ELEMENTY STRATEGII SPORTOWEJ

ELEMENTY STRATEGII SPORTOWEJ

Strategia sportowa a więc teoria i praktyka przygotowań oraz

Strategia sportowa a więc teoria i praktyka przygotowań oraz

prowadzenia walki, przy czym pod mianem walki rozumie się także

prowadzenia walki, przy czym pod mianem walki rozumie się także

wszelkiego rodzaju współzawodnictwo (strategia – to zespół

wszelkiego rodzaju współzawodnictwo (strategia – to zespół

czynności i działań poprzedzających walkę sportową.Temat

czynności i działań poprzedzających walkę sportową.Temat

strategii rozpatrzymy w zakresie następujących kategorii :

strategii rozpatrzymy w zakresie następujących kategorii :

układu współzawodnictwa , celów , warunków i srodków

układu współzawodnictwa , celów , warunków i srodków

strategicznych oraz form, faz i zasad ich realizacji.

strategicznych oraz form, faz i zasad ich realizacji.

1. UKŁAD WSPÓŁZAWODNICTWA SPORTOWEGO

1. UKŁAD WSPÓŁZAWODNICTWA SPORTOWEGO

W aktualnej strukturze sportu polskiego i światowego można

W aktualnej strukturze sportu polskiego i światowego można

wyróżnić dwa podstawowe układy współzawodnictwa : klubowo –

wyróżnić dwa podstawowe układy współzawodnictwa : klubowo –

zrzeszeniowy i terytorialno – państwowy.W historii rozwoju

zrzeszeniowy i terytorialno – państwowy.W historii rozwoju

współzawodnictwa sportowego układ klubowo – zrzeszeniowy był

współzawodnictwa sportowego układ klubowo – zrzeszeniowy był

pierwotny jednak w ostatnich latach układ terytorialno – państwowy

pierwotny jednak w ostatnich latach układ terytorialno – państwowy

zaczyna dominować szczególnie w sportach indywidualnych. Obydwa

zaczyna dominować szczególnie w sportach indywidualnych. Obydwa

układy współzawodnictwa wpływają na realizacje planów

układy współzawodnictwa wpływają na realizacje planów

szkoleniowych. Każda walka wymaga bowiem przygotowania się do

szkoleniowych. Każda walka wymaga bowiem przygotowania się do

niej.

niej.



W układzie klubowym przygotowanie to realizuje się w ramach

W układzie klubowym przygotowanie to realizuje się w ramach

normalnego cyklu szkolenia klubowego , w założeniach swoich

normalnego cyklu szkolenia klubowego , w założeniach swoich

ukierunkowanego przede wszystkim na osiągnięcie najlepszego

ukierunkowanego przede wszystkim na osiągnięcie najlepszego

miejsca.

miejsca.



Przygotowanie do walki w układzie współzawodnictwa terytorialno –

Przygotowanie do walki w układzie współzawodnictwa terytorialno –

państwowego wymaga konstruowania specjalnych planów

państwowego wymaga konstruowania specjalnych planów

szkoleniowych, niejednokrotnie sprzecznych z potrzebami

szkoleniowych, niejednokrotnie sprzecznych z potrzebami

współzawodnictwa klubowego. Sprzeczność ta jest zjawiskiem coraz

współzawodnictwa klubowego. Sprzeczność ta jest zjawiskiem coraz

częściej obserwowanym , szczególnie w przypadku startu

częściej obserwowanym , szczególnie w przypadku startu

olimpijskiego.

olimpijskiego.

2. CELE STRATEGICZNE

2. CELE STRATEGICZNE



CELE POŚREDNIE

CELE POŚREDNIE

– to takie które nie zakładają zrealizowania ostatecznego zadania,

– to takie które nie zakładają zrealizowania ostatecznego zadania,

jedynie wykonanie określonego zadania. W tej sytuacji można mówić o określonej hierarchii

jedynie wykonanie określonego zadania. W tej sytuacji można mówić o określonej hierarchii

celów : bliższych i dalszych, ważniejszych i mniej ważnych, pośrednich i bezpośrednich. W tej

celów : bliższych i dalszych, ważniejszych i mniej ważnych, pośrednich i bezpośrednich. W tej

hierarchii zrealizowanie celów strategicznych na igrzyskach olimpijskich może i powinno być

hierarchii zrealizowanie celów strategicznych na igrzyskach olimpijskich może i powinno być

ważniejsze od takich samych celów na mistrzostwach świata.

ważniejsze od takich samych celów na mistrzostwach świata.



