Podstawowe badanie

Podstawowe badanie

przedmiotowe (fizykalne)

przedmiotowe (fizykalne)

pacjenta

pacjenta

Pionowe linie określające

Pionowe linie określające

okolice klatki piersiowej:

okolice klatki piersiowej:



linia pośrodkowa przednia (linea mediana anterior)

linia pośrodkowa przednia (linea mediana anterior)



linia mostkowa (l. sternalis)

linia mostkowa (l. sternalis)



linia przymostkowa (l. parasternalis)

linia przymostkowa (l. parasternalis)



linia środkowoobojczykowa lub sutkowa (l.

linia środkowoobojczykowa lub sutkowa (l.

medioclavicularis s. mammilaris)

medioclavicularis s. mammilaris)



linia pachowa przednia (l. axillaris anterior)

linia pachowa przednia (l. axillaris anterior)



linia pachowa środkowa (l. axillaris media)

linia pachowa środkowa (l. axillaris media)



linia pachowa tylna (l. axillaris posterior)

linia pachowa tylna (l. axillaris posterior)



linia łopatkowa (l. scapularis)

linia łopatkowa (l. scapularis)



linii międzyłopatkowa (l.interscapularis)

linii międzyłopatkowa (l.interscapularis)



linia przykręgowa (l.paravertebralis)

linia przykręgowa (l.paravertebralis)



linia pośrodkowa tylna ( l.mediana posterior)

linia pośrodkowa tylna ( l.mediana posterior)

Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe

klatki piersiowej

klatki piersiowej



4 x O

4 x O

Oglądanie

Oglądanie

Obmacywanie

Obmacywanie

Opukiwanie

Opukiwanie

Osłuchiwanie

Osłuchiwanie

Opukiwanie klatki piersiowej

Opukiwanie klatki piersiowej

Cele:

Cele:



Zbadanie stanu powietrzności tkanki płucnej

Zbadanie stanu powietrzności tkanki płucnej

(zmniejszenie powietrzności- odgłos

(zmniejszenie powietrzności- odgłos

opukowy stłumiony; zwiększenie

opukowy stłumiony; zwiększenie

powietrzności- odgłos opukowy bębenkowy)

powietrzności- odgłos opukowy bębenkowy)



Stwierdzenie czy między ścianą klatki

Stwierdzenie czy między ścianą klatki

piersiowej a płucem znajduje się

piersiowej a płucem znajduje się

ciało stałe

ciało stałe

(zrosty, nowotwór),

(zrosty, nowotwór),

płyn

płyn

(przesięk, wysięk,

(przesięk, wysięk,

krew) lub

krew) lub

gaz

gaz

(odma opłucnej)

(odma opłucnej)



Oznaczenie granic znalezionych zmian (np.

Oznaczenie granic znalezionych zmian (np.

wielkość wysięku w jamie opłucnej)

wielkość wysięku w jamie opłucnej)



Zbadanie ruchomości dolnych granic płuc

Zbadanie ruchomości dolnych granic płuc



Najpierw opukuje się porównawczo

Najpierw opukuje się porównawczo

(orientacyjnie), następnie

(orientacyjnie), następnie

szczegółowo (topograficznie)

szczegółowo (topograficznie)



opukiwanie orientacyjne potwierdza

opukiwanie orientacyjne potwierdza

wysuniętą diagnozę

wysuniętą diagnozę

Sposób opukiwania

Sposób opukiwania

środkowy paliczek- środkowego

środkowy paliczek- środkowego

palca

palca

Miejsce opukiwania

Miejsce opukiwania



Dołki nadobojczykowe

Dołki nadobojczykowe



Drugie międzyżebrza na przedniej

Drugie międzyżebrza na przedniej

ścianie kl.p.

ścianie kl.p.



Czwarte międzyżebrza w liniach

Czwarte międzyżebrza w liniach

środkowoobojczykowych

środkowoobojczykowych



Szóste m/ż. w liniach pachowych

Szóste m/ż. w liniach pachowych

środkowych

środkowych



Okolice nadłopatkowe,

Okolice nadłopatkowe,

międzyłopatkowe, podłopatkowe.

międzyłopatkowe, podłopatkowe.

Odgłos opukowy

Odgłos opukowy

jawny:

jawny:



fizjologiczny nad polami płucnymi

fizjologiczny nad polami płucnymi



nie zawsze wyklucza procesów

nie zawsze wyklucza procesów

chorobowych mogących toczyć się w

chorobowych mogących toczyć się w

ukł. oddechowym ( płyn w jamie

ukł. oddechowym ( płyn w jamie

opłucnej można stwierdzić gdy jego

opłucnej można stwierdzić gdy jego

ilość >300ml)

ilość >300ml)

Odgłos opukowy

Odgłos opukowy

stłumiony

stłumiony



Przyczyną stłumienia jest obecność

Przyczyną stłumienia jest obecność

przeszkody między ścianą klatki

przeszkody między ścianą klatki

piersiowej, a płucem :

piersiowej, a płucem :

- Płynu( wysięk, przesięk, krew)

- Płynu( wysięk, przesięk, krew)

-

Ciała stałego (zwłóknienie opłucnej,

Ciała stałego (zwłóknienie opłucnej,

nowotwór)

nowotwór)



występuje również przy

występuje również przy

bezpowietrzności płuca (zapalenie płuc)

bezpowietrzności płuca (zapalenie płuc)



Słyszy się go opukując np. udo.

