PowerPoint Presentation

Historia zdrowia

publicznego i

medycyny społecznej

Pojecie i zakres

zdrowia

publicznego

Hipokrates



460-377 p.n.e.



naukę jego cechowała troska o

chorego, wnikliwa obserwacja

lekarska i logiczne wyciąganie

wniosków prognostycznych.



Primum non nocere



Twórca podstaw etyki lekarskiej –

„Przysięga Hipokratesa”

CO TO JEST ZDROWIE?



Dobre samopoczucie –

zdrowie



Złe samopoczucie –

choroba

Hipokrates

Hipokrates



Napisał traktat:,, O

powietrzu wodach i

klimatach”

w którym podkreślał

znaczenie czynników środowiskowych na

zdrowie ludzkie



Nakazywał by:



,,…

lekarze brali pod uwagę zarówno

pokarm, którym człowiek się odżywiał,

wodę, która pił, klimat, w którym żył, jak i

wpływ wywierany na człowieka przez

grecką wolność lub wschodni despotyzm”

Hipoktates



Dostrzegał znaczenie dla zdrowia:

-środowiska naturalnego

-środowiska społecznego

Koncepcja mechanistyczno –

redukcjonistyczna

zdrowia



Twórca : Kartezjusz –Deskartes

Rene 1596-1650 r



Francuski filozof i matematyk ,

mechanistyczne widzenie świata i

człowieka.



Człowiek – wielka maszyna , która

działa z wielka precyzją

i doskonałością.

Koncepcja

mechanistyczno –

redukcjonistyczna

zdrowia

Zawężenie leczenia do perfekcyjnego

naprawiania zdrowia człowieka jako

uszkodzonej maszyny biologicznej

bez widzenia jako całości

ale ….

postęp techniczny w medycynie.

Biomedyczne pojęcie zdrowia

Biomedyczne pojęcie

zdrowia

Zdrowie to nieobecność choroby, a

wszystkie składowe organizmu

pełnią swoje właściwe funkcje

Definicja zdrowia

WHO

Def.

socjoekologiczna



Kompletny fizyczny , psychiczny i

społeczny dobrostan człowieka, a

nie tylko brak choroby lub

kalectwa.

`Preambuła Konstytucji WHO 1948 r

Konsekwencje

paradygmatu

socjoekologicznego



upodmiotowienie pacjenta



kliniczno-humanistyczne

kształcenie kadr medycznych



priorytet dla promocji zdrowia i

profilaktyki, a nie dla medycyny

naprawczej



większy udział systemów

społecznego wsparcia

Inne definicje zdrowia:



To nie tylko brak choroby lub

niedomagań, ale i dobre samopoczucie

oraz

taki stopień

przystosowania

biologicznego,

psychicznego i społecznego, jaki

jest osiągalny dla danej jednostki

w najkorzystniejszych warunkach

(M. Kacprzak)

Definicja socjologiczna



Jest to stan lub zdolność ustroju

ludzkiego do wykonywania

odpowiednich czynności w

określonych warunkach

środowiskowych

( W. Jędrychowski)

Zdrowie

społeczeństwa



To nie tylko brak chorób oraz dobry stan

zdrowia fizycznego, psychicznego i

społecznego jednostek składających się na

dane społeczeństwo

, lecz również

harmonijny rozwój naturalny

ludności oraz takie warunki

otoczenia, które sprzyjają zdrowiu

ludności

( J. Kostrzewski)

Starzenie



Naturalny , długotrwały i nieodwracalny

proces fizjologiczny, zachodzący w

osobniczym rozwoju człowieka:



ma charakter dynamiczny,



przebiega w czasie,



może ulegać przyspieszaniu lub zwalnianiu



proces starzenia ma złożone

uwarunkowania genetyczne, biologiczne i

środowiskowe

Kamienie milowe w

rozwoju zdrowia

publicznego



konstytucja genetyczna nie

zmienia się na przestrzeni

tysiącleci



poprawa zdrowia w krajach

rozwiniętych i związany z tym

wzrost liczby ludności rozpoczęły

się wcześniej niż pojawiły się

skuteczne interwencje medyczne

Kamienie milowe w

rozwoju zdrowia

publicznego



większości chorób niezakaźnych również

można zapobiegać poprzez zmiany

warunków życia i zmiany zachowania



odkrycia naukowe dotyczące etiologii

i szerzenia się chorób zakaźnych i

możliwości zapobiegania im



rozwój przemysłu, urbanizacja, ruchy

demogaficzne

Johan Peter Frank

1745-1821



przedstawiciel starej wiedeńskiej

szkoły klinicznej



twórca koncepcji zdrowia

publicznego i organizacji

państwowej ochrony zdrowia

J. P. Frank



doceniał wartość statystyki lekarskiej

(Johan Graunt 1661)



podkreślał :