CELE MAKSYMALNE

CELE MAKSYMALNE

–to zadania które w wyniku obiektywnego szacunku wzajemnych sił

–to zadania które w wyniku obiektywnego szacunku wzajemnych sił

teoretycznie wykraczają poza realne możliwości ich osiągnięcia co w sporcie nie oznacza że

teoretycznie wykraczają poza realne możliwości ich osiągnięcia co w sporcie nie oznacza że

są w ogóle nie możliwe do zrealizowania. Praktycy stwierdzają że istnieje zjawisko „okrągłej

są w ogóle nie możliwe do zrealizowania. Praktycy stwierdzają że istnieje zjawisko „okrągłej

piłki” czyli wygrywania z teoretycznie silniejszym przeciwnikiem. Cechą charakterystyczna

piłki” czyli wygrywania z teoretycznie silniejszym przeciwnikiem. Cechą charakterystyczna

celów maksymalnych jest zakładanie własnej wygranej bez względu na siłę jaką reprezentuje

celów maksymalnych jest zakładanie własnej wygranej bez względu na siłę jaką reprezentuje

przeciwnik.

przeciwnik.



CELE OPTYMALNE

CELE OPTYMALNE

– cecha tych celów jest założenie osiągnięcia najkorzystniejszego

– cecha tych celów jest założenie osiągnięcia najkorzystniejszego

wyniku, przy czym nie koniecznie poprzez wygranie walki sportowej (maksymalnie wysoka

wyniku, przy czym nie koniecznie poprzez wygranie walki sportowej (maksymalnie wysoka

wygrana z przeciwnikiem słabym, wygrana z przeciwnikiem o równej sile, najmniejsza

wygrana z przeciwnikiem słabym, wygrana z przeciwnikiem o równej sile, najmniejsza

przegrana z przeciwnikiem silniejszym)

przegrana z przeciwnikiem silniejszym)



CELE MINIMALNE

CELE MINIMALNE

– cechą tych celów jest w zasadzie założenie przegrania walki bez

– cechą tych celów jest w zasadzie założenie przegrania walki bez

względu na wartość sportową przeciwnika

względu na wartość sportową przeciwnika

Racjonalne ustalenie celów w kategoriach aspiracji posiada istotne znaczenie dla wytworzenia

Racjonalne ustalenie celów w kategoriach aspiracji posiada istotne znaczenie dla wytworzenia

właściwej atmosfery wewnątrz zespołu ,jak również w różnorodnych środowiskach

właściwej atmosfery wewnątrz zespołu ,jak również w różnorodnych środowiskach

społecznych zainteresowanych przebiegiem współzawodnictwa sportowego. Błędne ustalenie

społecznych zainteresowanych przebiegiem współzawodnictwa sportowego. Błędne ustalenie

celów powoduje że nie są one realizowane, lub realizowane z nadwyżką.

celów powoduje że nie są one realizowane, lub realizowane z nadwyżką.

Ze względu na liczbę współzawodniczących partnerów zakładane cele mogą dotyczyć
jednego lub wielu przeciwników.
Realizacja celu w stosunku do jednego przeciwnika jest założenie wygranej w spotkaniu
miedzyklubowym lub miedzypaństwowym
Przykładem realizacji celów w drugim przypadku jest uzyskanie najlepszej pozycji w
turnieju, na mistrzostwach świata lub na igrzyskach olimpijskich.

3. WARUNKI

3. WARUNKI

Warunkami w ujęciu strategicznym można nazwać określone potencjały sportowe ,jakimi

Warunkami w ujęciu strategicznym można nazwać określone potencjały sportowe ,jakimi

dysponujemy my i nasi przeciwnicy

dysponujemy my i nasi przeciwnicy , a które wzajemnie ograniczają realizacje celów
strategicznych. Tymi potencjałami są :



INFRASTRUKTURA

INFRASTRUKTURA

–

–

baza kadrowa i materialna sportu (wielkość świadczeń

baza kadrowa i materialna sportu (wielkość świadczeń

materialnych , ilość i jakość urządzeń i sprzętu sportowego, kadra trenerska)

materialnych , ilość i jakość urządzeń i sprzętu sportowego, kadra trenerska)



OBJĘTOŚĆ STRATEGICZNA

OBJĘTOŚĆ STRATEGICZNA

–

–

sportu określana jest przez powierzchnie działania

tj. przez upowszechnienie sportu oraz przez poziom wyników sportowych



OBIEKTYWNA WARTOŚĆ

–

zespołu desygnowanego do walki sportowej czyli

poziom wyszkolenia technicznego, umiejętności taktyczne, właściwe przygotowanie
psychofizyczne do osiągnięcia maksimum formy w danym momencie

