ZGŁĘBNIKOWANIE

Mgr Ewa Maj

Zakład Medycyny Ratunkowej i

Medycyny Katastrof

Uniwersytetu Medycznego

Cel diagnostyczny:



Badanie czynności wydzielniczej żołądka.



Pobranie popłuczyn żołądkowych do

badania na obecność prątków gruźlicy

lub do badania cytologicznego.



Ustalenie źródła krwawienia, przy

obecności czarnych stolców.



Zaleganie zawartości żołądka,

uniemożliwiające lub utrudniając

dokładne badanie rentgenowskie.

Cel leczniczy



Odsysanie zawartości żołądka u

chorych po operacjach brzusznych,

w ostrym zapaleniu trzustki.



Niektóre zatrucia pokarmowe

(grzyby)- płukanie żołądka.



Karmienie nieprzytomnych lub

odmawiających przyjmowania

pokarmów.

Przestrzegać
następujących zasad:



Poinformować pacjenta o celu zabiegu



Przed zgłębnikowaniem w celach
diagnostycznych zapewnić choremu
spokój. Pacjent powinien pozostać na
czczo.



Przed zabiegiem umyć ręce, założyć
rękawice



Wyjąć protezę zębową, ewentualnie
wyjąć soczewki.

Przestrzegać
następujących zasad:



Aby ułatwić wprowadzenie
zgłębnika koniec nawilżamy 0,9%
NaCl, wodą lub żelem(2%
lidokaina)



Nie stosować środków oleistych –
niebezpieczeństwo zapalenia płuc
po przypadkowym wprowadzeniu
zgłębnika do płuc

Przestrzegać
następujących zasad:



Zalecić konieczność stosowania się do

wskazówek udzielanych w trakcie

badania.



W czasie zabiegu pacjent powinien

sygnalizować niepokojące dolegliwości



Przygotować czysty (jałowy) zgłębnik.



Zacisnąć zgłębnik przed wyjęciem go z

żołądka.



U nieprzytomnych dokładnie sprawdzić

czy zgłębnik nie tkwi w tchawicy.

Przestrzegać
następujących zasad:



Przytomnego ułożyć w pozycji siedzącej

lub półsiedzącej z głową lekko

pochyloną do przodu



Pacjenta z zaburzeniami świadomości i

nieprzytomnego ułożyć na boku.



Obserwować pacjenta w czasie badania

i po badaniu



Zabezpieczyć i opisać materiał pobrany

do badań

Przygotowanie sprzętu



Zgłębnik żołądkowy jednorazowego użytku



Środek do nawilżenia zgłębnika np woda
lub lignocaina w żelu



Kubek z wodą



Serweta lub podkład płócienny



Lignina lub chusteczki higieniczne



Papierek lakmusowy, stetoskop



Strzykawka 50ml.

Przygotowanie sprzętu



Rękawiczki



Pojemnik na protezę, soczewki



Probówki na treść żołądkową do
badania



Miska nerkowata



Przylepiec i nożyczki gdy zgłębnik ma
być pozostawiony na dłuższy czas

Wykonanie zabiegu



Umyj ręce, przygotuj zestaw sprzętu



Posadź pacjenta na krześle



Zabezpiecz jego ubranie fartuchem

gumowym, serwetą lub płatami ligniny



Daj pacjentowi do ręki miskę nerkowatą

i ligninę



Załóż rękawiczki, wyjmij zgłębnik z

opakowania



Oznacz na zgłębniku długość na jaką ma

być wprowadzony

Wykonanie zabiegu



(od kącika ust przez płatek ucha do
końca wyrostka mieczykowatego; jeśli
zakładasz zgłębnik przez nos – od
otworu nosa) ok. 45 -55 cm.



Zwilż koniec zgłębnika, sprawdź czy
drugi koniec jest zamknięty



Poproś pacjenta aby otworzył usta,
ułożyć cewnik w linii pośrodkowej jamy
ustnej dochodząc do podstawy języka.

Wykonanie zabiegu



Poproś pacjenta o przytrzymanie
zgłębnika zębami i przygięcie głowy do
klatki piersiowej.



Pacjent głęboko oddycha przez nos w tej
pozycji do czasu ustąpienia odruchów
wymiotnych i krztuszenia

.



P. unosi głowę do pionu, powoli
wprowadzaj zgłębnik zgodnie z ruchami
połykania

Wykonanie zabiegu



Gdy zgłębnik jest wprowadzony na głębokość
ok. 15 cm, aby zmniejszyć odruchy
wymiotne przesunąć go na lewą stronę jamy
ustnej między zębami a policzkiem.



Zgłębnik wsuwać głębiej przy każdym ruchu
połykania.



Przy dużych odruchach wymiotnych
sprawdzić czy zgłębnik nie zwinął się w
gardle –zajrzeć do jamy ustnej.

Wykonanie zabiegu



Przełykanie powoduje chwilowe zamknięcie głośni,

a płytki oddech zmniejsza niebezpieczeństwo

przedostania się zgłębnika do tchawicy.