- związek zdrowia z warunkami bytowania,

- społeczną wagę zdrowia

- odpowiedzialność administracji

państwowej za ochronę zdrowia obywateli

J. P. Frank



zwolennik oświeconego absolutyzmu



…

władca we własnym interesie

powinien dbać o stan zdrowia

narodu, który z powodu chorób i

przedwczesnej śmierci nie

przysparza krajowi takich korzyści

jakie mógłby pod warunkiem

pełnego zdrowia”

Postulaty J. P. Franka



prawo powinno nakłaniać, a

nawet zmuszać społeczeństwo do

przestrzegania takich zasad życia,

które zapewniają zachowanie

zdrowia

Postulaty J. P. Franka



Zapewnienie opieki nad kobietą w

ciąży, podczas porodu i połogu

J.F. Frank

Jak często widzimy matki przy pracach na

polu ryżowym jakby czołgające się w

błotnistej wodzie i wyrywające zielsko z

ziemi i- cóż za ból- aż nazbyt często

również własne dziecko z łona. A

tymczasem ciężarne bydlę jest trzymane

z dala od ciężkich prac… Im ludzka

maszyna jest słabsza i bardziej

wyczerpana zmartwieniami, tym szybciej

wsiąkają w nią jak w gąbkę miazmiaty i

zarodki chorobowe”

J.P. Frank



wprowadzenie obowiązku

posiadania świadectw zdrowia

przed zawarciem małżeństwa

( choroby dziedziczne)



zapewnienie pomocy w chorobie



urządzenie szkół i nauczania

zgodnie z wymogami zdrowia

J.P. Frank



nadzór nad produkcją środków

żywnościowych



zwalczanie alkoholizmu i

prostytucji



zaopatrzenie w wodę i usuwanie

nieczystości

Medycyna społeczna



XV w lekarz miejski-zwany fizykiem

miejskim głównie walka z epidemią



Girolamo Fracastoro (1543) twórca

epidemiologii

-przyczyną zakażenia są zarodki

-wskazywał różnorodne drogi zakażenia

-izolacja chorych

-analiza środowiska zachorowania

-rejestracja chorych, zmarłych

Medycyna społeczna



1794-pierwsza Katedra Higeny

Paryż Ecole de Sante



1848-pojęcie medycyna

społeczna-Alphonse Guerin (1817-

1895)

Medycyna społeczna



1853-I Międzynarodowy Kongres

Statystyki i Klasyfikacji Chorób



1877-I Międzynarodowy Kongres

Higeny



1911-

Soziale Patologie

Alfred Grotjahn- twórca podstaw

naukowych medycyny społecznej

Epidemie XIX stulecia



Cholera, tyfus plamisty



zła wola klas posiadających



źli ludzie

Max von Pettenkofer

1818-1901



1865- Katedra Higieny w Monachium

-obecność specyficznego ,,zarodka”

-wilgotna porowata gleba z gnijącymi

cząstkami organicznymi (miazmaty)

-toksyna, która powstaje z zetknięcia

się zarodka z tym podłożem

Max von Pettenkofer

1818-1901



zapobieganie chorobom zakaźnym

polega na utrzymaniu czystości

podłoża, wody i powietrza



lekceważył odporność osobniczą



negował obecność drobnoustrojów

chorobotwórczych



1892-publicznie wypił zawiesinę

zarazków cholery (Koch-1883)

Rudolf Virchov



epidemia tyfusu plamistego na Górnym

Śląsku-1848



głosił, że medycyna jest nauką

biologiczną jak i społeczną



1852-

Nędza i jej zapobieganie

twierdził, że:

postęp medycyny przyczynia się do

przedłużenia życia, ale poprzez poprawę

warunków socjalnych można osiągnąć

ten rezultat szybciej i w większym

stopniu”

