ZWIERZĘTA ŚWIATA
Ziemia jest jedyną planetą w przestrzeni kosmicznej na której rozwinęło się
życie. Póki co jesteśmy o tym przekonani. Cienka powłoka ziemi, wody i
powietrza, nie grubsza niż 20 km - oto przestrzeń życiowa dla ogromnej ilości
gatunków roślin i zwierząt - od najmniejszych bakterii do olbrzymich
wielorybów i gigantycznych drzew. Powszechnie wiadomo, że pierwsze
organizmy na naszej planecie liczącej cztery i pół miliarda lat, pojawiły się
dwa - trzy miliardy lat temu. Były to bakterie i glony. Prymitywne formy roślin
i zwierząt, które występowały 600 mln. lat temu, dziś są dla nas nieznane.
Prawdopodobnie człowiek jest jedną z najmłodszych istot żywych. Rodzaj, do
którego należy nasz gatunek, pojawił się zaledwie dwa miliony lat temu.
Słynny paleontolog George G.Simpson obliczył, że liczba gatunków, które
istniały na Ziemi wcześniej, przekracza 100 miliardów. Istniejące dziś rośliny i
zwierzęta stanowią w sumie 1% tej ogromnej liczby gatunków, podczas gdy
reszta - przez lata historii naszej planety - z woli przyrody - wymarła.
Gatunki zwierząt i roślin rozprzestrzeniały się na lądzie i w wodzie w bardzo
określony, nieprzypadkowy sposób. Grupy gatunków zajmują określone
geograficzne środowiska.
ORZEŁ BIELIK
(Haliaetus albicilla)
Ten orzeł prawie wytrzebiony w Europie żyje jeszcze na terenach trudno dostępnych, przy brzegach jezior i rzek oraz na szczytach morskich
skał. Głównym jego pokarmem jest ryba, którą wyławia bardzo sprawnie. Licznie reprezentowany w Szkocji.
Cofnij
NOSOROŻEC JAWAJSKI
(Rhinoceros sondaicus)
Podobny do indyjskiego nosorożca, ale znacznie od niego mniejszy. Spośród dużych ssaków jest najrzadziej
spotykanym. Żyje wyłącznie na terenie rezerwatu Udjung Kulon. W roku 1967 było ich 20 okazów, ale dzięki
wspólnym staraniom WWF i innych organizacji (IUCN) ich liczba wzrosła do 50.
SOKÓŁ Z WYSPY MAURITIUS
(Falco punctatus)
Ten malutki ptak drapieżny osiąga długość 30 cm. Żyje na wyspie Mauritius na Oceanie Indyjskim. Pozostało z
nich około 10 okazów. Czynione są starania żeby ten gatunek podtrzymać rozmnażaniem w warunkach
nienaturalnych.
ALIGATOR CHIŃSKI
(Alligator sinensis)
Aligator ten zamieszkuje wschodnie Chiny, przede wszystkim rzekę Jangcy. Jest zagrożony z powodu
zanieczyszczania wody oraz degradacji przestrzeni życiowej. Pozostało jeszcze paręset okazów.
Różnorodność biologiczna
(ang. biodiversity) = bioróżnorodność
– oznacza zróżnicowanie życia na wszelkich poziomach jego organizacji.
Istnieje wiele definicji różnorodności biologicznej oraz sposobów jej
określania i pomiaru.
Zgodnie z Konwencją o różnorodności biologicznej (podpisaną w 1992 r. w
czasie konferencji Narodów Zjednoczonych pn. Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro)
różnorodność biologiczna to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów
występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych
oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią. Dotyczy ona
różnorodności w obrębie gatunku (r. genetyczna), pomiędzy gatunkami oraz
różnorodności ekosystemów. Bioróżnorodność jest często stosowanym
określeniem dla sumy gatunków lub ekosystemów analizowanych lub
porównywanych obszarów.
Termin 'bioróżnorodność' jest językowym portmanteau czyli słowem
utworzonym z połączenia dwóch innych wyrazów (bio i różnorodność). Termin
'różnorodność biologiczna' (ang. biological diversity) stworzony został przez
Thomasa Lovejoya w 1980 r. W powszechnym użyciu znalazł się od około
połowy lat 80. Stosowany jest w kontekście zagrożeń dla środowiska
naturalnego, w szczególności w odniesieniu do zagadnienia wymierania
gatunków.
Bioróżnorodność ma podstawowe znaczenie dla ewolucji oraz trwałości
układów podtrzymujących życie w biosferze. W celu ochrony bioróżnorodności
konieczne jest przewidywanie, zapobieganie oraz zwalczanie przyczyn
zmniejszania się lub jej zanikania. Ubożenie bioróżnorodności wyraża się
poprzez:
•utratę siedlisk,
•wymieranie gatunków,
•zmniejszanie zróżnicowania genowego w populacjach.
Dla zachowania i wzbogacania różnorodności biologicznej duże znaczenie ma
zróżnicowanie siedlisk i oddziaływania człowieka, w szczególności ochrona
siedlisk słabo lub wcale przekształconych (naturalnych).
Kluczowe znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej w przestrzeni
rolniczej mają:
•zadrzewienia śródpolne,
•oczka wodne i torfowiska,
•miedze,
•ekstensywnie użytkowane łąki i pastwiska.
Na terenach leśnych kluczowe znaczenie dla utrzymania różnorodności
biologicznej mają:
•spróchniałe drzewa i powalone pnie (martwe drewno),
•starodrzewy,
•torfowiska i polany śródleśne.
