Wypadki przy pracy

Tomasz Kukurowski

Badanie wypadku jest procedurą

ukierunkowaną na wszechstronne

poznanie zdarzeń wypadkowych

Wypadki się nie zdarzają

Wypadki są powodowane

Na świecie codziennie



300 000 osób ulega wypadkom przy

pracy

(tj. tyle, ilu mieszkańców liczy Białystok, Gliwice)



30 000 osób ulega wypadkom ciężkim

(tj. tylu, ilu mieszkańców liczy Kłodzko, Zakopane)



600 osób ulega wypadkom śmiertelnym

(dane za Inspektorem Pracy nr 3 (241) z 2003)

Na świecie co roku



500 mln osób jest niepełnosprawnych

(więcej niż liczba mieszkańców UE)



60 do 150 mln osób rozpoznaje się
chorobę związaną z warunkami pracy

(tj. tylu mieszkańców ilu liczy Rosja)



60 mln pracowników jest
eksponowanych na czynniki rakotwórcze

(tj. tyle, ilu mieszkańców liczy Francja).

Koszty wypadków w Polsce



Straty dla przedsiębiorstwa w Polsce
wynoszą średnio 43 000 zł na 1
wypadek ciężki lub śmiertelny



Koszty niewłaściwych warunków pracy
wynoszą ok. 20 mld zł tj. 2,5 % PKB.

Obowiązki pracodawcy



Art. 234 § 2 kodeksu pracy – pracodawca jest obowiązany

niezwłocznie zawiadomić właściwego inspektora pracy i prokuratora o

śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o

każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym

związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.



Art. 283 § 2 kodeksu pracy – tej samej karze podlega, kto:
pkt 6 wbrew obowiązkowi nie zawiadamia właściwego inspektora

pracy, prokuratora lub innego właściwego organu o śmiertelnym,

ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym

wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z

pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, nie zgłasza

choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę, nie ujawnia

wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, albo przedstawia

niezgodne z prawdą informacje, dowody lub dokumenty dotyczące

takich wypadków i chorób.

Wypadek przy pracy



Ustawa z 30.10.2002

o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 199 poz.
1673 ze zm.)

Definicja wypadku przy pracy



Art. 3 Nagłe zdarzenie wywołane przyczyna

zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które

nastąpiło w związku z pracą:

-

podczas lub w związku z wykonywaniem zwykłych

czynności albo poleceń przełożonych

-

Podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika

czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia

-

W czasie pozostawania pracownika w dyspozycji

pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a

miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze

stosunku pracy

Rodzaje wypadków



wypadki przy pracy

- art. 3 u. 1 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu

społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób

zawodowych (Dz. U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm).



wypadki traktowane na równi z

wypadkami przy pracy w zakresie

uprawnień do świadczeń

- art. 3 u. 2 ustawy z dnia 30.10.2002r. o ubezpieczeniu

społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób

zawodowych (Dz. U. nr 199, poz. 1673 z późn. zm).

Rodzaje wypadków (2)



Wypadki w drodze do pracy lub z

pracy

- art. 57b ustawy z dnia 17.12.1998r. O emeryturach

i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

(Dz. U. nr 162, poz. 1118 z późn. Zm).



Wypadki powstałe w okolicznościach

szczególnych

- art. 2 u. 1 ustawy z dnia 30.10.2002r. O

zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób

zawodowych powstałych w szczególnych

okolicznościach.