Neumann

w 1947 stwierdził

,, że nauka medyczna jest w istocie

swej nauka społeczną” a

,,obowiązkiem państwa jest

ochraniać życie, a kiedy jest ono

zagrożone ocalić je, dbać o

zdrowie obywateli”

Szczepienia



Edward Jenner (1749-1823)



1798-

Badania nad przyczynami

i skutkami ospy krowiej



1874-ustawa o szczepieniach

(Prusy)

Szczepienia



1885- L. Pasteur szczepienie

przeciwko wściekliźnie



1890-,,szczepionka p/ gruźlicy”

R. Koch tuberkulina-

badania diagnostyczne



1907-naskórna-E. Moro



1908- śródskórna- Ch. Mantoux

Szczepienia



1921-szczepionka BCG-

Bacile Calmette Guerin



1913-anatoksyna tężcowa- E. Behring



1930-dur plamisty –Rudolf Weigl



1954-choroba Heinego- Medina- J. Salk



1981-wyeliminowanie ospy prawdziwej

Aseptyka i

antyseptyka



I.P. Semmelweis 1818-1865-

gorączka połogowa-śmiertelność

położnic wynosiła około 30%



J. Lister- 1865-zastosował kwas

karbolowy (Pasteur 1857-

bakteryjne pochodzenie chorób)

Otto Bismarck



Premier Prus, kanclerz Rzeszy



Aktywnie zwalczał ruchy

socjalistyczne



Twórca ubezpieczeniowego systemu

ochrony zdrowia i regulacji prawnych

dotyczących zdrowia publicznego

Ubezpieczenia

społeczne



XVIII w. miasta niemieckie



głównie pomoc socjalna (dożywianie

dzieci, zasiłki chorobowe, zasiłki

pogrzebowe)



sporadycznie zatrudniano lekarzy, których

obowiązkiem było bezpłatne leczenie

objętych opieką osób ,,kasy chorych

ubogich, ,,patriotyczne kasy chorych”

Ubezpieczenia

społeczne



XIX w. -dobrowolne organizowanie się

robotników o wyższym statusie

materialnym w towarzystwa wzajemnej

pomocy



1883- dekret o obowiązkowym

ubezpieczeniu chorobowym

-powstały kasy chorych, finansowane w

połowie przez ubezpieczonych, a w

połowie przez pracodawców)

Ubezpieczenia

społeczne



Austria 1888, Francja-1894,

Rosja 1912



Anglia-1911



Polska- 1920, w 1934 zastąpiony

systemem ogólnopolskiej

Ubezpieczalni Zdrowotnej

Polski wkład w rozwój

Józef Polak (1857-1928)



uczeń Pettenkofera



1885 czasopismo Zdrowie Publiczne



1894 wraz z B. Prusem założył

Warszawskie Towarzystwo

Higieniczne przekształcone w

Polskie Towarzystwo Higieniczne



1914-I Zjazd Higienistów Polskich

Polski wkład w rozwój



1893-Pierwsza Katedra Higieny

Uniwersytet Jagielloński-Odo Bujwid



Tomasz Janiszewski-założyciel

Polskiego Towarzystwa

Przeciwgruźliczego-minister zdrowia

publicznego



Witold Chodźko-założyciel Polskiego

Towarzystwa Medycyny Społecznej

Początki medycyny

pracy



1802-pierwsze przepisy dotyczące pracy

dzieci (Moral and Health Act) –ograniczenie

wieku do 9 lat, a praca do 12 h/dobę



Edwin Chadwick (1800-1880)

O warunkach

pracy klasy robotniczej w Wielkiej Brytanii



1848-Główny Urząd Zdrowia i pierwszy w

Europie kodeks sanitarny (Public Health

Act)

Public Health Act-1848



Wiek zatrudnionych min. 13 lat



Ograniczono pracę w szczególnie

szkodliwych warunkach



Zakaz pracy dziewcząt i kobiet w

porze nocnej

Benjamin Disraeli



Premier WB współtwórca ustawy o

zdrowiu publicznym z 1875



Zdrowie publiczne jest

fundamentem, na którym

spoczywa dobrobyt ludności i

potęga kraju. Troska o zdrowie

publiczne jest pierwszym

obowiązkiem męża stanu”



Prusy 1845-ustawa przemysłowa-

pojęcie ,,warunki policyjno-

zdrowotne produkcji”



1896- inspekcja pracy



Rosja 1882-ustawa o zatrudnieniu

w przemyśle (zakaz pracy dzieci

poniżej 12 rż, inspekcja pracy)

Medycyna pracy



Inspekcja pracy



Orzecznictwo powypadkowe



Choroby zawodowe-1875 A. E.

