background image

       

ROZWIJANIE 

RELACJI            

TERAPEUTYCZNEJ

 

Jerzy Mellibruda

MECHANIZMY I ZJAWISKA W 

PSYCHOTERAPII

background image

 

Tresć relacji  

a) Przez relację terapeutyczna, rozumiemy 

specyficzną więź i 

wzajemne ustosunkowanie

 terapeuty i pacjenta oraz zbiór 

różnorodnych zjawisk i procesów występujących w czasie ich 

wspólnych spotkań.  

b) Treść i jakość relacji terapeutycznej jest wypadkową różnych 

czynników związanych z osobą pacjenta i terapeuty oraz ich 

wzajemnych interakcji.   

c)

 Sojusz terapeutyczny- „jakość i siła opartej na współpracy 

relacji pomiędzy klientem i terapeutą” ma trzy główne 
komponenty:

 Zgoda terapeuty i klienta co do celów 

terapii: tj. docelowych 

rezultatów ich pracy.

 Konsensus terapeuty i klienta co do zadań 

terapeutycznych: 

tj. zachowań i procesów mających miejsce podczas terapii, 
które stanowią istotę ich pracy.

 Istnienie pozytywnej więzi afektywnej 

pomiędzy terapeutą i 

klientem: tj. pozytywnego osobistego przywiązania pomiędzy 
terapeutą i klientem
w którym zawiera się poziom 
wzajemnego zaufania, akceptacji i pewności

background image

Od czego zależy jakość relacji ?

Istnieje kilka czynników charakteryzujących

funkcjonowanie interpersonalne terapeuty, 

które są 

najważniejsze dla kształtowania relacji. Należą 

do nich;

 

– empatyczne zrozumienie i 

komunikowanie, 

– Wewnętrzna spójność i 

autentyczność, 

– niezaborcza życzliwość oraz 
– zdolność do akceptacji i szacunek dla 

pacjenta,

background image

Relacja terapeutyczna a proces 

zmiany

 Szczególnie ważne perspektywy;

• uczestnictwo i zaangażowanie klienta w relację z terapeutą 

tworzy 

okazję do uzyskiwania znaczących doświadczeń

• Ich ślady mogą zapisywać się w kontekście śladów 

doświadczeń z innymi ważnymi osobami w jego życiu oraz 
korygować skutki tych doświadczeń. 

• Emocjonalna treść relacji terapeutycznej oraz empatyczny 

styl komunikacji 

tworzy warunki do podejmowania przez 

klienta prób

 samopoznania i wyrażania siebie. 

• Relacja terapeutyczna tworzy 

warunki niezbędne do 

wywierania przez terapeutę różnych form wpływu

 na 

kształt sytuacji terapeutycznych za pomocą różnych metod 
i technik terapeutycznych. 

• Skuteczność tych metod zależy w znacznym stopniu od 

poziomu gotowości klienta do poddawania się temu 
wpływowi, co jest ściśle związane z 

poziomem zaufania do 

terapeuty i nadziei 

ze jego wpływ będzie bezpieczny i 

korzystny

 

background image

Tworzenie przymierza terapeutycznego na 

początku terapii

1.

Od pierwszego spotkania między terapeuta i klientem 

zaczyna się 

budowanie bezpiecznego środowiska

 

współpracy.  

2.

W pierwszych spotkaniach terapeuta i klient wspólnie 

poszukują 

podstawowych tematów

 wokół których 

będzie koncentrować się terapia. Ważna role odgrywa 

poczucie tego, co jest ważne lub centralne dla klienta.

3.

Dalej, współpraca koncentruje się ma 

uzgadnianiu 

celów

 terapii, na uzyskiwaniu porozumienia 

dotyczącego tego, na czym terapia będzie się 

koncentrować.

4.

W dalszej kolejności klient i terapeuta tworzą 

porozumienie

 dotyczące tego, jak będą pracować dla 

osiągnięcia uzgodnionych celów.   i oczekiwania 

dotycząc terapii.

5.

Gdy udaje się stworzyć produktywne środowisko 

interpersonalna dla współpracy u klienta zaczyna się 

umacniać 

zaufanie do terapeuty

 i rośnie jego 

zaangażowanie we współpracę.

 

background image

Różne rodzaje typowych trudności i 

zakłóceń w relacji terapeutycznej.

