Partia

Partia

Polityczna

Polityczna

Partia polityczna (z łaciny pars, partis – część),

dobrowolna organizacja działająca pod wspólną

nazwą, reprezentująca interesy określonej grupy

społecznej, w drodze rywalizacji wyborczej zmierza

do zdobycia lub utrzymania władzy państwowej w

celu realizacji swojego programu politycznego.

Początki partii sięgają dawnych zgromadzeń

stanowych, których członkowie łączyli się w koterie

(grupy) arystokratyczne. Koterie tworzyły się wokół

najbogatszych rodzin szlacheckich i realizowały ich

interesy. Pierwsze tego typu partie powstały w XVII

w. w parlamencie angielskim, torysi dali początek

konserwatystom, a wigowie liberałom. W okresie

rewolucji francuskiej pojawiły się kluby polityczne,

które miały zalążki struktury organizacyjnej. Ich

rozwój nastąpił podczas Wiosny Ludów. Pod

wpływem upowszechnienia się prawa wyborczego w

XIX w. zaczęły powstawać nowoczesne partie o

charakterze masowym.

Funkcje współczesnych partii w systemie politycznym:
1) wychowawcza – kształtuje opinię społeczną, propagując

programy partyjne, promując postawy obywatelskie;
2) wyborcza – buduje program polityczny, selekcjonuje kandydatów

i rywalizuje w wyborach;
3) rządzenia – realizowana jest przez partię, która wygrała wybory.

Obsadza ona samodzielnie lub w koalicji z innymi partiami główne

stanowisko w państwie. Natomiast partie, które wybory przegrały i

nie weszły w skład koalicji, przechodzą do tzw. opozycji politycznej.

Ze względu na program można podzielić partie polityczne na:

partie chadeckie, partie liberalne, partie komunistyczne, partie

konserwatywne, partie socjaldemokratyczne oraz partie

ultraprawicowe.

Konstytucja RP oraz ustawa o partiach politycznych z 1997 określa

status prawny partii politycznych w Polsce. Zakazane jest istnienie

partii politycznych odwołujących się do totalitarnych ideologii

nazizmu, faszyzmu i komunizmu oraz tych, których program lub

działalność zakłada bądź dopuszcza nienawiść rasową i narodową,

stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na

politykę państwa.

Największe ugrupowania polityczne
w Polsce, które uzyskały najlepsze
wyniki w ostatnich
wyborach parlamentarnych to:

• Platforma Obywatelska
• Prawo i Sprawiedliwość
• Sojusz Lewicy Demokratycznej
• Polskie Stronnictwo Ludowe

Platforma Obywatelska to ugrupowanie założone

w 2001 roku, które chce reprezentować wyborców o

poglądach liberalnych, przedsiębiorców prywatnych i

środowiska biznesowe, ale także tych wszystkich,

którzy troszczą się o zdrowe i silne państwo, oparte

na gospodarce wolnorynkowej i zasadach

konkurencji.

Prawo i Sprawiedliwość to partia prawicowa,

nawiązująca to tradycji niepodległościowej,

wywodząca się z ruchu solidarnościowego lat

osiemdziesiątych. PiS reprezentuje tę część

prawicowego elektoratu, który opowiada się za

tradycyjnym porządkiem społecznym, gospodarką

wolnorynkową, silnym i bezpiecznym państwem,

walką z korupcją, zwłaszcza wśród polityków. PiS

powstało w 2001 roku.

Sojusz Lewicy Demokratycznej to partia, która

powstała w 1999 roku z koalicji wyborczej o tej samej

nazwie. W ostatnich wyborach Sojusz startował wraz z

Partią Demokratyczną, Socjaldemokracją Polską oraz

Unią Pracy w ramach ruchu Lewica i Demokraci.

Obecnie SLD posiada własny klub poselski Lewica.

Sojusz deklaruje poglądy socjaldemokratyczne,

zarówno pod względem społecznym, jak i

gospodarczym.