Layet

Bernardo Ramazzini



w 1700 roku przedstawił choroby

związane z wykonywana pracą



,,brudnego rzemiosła”



,,rzemieślników pracujących w pyle”



,,artystów pracujących stale na stojąco”



wskazał m.in. lekarzy, akuszerki,

balwierzy ze względu na możliwość

zachorowania

per contactum

Medycyna pracy



1906- I Międzynarodowa

Konferencja Medycyny Pracy



1910-Pierwsza klinika chorób

zawodowych-Mediolan Luigi Devoto



1919-Międzynarodowa Organizacja

Pracy

Eugenika



Udoskonalanie rasy ludzkiej- ,,

takie

wpływanie na społeczeństwo, aby

przez kontrolę lub zapobieganie

narodzinom ograniczyć liczbę

jednostek nie nadających się dla

społeczeństwa, natomiast zwiększyć

liczbę urodzin elity intelektualnej”



Francis Galton 1822-1911



1904 Instytut Eugeniki w Londynie

Walka z chorobami

społecznymi-Postulaty Roberta

Hessena

,,czekają nas jeszcze mozolne

utarczki ze społeczeństwem i jego

altruistycznymi poglądami”

- usuwać nieuleczalnie chorych

- odbierać dzieci chorym rodzicom

- zakaz zawierania związków

małżeńskich

Czystość rasowa



1905-Towarzystwo Higeny

Rasowej ( Ploetz, Thurnwald,

Fischer)



1920

-Eliminowanie zbędnych

istnień. Wielkość i forma-

Alfred

Hoche

Hoche dowodził:



…

że usunięcie tych duchowych

trupów nie jest przestępstwem,

niemoralnym postępowaniem, nie

jest tez objawem bezdusznej

brutalności, lecz jest to

pożytecznie społeczny, dozwolony

akt…”



1933-ustawa zapobiegająca

narodzinom dzieci dziedziczne

obciążonych-przewidywano możliwość

przymusowej sterylizacji



II wojna światowa Karl Brandt –komisarz

do spraw sanitarnych i zdrowia

ok. 100 tys. chorych psychicznie



Przygotowywano wymordowanie osób

chorych na gruźlicę

Współpraca

międzynarodowa



1851-Miedzynarodowa Konferencja

Sanitarna –Paryż-epidemia cholery



1902-Międzynarodowe Biuro Sanitarne USA



1907-Miedzynarodowe Biuro Higeny

Publicznej- Paryż



1920-1939-Organizacja Zdrowia Ligi

Narodów



1945-Biuro Niesienia Pomocy i Odbudowy



07.04.1948 Światowa Organizacja Zdrowia

Zdrowie publiczne



Epidemiologia



Promocja zdrowia



Polityka zdrowotna



Organizacja i zarządzanie opieka

zdrowotną

Epidemiologia

Dział medycyny zajmujący się

rozprzestrzenianiem chorób,

niepełnosprawności, czynników

ryzyka i przyczyn zgonów w

populacjach ludzkich.

Odpowiada na pytanie jaki jest

stan zdrowia ludzkości i co na to

wpływa.

Higiena

Zajmuje się czynnikami

ryzyka w otoczeniu człowieka.

Odpowiada na pytanie jakie

natężenie tych czynników

zagraża zdrowiu

Medycyna społeczna



To dział medycyny zajmujący się

badaniem związku miedzy stanem

zdrowia ludności a warunkami

życia społeczeństwa



Obejmuje : higienę, walkę z

chorobami społecznymi i

organizację ochrony zdrowia

Zakres i zadania

medycyny społecznej



badania stanu zdrowia ludności i

jego uwarunkowania



analiza trendów sytuacji

zdrowotnej i jej

prognozowanie

Zakres i zadania

medycyny społecznej



ocena efektywności poszczególnych

działań na rzecz zdrowia



wyznaczanie kierunków ochrony

zdrowia, stosownie do aktualnych

potrzeb zdrowotnych i społecznych

oraz możliwości ich zaspokajania

ZDROWIE PUBLICZNE



Dyscyplina naukowa obejmująca

zagadnienia zdrowia

społeczeństwa , współzależność

stanu zdrowia od warunków życia

(czynników środowiskowych i

społecznych) oraz form troski o

zdrowie



Kluczowym słowem jest tu

zdrowie

” a nie ,,

medycyna”

