Zgłębnikowanie

żołądka

Justyna Wawrzyńska

Czym jest zgłębnik?

Zgłębnik (sonda) jest to cienka,

długa i elastyczna rurka z tworzywa sztucznego.

Na czym polega

zgłębnikowanie:

Badanie polega na

wprowadzeniu przez

usta lub nos

specjalnego

zgłębnika i pobraniu

przez zassanie soku

żołądkowego.

Na jak długo zgłębnik może

pozostać w przewodzie

pokarmowym?

Sonda może być wprowadzona do przewodu

pokarmowego na czas karmienia, albo

pozostawiona tam na okres od 7 do 10 dni,

gdy jest ona z PCV

lub od 6 do 8 tygodni,

gdy jest zrobiona z poliuretanu lub z sylikonu.

Cel diagnostyczny

zgłębnikowania:

•

Ocena zawartości treści żołądkowej (resztki
pokarmowe, krew, śluz, żółć, substancje
toksyczne, badanie bakteriologiczne).

•

Próby czynnościowe (wydzielnicze żołądka)-
określenie stopnia pH soku żołądkowego bez
pobudzenia i po pobudzeniu.

Cel leczniczy

zgłębnikowania:

•

Płukanie żołądka w przypadku zatrucia.

•

Odciągnięcie zalegającej treści żołądkowej
(odbarczenie) np. przed zabiegiem operacyjnym, w
okresie pooperacyjnym.

•

Karmienie przez zgłębnik w przypadku, gdy pacjent

sam nie może przyjmować pokarmów (pacjent

nieprzytomny).

•

Podawanie leków, np. u chorych krwawiących z
powodu wrzodów żołądka.

Zadania i kompetencje

pielęgniarki:

Pielęgniarka może wykonywać badanie bez zlecenia lekarza

pod warunkiem, że przeszła specjalny kurs kwalifikacyjny.

Do zadań pielęgniarki należy:

•

przygotowanie pacjenta do badania;

•

przygotowanie zestawu;

•

wprowadzenie zgłębnika do żołądka i pobranie kolejnych

porcji soku żołądkowego zgodnie z obowiązującą

procedurą badania;

•

określenie i udokumentowanie ilości odciągniętej treści

żołądkowej;

•

obserwowanie pacjenta w czasie badania i po badaniu,

postępowanie ze sprzętem po badaniu, zabezpieczenie

materiału pobranego o badania – opisanie i przekazanie

go do laboratorium.

Przygotowanie pacjenta:

Pacjent powinien być poinformowany o:

•

celu zabiegu;

•

jak powinien zachować się podczas zakładania

zgłębnika;

•

zabieg może być nieprzyjemny, ale nie jest

bolesny;

•

pacjent może odczuwać odruchy wymiotne;

•

powinien być na czczo;

•

jeżeli w jamie ustnej są ruchome protezy

zębowe to należy je na czas zabiegu wyjąć;

•

w czasie zabiegu musi sygnalizować wszystkie

niepokojące dolegliwości.

Przygotowanie pacjenta:

Pacjent przytomny w czasie zakładania

zgłębnika przyjmuje pozycję siedzącą lub

półsiedzącą,

z głową lekko pochyloną do przodu.

Pacjent z zaburzeniami świadomości

i nieprzytomny powinien być ułożony na boku

i zaintubowany.

Przygotowanie sprzętu:

•

zgłębnik żołądkowy jednorazowego użytku

•

środek do nawilżenia końcówki zgłębnika

•

kubek z wodą

•

serweta lub podkład płócienny

•

lignina lub chusteczki higieniczne

•

papierek lakmusowy, stetoskop

•

strzykawka 50ml

•

rękawiczki

•

pojemnik na protezę

•

próbki na treść żołądkową, w przypadku gdy ma być

przesłana do badania

•

miska nerkowata

•

przylepiec i nożyczki, jeśli zgłębnik ma być pozostawiony

w żołądku na dłuższy czas

Określenie długości

wprowadzenia zgłębnika:

Zmierzenie orientacyjnej długości

przed rozpoczęciem zgłębnikowania,

tj. odległość od nasady nosa, poprzez płatek

ucha,

do wyrostka mieczykowatego mostka

dodając jeszcze 5– 10cm.

