/ łac. Puerperium /

Definicja

Połóg – to 6 tygodniowy okres po

porodzie, który obejmuje:



cofanie się zmian ciążowych i
porodowych



gojenie się ran porodowych



rozpoczęcie się i utrzymywanie
laktacji



ponowne podjęcie czynności przez
jajniki

Cofanie się zmian ciążowych

i porodowych /inwolucja/

Inwolucja dotyczy:



mięśnia macicy



dna miednicy



powłok brzusznych



pęcherza moczowego



jelit



zmniejszenie uwodnienia organizmu

Przyczyny inwolucji

Po wydaleniu łożyska uruchomione

zostają dwa mechanizmy

1.

Zaprzestanie działania hormonów na macicę:

-

Gonadotropiny łożyskowej

-

Laktogenu łożyskowego

-

Gestagenów

-

estrogenów

2. Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy –

spowodowane skurczami połogowymi

Skutki skurczów
połogowych



Zmniejszenie ukrwienia mięśnia macicy-

powodujące skurczowe niedokrwienie,

zmiany degeneracyjne i autolizę włókien

mięśniowych



Hamowanie krwawienia z rany macicy



Wydalanie wydzieliny z rany macicy- tzw.

odchody połogowe

W tym czasie masa mięśnia macicy

zmniejsza się z ok. 1000 g do 50 g po 6

tygodniach

Wysokość dna macicy w
pierwszych dniach połogu



Bezpośrednio po wydaleniu łożyska – w

połowie odległości między pępkiem a

spojeniem łonowym



Po 24 godzinach- na wysokości pępka



w 5.-tym dniu połogu – w połowie

między pępkiem a spojeniem łonowym



W 10.- tym dniu połogu – na wysokości

spojenia łonowego



Po 2. tygodniach po porodzie – macica

jest nie wyczuwalna przez powłoki

brzuszne

Odchody połogowe
/lochia/



Definicja - wydzielina z rany jamy macicy



w 1. – 3. dobie połogu- odchody krwiste



koniec 1.-go tygodnia – brunatne,

brązowawe /półpłynne /



koniec 2. – go tygodnia – brudnożółte



koniec 3. – go tygodnia – szarobiałe

/surowiczowodniste/



po 4 – 6 tygodniach – zanikanie odchodów

Odchody c.d.



UWAGA



Odchody zawierają liczne
bakterie pochwowe : gronkowce,
paciorkowce, pałeczki okrężnicy

Laktacja



1. faza –

mammogeneza

- rozwój i tworzenie

gruczołu piersiowego do czynnościowo

sprawnego narządu



2. faza –

laktogeneza

– przygotowanie

gruczołu piersiowego do wydzielania mleka



3. faza –

galaktogeneza

– wywołanie

wytwarzania mleka w komórkach

gruczołowych



4. faza –

galaktopoeza

– utrzymanie

wydzielania mleka



5. faza –

galaktokineza

– wydalanie mleka

Laktacja c.d.



Mammogeneza – sterowana przez

estrogeny

, które powodują rozwój

dróg wyprowadzających

oraz

progesteron

powodujący rozwój

pęcherzyków wydzielniczych i ich
nabłonka wydzielniczego

Laktacja c.d.



Laktogeneza – dochodzi do wzrostu
tkanki gruczołowej i tworzenia
nowych zrazików wydzielniczych, co
powoduje powiększenie piersi



Różnicowanie komórek
wydzielniczych jest stymulowane
zwiększeniem wydzielania
łożyskowego laktogenu i
przysadkowej prolaktyny

Laktacja c.d.



Galaktogeneza – rozpoczyna się po
wydaleniu łożyska.



Ustąpienie działania estrogenów ,
hamujących wydzielanie mleka,
powoduje wyzwolenie czynności
wydzielniczej nabłonka pęcherzyków
gruczołowych



Działanie prolaktyny ujawnia się
klinicznie dopiero w 3. dniu połogu, kiedy
następuje gwałtowny napływ pokarmu

Laktacja c.d.

Galaktopoeza – uwarunkowana

czynnikami



- wewnątrzwydzielniczymi



- mechanicznymi



- neurogennymi

Laktacja c.d.



Galaktokineza – działanie obkurczające
oksytocyny na mięśnie gładkie ściany
pęcherzyków wydzielniczych i dróg
wyprowadzających.



Mleko wydzielane jest na skutek
skurczów mięśni gładkich pęcherzyków
wydzielniczych



Karmienie piersią przyspiesza
obkurczanie macicy

Kliniczny przebieg
połogu



Tętno w połogu 60 – 80 /min



Temperatura ciała 36,5 – 37,0



Wysokość dna macicy



Kontrola odchodów połogowych



Oddawanie moczu



Wypróżnienie



Uruchamianie w połogu



Gimnastyka w połogu

Badanie położnicy przed
wypisaniem
ze szpitala

Badanie piersi
- ocena brodawek sutkowych /pęknięcia/
- ocena całego sutka / zaczerwienienie,

obrzęk/

Określenie wysokości dna macicy przy

pomocy badania zewnętrznego

Oglądanie sromu i krocza lub rany po

c.c.

Karmienie piersią



Zalety karmienia piersią

--mniejsza podatność na zakażenia
u noworodków karmionych

naturalnie



Technika karmienia



Pielęgnacja brodawek sutkowych



Karmienie na żądanie



Czas trwania karmienia piersią

Karmienie piersią c.d.



Trudności w karmieniu piersią

-- ze strony matki
-- ze strony noworodka



Przeciwwskazania do karmienia piersią

-- ze strony matki
-- ze strony dziecka



Hamowanie laktacji