, a

słowo publiczne podkreśla, że

działania mające zapewnić i

umocnić zdrowie oparte są

zorganizowany wysiłek

społeczności

, a nie o

indywidualne starania i zabiegi

Definicje zdrowia

publicznego



J.P. Frank-określił je (1779) jako:



sztukę ochrony zdrowia(…) przed

konsekwencjami zagęszczenia na

ziemi(…), a w szczególności jako sztukę

umacniania większych odporności, żeby

móc bez chorób z powodu złych

fizycznych mocy, odsuwając je jak

najdalej od siebie, możliwie najpóźniej

ulegać ich działaniu”

M. Rosenau



1913 Uniwersytet Harvarda



w medycynie klinicznej sprawy

zdrowia i choroby stają jednostkowo

w relacji lekarz-osoba chora, to w

praktyce zdrowia publicznego

pacjentem jest społeczność, a rolę

leczących, poza medycyną, odgrywa

wiele dyscyplin i dziedzin życia”

C.E. Winslow



prof. zdrowia publicznego Uniwersytetu

w Yale podał w 1920 r. bardzo trafną i

do dzisiaj aktualną definicję:



zdrowie publiczne to

nauka i

sztuka

zapobiegania chorobom,

przedłużania życia i promocji zdrowia

fizycznego poprzez

wysiłek

społeczności

…

ukierunkowany na:



higienę środowiska, kontrolę zakażeń,

nauczanie zasad higieny indywidualnej



organizację służb medycznych



na zapobieganie chorobom i wczesną

diagnozę,



rozwój mechanizmów społecznych

zapewniających każdemu indywidualnie

i społeczności warunki życia

pozwalające na utrzymanie zdrowia”

Definicję zdrowia

publicznego

rozszerzyli



Dafoe o :

walkę z nałogami i przeciwdziałanie

wypadkom



Terris włączając:

walkę z bezrobociem i ubóstwem

oraz wszelką dyskryminacją

ZDROWIE PUBLICZNE

wg WHO (1973)

Termin odnoszący się do higieny

środowiska

i walki z chorobami zakaźnymi,

poszerzony o:



problemy dotyczące zdrowia populacji



stan zdrowotny zbiorowości



ogólne usługi zdrowotne



administrację opieką zdrowotną

C.G.Sheps 1975



Raport Komisji Fundacji Milbank

(1975) odnośnie kształcenia kadr

dla potrzeb zdrowia publicznego

zdefiniował zdrowie publiczne jako:



,,zorganizowany wysiłek

społeczeństwa na rzecz ochrony,

promowania i przywracania zdrowia

ludziom”



,,Działania z zakresu zdrowia

publicznego zmieniają się w miarę

zmian technologii i wartości

społecznych, lecz cele podstawowe

pozostają te same:

Zmniejszenie chorobowości i liczby

przedwczesnych zgonów oraz

stanów powodujących cierpienia i

niepełnosprawności”

D. Acheson



Raport o stanie zdrowia publicznego w

Wielkiej Brytanii podał, że zdrowie

publiczne



,,Jest to nauka i sztuka zapobiegania

chorobom, przedłużania życia i

promowania zdrowia poprzez organizację

zbiorowych wysiłków społeczeństwa

ZDROWIE PUBLICZNE



To wdrażanie medycyny

zapobiegawczej do praktyki

opieki zdrowotnej

Zakres i zadania zdrowia

publicznego



Monitorowanie stanu zdrowia oraz

określenie potrzeb zdrowotnych ludności



Zapobieganie rozprzestrzenianiu się

chorób, zwłaszcza zakaźnych i

społecznych



Identyfikacja i zwalczanie czynników

ryzyka zdrowotnego (w miejscu

zamieszkania, pracy nauki)

