Rozwój moralny

Psychoanalityczna koncepcja
rozwoju moralnego



Zachowania człowieka są funkcją
nieuświadomionych procesów



Struktura osobowości



Id



Ego



Superego



Ważnym mechanizmem w rozwoju
moralnym człowieka jest identyfikacja

Rozwój moralny jako wynik uczenia się



Warunkowanie klasyczne i
instrumentalne



Eysenck



Następuje generalizowanie lęku przed
sankcją za czyny podobne



Proces generalizacji możliwy jest dzięki
etykietowaniu czynów „zły”



Później pomyślenie o sankcji działa jak
sankcja



Uczenie się obserwacyjne



Modelowanie



Zachowań agresywnych i altruistycznych



Obserwator uczni się nie tylko określonych
zachowań ale także leżących u ich podłoża
wartości

Koncepcje poznawczo-rozwojowe



Teoria J. Piageta



Nie przywiązuje szczególnej wagi do
zachowań moralnych



Zainteresowanie skupia się na sądach
moralnych



Proces rozwoju moralnego przechodzi od
stadium anomii do stadium autonomii



Dwa stadia



Stadium heteronomii moralnej



Normy traktowane są jako zewnętrzne



Przestrzegane są, bo jest to wymuszane



Przestrzegane są ze względu na autorytet

dorosłych



Przekonanie, że w przypadku naruszenia reguły

następuje kara (immanentna sprawiedliwość)



Nie odróżnia tego co obiektywne od tego co

subiektywne (realizm moralny)



Nie bierze pod uwagę intencji

(odpowiedzialność obiektywna)



Stadium autonomii



Jednostka kieruje się własnymi wartościami



Ma wewnętrzne poczucie moralności



Uświadamia sobie że norma nie jest czymś
narzuconym z zewnątrz, ale efektem
współdziałania ludzi



Ma świadomość, że w rożnych kwestiach
ludzie mogą się różnić między sobą
(relatywizm moralny)



Koncepcja Kohlberga



Trzy stadia



Przedkonwencjonalne



Konwencjonalne



pokonwencjonalne



Przedkonwencjonalne



Egocentryczne punkt widzenia



Unikanie sankcji



Nie uwzględnia się punktu widzenia innych osób



Moralność ocenia się na podstawie fizycznych

konsekwencji



Normy stosowane są w sposób dosłowny



Konkretny indywidualistyczny punkt widzenia



Słuszne jest dbanie o zaspokojenie własnych

potrzeb



Pojawia się świadomość, ze każdy człowiek ma

swoje potrzeby



Stadium konwencjonalne



Perspektywa jednostki w relacjach z innymi



Słuszne jest czynienie tego co wiąże się z dana funkcją



Posługiwanie się złota regułą



„postępuj tak, jak chciałbyś by inni postępowali z Tobą”



Ważne jest bycie dobrym



Społeczny punkt widzenia



Słuszne jest to, co przyczynia się do pomyślności

społeczeństwa



Należy przestrzegać reguł, na które wyraziło się zgodę



Prawa należy przestrzegać zawsze



Stadium pokonwencjonalne



Perspektywa umowy społecznej



Ludzie wyznają różne wartości



Większość reguł jest zrelatywizowana do grupy



Są one wynikiem umowy społecznej



Słuszność prawa zależy od tego, w jakim

stopniu zabezpieczają dobro społeczne



Perspektywa uniwersalnych zasad etycznych



Przekonanie w ważności powszechnych zasad

etycznych



Społeczne umowy są słuszne, bo wyrastają z

ogólnych zasad moralnych



Zasadami tymi są np. Sprawiedliwość, równość