Konstruktywistyczny
model nauczania w
edukacji
elementarnej
Kształcenie w konstruktywistycznym modelu następuje
zgodnie z następującymi fazami, których kolejność jest
ściśle określona:
1. Faza orientacji i rozpoznania wiedzy wyjściowej.
2. Faza ujawniania wstępnych pomysłów i idei
związanych z tematem zajęć.
3. Faza restrukturyzacji wiedzy.
4. Faza aplikacji nowej wiedzy.
5. Faza przęglądu zmian w uczniowskim rozumieniu
zagadnień.
1. Faza orientacji i rozpoznania wiedzy
wyjściowej
- wprowadzenie ucznia w zagadnienie
- wzbudzanie jego zainteresowania i ciekawości poznawczej
-> motywacja wewnętrzna do uczenia się -> zmiany w
psychice ucznia (wiedza, umiejętności, system wartości)
- aby nauczyciel osiągnął swój cel musi wzbudzić i
podtrzymać motywy uczenia się
Aby rozwinąć w dziecku zainteresowaniem tym, czego ma
się uczyć należy:
- wyrabiać w uczniu poczucia dokonywania odkryć,
- zwiększenie naturalnego zaintresowania materiałem
nauczania,
- dostosowanie tego co nauczyciel chce przekazać, do
właściwych dziecku form myślenia.
2. Faza ujawniania wstępnych pomysłów i idei
związanych z tematem zajęć
-ujawnianie wstępnych pomysłów, wiedzy i doświadczeń
ucznia (wie, zna i potrafi)
- dostrzeganie przez ucznia rozbieżności, konfliktu między
osobistą wiedzą a bodźcami do niego napływającymi
- diagnoza sfery aktualnego rozwoju ucznia oraz funkcji
dopiero dojrzewających
Na tym etapie ważne jest, aby uczniowie podejmowali
zróżnicowane formy aktywności, ponieważ aktywne
doświadczenie jest podstawowym czynnikime wozwoju
poznawczego dzieci.
* Istota tego etapu zajęć zawiera się zatem w przyciąganiu i
podtrzymaniu uwagi i zainteresowania ucznia, tak aby
pozytywne nastawienie towrzyszyło mu przez całe zajęcia.
3. Faza restrukturyzacji wiedzy
W tej fazie następuje włączanie nowych informacji do
uprzedniej wiedzy i tworzenie jej nowej struktury
Nauczyciel wprowadza ucznia w nowe doświdczenia,
modyfikując jego dotychczasową wiedzę, przez
różnorodne działania badawcze, takie jak :
- obserwacja zjawisk,
- eksploracja,
- wykonywanie prostych eksperymentów,
- dokonanie pomiarów,
- stawianie hipotez,
- interpretowanie rezultatów uzyskanych podczas badania
- poszukiwanie informacji z różnych źródeł.
* Tę fazę można określić jako osiągnięcie, zdobycie strefy
nabliższego rozwoju określonych kompetencji przez
dziecko.
4. Faza aplikacji nowej wiedzy.
W fazie zastosowania nowej wiedzy i umiejętności uczeń powinien
mieć możliwość rozwijania i stosowania ich w różnych sytuacjach
i kontekstach.
W tej fazie zastosowanie mogą znaleźć :
- problemy eksperymentalne,
- kreatywne opisy zjawisk,
- projekty,
- dyskusje.
* Im bardziej różnorodny będzie kontekst stosowania nowych
kompetencji przez ucznia, w tym większym stopniu będzie on
potrafił w przyszłości skorzystać z osobistych zasobów swej
wiedzy.
5. Faza przeglądu zmian w uczniowskim
rozumieniu zagadnień.
Uczeń powinien samodzielnie zauważyć zmiany w swojej
dotychczasowej wiedzy. Etap przeglądu pomysłów i poglądów
ucznia zdobytych w wyniku podejmowanych podczas całego
procesu kształcenia działań, w kontekście wiedzy wyjściowej.
Na tym etapie zachodzi sporzężenie zwrotne między wiedzą
wyjściową a wiedzą nową, samodzielnie budowaną przez
ucznia na zajęciach, w wyniku czego uświadamia on sobie
zmianę w spostrzeganiu problemu.
Nauczyciel :
-rozpoznaje, co dziecko ciekawi, zadziwia, interesuje, co
zaburza jego równowagę poznawczą
- sprawdzenie jak wykorzystać to we właściwy sposób
- doprowadzenie ucznia do przeżycia konfliktu
poznawczego, wtedy gdy go nie ma,
- diagnoza aktualnego poziomu rozwoju kompetencji ,
funkcji, których zdobycie lub rozwinięcie zakłąda w celach
- rozpoznaje stopień gotowości dziecka do pokonania
własnych możliwości