Wypadek przy pracy (2)



Za wypadek przy pracy uważa się również
nagłe zdarzenie wywołane przyczyna
zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które
nastąpiło w okresie ubezpieczenia
wypadkowego z danego tytułu podczas:

- uprawiania sportu w trakcie zawodów i

treningów przez osobę pobierającą
stypendium sportowe

Wypadek przy pracy (2)

- wykonywania odpłatnie pracy na podstawie

skierowania do pracy w czasie odbywania kary

pozbawienia wolności lub tymczasowego

aresztowania

- pełnienia mandatu posła lub senatora,

pobierającego uposażenie

- odbywania szkolenia lub stażu przez

absolwenta pobierającego stypendium w

okresie odbywania tego stażu lub szkolenia na

podstawie skierowania wydanego przez

powiatowy urząd pracy

Wypadek przy pracy (2)

- wykonywania przez członka rolniczej

spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek

rolniczych oraz przez inną osobę traktowaną

na równi z członkiem spółdzielni w rozumieniu

przepisów o systemie ubezpieczeń

społecznych, pracy na rzecz tych spółdzielni

- wykonywania pracy na podstawie umowy

agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o

świadczenie usług, do której zgodnie z

kodeksem cywilnym stosuje się przepisy

dotyczące zlecenia

Wypadek zrównany z

wypadkiem przy pracy



Na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się

– w zakresie uprawnień do świadczeń –

wypadek, któremu pracownik uległ:

-

w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany

został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w

związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań

-

podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony

- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u

pracodawcy organizacje związkowe

Wypadek w drodze do pracy

lub z pracy



Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy

uważa się nagłe zdarzenie wywołane

przyczyna zewnętrzną, które nastąpiło w

drodze do lub z miejsca wykonywania

zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej

tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta

była najkrótsza i nie została przerwana

-

Uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo

że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i

jej czas nie przekraczał granic potrzeby

-

Uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy

również wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla

ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza

Postępowanie w sprawach

wypadków przy pracy



Pracownik który uległ wypadkowi, jeżeli
jego stan zdrowia na to pozwala,
powinien poinformować niezwłocznie o
wypadku swojego przełożonego

Postępowanie w sprawach

wypadków przy pracy (2)



Okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy ustala

zespół powypadkowy w składzie:

-

pracownik kierujący komórką bhp oraz zakładowy sip (w. śmiertelny,

ciężki, zbiorowy)

-

pracownik służby bhp oraz oddziałowy (wydziałowy) sip (pozostałe

wypadki)

-

pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu

pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, albo

specjalista spoza zakładu pracy ( u pracodawcy, który nie ma

obowiązku tworzenia służby bhp)

-

przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o

ukończeniu szkolenia w zakresie bhp (w przypadku braku sip)

-

pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy.

Postępowanie w sprawach

wypadków przy pracy (3)



Do czasu ustalenia okoliczności i

przyczyn wypadku pracodawca ma

obowiązek zabezpieczyć miejsce

wypadku w sposób wykluczający:

- dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych,
- Uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych

urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały

wstrzymane

- Dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń

technicznych, jak również zmiany położenia innych

przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają

odtworzyć jego okoliczności

Postępowanie w sprawach

wypadków przy pracy (4)



Zgodę na uruchomienie maszyn i innych urządzeń

technicznych lub dokonanie zmian w miejscu wypadku wyraża

pracodawca, w uzgodnieniu ze sip, po dokonaniu oględzin

miejsca wypadku oraz po sporządzeniu, jeśli zachodzi

potrzeba, szkicu lub fotografii miejsca wypadku



Zgodę, o której mowa wyżej w sytuacji zaistnienia wypadku

śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego wyraża pracodawca

po uzgodnieniu z właściwym inspektorem pracy i

prokuratorem, a w razie zaistnienia takich wypadków w

zakładzie górniczym – także po uzgodnieniu z właściwym

organem państwowego nadzoru górniczego



Dokonywanie zmian w miejscu wypadku bez uzyskania zgody,

o której mowa, jest dopuszczalne, jeżeli zachodzi konieczność

ratowania osób lub mienia albo zapobieżenia grożącemu

niebezpieczeństwu

Obowiązki zespołu

powypadkowego



Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o

wypadku zespół powypadkowy jest

obowiązany przystąpić do ustalenia

okoliczności i przyczyn wypadku, a w

szczególności:

- dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego

maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń

ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne

okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku

- jeżeli jest to konieczne, sporządzić szkic lub fotografię

miejsca wypadku

Obowiązki zespołu

powypadkowego (2)



Wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego

zdrowia na to pozwala



Zebrać informacje od świadków wypadku



Zasięgnąć opinii lekarza, w szczególności lekarza

sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami, oraz w

razie potrzeby innych specjalistów



Zebrać inne dowody dotyczące wypadku



Dokonać kwalifikacji prawnej wypadku, kierując się

definicją wypadku



Określić wnioski i środki profilaktyczne



Zespół powypadkowy obowiązany jest wykorzystać

materiały zebrane przez organy prowadzące śledztwo lub

dochodzenie, jeżeli materiały te zostaną mu udostępnione

Obowiązki zespołu

powypadkowego (3)



Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół

powypadkowy sporządza – nie później niż w ciągu 14 dni

od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokół

ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku



Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie

późniejszym, wskutek uzasadnionych przeszkód lub

trudności, wymaga podania przyczyny tego opóźnienia w

treści protokołu powypadkowego



Zapoznanie poszkodowanego (członków rodziny

pracownika zmarłego wskutek wypadku) z treścią

protokołu powypadkowego i pouczenie o przysługującym

mu prawie zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń

zawartych w protokole

Obowiązki zespołu

powypadkowego (4)



Doręczenie protokołu powypadkowego wraz z

pozostałą dokumentacją powypadkową

pracodawcy w celu zatwierdzenia



Sporządzenie – nie później niż w ciągu 5 dni

nowego protokołu powypadkowego, na

wniosek pracodawcy, po dokonaniu wyjaśnień

i uzupełnień w przypadku gdy:
-

do treści protokołu zostały zgłoszone zastrzeżenia

przez

poszkodowanego lub członków rodziny

pracownika

zmarłego wskutek wypadku

-

protokół ten nie odpowiada warunkom określonym

w rozporządzeniu

Obowiązki zespołu

powypadkowego (5)



Sporządzenie – nie później niż w ciągu 5 dni

nowego protokołu (po dokonaniu wyjaśnień i

uzupełnień) gdy właściwy inspektor pracy zwróci

się do pracodawcy z uzasadnionym wnioskiem o

ponowne ustalenie okoliczności i przyczyn

wypadku śmiertelnego, ciężkiego i zbiorowego

Tylko w przypadku gdy protokół zawiera

Ustalenia naruszające uprawnienia pracownika

albo niewłaściwe wnioski profilaktyczne

Najczęstsze błędy formalne w

dokumentacjach

powypadkowych



Skład zespołu powypadkowego – pkt 2 protokołu



Niepodjęcie działań przez zespół powypadkowy

w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku

w trybie natychmiastowym – pkt 2 protokołu



Brak szczegółowego uzasadnienia stwierdzenia

zespołu powypadkowego, że poszkodowany

naruszył przepisy bhp w sposób umyślny lub

wskutek rażącego niedbalstwa – pkt 5 protokołu



Brak szczegółowego uzasadnienia stwierdzenia

zespołu powypadkowego, że wypadek nie jest

wypadkiem przy pracy – pkt 7 protokołu

Najczęstsze błędy formalne

(2)



Brak lub niewłaściwe wnioski i środki profilaktyczne –

pkt 9 protokołu



Brak podpisów członków zespołu powypadkowego



Niedotrzymanie terminu sporządzenia protokołu

powypadkowego w terminie 14 dni – brak uzasadnienia

w punkcie 12 protokołu



Zapoznanie poszkodowanego lub członka rodziny

zatwierdzeniu protokołu powypadkowego – pkt 13 i 14

protokołu



Brak wykazu załączników – pkt 16 protokołu



Brak wskazania siedziby sądu pracy – pouczenie pkt II

Dziękuję za uwagę