4. ŚRODKI STRATEGICZNE

4. ŚRODKI STRATEGICZNE

Środkami strategicznymi możemy nazwać

określone możliwości

określone możliwości

dyspozycji w zakresie warunków strategicznych. Możliwości te zatem

dyspozycji w zakresie warunków strategicznych. Możliwości te zatem

dotyczą infrastruktury, objętości strategicznej i obiektywnej wartości

dotyczą infrastruktury, objętości strategicznej i obiektywnej wartości

zespołów sportowych. Do podstawowych środków strategicznych

zespołów sportowych. Do podstawowych środków strategicznych

zaliczamy :

zaliczamy :



POLITYKĘ OŚRODKÓW KIEROWNICZYCH W ZAKRESIE ROZWOJU

POLITYKĘ OŚRODKÓW KIEROWNICZYCH W ZAKRESIE ROZWOJU

INFRASTRUKTURY –

INFRASTRUKTURY –

wyeliminowanie planowej (opartej na limitach)

wyeliminowanie planowej (opartej na limitach)

działalności inwestycyjnej w dziedzinie urządzeń sportowych.

działalności inwestycyjnej w dziedzinie urządzeń sportowych.

Mechanizm takich działań przyniósł znaczny wzrost ilościowy i

Mechanizm takich działań przyniósł znaczny wzrost ilościowy i

jakościowy urządzeń sportowych w ośrodkach prężnych

jakościowy urządzeń sportowych w ośrodkach prężnych

organizacyjnie, natomiast stagnacje budownictwa sportowego w

organizacyjnie, natomiast stagnacje budownictwa sportowego w

ośrodkach ekonomicznie i organizacyjnie słabszych.

ośrodkach ekonomicznie i organizacyjnie słabszych.



ORGANIZACJĘ SPORTU –

ORGANIZACJĘ SPORTU –

jest niezwykle ważnym instrumentem

jest niezwykle ważnym instrumentem

realizacji celów strategicznych, ponieważ jest równocześnie

realizacji celów strategicznych, ponieważ jest równocześnie

podstawowym czynnikiem określającym efektywność ekonomiczną i

podstawowym czynnikiem określającym efektywność ekonomiczną i

szkoleniową prowadzonej działalności sportowej.

szkoleniową prowadzonej działalności sportowej.



SYSTEM SZKOLENIA –

SYSTEM SZKOLENIA –

obejmujący

obejmujący

typy

typy

naboru i selekcji zawodniczej

naboru i selekcji zawodniczej

(selekcje naturalną-duży stopień przypadkowości ; selekcje selekcję

(selekcje naturalną-duży stopień przypadkowości ; selekcje selekcję

racjonalną – celowy, oparty o naukowe kryteria nabór młodzieży),

racjonalną – celowy, oparty o naukowe kryteria nabór młodzieży),

modele

modele

organizacji szkolenia oraz

organizacji szkolenia oraz

metody

metody

treningowe.

treningowe.

5. FORMY, FAZY I ZASADY STRATEGICZNE

5. FORMY, FAZY I ZASADY STRATEGICZNE

FORMY:

FORMY:

Rozwój sportu obywa się najczęściej w dwojaki sposób:

Rozwój sportu obywa się najczęściej w dwojaki sposób:



EKSTENSYWNIE – polega na poszerzaniu infrastruktury oraz powierzchni strategicznej.

EKSTENSYWNIE – polega na poszerzaniu infrastruktury oraz powierzchni strategicznej.

Forma ta jest podstawą szerokiej selekcji sportowej decyduje bowiem o stopniu

Forma ta jest podstawą szerokiej selekcji sportowej decyduje bowiem o stopniu

usportowienia całej młodzieży

usportowienia całej młodzieży



INTENSYWNIE – w przypadku form intensywnych mamy do czynienia z działaniami

INTENSYWNIE – w przypadku form intensywnych mamy do czynienia z działaniami

ukierunkowanymi na polepszenie jakości urządzeń i sprzętu sportowego, podniesienie na

ukierunkowanymi na polepszenie jakości urządzeń i sprzętu sportowego, podniesienie na

wyższy poziom kwalifikacji kadry trenerskiej.

wyższy poziom kwalifikacji kadry trenerskiej.

