Układy człowieka

• Układ oddechowy
• Układ krwionośny
• Układ kostno-szkieletowy
• Układ nerwowy

Układ Oddechowy

Oddychanie jest jednym z najważniejszych przejawów życia. Aby
było sprawne, w złożonych organizmach wykształcił się wielo
narządowy system dostawy tlenu i odbioru dwutlenku węgla.
Ten system - to układ oddechowy.

Składa się on z dróg oddechowych
•górnych - jamy nosowej i gardła oraz
•dolnych - krtani, tchawicy, dwóch dużych oskrzeli oraz
wewnątrz płucnego drzewa oskrzelowego.
Na końcu drzewa oskrzelowego znajduje się 300 milionów
pęcherzyków płucnych, tworzących ponad 100-metrową
powierzchnię, gdzie zachodzi wymiana dostarczonego z
powietrzem tlenu z powstałym w tkankach dwutlenkiem węgla
przyniesionym do płuc z krwią.

Poszczególne odcinki
służą do:
Jama nosowa:
oczyszczanie,
ogrzewanie i
nawilżanie
powietrza.

Gardło:
skrzyżowanie drogi
oddechowej z drogą
pokarmową.

Krtań - chrzęstny
instrument.

Tchawica:
pierścieniowata
rurka.

Oskrzela

1. Oskrzela - naturalne

przedłużenie tchawicy.
Zbudowane podobnie jak
tchawica z
podkowiastych chrząstek,
połączonych ze sobą
więzadłami, wysłane
nabłonkiem z ruchomymi
rzęskami. Oskrzela
główne rozgałęziają się
na oskrzela o mniejszej
średnicy, które dają
początek jeszcze
węższym oskrzelikom

1. Najdrobniejsze z

oskrzelików zakończone
są pęcherzykami
płucnymi.

2. Podstawowe zadania

tchwicy:

•

transport powietrza do
płuc

•

ogrzewanie i nawilżanie
tego powietrza

•

oczyszczanie powietrza

z ciał obcych

Płuca

1. Płuca - narząd parzysty o gąbczastej strukturze,

leżącym wewnątrz klatki piersiowej. Mają kształt
zbliżony do spłaszczonych stożków. Płuco lewe jest
nieco mniejsze od prawego. Płuca są pokryte cienką,
błyszczącą błoną, tzw. opłucną, której wilgotna
powierzchnia ułatwia ruch płuc w czasie oddechu, nuie
pozwalając na tarcie ścian. Zbudowane są z milionów
pęcherzyków płucnych. Karzdy pęcherzyk jest opleciony
gęstą siecią naczyń krwionośnych włosowatych.
W wpęcherzykach płucnych odbywa się wymiana
gazowa pomiędzy wypełniającym je powietrzem a krwią.
Przenikanie gazów przez ściany pęcherzyków płucnych
jest morzliwe, gdyrz składają się one (podobnie jak
naczynia włosowate) z pojedynczej warstwy komórek

Pęcherzyki płucne

UKŁAD KRĄŻĘNIA

Układ krwionośny składa się z:
Serca
 tętnic
Naczyń włosowatych
Żył
Naczyń i węzłów chłonnych
Krew krąży wyłącznie w sercu i naczyniach
włosowatych, nie wylewa się do jam ciała. Oprócz
układu krążenia w ciele człowieka występuje także
układ limfatyczny(chłonny), spełniający rolę
pomocniczego układu krążenia.

Naczynia krwionośne

• Tętnice. Największą, główną tętnicą organizmu jest aorta.

Zaopatruje ona cały organizm w krew bogatą w tlen. Aorta

wychodzi ku górze z lewej komory serca, zagina się i zstępuje w

dół. Na poszczególnych poziomach dzieli się ona na tętnice.

• Żyły. Naczynia żylne początkowo drobne i bardzo liczne łączą

się w coraz to większe żyły, które ostatecznie tworzą dwie żyły

główne - górną i dolną. Uchodzą one do prawego przedsionka

serca. Żyła główna dolna to największa żyła ustroju.