Polskie Stronnictwo Ludowe to nowoczesna partia

chłopska. PSL reprezentuje interesy producentów

rolnych, mieszkańców wsi i małych miejscowości (w

dużych aglomeracjach miejskich ma niewielkie

poparcie). Działacze PSL nawiązują do tradycji partii

chłopskich i ruchu ludowego sprzed II wojny światowej

i PSL Stanisława Mikołajczyka (jedynej niezależnej

partii politycznej działającej w latach 1945-47).

PO

PO

Donald

Donald

Tusk

Tusk

• Platforma Obywatelska to

polska partia polityczna

założona jako stowarzyszenie

24 stycznia 2001 (pod nazwą

„Platforma Obywatelska

Rzeczypospolitej Polskiej”

zarejestrowana 5 marca 2002).

Jej głównymi założycielami byli

Andrzej Olechowski, Maciej

Płażyński z AWS i Donald Tusk

z Unii Wolności. Od 2007

Platforma Obywatelska jest

największą siłą polityczną w

Sejmie oraz Senacie i wspólnie

z Polskim Stronnictwem

Ludowym tworzy koalicję

rządową, która jest zapleczem

parlamentarnym rządu

Donalda Tuska.

• Andrzej Olechowski • Maciej Płażyński

PO w kwestiach społecznych prezentuje

konserwatywne stanowisko. Według programu z

2007 fundamentem cywilizacji Zachodu jest

Dekalog, zaś zadaniem Państwa jest roztropne

wspieranie rodziny i tradycyjnych norm

obyczajowych, służących jej trwałości i rozwojowi.

Sprzeciwia się legalizacji związków partnerskich oraz

eutanazji. W kwestii prawa dotyczącego aborcji

Platforma pozostaje na stanowisku, że ochronie

życia najbardziej służy obecna ustawa o planowaniu

rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach

dopuszczalności przerywania ciąży. Również z

deklaracji większości polityków ugrupowania wynika,

że opowiada się ono za utrzymaniem obecnych

przepisów. Do tej pory partia nie wypracowała

natomiast jednolitego stanowiska w sprawie

zapłodnienia in vitro.

Platforma opowiada się za umiarkowanym liberalizmem

w kwestiach gospodarczych. Wyrazem tego było np.

postawa partii podczas głosowania nad 50-procentową

stawką podatku PIT – PO była jedyną partią, która

jednogłośnie sprzeciwiła się tej propozycji. W 2006

poparła ograniczenie stawek podatkowych do dwóch –

18 i 32%. W swoim programie partia opowiada się za

wprowadzeniem podatku liniowego, budżetu

zadaniowego oraz ograniczeniem deficytu

budżetowego. Przed wejściem do Unii Europejskiej Jan

Rokita wypowiadał się również na temat korzyści

płynących z euroizacji, jednak tematu tego nie podjął

ówczesny rząd Marka Belki. Rząd Donalda Tuska

opowiedział się za możliwie szybkim przyjęciem euro.

Rozpoczął także tworzenie struktur odpowiedzialnych za

ten proces. Według programu Platforma opowiada się

również za obniżeniem klina podatkowego i

dokończeniem prywatyzacji. Realizację ostatniego z

postulatów rozpoczęto w ramach Planu prywatyzacji na

lata 2008–2011 prowadzonego przez Ministerstwo

Skarbu Państwa.

Z kolei do zmniejszenia klina podatkowego PO

przyczyniła się już w 2007 roku, gdy poparła

obniżenie składki rentowej postulowane przez rząd

Jarosława Kaczyńskiego. Platforma deklaruje także

chęć poprawy sytuacji małych i średnich

przedsiębiorstw, szczególnie poprzez likwidację

biurokratycznych barier ograniczających

przedsiębiorczość. Idąc w tym kierunku, w 2009

ograniczyła biurokrację podatkową poprzez

przesunięcie obowiązku składania zeznań

podatkowych PIT na pracodawców oraz znaczące

przyspieszenie wdrażania elektronicznego PIT-a.

Rząd PO-PSL podjął też działania na rzecz zmian w

systemie emerytalnym – w 2008 przegłosowano

ograniczenie emerytur pomostowych. Z kolei w

2010 przeforsowano podwyżkę stawek podatku

VAT na okres 2011–2013.