W warunkach wzrastającego współzawodnictwa sportowego wskazane jest jednoczesne

W warunkach wzrastającego współzawodnictwa sportowego wskazane jest jednoczesne

stosowanie ekstensywnych i intensywnych form rozwoju i szkolenia – pierwsze poszerzają

stosowanie ekstensywnych i intensywnych form rozwoju i szkolenia – pierwsze poszerzają

możliwości selekcji zawodniczej a drugie przynoszą szybki wzrost poziomu sportowego

możliwości selekcji zawodniczej a drugie przynoszą szybki wzrost poziomu sportowego

FAZY:

FAZY:

Podstawowym wymogiem strategicznym jest prowadzenie działań w sposób uporządkowany

Podstawowym wymogiem strategicznym jest prowadzenie działań w sposób uporządkowany

dlatego możemy wyróżnić następujące fazy:

dlatego możemy wyróżnić następujące fazy:



DIAGNOZĘ

DIAGNOZĘ



PROGNOZE

PROGNOZE



ORDYNACJĘ

ORDYNACJĘ



REALIZACJE I OCENE EFEKTÓW SPORTOWYCH

REALIZACJE I OCENE EFEKTÓW SPORTOWYCH

W każdej z tych faz wskazane jest stosowanie określonych zasad
postępowania. W przypadku rozpoznania, rokowania i oceny efektywności
należy spełnić warunek ich trafności a więc uwzględnić zasady
wszechstronności dokładności i aktualności
W przypadku działań związanych programowaniem i planowaniem szkolenia
które są ukierunkowane na osiągnięcie konkretnych efektów sportowych
można wskazać na potrzebę stosowania następujących zasad:



TAKSJI – źródłem bodźców w działalności sportowej są głównie wyniki

TAKSJI – źródłem bodźców w działalności sportowej są głównie wyniki

rekordowe lub walki wygrane, stąd też każde programowanie szkolenia i

rekordowe lub walki wygrane, stąd też każde programowanie szkolenia i

startów ma na celu osiągnięcie najlepszych wyników.

startów ma na celu osiągnięcie najlepszych wyników.



EKSPLORACJI – ma ono wielkie zaczenie szczególnie w sytuacji

EKSPLORACJI – ma ono wielkie zaczenie szczególnie w sytuacji

wyrównanych sił.Stąd należy przywiązywać duże znaczenie do

wyrównanych sił.Stąd należy przywiązywać duże znaczenie do

operacji,których zadaniem jest poszukiwanie takich dziedzin sportu ,gdzie

operacji,których zadaniem jest poszukiwanie takich dziedzin sportu ,gdzie

istnieją realne możliwości stosunkowo szybkiego osiągnięcia dobrych

istnieją realne możliwości stosunkowo szybkiego osiągnięcia dobrych

rezultatów

rezultatów



ESKALACJI – nasilenie działań szkoleniowo startowych jest współcześnie

ESKALACJI – nasilenie działań szkoleniowo startowych jest współcześnie

warunkiem utrzymania wysokiego poziomu sportowego. Współczesny

warunkiem utrzymania wysokiego poziomu sportowego. Współczesny

„wyścig zbrojeń sportowych” potęguje działania szkoleniowo startowe a

„wyścig zbrojeń sportowych” potęguje działania szkoleniowo startowe a

nieuwzględnienie tego faktu należy uważać za błąd strategiczny.

nieuwzględnienie tego faktu należy uważać za błąd strategiczny.

Ponadto przestrzeganie trzech niżej wymienionych zasad ma duży wpływ na

Ponadto przestrzeganie trzech niżej wymienionych zasad ma duży wpływ na

uzyskanie pozytywnych wyników w walce sportowej:

uzyskanie pozytywnych wyników w walce sportowej:



KONCENTRACJA działań – ta zasada jest niodzowna nawet w przypadku

KONCENTRACJA działań – ta zasada jest niodzowna nawet w przypadku

jednostek sportowo silnych

jednostek sportowo silnych



ZASKOCZENIE – każde unowocześnienie staje się z czasem własnością

ZASKOCZENIE – każde unowocześnienie staje się z czasem własnością

większości szkoleniowców, stąd też warunek niedostepności posiada tylko

większości szkoleniowców, stąd też warunek niedostepności posiada tylko

okresową wartość

okresową wartość



PERSEWERACJA – czyli dążenie do uporczywego utrzymywania się w

PERSEWERACJA – czyli dążenie do uporczywego utrzymywania się w

czołówce sportowej

czołówce sportowej