Wg Safrana i Murrana zakłócenia w relacji można podzielić na 

dwie kategorie;

a) różne reakcje 

konfrontacyjne

 i narzekanie na 

terapeutę jako osobę, na jego kompetencje i 

formy zachowanie, na aspekty organizacyjne 

terapii oraz na brak postępów.;

b) różne formy 

wycofywania się

 klienta z relacji 

i współpracy ujawniające się jako;

zaprzeczanie – klient zaprzecza różnym stanom 

emocjonalnym, które jednak ujawnia w relacji

minimalizowanie reakcji – klient daje krótkie i 

zdawkowe odpowiedzi na pytania i próby 

eksploracji prowadzone przez terapeutę

zmienianie tematu lub intelektualizowanie,

rozwijanie mało istotnych opowieści o innych 

ludziach lub anegdot

background image

RÓŻNE RODZAJE TYPOWYCH TRUDNOŚCI 

I ZAKŁÓCEŃ W RELACJI TERAPEUTYCZNEJ.

L. Greenberg 

zwraca uwagę na inne  

f

ormy zakłóceń w relacji,;

1. Skrępowanie, opór i wycofywanie się związane z 

czujnością i strachem wobec przeżywania uczuć i 

utraty kontroli

 nad zbyt szybkim procesem 

pogłębiania eksploracji.

2. Problemy związane z nadmierna wrażliwością 

klientów na 

asymetrię wpływu

 w relacji i 

dominacje terapeuty – mogą na to reagować 

konfrontacyjne lub wycofywać się

3. Problemy dotyczące więzi i przywiązania – u 

klientów może pojawiać się poczucie, że 

terapeuta okazuje 

niedostateczne 

zainteresowanie i opiekę

 lub że jest zbyt mało 

ciepły i życzliwy.

4. Czasem klient pomimo zewnętrznego 

okazywania podporządkowania doświadcza 

ukrytego i 

zamaskowanego oporu

 i się wycofuje

 

background image

Kończenie terapii

.

1.

Kończenie terapii

 jest ważnym elementem w całym procesie 

współpracy między klientem i terapeutą oraz w ich wzajemnej 

relacji. 

2.

Potrzeba rozpoznawania przez terapeutę  różnorodnych 

doświadczeń klienta – zarówno lęku, smutku i poczucia utraty jak i 

nadziei, ulgi i dumy.

3.

Czas trwania terapii i ilość sesji

 powinny być określone i 

czytelne przez cały okres terapii – chociaż ustalenia w tej sprawie 

mogą ulegać wzajemnie uzgadnianym  korektom.    

4.

Dla niektórych klientów ważnym źródłem problemów życiowych jest 

deficyt konstruktywnego przebiegu procesu oddzielania się 

i separacji

 od dziecięcych przywiązań do rodziców i wynikające 

stąd zakłócenia procesu indywiduacji i budowania podstaw 

autonomii psychologicznej i samostanowienia.  

5.

Podejmowanie decyzji o zakończeniu

 terapii nie powinno 

opierać się tylko na formalnym odliczeniu zaplanowanej ilości sesji 

– powinno także uwzględniać stan gotowości klienta do 

zakończenia współpracy. 

6.

W wielu przypadkach 

ustalenie że cele terapii zostały 

osiągnięte w sposób satysfakcjonujący dla klienta jest trudne

Zdarza się także, że terapia kończy się w momencie, gdy obie 

strony mają świadomość że tak się nie stało, ze nie są zadowolone 

z uzyskanych efektów. 

background image

W czasie końcowych sesji mogą być 

użyteczne różne działania

a) terapeuta powinien pomagać klientowi w dokonaniu 

przeglądu

 postępów, empatycznie wspierać 

porównywanie przez klienta aktualnego stanu i 

doświadczeń z początkiem terapii 

b) pożądana jest 

eksploracj

a tego, jak aktualnie 

klient doświadcza zakończenie terapii

c) użyteczne może być przedstawienie i rozważenie 

aktualnych i przyszłych projektów życiowych 

klienta, 

co zostaje jeszcze do zrobienia 

jako 

kontynuacja pracy terapeutycznej

d) pożyteczne też będzie dzielenie się przez 

terapeutę własnymi doświadczeniami związanymi 

z przebiegiem terapii i jej zakończeniem.


Document Outline