urazu, najwyżej
żadnej rany w okolicy urazu, najwyżej
siniaki.
siniaki.
Najczęstszymi uszkodzeniami są pęknięcia
Najczęstszymi uszkodzeniami są pęknięcia
i złamania żeber.
i złamania żeber.
Większe niebezpieczeństwo stanowi
Większe niebezpieczeństwo stanowi
uszkodzenie większego naczynia z
uszkodzenie większego naczynia z
krwawieniem wewnętrznym do jamy
krwawieniem wewnętrznym do jamy
opłucnowej.
opłucnowej.
Krwotok
Krwotok
Krwotok zewnętrzny – objawy są dobrze
Krwotok zewnętrzny – objawy są dobrze
widoczne w postaci wypływającej krwi
widoczne w postaci wypływającej krwi
koloru jasnoczerwonego zgodnego z
koloru jasnoczerwonego zgodnego z
fala tętna ( krwotok tętniczy) lub
fala tętna ( krwotok tętniczy) lub
ciemnoczerwonego pod mniejszym
ciemnoczerwonego pod mniejszym
ciśnieniem (krwotok żylny)
ciśnieniem (krwotok żylny)
Opaska uciskowa – opatrunek uciskowy
Opaska uciskowa – opatrunek uciskowy
Krwotok wewnętrzny:
Krwotok wewnętrzny:
Urazowy
Urazowy
Towarzyszący określonej jednostce
Towarzyszący określonej jednostce
chorobowej
chorobowej
Wymioty
Wymioty
Jest to gwałtowne wyrzucanie treści
Jest to gwałtowne wyrzucanie treści
pokarmowej z żołądka w kierunku
pokarmowej z żołądka w kierunku
jamy ustnej, które zazwyczaj
jamy ustnej, które zazwyczaj
poprzedzają nudności.
poprzedzają nudności.
Wymioty występują w przebiegu
Wymioty występują w przebiegu
wielu chorób układu pokarmowego,
wielu chorób układu pokarmowego,
nerwowego oraz chorób
nerwowego oraz chorób
ogólnoustrojowych.
ogólnoustrojowych.
Rodzaje treści
Rodzaje treści
Wymioty krwią
Wymioty krwią
Wymioty fusowate
Wymioty fusowate
Wymioty treścią ciemnozieloną o
Wymioty treścią ciemnozieloną o
zapachu i wyglądzie kału
zapachu i wyglądzie kału
Wymioty i silne bóle brzucha z
Wymioty i silne bóle brzucha z
zaparciem i zatrzymaniem gazów
zaparciem i zatrzymaniem gazów
Objawy towarzyszące
Objawy towarzyszące
Osłabienie, spadek ciśnienia
Osłabienie, spadek ciśnienia
Zawroty głowy
Zawroty głowy
Zaburzenia świadomości
Zaburzenia świadomości
Wysoka gorączka
Wysoka gorączka
Kurcze mięśniowe
Kurcze mięśniowe
Gorączka
Gorączka
Podwyższona temperatura ciała określana
Podwyższona temperatura ciała określana
jest potocznie mianem gorączki.
jest potocznie mianem gorączki.
Objawem towarzyszącym gorączce mogą
Objawem towarzyszącym gorączce mogą
być:
być:
Brak energii, zmęczenie, bóle głowy,
Brak energii, zmęczenie, bóle głowy,
Przyspieszony oddech – powyżej 40
Przyspieszony oddech – powyżej 40
oddechów na minutę
oddechów na minutę
Przyspieszone tętno – zwykle powyżej
Przyspieszone tętno – zwykle powyżej
120 min. Brak apetytu, zwiększone
120 min. Brak apetytu, zwiększone
pragnienie, dreszcze, obfite pocenie się.
pragnienie, dreszcze, obfite pocenie się.
Podwyższona temperatura
Podwyższona temperatura
ciała może być reakcją na
ciała może być reakcją na
Zakażenie wirusowe, bakteryjne, grzybicze
Zakażenie wirusowe, bakteryjne, grzybicze
Szczepienie ochronne
Szczepienie ochronne
Zapalenie stawów, jelit, wyrostka robaczkowego,
Zapalenie stawów, jelit, wyrostka robaczkowego,
opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu.
opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu.
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
Silna alergia
Silna alergia
Odwodnienie
Odwodnienie
Rozległe oparzenia
Rozległe oparzenia
Ciężki uraz
Ciężki uraz
Zażywanie pewnych leków np..
