Badanie

Badanie

przedmiotowe

przedmiotowe

narządu ruchu

narządu ruchu

Dr n.med. K. Pawlaczyk-

Dr n.med. K. Pawlaczyk-

Gabriel

Gabriel

Mięśnie

Mięśnie



zanik prosty - siedzący tryb życia,

zanik prosty - siedzący tryb życia,

długotrwałe leżenie w łóżku,

długotrwałe leżenie w łóżku,

unieruchomienie kończyny, choroby

unieruchomienie kończyny, choroby

wyniszczające

wyniszczające



zanik zwyrodnieniowy- choroby oun

zanik zwyrodnieniowy- choroby oun

lub nerwów obwodowych

lub nerwów obwodowych

(poliomyelitis, jamistość rdzenia)

(poliomyelitis, jamistość rdzenia)

Mięśnie c.d.

Mięśnie c.d.



przerost prawdziwy - zwiększona

przerost prawdziwy - zwiększona

praca fizyczna, przerost zastępczy w

praca fizyczna, przerost zastępczy w

przypadku braku jednej kończyny,

przypadku braku jednej kończyny,

charakterystyczne jest zwiększenie

charakterystyczne jest zwiększenie

siły mięśniowej

siły mięśniowej



przerost rzekomy - zwiększenie

przerost rzekomy - zwiększenie

objętości mięśni na skutek rozrostu

objętości mięśni na skutek rozrostu

tkanki łącznej i tłuszczowej, np.

tkanki łącznej i tłuszczowej, np.

postępująca dystrofia mięśniowa

postępująca dystrofia mięśniowa

Mięśnie c.d.

Mięśnie c.d.



bolesność fizjologiczna - nadmierna

bolesność fizjologiczna - nadmierna

praca fizyczna

praca fizyczna



bolesność patologiczna - choroby

bolesność patologiczna - choroby

doprowadzające do zapalenia mięśni,

doprowadzające do zapalenia mięśni,

np. gościec stawowy, liszaj

np. gościec stawowy, liszaj

rumieniowaty układowy

rumieniowaty układowy

Badanie kończyn górnych i

Badanie kończyn górnych i

dolnych

dolnych



Zmiany w układzie kostnym,

Zmiany w układzie kostnym,

- pogrubienie kośćca, powiększenie

- pogrubienie kośćca, powiększenie

dłoni i stóp (akromegalia)

dłoni i stóp (akromegalia)

- bransolety krzywicze, różaniec

- bransolety krzywicze, różaniec

krzywiczy

krzywiczy

(krzywica)

(krzywica)

- złamania kości, np. patologiczne

- złamania kości, np. patologiczne

Badanie kończyn górnych i

Badanie kończyn górnych i

dolnych c.d.

dolnych c.d.

Badaniu poddaje się stawy ramienne,

Badaniu poddaje się stawy ramienne,

łokciowe, nadgarstkowe, międzypaliczkowe,

łokciowe, nadgarstkowe, międzypaliczkowe,

biodrowe, kolanowe, skokowe, stopy,

biodrowe, kolanowe, skokowe, stopy,

krzyżowo-biodrowe oraz kręgosłupa

krzyżowo-biodrowe oraz kręgosłupa

Zmiany stwierdzane w stawach

Zmiany stwierdzane w stawach

Oglądanie- zaczerwienienie skóry w okolicy

Oglądanie- zaczerwienienie skóry w okolicy

stawu, jego obrzęk

stawu, jego obrzęk

Obmacywanie- nadmierne ucieplenie,

Obmacywanie- nadmierne ucieplenie,

bolesność

bolesność

Określenie zakresu ruchów

Określenie zakresu ruchów

Badanie kręgosłupa

Badanie kręgosłupa



Wygląd, ruchomość i bolesność (lordoza

Wygląd, ruchomość i bolesność (lordoza

szyjna i kyfoza piersiowa)

szyjna i kyfoza piersiowa)



Skrzywienie kręgosłupa (skolioza, lordoza,

Skrzywienie kręgosłupa (skolioza, lordoza,

kyfoza, garb)

kyfoza, garb)