To o PO myślą ludzie:

To o PO myślą ludzie:

Prawo i Sprawiedliwość to polska konserwatywna

partia polityczna zarejestrowana 13 czerwca 2001,

założona przez braci Lecha Kaczyńskiego i

Jarosława Kaczyńskiego na fali popularności

uzyskanej przez Lecha podczas sprawowania przez

niego funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora

generalnego w rządzie AWS. Deklarowana ideologia

partii stanowi połączenie konserwatyzmu,

chrześcijańskiej demokracji i wartości

republikańskich. W latach 2005–2007 Prawo i

Sprawiedliwość sprawowało władzę, tworząc rząd

Kazimierza Marcinkiewicza i rząd Jarosława

Kaczyńskiego (od 2006 do 2007 w koalicji z

Samoobroną RP i Ligą Polskich Rodzin). W latach

2005–2010 Lech Kaczyński sprawował urząd

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo i

Sprawiedliwość należy do grupy Europejskich

Konserwatystów i Reformatorów.

Lech i Jarosła Kaczyński

PiS opowiada się za zwiększeniem praw dla ofiar przestępstw i

zaostrzeniem kar dla przestępców w szczególności za

przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu. Ugrupowanie

postulowało utworzenie Centralnego Biura Antykorupcyjnego i

wprowadzenie zasady jawności oświadczeń majątkowych

polityków i urzędników. Partia popiera integrację z Unią

Europejską, a także jest za polityką proamerykańską. PiS

poparło także udział polskich żołnierzy w operacji w Iraku i

sprzeciwiało się ich natychmiastowemu wycofaniu. PiS

zaprezentowało całościowy projekt nowej konstytucji

przewidujący m.in.: przyznanie prezydentowi prawa

wydawania na wniosek Rady Ministrów rozporządzeń z mocą

ustaw, zmniejszenie Sejmu i Senatu, likwidację Rady Polityki

Pieniężnej. Partia sprzeciwia się: legalizacji eutanazji, aborcji na

życzenie, rejestracji związków homoseksualnych oraz

legalizacji tzw. „miękkich narkotyków”. Pomimo

przedwyborczych zapowiedzi przywrócenia kary śmierci,

przeprowadzenia lustracji majątkowej polityków oraz

upublicznienie nazwisk wszystkich agentów peerelowskich

służb specjalnych i dekomunizacji, a także zmniejszenia liczby

mandatów w obu izbach Zgromadzenia Narodowego i

wprowadzenie systemu semiprezydenckiego, partia nie

zrealizowała tej części programu w okresie sprawowania

władzy.

PiS opowiada się za zwiększeniem praw dla ofiar przestępstw i

zaostrzeniem kar dla przestępców w szczególności za

przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu. Ugrupowanie

postulowało utworzenie Centralnego Biura Antykorupcyjnego i

wprowadzenie zasady jawności oświadczeń majątkowych

polityków i urzędników. Partia popiera integrację z Unią

Europejską, a także jest za polityką proamerykańską. PiS

poparło także udział polskich żołnierzy w operacji w Iraku i

sprzeciwiało się ich natychmiastowemu wycofaniu. PiS

zaprezentowało całościowy projekt nowej konstytucji

przewidujący m.in.: przyznanie prezydentowi prawa wydawania

na wniosek Rady Ministrów rozporządzeń z mocą ustaw,

zmniejszenie Sejmu i Senatu, likwidację Rady Polityki

Pieniężnej. Partia sprzeciwia się: legalizacji eutanazji, aborcji na

życzenie, rejestracji związków homoseksualnych oraz legalizacji

tzw. „miękkich narkotyków”. Pomimo przedwyborczych

zapowiedzi przywrócenia kary śmierci, przeprowadzenia

lustracji majątkowej polityków oraz upublicznienie nazwisk

wszystkich agentów peerelowskich służb specjalnych i

dekomunizacji, a także zmniejszenia liczby mandatów w obu

izbach Zgromadzenia Narodowego i wprowadzenie systemu

semiprezydenckiego, partia nie zrealizowała tej części

programu w okresie sprawowania władzy.

PiS na wesoło

PiS na wesoło

Wykonała

Grażyna Ratułowska

Kl IVDTH

Nr 18