Słyszy się go opukując np. udo.

Odgłos opukowy

Odgłos opukowy

bębenkowy

bębenkowy



Obecny gdy między ścianą kl.p. a

Obecny gdy między ścianą kl.p. a

płucami znajduje się duża ilość

płucami znajduje się duża ilość

powietrza (odma)

powietrza (odma)



lub przy nadmiernie rozdętych

lub przy nadmiernie rozdętych

płucach (rozedma)

płucach (rozedma)



Fizjologiczny nad jamą brzuszną.

Fizjologiczny nad jamą brzuszną.

Osłuchiwanie klatki piersiowej

Osłuchiwanie klatki piersiowej



Kolejność osłuchiwania taka jak

Kolejność osłuchiwania taka jak

opukiwania

opukiwania



Zwracamy uwagę na podstawowe

Zwracamy uwagę na podstawowe

(fizjologiczne) i dodatkowe szmery

(fizjologiczne) i dodatkowe szmery

oddechowe.

oddechowe.

Fizjologia:

Fizjologia:



Szmer oskrzelowy („h”)- nad

Szmer oskrzelowy („h”)- nad

tchawicą i dużymi oskrzelami

tchawicą i dużymi oskrzelami



Szmer pęcherzykowy(„fff”)-nad

Szmer pęcherzykowy(„fff”)-nad

polami płucnymi

polami płucnymi

Patologia=

Patologia=

szmery dodatkowe

szmery dodatkowe

:

:



szmer oskrzelowy

szmer oskrzelowy

:

:

w niefizjologicznych miejscach; świadczący o

w niefizjologicznych miejscach; świadczący o

nacieku w miąższu płucnym przy zachowanej drożności oskrzeli.

nacieku w miąższu płucnym przy zachowanej drożności oskrzeli.



t

t

rzeszczenia

rzeszczenia

- powstają, gdy płyn znajduje się w pęcherzykach

- powstają, gdy płyn znajduje się w pęcherzykach

płucnych np. w zapaleniu płuc,

płucnych np. w zapaleniu płuc,

obrzęku płuc

obrzęku płuc

, gruźlicy, zawale

, gruźlicy, zawale

płuca, niewydolności krążenia, włóknieniu pęcherzyków,

płuca, niewydolności krążenia, włóknieniu pęcherzyków,

rozstrzeniach oskrzeli, suchym zap. opłucnej;

rozstrzeniach oskrzeli, suchym zap. opłucnej;

słychać je tylko na szczycie wdechu, na skutek rozlepiania się

słychać je tylko na szczycie wdechu, na skutek rozlepiania się

pęcherzyków płucnych. Fizjologicznie mogą powstać, gdy pacjent

pęcherzyków płucnych. Fizjologicznie mogą powstać, gdy pacjent

długo leży; przechodzą po kilku głębszych wdechach.

długo leży; przechodzą po kilku głębszych wdechach.



rzężenia

rzężenia

- powstają w oskrzelach, słyszalne w trakcie wdechu i

- powstają w oskrzelach, słyszalne w trakcie wdechu i

wydechu

wydechu

+

+

suche

suche

:

:

świsty

świsty

,

,

furczenia,

furczenia,

gwizdy

gwizdy

(astma ,ciało obce w

(astma ,ciało obce w

oskrzelach)

oskrzelach)

Powstają na skutek obecności gęstej wydzieliny w oskrzelach.

Powstają na skutek obecności gęstej wydzieliny w oskrzelach.

+

+

wilgotne

wilgotne

: powstają na skutek obecności płynnej wydzieliny w

: powstają na skutek obecności płynnej wydzieliny w

oskrzelach. Są 3 rodzaje: drobno-, średnio- i grubobańkowe. Zależą

oskrzelach. Są 3 rodzaje: drobno-, średnio- i grubobańkowe. Zależą

od średnicy zalanego oskrzela. Przyczyną może być: nieżyt

od średnicy zalanego oskrzela. Przyczyną może być: nieżyt

oskrzeli, gruźlica, ropień, zgorzel, zawał, obrzęk, krwotok.

oskrzeli, gruźlica, ropień, zgorzel, zawał, obrzęk, krwotok.