Ruchomość- zginanie i prostowanie

Ruchomość- zginanie i prostowanie

(płaszczyzna strzałkowa), ruchy boczne

(płaszczyzna strzałkowa), ruchy boczne

(płaszczyzna czołowa) i ruchy obrotowe (oś

(płaszczyzna czołowa) i ruchy obrotowe (oś

długa)

długa)

Miednica

Miednica

Zniekształcenie spowodowane krzywicą,

Zniekształcenie spowodowane krzywicą,

niedoczynnością tarczycy, wrodzonym

niedoczynnością tarczycy, wrodzonym

zwichnięciem stawu biodrowego

zwichnięciem stawu biodrowego

Zmiany w układzie ruchu w

Zmiany w układzie ruchu w

niektórych chorobach

niektórych chorobach



Reumatoidalne zapalenia stawów (rzs)

Reumatoidalne zapalenia stawów (rzs)

-

prawdopodobnie choroba autoimmunologiczna

prawdopodobnie choroba autoimmunologiczna

-

2-razy częściej u kobiet

2-razy częściej u kobiet

-

początkowo objawy niespecyficzne- stany

początkowo objawy niespecyficzne- stany

podgorączkowe, pobolewanie stawów i mięśni,

podgorączkowe, pobolewanie stawów i mięśni,

parestezje, utrata łaknienia,

parestezje, utrata łaknienia,

↓masy ciała

↓masy ciała

-

obrzęk, bóle stawów, wysięk, bolesność uciskowa

obrzęk, bóle stawów, wysięk, bolesność uciskowa

i ruchowa, ograniczenie ruchomości

i ruchowa, ograniczenie ruchomości

-

początkowo zajęcie stawów nadgarstkowych,

początkowo zajęcie stawów nadgarstkowych,

śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych

śródręczno-paliczkowych, międzypaliczkowych

bliższych rąk, później także dużych stawów

bliższych rąk, później także dużych stawów

Rzs c.d.

Rzs c.d.



Inne objawy

Inne objawy

- zaniki mięśniowe

- zaniki mięśniowe

- guzki reumatoidalne (najczęściej stawy łokciowe)

- guzki reumatoidalne (najczęściej stawy łokciowe)

- zapalenie ścian naczyń (vasculitis rheumatoidea)

- zapalenie ścian naczyń (vasculitis rheumatoidea)

- zmiany zapalne w narządzie wzroku

- zmiany zapalne w narządzie wzroku

- zmiany zapalne w sercu (zapalenie osierdzia)

- zmiany zapalne w sercu (zapalenie osierdzia)

- zmiany zapalne w płucach (wysiękowe zapalenie

- zmiany zapalne w płucach (wysiękowe zapalenie

opłucnej)

opłucnej)

- zmiany w nerkach (skrobiawica, odmiedniczkowe

- zmiany w nerkach (skrobiawica, odmiedniczkowe

zapalenie nerek)

zapalenie nerek)

- niedokrwistość normo- lub niedobarwliwa

- niedokrwistość normo- lub niedobarwliwa

- powiększenie węzłów chłonnych

- powiększenie węzłów chłonnych

Rzs c.d.

Rzs c.d.



przewlekły, wieloletni przebieg choroby

przewlekły, wieloletni przebieg choroby



okresy zaostrzeń i remisji

okresy zaostrzeń i remisji



powstawanie zniekształceń stawów

powstawanie zniekształceń stawów

(przeprosty, podwichnięcia, przykurcze)