Technika zgłębnikowania

żołądka przez nos:

1.

Umycie rak przez personel.

2.

Założenie rękawic zabiegowych.

3.

Wybór odpowiedniego rozmiaru zgłębnika.

4.

Ułożenie chorego w odpowiedniej pozycji z

brodą dociśniętą do klatki piersiowej.

5.

Określenie długości na jaką wprowadzany

będzie zgłębnik.

6.

Nasmarowanie końca sondy Lignokainą 2%

w żelu lub znieczulenie gardła pacjenta

środkiem znieczulającym w postaci aerozolu,

w celu zniesienia odruchów wymiotnych.

7.

Uchwycenie zgłębnika na odległość około 7, 5 cm
od końca.

8.

Ustawienie w nozdrzach, a następnie
przesunięcie go do przodu i w dół.

9.

Gdy zgłębnik znajdzie się w gardle, należy
przygiąć głowę pacjenta do klatki piersiowej i
wprowadzić zgłębnik na zaznaczoną głębokość.

10.

Należy odciągnąć treść żołądkową.

11.

W przypadku konieczności pozostawienia
zgłębnika na dłużej należy umocować go
plastrem.

Ułożenie głowy pacjenta

podczas zgłębnikowania:

Po wprowadzeniu zgłębnika do nosa na

odległość około 7,5 cm (A), przyginamy głowę

chorego do klatki piersiowej w celu

zmniejszenia ryzyka wprowadzenia sondy do

dróg oddechowych.

Umocowanie zgłębnika

założonego przez nos:

Przymocowanie zgłębnika do skóry policzka

za pomocą drugiego krótszego plastra:

Technika zgłębnikowania

żołądka przez usta:

7.

Wprowadzenie zgłębnika do jamy ustnej w linii

pośrodkowej do nasady języka (polecenie aby

pacjent wykonywał ruchy ssania i połykania).

8.

Po wprowadzeniu zgłębnika za odległość 15

cm, należy przełożyć go na lewą stronę jamy

ustnej, między zęby a policzek, w celu

zmniejszenia odruchów wymiotnych.

9.

Wprowadzenie zgłębnika głębiej zgodnie z

ruchami połykania.

10.

Sprawdzenie umocowania sondy i zaznaczenie

miejsca wejścia do jamy ustnej i umocowanie

zgłębnika.

Umocowanie zgłębnika

założonego przez usta:

Wprowadzanie zgłębnika przez jamę ustną

zaczynamy w linii pośrodkowej języka (A),

po 15 cm umiejscawiamy zgłębnik

między zębami a policzkiem (B), na końcu

przymocowujemy zgłębnik (C).

Kontrola położenia

zgłębnika:

Gdy zgłębnik jest wprowadzony na długości

wcześniej oznaczoną należy sprawdzić jego

położenie w żołądku.

Można to zrobić poprzez odciągnięcie treści

żołądkowej strzykawką i sprawdzenie jej pH

papierkiem lakmusowym.

Papierek powinien zabarwić się na różowo.

Poprawność założenia

zgłębnika można

sprawdzić również

wprowadzając

strzykawką do

żołądka około 10 ml

powietrza i

wysłuchiwać za

pomocą stetoskopu

szmerów nad

żołądkiem.

Wskazania do założenia

zgłębnika przez usta:

•

życzenie pacjenta;

•

założenie zgłębnika na krótki okres;

•

rozmiar sondy jest zbyt duży w porównaniu ze
światłem jamy nosowej.

Przeciwwskazania do

wprowadzenia zgłębnika

żołądkowego:

•

skrzywienie przegrody nosa;

•

brak podniebienia twardego;

•

niedawno przebyta operacja przełyku lub
żołądka;

•

brak odruchu gardłowego lub odruchu połykania.