POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE

PRZYCZYNY WYBUCHU :



zła sytuacja gospodarcza ziem polskich po II rozbiorze

–

utrata najbardziej urodzajnych ziem oraz ważnych ośrodków

przemysłowych i rzemieślniczych



zbyt małe dochody skarbowe

nie wystarczające na

utrzymanie armii i administracji



wzrost cen żywności, bezrobocia i nędzy



utworzenie się obozu niepodległościowego

, który nie

pogodził się z utratą ziem i przygotowywał powstanie

Bezpośrednie przyczyny :



żądanie zmniejszenia armii polskiej o 50%

przez caryce

Katarzynę II. Rada Nieustająca pod przymusem wydaje dekret

o zmniejszeniu armii w dwóch terminach : 1 i 15 marca 1794

r..



12 marca 1794 r.

- odmowa zmniejszenia oddziału przez

generała Józefa Madalińskiego i rozpoczęcie marszu spod

Ostrołęki na Kraków

Przebieg powstania :

Kwiecień 1794 r. :

4 kwietnia

–

bitwa pod Racławicami

. Polacy pokonują korpus

rosyjski gen. Tormasowa (atak kosynierów Wojciecha Bartosa

– chłopi z kosami. Bartos za bohaterstwo zostaje mianowany

oficerem, otrzymuje szlachectwo i nazwisko - Głowacki ).

Mimo zwycięstwa Kościuszce nie udaje się przedostać do

Warszawy. Do powstania przyłącza się Lubelszczyzna i część

Wołynia.

17 kwietnia

- wybucha

powstanie warszawskie

na czele

którego staje mieszczanin Jan Kiliński. Król Stanisław August

Poniatowski zostaje aresztowany, a władzę przejmuje Rada

Zastępcza Narodowa. Wojska rosyjskie wycofują się z

Warszawy.

22/23 kwietnia

- wybucha

powstanie na Litwie

. Powstańcy

dowodzeni przez płk Jakuba Jasińskiego pokonują garnizon

rosyjski w Wilnie. Zostaje utworzona Rada Najwyższa

Litewska, która mianuje Naczelnikiem Sił Zbrojnych na Litwie

płk. Jakuba Jasińskiego. Rada ta zostaje zniesiona z rozkazu

Kościuszki.

Maj 1794 r. :

7 maja

w Połańcu nad Wisłą Kościuszko ogłasza

Uniwersał

Połaniecki

celem zachęcenia chłopów do przyłączenia się do

powstania.

9-10 maja

- egzekucja zdrajców narodowych – hetmanów

targowickich Piotra Ożarowskiego, Józefa Zabiełłę, marszałka

Rady Nieustającej Józefa Ankwicza, biskupa Józefa

Kossakowskiego.

Rozwiązanie Rady Zastępczej Narodowej i

utworzenie Rady

Najwyższej Narodowej

10 maja

- do wojny po stronie rosyjskiej przyłączają się Prusy

Czerwiec 1794 r. :

6.06.

bitwa pod Szczekocinami

, wojska powstańcze walczą

z siłami rosyjsko – pruskimi. Kościuszko ponosi klęskę.

15.06.

kapitulacja Karkowa

– bez walki. Głównym punktem

oporu staje się Warszawa, otoczona pasem umocnień

zaprojektowanych przez Kościuszkę. Miasto zostałje okrążone

prze wojska prusko – rosyjskie

Sierpień 1794 r. :

12 sierpnia

- upadek powstania na Litwie po zdobyciu Wilna

przez wojska rosyjskie

20 sierpnia

- wybucha

powstanie w Wielkopolsce

, na tyłach

wojsk pruskich. Jego celem jest

odciągniecie wojsk pruskich

spod Warszawy

. Kościuszko wysyła do Wielkopolski korpus

dowodzony przez gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.

Po wycofaniu się wojsk pruskich Rosjanie zrezygnują ze

zdobycia Warszawy.

październik 1794 r.

10 października

bitwa pod Maciejowicami

- Kościuszko nie

chce dopuścić do połączenia dwóch armii rosyjskich – armii
gen. Ferdyna i armii gen. Suworowa. Niestety bitwę przegrywa
a sam dostaje się do niewoli.

Nowym naczelnikiem zostaje

Tomasz Wawrzecki

listopad 1794 r. :

4 listopada

połączone siły rosyjskie atakują dzielnicę

Warszawy

- Pragę. Po jej zdobyciu gen. Suworow wydaje

rozkaz wymordowania całej ludności cywilnej (

rzeź

mieszkańców Pragi

), co doprowadza do kapitulacji stolicy.

16 listopada

- ostatnia

bitwa

powstania,

pod Radoszycami

Skutki powstania :



24 października 1795

- III rozbiór Polski, która znika

z mapy Europy na 123 lata



abdykacja (zrzeczenie się tronu) Stanisława
Augusta



niewola przywódców powstania oraz emigracja
oficerów i elit polskiego społeczeństwa za granicę

POWSTANIE KOŚCIUSZKOWSKIE

było pierwszym z

powstań narodowych mających na celu
odzyskanie niepodległości. Mimo klęski
powstała legenda powstańcza żywa w
literaturze, muzyce i sztuce będąc wzorem
postępowania Polaka – patrioty

Document Outline