Zakres i zadania zdrowia

publicznego



Zapobieganie wypadkom i urazom oraz

zapewnienie kompleksowej pomocy

ofiarom katastrof, kataklizmów i klęsk

żywiołowych



Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego

i kontroli zagrożeń środowiska



Promowanie zdrowego stylu życia

wszystkich obywateli, a zwłaszcza dzieci i

młodzieży

Zakres i zadania zdrowia

publicznego



kształcenie i doskonalenie zawodowe

personelu medycznego zgodnie z

wymogami współczesnej wiedzy

medycznej



zapewnienie jednolitych i

kompleksowych regulacji prawnych

systemu organizacji ochrony zdrowia,

zasad orzecznictwa lekarskiego

Zakres i zadania zdrowia

publicznego



monitorowanie jakości świadczeń

medycznych, przestrzegania praw

pacjenta oraz zasad bioetyki

zawodowej



ocena sytuacji zdrowotnej kraju na

tle porównań międzynarodowych,

analiza wyzwań i zagrożeń

wynikających z procesu globalizacji

Funkcje zdrowia publicznego –

działania na rzecz ochrony

zdrowia indywidualnych

osób



zapewnienie dostępności szczepień

ochronnych



wczesne wykrywanie i leczenie chorób

zakaźnych



zapewnienie dostępności pomocy

medycznej

Funkcje zdrowia publicznego –

działania na rzecz ochrony

zdrowia indywidualnych osób



w pełni bezpłatnych świadczenia

lecznicze wybranych chorób o znaczeniu

społecznym



skrining i poradnictwo grup wysokiego

ryzyka



nadzór merytoryczny i pomoc finansowa

dla instytucji charytatywnych

Różnice pomiędzy zdrowiem

publicznym (ZP) a medycyną

społeczną (MS)

Aspekt badań:



ZP- populacyjny (społeczeństwo)



MS- także człowiek

Różnice pomiędzy zdrowiem

publicznym (ZP) a medycyną

społeczną (MS)

Aspekt



ZP- wpływ stanu zdrowia

społeczeństwa i jednostek na ich

społeczne funkcjonowanie



MS-wpływ zjawisk i procesów

społecznych na zdrowie

Przedmiot badań



ZP- stan zdrowia:

społeczny, psychiczny i fizyczny

niezależnie od występowania chorób



MS- stan zdrowia:

fizyczny, psychiczny i społeczny

w powiązaniu z chorobami

Pochodzenie



ZP- ukształtowało się jako

dziedzina wiedzy i praktyki w USA



MS- bardziej rozwinęła się i ma

korzenie w Europie

PODZIAŁ ZAKRESU

DZIAŁAŃ MEDYCZNYCH

WG LOGANA:



Profilaktyka I fazy: zapobieganie

występowaniu i szerzeniu się

negatywnych zjawisk zdrowotnych.



Profilaktyka II fazy: wczesne wykrywanie

objawów chorobowych, zapobieganie

rozwojowi choroby,

przedłużanie okresów remisji.



Profilaktyka III fazy: zapobieganie trwałym

skutkom choroby, niepełnosprawnosci i

obniżeniu jakości życia.

Czynniki warunkujące

zdrowie- determinatny

zdrowia



Behawioralne- styl życia



Środowisko naturalne



Biologia człowieka



Opieka medyczna - organizacja

opieki zdrowotnej

Czynniki warunkujące zdrowie-

determinatny zdrowia (pola

zdrowia Lalonda)

Styl
życia
53%

Opieka
medyczna 10%

Biologia

16%

Środowisko
21%

Czynniki warunkujące

zdrowie

Behawioralne



Nawyki żywieniowe



Aspekty psychospołeczne



Aktywność ruchowa



Skłonność do używek



Ogólny rytm życia

Fińskie 7 zasad

zdrowia

sen 7-8 h;

codzienne śniadanie;

niedojadanie między posiłkami;

BMI +/- 5% w stosunku do normy;

aktywność ruchowa;

niepalenie;

niepicie alkoholu

Amerykanie dodają optymizm

Nawyki żywieniowe:



Regularność posiłków



Spożycie chlorku sodu



Bilans odżywczy



Jakość pierwszego posiłku



Dojadanie

Aspekty

psychospołeczne



Zainteresowania



Zajęcia dające satysfakcję



Presja czasu



Przeciążenia informacyjne



Przeciążenie odpowiedzialnością



Poczucie satysfakcji z dokonań

Aktywność ruchowa



Sport, rekreacja, aktywność

podczas wypoczynku, sposób

spędzania dni wolnych

Skłonność do używek



Używki łagodne (kawa, herbata)