(przeprosty, podwichnięcia, przykurcze)



stopniowy rozwój niepełnosprawności, aż

stopniowy rozwój niepełnosprawności, aż

do całkowitego unieruchomienia włącznie

do całkowitego unieruchomienia włącznie

Gorączka reumatyczna

Gorączka reumatyczna



czynnik etiologiczny- paciorkowiec hemolizujący

czynnik etiologiczny- paciorkowiec hemolizujący

β

β



występuje głównie u dzieci

występuje głównie u dzieci



początkowo ostre objawy- ostre zapalenie dróg

początkowo ostre objawy- ostre zapalenie dróg

oddechowych, potem po upływie około 1-2 tygodni

oddechowych, potem po upływie około 1-2 tygodni

pojawia się zapalenie stawów, głównie dużych

pojawia się zapalenie stawów, głównie dużych



zmiany w stawach są niesymetryczne i o

zmiany w stawach są niesymetryczne i o

zmiennym umiejscowieniu

zmiennym umiejscowieniu



zapalenie serca (wsierdzie, mięsień sercowy i

zapalenie serca (wsierdzie, mięsień sercowy i

osierdzie)- następstwem jest często powstanie

osierdzie)- następstwem jest często powstanie

wady zastawkowej serca

wady zastawkowej serca



w tkance podskórnej, głównie w okolicy stawów

w tkance podskórnej, głównie w okolicy stawów

guzki podskórne (guzki reumatyczne)

guzki podskórne (guzki reumatyczne)



inne powikłania: pląsawica (chorea minor)

inne powikłania: pląsawica (chorea minor)

Zesztywniające zapalenie

Zesztywniające zapalenie

stawów kręgosłupa (zzsk)

stawów kręgosłupa (zzsk)



przewlekła postępująca choroba małych

przewlekła postępująca choroba małych

stawów kręgosłupa

stawów kręgosłupa



występuje 9-razy częściej u mężczyzn,

występuje 9-razy częściej u mężczyzn,

początek zwykle między 20 a 30 r.ż.

początek zwykle między 20 a 30 r.ż.



początkowo nawracające, wysiękowe

początkowo nawracające, wysiękowe

zapalenie stawów kolanowych lub

zapalenie stawów kolanowych lub

skokowych oraz zapalenie tęczówki

skokowych oraz zapalenie tęczówki



bóle w okolicy krzyżowej, promieniujące

bóle w okolicy krzyżowej, promieniujące

do pachwin, pośladków i kolan (często

do pachwin, pośladków i kolan (często

w nocy)

w nocy)

Zzsk c.d.

Zzsk c.d.



uczucie sztywności kręgosłupa w

uczucie sztywności kręgosłupa w

godzinach rannych

godzinach rannych



stopniowe usztywnienie całego

stopniowe usztywnienie całego

kręgosłupa (radiologicznie obraz

kręgosłupa (radiologicznie obraz

„kija bambusowego”)

„kija bambusowego”)



często przykurcze mięśniowe i

często przykurcze mięśniowe i

usztywnienia stawów

usztywnienia stawów

Badanie układu

Badanie układu

nerwowego

nerwowego



Nerwy czaszkowe

Nerwy czaszkowe

- n. I węchowy

- n. I węchowy

- n. II wzrokowy

- n. II wzrokowy

-n. III okoruchowy, n. IV bloczkowy

-n. III okoruchowy, n. IV bloczkowy

(m.skośny górny- niemożność

(m.skośny górny- niemożność

poruszania gałką oczną ku dołowi i na

poruszania gałką oczną ku dołowi i na

zewnątrz) i n. VI odwodzący (m. prosty

zewnątrz) i n. VI odwodzący (m. prosty

boczny- gałka oczna jest skierowana do

boczny- gałka oczna jest skierowana do

wewnętrz)

wewnętrz)

Nerwy czaszkowe c.d.

Nerwy czaszkowe c.d.

- n. V trójdzielny- odruch żuchwowy, odruch

- n. V trójdzielny- odruch żuchwowy, odruch

rogówkowy

rogówkowy

- n. VII twarzowy- unerwia mięśnie połowy

- n. VII twarzowy- unerwia mięśnie połowy

twarzy, chory nie zamyka oka, nie marszczy

twarzy, chory nie zamyka oka, nie marszczy

czoła po stronie niedowładu

czoła po stronie niedowładu

- n. VIII statyczno-słuchowy

- n. VIII statyczno-słuchowy

- n. IX językowo-gardłowy i n. X błędny-

- n. IX językowo-gardłowy i n. X błędny-

odruchy podniebienne, odruch gardłowy,

odruchy podniebienne, odruch gardłowy,

badanie smaku

badanie smaku

- n. XI dodatkowy- zaopatruje m. mostkowo-

- n. XI dodatkowy- zaopatruje m. mostkowo-

obojczykowo-sutkowy i górna część m.