Gdy wystąpią odruchy wymiotne -na moment

przerywamy wprowadzanie zgłębnika, a chory

głęboko oddycha do czasu ich zaniku.



Gdy podczas wprowadzania zgłębnika

napotykamy na opór –nie pokonywać go na siłę;

wycofać nieco zgłębnik i próbować wprowadzić go

ponownie.



Jeśli jest to niemożliwe dalsze postępowanie

skonsultować z lekarzem.

Wykonanie zabiegu



Po wprowadzeniu zgłębnika na ustaloną

głębokość sprawdzić jego umiejscowienie:



-aspirując strzykawką nieco wydzieliny

(brak wydzieliny –wsunąć zgłębnik nieco

głębiej, aby doszedł do wydzieliny,



-ułożyć chorego na lewym boku – koniec

zgłębnika układa się na krzywiźnie

większej gdzie zbiera się wydzielina)



-sprawdź jej pH papierkiem lakmusowym

– zabarwi się na różowo

Wykonanie zabiegu



-lub umieścić jego koniec w naczyniu z
wodą i obserwować rytm wydostawania
się pęcherzyków powietrza;



-wprowadzić do zgłębnika ok. 10 ml
powietrza –w trakcie wysłuchiwać
stetoskopem charakterystyczny szmer w
nadbrzuszu.



Umocować zgłębnik plastrem na
określonej głębokości.

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



Wskazania



zwężenie odźwiernika z
zaleganiem treści pokarmowej,



ostre zatrucie pokarmowe,
szczególnie grzybami , także
substancjami chemicznymi.

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



Przeciwwskazania:



- zatrucia ługami lub mocnymi
kwasami,



- tętniak aorty,



- żylaki przełyku,



- rak przełyku i wpustu,



- duszność niezależnie od jej
pochodzenia.

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



Zestaw



- Gruby (ok. 0,5-15mm) i długi (85-90 cm)

zgłębnik żołądkowy w zależności od rodzaju

zatrucia,



- preparat poślizgowy i znieczulający, np.2%

lidokaina,



- duży lejek dopasowany do zgłębnika,



- przedłużacz szklany i dren gumowy ok. 70cm

do połączenia z przedłużaczem,



- pojemnik ze zleconym płynem do płukania o

temp. ok. 37 stopni i dzbanek do wlewania płynu,



- wiadro na popłuczyny,

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



zestaw



- narzędzie zaciskające np. pean, kocher,



- 2 fartuchy ochronne (dla pacjenta i

wykonującego zbieg)



- miska nerkowata, lignina,



- szklanka z wodą do przepłukania ust po

zabiegu



- naczynie na popłuczyny do badania

laboratoryjnego,



- jałowe rękawiczki.

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



założyć zgłębnik do żołądka jw,



zgłębnik przedłuż drenem i dołącz lejek



zdejmij zacisk ze zgłębnika



wlewaj płyn utrzymując stały poziom w lejku

(ok.0,5l)



po wprowadzeniu porcji płynu obniżyć lejek w

dół i skierować do wiadra na popłuczyny (jeśli

do zgłębnika dostanie się powietrze nie

uzyskamy popłuczyn.



z pierwszej porcji pobierz ok. 150 ml popłuczyn

do badania

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



czynność powtarzaj do uzyskania

klarownego płynu,



zaciśnij zgłębnik,



pacjent wykonuje głęboki wdech, a

następnie długi wydech w czasie

którego usuwamy zgłębnik,



podaj wodę do przepłukania ust,



zapewnij pacjentowi wygodę i

wypoczynek, obserwuj go,

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



Oznacz popłuczyny:



- imię i nazwisko chorego, imię ojca



- rodzaj materiału (popłuczyny żołądkowe



- jeśli wiadomo wskazać środek zatrucia



- data pobrania



- podpis lekarza



dostarczyć do laboratorium.



Zabezpiecz zużyty sprzęt (ju. przeznacz do

spalenia, a wielorazowy zdezynfekuj

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



udokumentuj wykonanie zabiegu,
zaznacz ilość i rodzaj użytego płynu



PŁYNY DO PŁUKANIA



- woda



-woda z węglem aktywowanym



- 0,9% NaCl



płyny o temp. ok.37 stopni C

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

Niebezpieczeństwa
- hipotermia (płyn o temp. niższej od

37)

-

oparzenia (płyn o temp. wyższej od 40)

-

zachłyśnięcie,

-

zakrztuszenie

-

zasłabnięcie

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA

Niebezpieczeństwa

-

zapaść

-

mechaniczne uszkodzenie aż do przebicia

włącznie ściany przewodu pokarmowego

-

zatrucie wodne przy obfitych płukaniach

(u dzieci płukać 0,9% NaCl)

-

brak popłuczyn (przerwanie słupa płynu

powietrzem.

PŁUKANIE ŻOŁĄDKA



U NIEPRZYTOMNYCH



konieczność wcześniejszego

zaintubowania i założenia

szczękorozwieracza



zabieg wykonujemy w ułożeniu na

boku



po zabiegu oczyszczenie j. ustnej

przez odessanie ssakiem – zapobiega

zachłyśnięciu.