Pthirus pubis

(Linnaeus, 1758)

wesz łonowa,

“menda”

Jest to kosmopolityczny pasożyt człowieka,

wywołujący wszawicę łonową.

Budowa:

• Jest najmniejszą z wszy pasożytujących na człowieku.

• Długość samicy:1,5 – 2,5 mm

• Długość samca: około 1 mm

• Wszystkie 3 pary odnóży krocznych zakończone są

zagiętymi pazurkami. II i III para odnóży krocznych jest

silnie zbudowana, wesz przymocowuje się nimi do włosa.

• Ciało zróżnicowane jest na głowę, tułów i odwłok. Głowa jest

szeroko zaokrąglona. Tułów jest krótszy i szerszy od

odwłoka. Na tułowiu znajduje się jedna para przetchlinek.

Pierwsze trzy segmenty odwłoka zrośnięte są w jedną

całość, na której znajdują się 3 pary przetchlinek. Kolejne

segmenty są normalnie rozwinięte i mają po 1 parze

przetchlinek. Po bokach segmentów znajdują się stożkowate

wyrostki zaopatrzone w szczecinki.

• Przydatki płciowe samicy są krótkie i nie wystają poza obręb

ciała. Rozwój osobniczy trwa najczęściej 3,5 tygodnia.

Cykl życiowy:

• Samica składa ok. 30 jaj, które przyklejane są do włosa przy

pomocy pierścienia z substancji cementowej. Wieczko jaja

ma wysoko ułożone komory mikropylarne. Po upływie 7-8

dni z jaj wylęgają się nimfy, z których w czasie 15-18 dni

powstają osobniki dorosłe.

• Występują trzy pokolenia nimf, które różnią się od siebie

m.in. kształtem cała, obecnością wyrostków lub włosków na

biodrach, liczbą guzków odwłokowych. Dorosłe postacie żyją

na człowieku ok. 3 tygodni a poza żywicielem tylko do 24

godz.

• W ciągu dnia wesz jest nieruchliwa, jej aktywność wzrasta w

czasie odpoczynku człowieka, kiedy następuje wzrost

temperatury i wilgotności otoczenia.

• Zarażenie pasożytem odbywa się głównie podczas kontaktu

płciowego, może nastąpić również przez wspólne używanie

tych samych ręczników, pościeli, bielizny oraz spanie w

jednym łóżku z osobą zarażoną. Wszawica łonowa dotyczy

głównie osób dorosłych, u dzieci występuje rzadziej.

Miejsce

pasożytowania:

Głównie wzgórek
łonowy i doły
pachowe. Przytwierdza
się do włosa tuż przy
skórze. Może również
umiejscowić się na
brwiach i rzęsach
(szczególnie u małych
dzieci), co powoduje
zapalenia spojówek i
brzegów powiek.

Objawy wszawicy
łonowej:

Świąd skóry, w
miejscach ukąszenia
pojawiają się
sinofiołkowe lub
szare plamy, tzw.
plamy błękitne
(maculae ceruleae),
powstające wskutek
hemolizy
erytrocytów.

Wykrywanie:
Pthirus pubis wykrywa się przeszukując okolice

genitaliów, wzgórka łonowego i innych owłosionych

części ciała.

Zwalczanie:
• Gnidy usuwa się gęstym grzebieniem. W celu

zwalczania pasożyta zaleca się po myciu smarowanie

skóry preparatem Crotamiton, 2x dziennie przez 3-5

dni.

• U dzieci lekiem z wyboru jest 1% -

sześciochlorocykloheksan (Jacutin, Lindan) w formie

szamponu.

• Rzęsy można smarować maściami zawierającymi

pyretroidy lub mechanicznie usuwać pasożyty (np.

pod mikroskopem okulistycznym).

Zapobieganie:
Unikanie kontaktu z osobami zarażonym.