obojczykowo-sutkowy i górna część m.

czworobocznego

czworobocznego

- n. XII podjęzykowy- język zanikły, drżenie,

- n. XII podjęzykowy- język zanikły, drżenie,

zbaczanie języka

zbaczanie języka

Badanie czucia

Badanie czucia



Badanie czucia powierzchownego

Badanie czucia powierzchownego

- czucie dotyku

- czucie dotyku

- czucie bólu

- czucie bólu

- czucie temperatury

- czucie temperatury



Badanie czucia głębokiego

Badanie czucia głębokiego

- czucie ułożenia i ruchu

- czucie ułożenia i ruchu

- czucie wibracji

- czucie wibracji

Badanie odruchów

Badanie odruchów

fizjologicznych

fizjologicznych



Kończyna górna

Kończyna górna

- najpierw badanie zakresu ruchów, napięcia

- najpierw badanie zakresu ruchów, napięcia

mięśniowego i siły mięśniowej

mięśniowego i siły mięśniowej

- odruch promieniowy- wyrostek rylcowaty kości

- odruch promieniowy- wyrostek rylcowaty kości

promieniowej

promieniowej

→ zgięcie w stawie łokciowym

→ zgięcie w stawie łokciowym

- odruch z m. dwugłowego- ścięgno m.

- odruch z m. dwugłowego- ścięgno m.

dwugłowego → skurcz m. dwugłowego → zgięcie

dwugłowego → skurcz m. dwugłowego → zgięcie

w stawie łokciowym

w stawie łokciowym

- odruch z m. trójgłowego- ścięgno m.

- odruch z m. trójgłowego- ścięgno m.

trójgłowego → skurcz m. trójgłowego → wyprost

trójgłowego → skurcz m. trójgłowego → wyprost

przedramienia

przedramienia

Badanie odruchów

Badanie odruchów

fizjologicznych c.d.

fizjologicznych c.d.



Kończyna dolna

Kończyna dolna



na początku zakres ruchów, napięcie

na początku zakres ruchów, napięcie

mięśniowe

mięśniowe



odruch kolanowy (z m. czworogłowego uda)

odruch kolanowy (z m. czworogłowego uda)



odruch skokowy (ze ścięgna Achillesa)

odruch skokowy (ze ścięgna Achillesa)



odruch podeszwowy

odruch podeszwowy



Brzuch

Brzuch

- odruchy skórne brzuszne: górny,

- odruchy skórne brzuszne: górny,

środkowy i dolny

środkowy i dolny

Odruchy patologiczne

Odruchy patologiczne



objaw Laseque’a

objaw Laseque’a



odruch Babińskiego

odruch Babińskiego



odruch Rossolimo

odruch Rossolimo



odruch Oppenheima

odruch Oppenheima

Badanie zborności

Badanie zborności

ruchów

ruchów



Kończyna górna

Kończyna górna



próba palec-nos

próba palec-nos



diadochokineza

diadochokineza



Kończyna dolna

Kończyna dolna

- próba pięta-kolano

- próba pięta-kolano

Objawy oponowe

Objawy oponowe



sztywność karku

sztywność karku



objaw Kerniga- uniesienie kończyny

objaw Kerniga- uniesienie kończyny

dolnej wyprostowanej w stawie

dolnej wyprostowanej w stawie

kolanowym, w pewnym momencie

kolanowym, w pewnym momencie

powoduje ból i przymusowe zgięcie w

powoduje ból i przymusowe zgięcie w

kolanie

kolanie



objaw Brudzińskiego- podczas silnego

objaw Brudzińskiego- podczas silnego

przygięcia głowy ku przodowi dochodzi

przygięcia głowy ku przodowi dochodzi

do zgięcia kończyn w stawach

do zgięcia kończyn w stawach

kolanowych i biodrowych

kolanowych i biodrowych