Jak jest

Jak jest

zbudowana

zbudowana

kość?

kość?

Wykonał:

Inż. biomedyczna, sem. V

Tkanka kostna jest rodzajem tkanki łącznej
szkieletowej, ma charakterystyczną organizację
przestrzenną,
tworząc kość.
Kości spełniają funkcję rusztowania, ochronną dla
narządów wewnętrznych oraz rolę dźwigni, do
których się przyczepiają się mięśnie.

W istocie podstawowej tkanki znajdują się sole
mineralne, to one nadają jej twardość, sztywność i
wytrzymałość
na odkształcenia.

Wprowadzenie

W skład tkanki kostnej wchodzą:

􀁺 komórki – osteoblasty, osteocyty i osteoklasty
(ok. 5% całej masy tkanki kostnej);

􀁺 istota międzykomórkowa składająca się z
części organicznej – osteoidu (ok. 25%) i części
nieorganicznej – soli mineralnych (60–70% masy
tkanki).

Budowa

Nazywane komórkami kościotwórczymi, wytwarzają
składniki organiczne istoty międzykomórkowej kości.
Znajdują się na powierzchni nowo powstającej kości,
tworząc jednolitą błonę komórkową niedopuszczającą
osteoklastów. Powstają z komórek wywodzących się ze
szpiku kostnego.

Mają okrągłe pęcherzykowate jądra i zasadochłonną
cytoplazmę, bogatą w siateczkę śródplazmatyczną
szorstką.
Jeśli nie wytwarzają istoty międzykomórkowej, stają się
płaskie.

Mają liczne wypustki cytoplazmatyczne, którymi łączą
się
z innymi osteoblastami.

Osteoblasty

Żywe komórki tkanki kostnej odpowiedzialne za jej
odżywianie.
Osteoblasty otoczone zmineralizowaną istotą
międzykomórkową kości.

Mineralizacji nie podlega najbliższa okolica ciała
osteoblastu i jego wypustek cytoplazmatycznych. W ten
sposób powstają jamki kostne oraz kanaliki kostne, z
wypustkami osteocytów.

Dojrzałe osteocyty są płaskie, ich jądra mają zbitą
chromatynę, a pęcherzyki wydzielnicze, aparat Golgiego
i szorstka siateczka śródplazmatyczna są słabo
rozwinięte.

Osteocyty

Osteoklasty wywodzą się ze szpiku kostnego; główną
ich funkcją jest niszczenie kości. Są to duże, na ogół
owalne komórki o wielu jądrach. Powstają z
jednojądrowych prekursorów.

Osteoklasty wydzielają enzymy – hydrolazy, które
rozkładają organiczne składniki.

Istota międzykomórkowa tkanki kostnej jest osnową do
osadzenia komórek, w jej skład wchodzą:

􀁺 osteoid, składający się z włókien kolagenowych i
organicznej substancji bezpostaciowej (głównie białka
niekolagenowe);
􀁺 substancja nieorganiczna – hydroksyapatyt
Ca10(PO4)6(OH)2

Wyróżnia się dwa rodzaje tkanki kostnej:

Tkanka kostna grubowłóknista- pojawia się w życiu
płodowym i w pierwszym okresie życia pozapłodowego.
U człowieka dorosłego występuje m. in. w miejscach
przyczepów ścięgien do kości, i w przebiegu wielu
chorób kości.

Charakterystyczną cechą jest występowanie włókien
kolagenowych w grubych pęczkach, które mają
nieregularny przebieg.

Tkanka kostna blaszkowata- jest dojrzałą formą
tkanki kostnej, która wchodzi w skład kości długich i
płaskich. Zbudowana jest z blaszek kostnych,
w których skład wchodzą pojedyncze włókna
kolagenowe spojone istotą podstawową.

(na przykładzie kości długiej)

(na przykładzie kości długiej)

Budowa makroskopowa

Budowa makroskopowa

Wyróżnia się dwa rodzaje tkanki kostnej
drobnowłóknistej:

Kość gąbczasta składa się z blaszek kostnych,
tworzących zazwyczaj beleczki, których kształt i
wielkość zależą od kierunków działania sił na kość.
Przestrzenie między beleczkami wypełnia szpik
kostny.

Kość gąbczasta znajduje się w nasadach i
przynasadach
kości długich oraz wypełnia wnętrze kości płaskich.

Kość zbita jest zbudowana z blaszek kostnych, które
wypełniają objętość tkanki. Wchodzi w skład
zewnętrznych warstw kości płaskich oraz znajduje się
w trzonach kości długich.

Podstawowym składnikiem
strukturalnym i czynnościowym
tkanki kostnej zbitej
jest osteon, czyli system Haversa.
Jest to układ 4–20 (zwykle 6) blaszek
kostnych, które leżą jedne w drugich
(blaszki systemowe). Włókna
kolagenowe blaszek systemowych
układają się równolegle do siebie i
spiralnie do osi długiej. Najbardziej
zewnętrzna warstwa osteonu nie
zawiera kanalików kostnych (linia
Cementowa).
W środku osteonu znajduje się
kanałem Haversa, najczęściej
zawierający włosowate naczynie
krwionośne i nerw.

Osteon

Naczynia krwionośne
osteonów łączą się między
sobą za pośrednictwem
odgałęzień biegnących w
poprzek kości zbitej, w
kanałach Volkmanna.

Na granicy przylegających do
siebie blaszek kostnych
znajdują się jamki kostne,
zawierające osteocyty. Przez
blaszki kostne, od kanału
Haversa ku obwodowi ,
przechodzi promieniście wiele
kanalików z wypustkami
osteocytów.

Przestrzenie tkanki kostnej zbitej między osteonami są
wypełnione przez blaszki kostne międzysystemowe.

Unaczynienie kości- krew dociera do kości długich przez
jedną lub dwie tętnice odżywcze: przynasadowe i
nasadowe.

Tętnice odżywcze dają dwa rodzaje odgałęzień:
kostne (rozpadają się na naczynia włosowate wchodzące
do kanałow Volkmanna i dochodzące do kanałow Haversa)
i szpikowe. Przepływ krwi w tych naczyniach jest powolny,
nie ma tu naczyń limfatycznych.

Okostna

Pokrywa zewnętrzną powierzchnię kości poza
powierzchniami stawowymi. Brak okostnej lub
śródkostnej na powierzchni kości prowadzi nieuchronnie
do osadzania się osteoklastów i niszczenia tkanki.

Jest zbudowana z tkanki łącznej właściwej, bogato
unerwionej i unaczynionej; ma znaczny wpływ na
zdolności regeneracyjne kości. Układa się w dwie
warstwy:

􀁺 zewnętrzną (wiele włókien kolagenowych, mało
komórek),
􀁺 wewnętrzną (dużo komórek, a wśród nich komórki
macierzyste, które mają zdolności dzielenia się).

Pokrywa wewnętrzna powierzchnię (od strony jamy
szpikowej) kości.

Składa się z komórek podobnych do komórek
nabłonka, przylegających do siebie i tworzących
jednowarstwową błonę, która pokrywa beleczki kostne
od strony jamy szpiku.

Jej komórki macierzyste mają zdolność do podziałów;
regulują wytwarzanie komórek krwi oraz są źródłem
osteoblastów.

Śródkostna

W prezentacji

wykorzystano:

• Sawicki, Wojciech: Histologia, Warszawa
2008

• Ignasiak Zofia, Jarosińska Aniela, Janusz
Antoni: Anatomia człowieka cz. 1, Wrocław
2002