3/10/2011

1

Badanie przedmiotowe - objawy

1.

Otyłość

2.

Gorączka

3.

Zmiana zabarwienia skóry

4.

Obrzęki

5.

Powiększone węzły chłonne

6.

Zmiany drżenia piersiowego

7.

Zmiany odgłosu opukowego nad płucami

8.

Zmiana szmeru oddechowego

9.

Szmery dodatkowe

10. Cechy tętna

11. Objawy przy badaniu brzucha

Otyłość

1.

Podwzgórzowa

2.

Psychosomatyczna

3.

Endokrynologiczna

a.

Nadmierne wydzielanie glikokortykoidów

b.

Hiperinsulinizm

c.

Po owariektomii

d.

Ciąża

4.

Pokarmowa

5.

Z braku aktywności fizycznej

6.

Genetyczna

7.

Polekowa

Stopnie otyłości wg WHO

w oparciu o Body Mass Index

BMI = masa ciała w kg / kwadrat wzrostu w m [kg/m

2

] (wskaźnik Queteleta)

NORMA:

BMI 18,5 – 24,9

kg/m

2

NADWAGA:

BMI 25,0 – 29,9

kg/m

2

OTYŁOŚĆ:

BMI > 30,0 kg/m

2

I

0

BMI 30,0 – 34,9 kg/m

2

II

0

BMI 35,0 – 39,9 kg/m

2

III

0

BMI > 40,0 kg/m

2

(olbrzymia, chorobliwa)

Rozpoznanie otyłości

w oparciu o pomiar talii

•

Kobiety:

norma < 80 cm

nadwaga 80 – 88 cm

otyłość > 88 cm

•

Mężczyźni:

norma < 94 cm

nadwaga 94 – 102 cm

otyłość > 102 cm

W nowej definicji zespołu metabolicznego : otyłość centralna u Europejczyków

obwód talii > 94 cm M i > 80 cm K IDF (Int.Diab.Fed.) Berlin, kwiecień 2005

Rozpoznanie otyłości w oparciu o nadmiar

masy ciała

Należna masa ciała

• Kobiety:

( wzrost w cm – 100 ) x 0,9

• Mężczyźni: ( wzrost w cm – 100 ) x 0,95

Nadwaga

110 – 120% należnej masy ciała

Otyłość

> 120% należnej masy ciała

3/10/2011

2

Podział otyłości

na brzuszną i pośladkowo-udową

w oparciu o WHR (waist-to-hip ratio)

•

OTYŁOŚĆ BRZUSZNA

(trzewna, wisceralna, centralna, androidalna, typu jabłka)

u kobiet

WHR > 0,8 (0,85)

u mężczyzn

WHR > 1,0 (0,9)

•

OTYŁOŚĆ POŚLADKOWO – UDOWA

(obwodowa, ginoidalna, typu gruszki)

u kobiet

WHR < 0,8 (0,85)

u mężczyzn

WHR < 1,0 (0,9)

Pomiar obwodu talii w połowie odległości między dolnym brzegiem łuków żebrowych a górnym
grzebieniem kości biodrowej. Pomiar obwodu bioder na wysokości krętarzy większych

Gorączka

• Ciągła (∆ do 1 st C)

– Pneumokokowe zapalenie płuc, róża

• Zwalniająca, wahająca się (∆ 1-2 st)

– Tbc, RZS, posocznica, odoskrzelowe zapalenie płuc, zakażenia

wirusowe

• Trawiąca, hektyczna (∆ 2-3st)

– Posocznica, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie

opłucnej

Gorączka

• Nieregularna

– Ziarnica złośliwa, chłoniaki

• Przerywana

– Zimnica

• Okresowa

– Rozstrzenie oskrzeli, zapalenie pęcherzyka żółciowego,

zapalenie gruczołu krokowego, nadczynność tarczycy

Barwa skóry

1.

Brązowa

—

Odkładanie melaniny

a.

Genetycznie uwarunkowane

b.

Światło słoneczne

c.

Ciąża

d.

Choroba Addisona

e.

Guzy przysadki

2.