• Naczynia włosowate. Naczynia włosowate, inaczej włośniczki,

to najdrobniejsze (niewidzialne gołym okiem) naczynia

krwionośne ustroju. Włośniczki swymi rozgałęzieniami tworzą

sieć. W sieci włośniczek występują naczynia włosowate tętnicze

i żylne. Wyróżnia się typy sieci naczyń włosowatych: zwykła sieć

kapilarna w tkankach, sieć dziwna, układ wrotny.

Serce

Serce (cor) to motor układu krążenia -

jest narządem mięśniowym wielkości

zaciśniętej pięści. Mieści się we

wnętrzu klatki piersiowej (2/3 po lewej

stronie) między dwoma płucami i ma

kształt nieregularnego stożka,

ułożonego w pozycji skośnej,

pochylonej. Jego podstawa jest

zwrócona w górę i na prawo a

koniuszkiem skierowana w dół na lewo.

Serce otacza błoniasty worek zwany

osierdziem.

Serce (cor) to motor układu krążenia - jest narządem mięśniowym wielkości zaciśniętej pięści. Mieści się we wnętrzu klatki piersiowej (2/3 po lewej
stronie) między dwoma płucami i ma kształt nieregularnego stożka, ułożonego w pozycji skośnej, pochylonej. Jego podstawa jest zwrócona w górę i na
prawo a koniuszkiem skierowana w dół na lewo. Serce otacza błoniasty worek zwany osierdziem.

Serce:
1. Prawy przedsionek
2. Lewy przedsionek
3. Żyła główna górna
4. Łuk aorty
5. Lewa tętnica
płucna
6. Żyła płucna dolna
7. Zastawka mitralna
8. Zastawka aortalna
9. Komora lewa
10. Komora prawa

11. Żyła główna dolna

12. Zastawka trójdzielna
13. Zastawka pnia płucnego

Układ kostno-stawowy

Układ szkieletowy, kostny
człowieka to wszystkie kości ciała
człowieka. Szkielet dorosłego
człowieka składa się z około 206 kości.

Kości można podzielić na:

• kości płaskie, np. kości czaszki, łopatka;
• kości krótkie, np. kości nadgarstka,

kości stępu;

• kości długie, np. kość udowa, ramienna;
• kości różnokształtne, np. kręgi.

Funkcje szkieletu

• wzrostową (przyrost koście decyduje o wzroście

organizmu);

• ochronną dla narządów;
• krwiotwórczą (szpik kostny wypełniający wnętrze kości

tworzy ciałka krwi);

• magazynującą (w kościach gromadzi się wiele soli

mineralnych, szczególnie soli wapnia).

Budowa chemiczna
kości

• Skład chemiczny kości: C sole mineralne -

30-45

: (np. węglany i fosforany wapnia,

fosforany magnezu) nada ją kości twardość i
wytrzymałość

• związki organiczne - 30-40% (osseomukoid)

w istocie międzykomórkowej nadają
kości sprężystość i elastyczność

• Woda-15-40%

Szkielet dzieli

•na szkielet osiowy, w którego skład
wchodzi czaszka, kręgosłup i mostek
•szkielet kończyn

KRĘGOSŁUP

ODCINEK SZYJNY- kręgi tego odcinka mają delikatną budowę,

cechuje je duża ruchomość, trzony tych kręgów są mniejsze,
gdyż kręgosłup szyjny dźwiga tylko głowę. Liczba kręgów: 7
ODCINEK PIERSIOWY- kręgi bardziej masywne i mniej ruchome,
na wyrostkach poprzecznych mają tzw. dołki żebrowe służące do
połączenia z żebrami. Liczba kręgów: 12
ODCINEK LĘDŹWIOWY- kręgi najbardziej masywne, gdyż na
nich spoczywa ciężar całego tułowia i głowy, mają silnie
rozwinięte wyrostki kolczyste. Liczba kręgów: 5
ODCINEK KRZYŻOWY (kość krzyżowa)- powstaje ze zrośnięcia
się pięciu kręgów krzyżowych; znajdują się w nim cztery pary
otworów, przez które wychodzą nerwy krzyżowe. Liczba kręgów:
5
ODCINEK GUZICZNY- kręgi tego odcinka łączą się w kość
guziczną, która tworzy zakończenie osi kręgosłupa; kość ta ma u
człowieka charakter szczątkowy. Liczba kręgów: od 4 do 5