Zażywanie pewnych leków np..
antynowotworowych
antynowotworowych
Silne przeżycia lub pobudzenie emocjonalne
Silne przeżycia lub pobudzenie emocjonalne
Mechanizm powstawania
Mechanizm powstawania
temperatury
temperatury
Kontrola temperatury ciała odbywa się
Kontrola temperatury ciała odbywa się
w części mózgu zwanej podwzgórzem.
w części mózgu zwanej podwzgórzem.
Tam znajduje się ośrodek
Tam znajduje się ośrodek
termoregulacji, który utrzymuje
termoregulacji, który utrzymuje
równowagę między wytwarzaniem
równowagę między wytwarzaniem
ciepła w tkankach ( głównie w wątrobie i
ciepła w tkankach ( głównie w wątrobie i
mięśniach) a jego utrata, przede
mięśniach) a jego utrata, przede
wszystkim przez skórę.
wszystkim przez skórę.
Co pokazuje termometr
Co pokazuje termometr
36 – 37 st. C
36 – 37 st. C
- temperatura
- temperatura
normalna
normalna
37,1-38 st. C – stan podgorączkowy
37,1-38 st. C – stan podgorączkowy
38,1 – 39 st. C – gorączka średnia
38,1 – 39 st. C – gorączka średnia
39,1 – 40,5 st. C – gorączka wysoka
39,1 – 40,5 st. C – gorączka wysoka
Powyżej 40,5 st. C – gorączka
Powyżej 40,5 st. C – gorączka
niebezpieczna dla zdrowia i życia
niebezpieczna dla zdrowia i życia
Uszkodzenia urazowe
Uszkodzenia urazowe
W razie stwierdzenia urazu w wywiadach
W razie stwierdzenia urazu w wywiadach
muszą być ustalone możliwie dokładnie
muszą być ustalone możliwie dokładnie
wszystkie związane z nim szczegóły.
wszystkie związane z nim szczegóły.
W jakim ułożeniu znajdował się chory w
W jakim ułożeniu znajdował się chory w
chwili wypadku ?
chwili wypadku ?
Czy utracił przytomność ?
Czy utracił przytomność ?
Niepamięć wsteczna - uszkodzenie
Niepamięć wsteczna - uszkodzenie
mózgu
mózgu
Rany postrzałowe, kłute, rodzaj broni,
Rany postrzałowe, kłute, rodzaj broni,
kształt, wielkość, przypuszczalny tor lotu
kształt, wielkość, przypuszczalny tor lotu
pocisku, pozycja chorego są ważne przy
pocisku, pozycja chorego są ważne przy
ocenie rodzaju powstałych uszkodzeń.
ocenie rodzaju powstałych uszkodzeń.
Uszkodzenia urazowe
Uszkodzenia urazowe
„nieme”
„nieme”
Często trudno jest ustalić związek
Często trudno jest ustalić związek
przyczynowy z powstałym urazem.
przyczynowy z powstałym urazem.
Uraz minimalny – prawie niewidoczny,
Uraz minimalny – prawie niewidoczny,
lekceważony przez chorego – a skutki
lekceważony przez chorego – a skutki
urazu stwarzające stan zagrożenia
urazu stwarzające stan zagrożenia
zdrowia lub życia.
zdrowia lub życia.
Szczególnie na uwagę zasługują takie
Szczególnie na uwagę zasługują takie
sytuacje wśród dzieci.
sytuacje wśród dzieci.
Wywiad rodzinny
Wywiad rodzinny
Cukrzyca
Cukrzyca
Polipowatość jelita grubego
Polipowatość jelita grubego
Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze.
Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze.
Nowotwory złośliwe
Nowotwory złośliwe
Wywiad dotyczący przeszłości
Wywiad dotyczący przeszłości
chorego
chorego
Dane z przeszłości chorego mogą
Dane z przeszłości chorego mogą
wyjaśnić wiele szczegółów dotyczących
wyjaśnić wiele szczegółów dotyczących
obecnej choroby.
obecnej choroby.
Przebyte operacje
Przebyte operacje
Przebyte choroby
Przebyte choroby
Przyjmowane aktualnie leki.
Przyjmowane aktualnie leki.
Wywiad w przypadkach
Wywiad w przypadkach
nagłych
nagłych
Musi ulec całkowitej zmianie zależnie
Musi ulec całkowitej zmianie zależnie
od okoliczności.
od okoliczności.