Szarobrązowa

—

Odkładanie melaniny i hemosyderyny

a.

Hemochromatoza

3.

Sinoniebieska

—

Zredukowana hemoglobina

a.

Obwodowa

b.

Centralna

—

Nieprawidłowa hemoglobina

a.

Methemoglobinemia

b.

Sulfhemoglobinemia

Barwa skóry

4.

Sinoczerwona

—

Zwiększona ilość Hgb, HgB zredukowanej i zastój

a.

Czerwienica prawdziwa i wtórna

5.

Czerwona

—

Rozszerzenie lub proliferacja naczyń w skórze

a.

Gorączka, rumień, alkohol

6.

Żółta

—

Żółtaczka (wzrost bilirubiny)

a.

Choroby wątroby, hemoliza krwi

—

Karotenemia

a.

Zwiększone spożycie marchwi

7.

Mocznica

—

Retencja chormogenów moczowych i anemia

a.

Choroby nerek

Barwa skóry

8.

Bielactwo

—

Niedobór melatoniny

a.

Wrodzone

b.

Nabyte

9.

Bladość

—

Zmniejszony przepływ krwi w skórze

a.

wstrząs

—

Zmniejszona ilość oksyHgb

a.

niedokrwistość

—

Obrzęk

a.

Zespół nerczycowy

3/10/2011

3

Obrzęki

1.

Uogólnione

a.

Niedobór białka (powieki, brzuch, stopy)

b.

Sercowe (najniżej położone części ciała, wątroba)

c.

Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej (najniżej położone części
ciała)

d.

Endokrynne (obrzęk śluzowaty, wtórny hiperaldostaronizm)

e.

Jatrogenne (kortykosteroidy systemowe)

2.

Miejscowe

a.

Zastój żylny (spływ zablokowanej żyły, poszerzone naczynia żylne)

b.

Zastój chłonki (twarde)

c.

Obrzęki naczynioruchowe

d.

Zapalny miejscowy

e.

Idiopatyczny

Węzły chłonne

1.

Zakażenie

2.

Nowotwór układu chłonnego

3.

Przerzuty raka

4.

Kolagenozy

5.

Odczyn na ciało obce

6.

Zaburzenia metaboliczne i hormonalne

7.

Reakcja hiperergiczne

Węzły <0.5 cm oraz w okolicy pachwinowej mają mniejsze znaczenie kliniczne

>1 cm patologia u osoby dorosłej

Powiększenie węzłów chłonnych

1.

Uogólnione

•

2-3 okolice, lub nad i podprzeponą

a.

Mononukleoza zakażna, toksoplazmoza, grużlica,

b.

Sarkoidoza

c.

Nowotwory układu chłonnego

d.

Nadwrażliwość na leki, choroba [posurowicza

e.

Kolagenozy

f.

Zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy)

g.

Zaburzenia metaboliczne (lipidozy)

Powiększenie węzłów chłonnych

2.

Miejscowe

–

Odczyn zapalny, choroby nowotworowe

a.

Szyja – 1. infekcje, 2.nowotwory

b.

Nadobojczykowe i szyjne dolne – 1. nowotwory (tarczycy, krtani,
górnego p. pokarmowego)

c.

Węzeł Virchowa – rak żołądka

d.

Pacha – 1. infekcje paciorkowcowe i gronkowcowe 2. rak sutka

e.

Pachwinowe – 1. infekcje, 2. nowotwory

Drżenie piersiowe

1.

Wzmożone (zmniejszona powietrzność płuc przy drożnych oskrzelach)

–

Naciek za palny

–

Duży naciek nowotworowy

–

płuco marskie

2.

Osłabione lub zniesione (upośledzenie drożności oskrzeli lub przewodzenia)

–

Guz, ciało obce

–

Płyn w jamie opłucnowej, odma płucna, nowotwory opłucnej, nowotwory
opłucnej, zrosty opłucnej, otyłość

Odgłos opukowy nad polami płucnymi

1. Fizjologicznie jawny

2. Bębenkowy jednostronny – odma opłucnowa, pęcherze

rozedmowe jednostronne

3. Stłumiony – naciek zapalny lub nowotworowy tkanki płucnej, płyn

w jamie opłucnowej, niedodma

3/10/2011

4

Szmery płucne

1.