Dla obrzęku płuc charakterystyczne

Dla obrzęku płuc charakterystyczne

są trzeszczenia i rzężenia

są trzeszczenia i rzężenia

drobnobańkowe.

drobnobańkowe.



Dla niedrożności oskrzeli (astma,

Dla niedrożności oskrzeli (astma,

reakcja anafilaktyczna)- świsty

reakcja anafilaktyczna)- świsty



Trzesczenia

Trzesczenia



Świsty

Świsty



Stridor

Stridor

Uderzenie koniuszkowe

Uderzenie koniuszkowe

Okolica koniuszka serca to miejsce

Okolica koniuszka serca to miejsce

położone najdalej na lewo i w dół

położone najdalej na lewo i w dół

rzutu serca, w którym wyczuwa się

rzutu serca, w którym wyczuwa się

jeszcze skurcz lewej komory.

jeszcze skurcz lewej komory.

Prawidłowo znajduje się ono w piątej

Prawidłowo znajduje się ono w piątej

przestrzeni międzyżebrowej, 1,5cm na

przestrzeni międzyżebrowej, 1,5cm na

prawo od linii środkowo-obojczykowej.

prawo od linii środkowo-obojczykowej.

Uderzenie koniuszkowe może być

Uderzenie koniuszkowe może być

wzmocnione lub przemieszczone.

wzmocnione lub przemieszczone.

Brak uderzenia

Brak uderzenia

koniuszkowego

koniuszkowego



Lewostronna odma opłucnowa

Lewostronna odma opłucnowa



Tamponada serca

Tamponada serca

Osłuchiwanie serca

Osłuchiwanie serca



Pierwszy ton serca

Pierwszy ton serca

Pierwszy ton serca powstaje w następstwie

Pierwszy ton serca powstaje w następstwie

zamknięcia : stawek dwudzielnej i trójdzielnej i

zamknięcia : stawek dwudzielnej i trójdzielnej i

jest najgłośniejszy nad koniuszkiem serca.

jest najgłośniejszy nad koniuszkiem serca.



Drugi ton serca

Drugi ton serca

Drugi ton serca powstaje w wyniku zamknięcia

Drugi ton serca powstaje w wyniku zamknięcia

zastawek aorty i tętnicy płucnej. Jest najlepiej

zastawek aorty i tętnicy płucnej. Jest najlepiej

słyszalny w drugiej przestrzeni międzyżebrowej

słyszalny w drugiej przestrzeni międzyżebrowej

lewej (tj. w polu osłuchiwania tętnicy płucnej).

lewej (tj. w polu osłuchiwania tętnicy płucnej).

Serce osłuchuje się w

Serce osłuchuje się w

następujących 5 typowych

następujących 5 typowych

punktach

punktach

:

:

1. V lewe międzyżebrze, l cm do wewnątrz od linii

1. V lewe międzyżebrze, l cm do wewnątrz od linii

obojczykowej środkowej — okolica uderzenia

obojczykowej środkowej — okolica uderzenia

koniuszkowego i miejsce osłuchiwania zastawki

koniuszkowego i miejsce osłuchiwania zastawki

dwudzielnej.

dwudzielnej.

2. II prawe międzyżebrze przy mostku - okolica osłuchiwania

2. II prawe międzyżebrze przy mostku - okolica osłuchiwania

tętnicy głównej = lewego ujścia tętniczego

tętnicy głównej = lewego ujścia tętniczego

3. II lewe międzyżebrze przy mostku -okolica pnia płucnego

3. II lewe międzyżebrze przy mostku -okolica pnia płucnego

= prawego ujścia tętniczego

= prawego ujścia tętniczego

4. V prawe międzyżebrze tuż przy mostku i prawa krawędź

4. V prawe międzyżebrze tuż przy mostku i prawa krawędź

dolnej części mostka — jest to okolica osłuchiwania

dolnej części mostka — jest to okolica osłuchiwania

zastawki trójdzielnej

zastawki trójdzielnej

5. III lewe międzyżebrze przy mostku — jest to miejsce

5. III lewe międzyżebrze przy mostku — jest to miejsce

anatomicznego rzutu zastawki dwudzielnej (punkt Erba)

anatomicznego rzutu zastawki dwudzielnej (punkt Erba)

Oceniamy:

Oceniamy:



rytm, ew. deficyt tętna (migotanie

rytm, ew. deficyt tętna (migotanie

przedsionków)

przedsionków)



głośność tonów

głośność tonów

Jama brzuszna, 4xO

Jama brzuszna, 4xO



Opukiwanie- fizjologicznie- odgłos

Opukiwanie- fizjologicznie- odgłos

bębenkowy; patologia- stłumienie

bębenkowy; patologia- stłumienie

odgłosu (np.płyn w j. brzusznej)

odgłosu (np.płyn w j. brzusznej)