Alkohol, palenie tytoniu



Narkotyki, leki

Ogólny rytm życia



Czas pracy, regularność życia

codziennego



Praca nocna i zmianowa



Czas i jakość snu



Regularność wypoczynku



Unormowanie życia rodzinnego

Czynniki warunkujące

zdrowie

Środowiskowe



Patogeny biologiczne i ich toksyny



Celowe modyfikacje genetyczne drobnoustrojów ,

roślin, zwierząt



Niezależne od człowieka czynniki fizyczne i

chemiczne (promieniowanie UVA, UVB,

radioaktywne, czynniki meteorologiczne



Zależne od człowieka czynniki fizyczne i chemiczne

(hałas, wibracje, spaliny, urazy)



Czynniki fizyczne i chemiczne podwyższające

standard życia zastosowane w nadmiarze (MV,

konserwanty, pestycydy, detergenty)

Czynniki warunkujące

zdrowie

Biologiczne

Ewolucyjnie ukształtowany kod

genetyczny, determinujacy charakter

przystosowania człowieka do jego

środowiska bytowania (podatność na

choroby, zdolność adaptacji)

LCU- life change units

Holmes – twórca skali oceniający wielkość stresu

mierzonego w jednostkach zmian życiowych (LCU)



Śmierć współmałżonka – 100 LCU



Rozwód -75 LCU



Małżeństwo – 50 LCU



Ciąża -40 IU



Kłopoty seksualne – 39 LCU



Zmiana częstotliwości kłótni – 35 LCU



Zakończenie nauki – 34 LCU



Kłopoty z teściową – 29 LCU



Kłopoty z szefem – 20 LCU



Urlop – 13 LCU



Boże Narodzenie 12 LCU

Zwiększone ryzyko wystąpienia poważnej choroby w

okresie 2 lat u ludzi, którzy uzyskali > 300 punktów

Zaburzenia i choroby

psychosomatyczne



Zaburzenia somatyczne mające

związek z czynnikami

psychologicznymi

Szczególna podatność – osobowość

typu A

(duża potrzeba osiągnięć, dominacji,

agresywności)

CHOROBA ZAWODOWA



Choroba prawnie uznana za

związaną przyczynowo z

wykonywanym zawodem, znajduje

się w wykazie chorób zawodowych

odpowiednich ustaw i jest

podstawą do roszczeń

odszkodowawczych

CHOROBY ZWIĄZANE Z

ZAWODEM



Choroby znajdujące się w wykazie

chorób związanych z zawodem,

ale nie są uznane prawnie



nie dają tytułu do odszkodowania

CHOROBY

PARAZAWODOWE



Są efektem skojarzonego

oddziaływania warunków pracy i

warunków bytowania, kiedy nie

można ilościowo określić tych

składowych.

CHOROBY ZAWODOWE

WHO/rok



Wypadki 100 688 000



Choroby układu ruchu 3 337 000



Przewlekłe choroby układu

oddechowego 2 631 000



Choroby skóry 1 895 000



Uszkodzenia słuchu wywołane

hałasem 1 628 000

Jakość życia „quality of

life”



Subiektywna, sumaryczna ocena

zdrowia dokonywana przez daną

osobę nie zawsze współzależna z

rodzajem i ciężkością choroby.

Nieludzkim jest uratowanie

człowiekowi życia, a potem

pozostawienie go samemu

sobie.

prof. W. Dega

Niepełnosprawność-

disability



Osoba niepełnosprawna to osoba o

naruszonej sprawności

funkcjonalnej

lub aktywności życiowej w stopniu

utrudniającym wypełnianie

normalnych czynności

charakterystycznych dla osoby

danej płci i wieku.

Upośledzenie



Następstwo uszkodzenia

i niepełnosprawności objawiające się

niekorzystną sytuacją społeczną,

która uniemożliwia lub ogranicza

wypełnianie ról i realizację własnych

zadań związanych z wiekiem, płcią

i tradycjami kulturowymi

Przyczyny

niepełnosprawności w

Polsce:



80,7% - choroba



13,9% - wypadek, uraz , zatrucie



5,4%- wada wrodzona

Miary częstości chorób



Chorobowość – wszystkie

istniejące przypadki w istniejącym

punkcie czasowym



Zachorowalność – nowe

zachorowania, które wystąpiły w

analizowanym przedziale czasu

Document Outline