Szmer oddechowy oskrzelowy w patologicznej lokalizacji

–

Przy zachowanym drożnym oskrzelu

•

W nacieku

•

Nad dużymi obwodowo położonymi jamami

•

Nad granica płynu w jamie opłucnowej

2.

Szmer pęcherzykowy

–

Zaostrzony

— Osłabiony, zniesiony

•

Zapalenie oskrzeli

· Rozedma

•

Hiperwentylacja

· Niedodma

•

Niewielka obturacja

· Znaczna obturacja

· Płyn

· Zrosty opłucnowe

· Odma

· Otyłość

Szmery dodatkowe

1.

Świsty (wysoka częstotliwość) i furczenia (niska częstotliwość)

–

Zwężenie oskrzela/oskrzeli- obrzęk lub wydzielina

•

Astma

•

POChP

•

Zapalenie oskrzelików

•

Przekrwienie bierne płuc

•

Obrzęk płuc

•

Zapadanie się tchawicy lub dużych oskrzeli

•

Ciało obce – monofoniczny dźwięk

•

Guz oskrzela - monofoniczny dźwięk

Szmery dodatkowe

2.

Rzężenia

–

Średnio i grubobańkowe

•

Rozstrzenie oskrzeli

–

Drobnobańkowe

•

Niedodma

•

Naciek zapalny

•

U osób zdrowych

3.

Tarcie opłucnej

Tętno

1.

Miara częstości

2.

Niemiarowość

–

Oddechowa

–

Periodyka Wenckebacha

–

Przedwczesna skurcze

–

Migotanie przedsionków

3.

Wypełnienie

–

Duże – nadciśnienie tętnicze, gorączka

–

Małe – wstrząsy

4.

Tętno dziwaczne – uszkodzenie serca, stan astmatyczny

5.

Tętno naprzemienne – uszkodzenie serca

6.

Napięcie tętna

–

Twarde – miażdżyca

–

Miękkie

Tętno

1.

Napięcie

–

Twarde

–

Miękkie

2.

Chybkość

–

Chybkie

•

Niedomykalność zastawki aorty

•

Nadczynność tarczycy

–

Leniwe

•

Stenoza aorty

3.

Wysokość

–

Wysokie – gorączka, niedomykalność z. aorty

–

Niskie - niedoczynność tarczycy, stenoza aorty

4.

Symetryczność

•

Guzy, tętniaki

Badanie fizykale jamy brzusznej

1.Objaw Blumberga -refleks otrzewnowy- silny ból przy nagłym zwolnieniu ucisku

(zapalenie otrzewnej)

2.Objaw Chełmońskiego - bolesność przy wstrząsaniu w rzucie pęcherzyka

(zapalenie pęcherzyka, ostre zapalenie wątroby)

-uderzenie na wydechu

3.Objaw Courvoisiera – sprężysty,elastyczny,macalny, niebolesny pęch.żółc.(guz

trzustki)..+żółtaczka=Zespół Courvoisiera

4.Objaw Murphy’ego – ucisk ręką P podżebrza powoduje ból podczas wdechu, co

zmusza chorego do płytkiego oddychania (kamica żółciowa)

5.Objaw Rowsinga – ból w prawym dole biodrowym po ucisku lewego flanku

(zapalenie wyrostka robaczkowego)

6.Objaw Kehra – ostry ból w L podżebrzu promieniujący do L barku (pęknięcie

śledziony)

7.Objaw Cullena – „błękitny pępek” = krwiak pępka (pęknięcie ciąży

pozamacicznej, krwotoczne zapalenie trzustki)

3/10/2011

5

Objaw Goldflama

Bolesność przy wstrząsaniu okolicy lędźwiowej

Wystąpienie bólu = objaw dodatni

Kiedy „+” :

-

Kamica

-

Odmiedniczkowe zapalenie nerek