Osłuchiwanie- fizjologicznie- obecna

Osłuchiwanie- fizjologicznie- obecna

perystaltyka; patologią jest cisza

perystaltyka; patologią jest cisza

świadcząca o niedrożności (np.w

świadcząca o niedrożności (np.w

zapaleniu otrzewnej)

zapaleniu otrzewnej)

ZMIANY SKÓRNE W PRZEBIEGU

ZMIANY SKÓRNE W PRZEBIEGU

ZAKAŻENIA N. MENINGITIDIS

ZAKAŻENIA N. MENINGITIDIS

MARTWICA SKÓRY W PRZEBIEGU

MARTWICA SKÓRY W PRZEBIEGU

ZAKAŻENIA

ZAKAŻENIA

N. MENIGITIDIS

N. MENIGITIDIS

MARTWICA PALCÓW W

MARTWICA PALCÓW W

PRZEBIEGU ZAKAŻENIA

PRZEBIEGU ZAKAŻENIA

N. MENINGITIDIS

N. MENINGITIDIS

OBJAWY OPONOWE

OBJAWY OPONOWE



Objaw

Objaw

Brudzińskiego

Brudzińskiego

- karkowy (górny)

- karkowy (górny)

- policzkowy

- policzkowy

- łonowy (dolny)

- łonowy (dolny)

OBJAWY OPONOWE

OBJAWY OPONOWE



Objaw Kerniga

Objaw Kerniga

Objawy patologiczne:

Objawy patologiczne:



Objaw Blumberga

Objaw Blumberga

Jest to pojawienie się większej bolesności przy szybkim oderwaniu ręki od

Jest to pojawienie się większej bolesności przy szybkim oderwaniu ręki od

brzucha aniżeli przy ucisku – sugeruje zapalenie otrzewnej.

brzucha aniżeli przy ucisku – sugeruje zapalenie otrzewnej.

Objaw Rowsinga

Objaw Rowsinga

Uciska się brzuch głęboko w lewym dolnym kwadrancie. Ból w przeciwległym

Uciska się brzuch głęboko w lewym dolnym kwadrancie. Ból w przeciwległym

prawym dolnym kwadrancie brzucha sugeruje ostre zapalenie wyrostka

prawym dolnym kwadrancie brzucha sugeruje ostre zapalenie wyrostka

robaczkowego.

robaczkowego.

Objaw Chełmońskiego

Objaw Chełmońskiego

Służy on do badania bolesności wątroby. Lewą dłoń umieszcza się płasko nad

Służy on do badania bolesności wątroby. Lewą dłoń umieszcza się płasko nad

dolną częścią klatki piersiowej od przodu ponad wątrobą, a następnie w dłoń tę

dolną częścią klatki piersiowej od przodu ponad wątrobą, a następnie w dłoń tę

uderza się drugą ręką. To samo dla porównania wykonuje się po stronie lewej.

uderza się drugą ręką. To samo dla porównania wykonuje się po stronie lewej.

Chory wskazuje po której stronie odczuł większą bolesność.

Chory wskazuje po której stronie odczuł większą bolesność.

Objaw Goldflama

Objaw Goldflama

wywoływany przez uderzanie w grzbiet- w okolicy kąta kręgosłupowo-

wywoływany przez uderzanie w grzbiet- w okolicy kąta kręgosłupowo-

żebrowego. Prawidłowo wstrząsanie tej okolicy nie wywołuje bólu. Pojawiający

żebrowego. Prawidłowo wstrząsanie tej okolicy nie wywołuje bólu. Pojawiający

się ostry ból stanowi dodatni objaw Goldflama i sugeruje ostry proces

się ostry ból stanowi dodatni objaw Goldflama i sugeruje ostry proces

zapalny

zapalny

nerki

nerki

po stronie badanej.

po stronie badanej.

O

O

bjaw chełbotania

bjaw chełbotania

W płynie obecnym w jamie brzusznej wzbudza się falowanie, uderzając krótko i

W płynie obecnym w jamie brzusznej wzbudza się falowanie, uderzając krótko i

sprężyście w boczną stronę brzucha opuszkami 2-3 palców. Falowanie badający

sprężyście w boczną stronę brzucha opuszkami 2-3 palców. Falowanie badający

wyczuwa, przykładając rozwartą dłoń po stronie przeciwnej. Następnie poleca

wyczuwa, przykładając rozwartą dłoń po stronie przeciwnej. Następnie poleca

się choremu, aby silnie ucisnął zewnętrznym brzegiem swojej dłoni brzuch w

się choremu, aby silnie ucisnął zewnętrznym brzegiem swojej dłoni brzuch w

linii pośrodkowej. Ucisk uniemożliwia przepływ fali, badający jej nie czuje.

linii pośrodkowej. Ucisk uniemożliwia przepływ fali, badający jej nie czuje.