GOSPODARKA 

WODNO - ELEKTROLITOWA

 

 

 

 

PRZESTRZENIE WODNE ORGANIZMU

Masa ciała dorosłego człowieka

Masa ciała dorosłego człowieka

1. Woda: 60%

1. Woda: 60%

2. Sucha masa tkankowa: 40%

2. Sucha masa tkankowa: 40%

1. Przestrzeń wodna śródkomórkowa: 40%

1. Przestrzeń wodna śródkomórkowa: 40%

2. Przestrzeń wodna pozakomórkowa: 20%

2. Przestrzeń wodna pozakomórkowa: 20%

3. Przestrzeń wodna transcellularna (tzw. trzecia

3. Przestrzeń wodna transcellularna (tzw. trzecia

   

   

przestrzeń): 2.5%

przestrzeń): 2.5%

Przestrzeń wodna pozakomórkowa

Przestrzeń wodna pozakomórkowa

a. przestrzeń śródmiąższowa: 15%

a. przestrzeń śródmiąższowa: 15%

b. przestrzeń śródnaczyniowa (łożysko 

b. przestrzeń śródnaczyniowa (łożysko 

   naczyniowe, osocze): 5%

   naczyniowe, osocze): 5%

 

 

 

 

PRAWA RZĄDZĄCE GOSPODARKĄ 

WODNO - ELEKTROLITOWĄ

1.Prawo elektroobojętności płynów

1.Prawo elektroobojętności płynów

  

  

ustrojowych

ustrojowych

- płyny ustrojowe wszystkich 

- płyny ustrojowe wszystkich 

przestrzeni wodnych są elektrycznie 

przestrzeni wodnych są elektrycznie 

obojętne tzn. suma stężeń kationów 

obojętne tzn. suma stężeń kationów 

musi być równa sumie stężeń anionów 

musi być równa sumie stężeń anionów 

w danym płynie ustrojowym

w danym płynie ustrojowym

 

 

 

 

 

 

PRAWA RZĄDZĄCE GOSPODARKĄ 

WODNO - ELEKTROLITOWĄ

2. Prawo izoosmolalności płynów

2. Prawo izoosmolalności płynów

   

   

ustrojowych

ustrojowych

- ciśnienie osmotyczne płynów 

- ciśnienie osmotyczne płynów 

ustrojowych wszystkich przestrzeni 

ustrojowych wszystkich przestrzeni 

wodnych jest jednakowe

wodnych jest jednakowe

 

 

 

 

PRAWA RZĄDZĄCE GOSPODARKĄ 

WODNO - ELEKTROLITOWĄ

3. Prawo izojonii

3. Prawo izojonii

- ustrój dąży do zachowania stałego 

- ustrój dąży do zachowania stałego 

stężenia jonów w poszczególnych 

stężenia jonów w poszczególnych 

płynach ustrojowych

płynach ustrojowych

- szczególnym przypadkiem izojonii jest 

- szczególnym przypadkiem izojonii jest 

izohydria – stałe stężenie jonów wodorowych

izohydria – stałe stężenie jonów wodorowych

 

 

 

 

STĘŻENIA JONÓW W PŁYNIE 

NACZYNIOWYM (PN), ŚRÓDMIĄŻSZOWYM (PŚ)

 I WEWNĄTRZKOMÓRKOWYM (PW)

 [mEq/L]

JON

PN

PŚ

PW

Sód

Sód

142

142

146.5

146.5

10

10

Potas

Potas

4

4

4

4

160

160

Wapń

Wapń

5

5

2.5

2.5

2

2

Magnez

Magnez

2

2

2

2

26

26

Razem

Razem

153

153

155

155

198

198

Chlorki

101

113

3

Wodorowęglany

26

31

10

Białczany

16

1

65

Aniony 

resztkowe

10

10

120

Razem

153

155

198

 

 

 

 

Definicje i pojęcia związane z 

gospodarką wodno - elektrolitową

Molalność (osmolalność):

 liczba moli substancji 

 liczba moli substancji 

osmotycznie czynnych zawartych w 1000g 

osmotycznie czynnych zawartych w 1000g 

rozpuszczalnika

rozpuszczalnika

Molarność (osmolarność):

 liczba moli substancji 

 liczba moli substancji 

osmotycznie czynnych w 1L roztworu

osmotycznie czynnych w 1L roztworu

Ciśnienie osmotyczne 1 mola substancji = 1 osmol 

Ciśnienie osmotyczne 1 mola substancji = 1 osmol 

(osm)

(osm)

Normalna molalność surowicy:

 270 – 300 mosm/kg wody

 270 – 300 mosm/kg wody

Molalność moczu:

 800 – 900 mosm/kg wody

 800 – 900 mosm/kg wody

Ciśnienie osmotyczne roztworu, w którym znajduje się 

Ciśnienie osmotyczne roztworu, w którym znajduje się 

więcej niż jedna substancja rozpuszczona jest sumą 

więcej niż jedna substancja rozpuszczona jest sumą 

ciśnień osmotycznych wywołanych poszczególnymi 

ciśnień osmotycznych wywołanych poszczególnymi 

substancjami

substancjami

Tonia:

 efektywna molalność

 efektywna molalność

 

 

 

 

PRIORYTETY W ZAKRESIE SKŁADU I 

OBJĘTOŚCI PŁYNÓW USTROJOWYCH

1.Utrzymanie izowolemii (fizjologicznej
  wielkości przestrzeni wodnych)
2.Utrzymanie izotonii (efektywnego
  ciśnienia osmotycznego)

3.Utrzymanie izohydrii (stałego
  stężenia jonów wodorowych)
4.Utrzymanie izojonii (stałego składu
  jonowego płynów ustrojowych)

 

 

 

 

REGULACJA IZOWOLEMII

1.Autoregulacja czynności nerek
2.Mechanizm renina – angiotensyna 

– aldosteron

3.Mechanizm wazopresynowy
4.Mechanizm bezpośredniej lub 

pośredniej regulacji czynności 
nerek przez układ nerwowy

 

 

 

 

REGULACJA IZOTONII

1. Mechanizm wytwarzania wolnej wody 

1. Mechanizm wytwarzania wolnej wody 

na poziomie nerek

na poziomie nerek

2. Mechanizm powstawania lub zaniku

2. Mechanizm powstawania lub zaniku

odczucia pragnienia

odczucia pragnienia

 

 

 

 

REGULACJA IZOJONII

1. Mechanizmy symportu i antyportu

1. Mechanizmy symportu i antyportu

          

          

kation 2

kation 2

      

      

anion

anion

kation 1

kation 1

                kation

                kation

2. Regulacyjna czynność nerek

2. Regulacyjna czynność nerek

 

 

 

 

Podstawą wiedzy medycznej są 

Podstawą wiedzy medycznej są 

dane dotyczące wody, 

dane dotyczące wody, 

elektrolitów, tlenu, lipidów, białek 

elektrolitów, tlenu, lipidów, białek 

i węglowodanów

i węglowodanów

                                          

                                          

Irvine Page

Irvine Page