Zbieranie wywiadu powinno
Zbieranie wywiadu powinno
ograniczyć się do jednego zdania.
ograniczyć się do jednego zdania.
Chory nieprzytomny
Chory nieprzytomny
W takich przypadkach dane z wywiadu
W takich przypadkach dane z wywiadu
zostają pominięte.
zostają pominięte.
Należy zwrócić uwagę na otoczenie
Należy zwrócić uwagę na otoczenie
chorego:
chorego:
List
List
Fiolki po lekach
Fiolki po lekach
Strzykawki
Strzykawki
Wywiad od otocznia - w terminie
Wywiad od otocznia - w terminie
późniejszym
późniejszym
Chory nieprzytomny –
Chory nieprzytomny –
odpowiedź na pytanie
odpowiedź na pytanie
1. Czy chory oddycha ?
1. Czy chory oddycha ?
2. Czy drogi oddechowe są drożne ?
2. Czy drogi oddechowe są drożne ?
3. Czy tętno jest wyczuwalne ?
3. Czy tętno jest wyczuwalne ?
Czy jest zachowana czynność serca ?
Czy jest zachowana czynność serca ?
Czy chory nie ma masywnego krwotoku ?
Czy chory nie ma masywnego krwotoku ?
Ofiary ciężkiego wypadku i
Ofiary ciężkiego wypadku i
tępego urazu
tępego urazu
Należy podejrzewać o złamanie
Należy podejrzewać o złamanie
kręgosłupa.
kręgosłupa.
To może doprowadzić do uszkodzenia
To może doprowadzić do uszkodzenia
rdzenia kręgowego przy
rdzenia kręgowego przy
nieprawidłowym udzielaniu pierwszej
nieprawidłowym udzielaniu pierwszej
pomocy czy przenoszeniu chorego.
pomocy czy przenoszeniu chorego.
Zranienia zagrażające
Zranienia zagrażające
bezpośrednio życiu
bezpośrednio życiu
W takich przypadkach działania naprawcze
W takich przypadkach działania naprawcze
muszą być podjęte natychmiast bez
muszą być podjęte natychmiast bez
uprzedniego badania podmiotowego i
uprzedniego badania podmiotowego i
przedmiotowego.
przedmiotowego.
Przenikające rany serca
Przenikające rany serca
Rozległe zgniecenia klatki piersiowej
Rozległe zgniecenia klatki piersiowej
Masywny zewnętrzny krwotok
Masywny zewnętrzny krwotok
W większości przypadków
W większości przypadków
nagłych należy
nagłych należy
Przeprowadzić ograniczone do 2-3 minut
Przeprowadzić ograniczone do 2-3 minut
badanie:
badanie:
Głowy
Głowy
Klatki piersiowej
Klatki piersiowej
Brzucha
Brzucha
Kończyn
Kończyn
Narządów płciowych – szczególnie u
Narządów płciowych – szczególnie u
kobiet
kobiet
Jeżeli nie ma objawów
Jeżeli nie ma objawów
uszkodzenia kręgosłupa
uszkodzenia kręgosłupa
Chorego należy przekręcić na bok i
Chorego należy przekręcić na bok i
zbadać dokładnie:
zbadać dokładnie:
Grzbietową powierzchnię ciała
Grzbietową powierzchnię ciała
Pośladki
Pośladki
Krocze
Krocze
Wielonarządowe
Wielonarządowe
uszkodzenia urazowe
uszkodzenia urazowe
W tych przypadkach łatwo przeoczyć:
W tych przypadkach łatwo przeoczyć:
Odmę opłucnową
Odmę opłucnową
Tamponadę serca
Tamponadę serca
Po zakończeniu oględzin
Po zakończeniu oględzin
chorego i badaniu
chorego i badaniu
Podaje się środki przeciwbólowe
Podaje się środki przeciwbólowe
Unieruchamia złamane kończyny
Unieruchamia złamane kończyny
Zeszywa rany
Zeszywa rany
Podejmuje i rozpoczyna inne zabiegi
Podejmuje i rozpoczyna inne zabiegi
wchodzące w zakres leczenia
wchodzące w zakres leczenia
przypadków nagłych
przypadków nagłych
Postępowanie przeciw
Postępowanie przeciw
wstrząsowe
wstrząsowe