Krzysztof Grajdek

TEORIA I PRAKTYKA OCENY

ZGODNOŚCI Z WYMAGANIAMI

DYREKTYWY 2000/14/EC

DYREKTYWA 2000/14/EC

jest dyrektywą tzw. nowego podejścia i

od 3 stycznia 2002 roku zastępuje
dotychczasowe dyrektywy
przedmiotowe dotyczące maszyn i
urządzeń w niej wymienionych

.

Istotę “nowego podejścia” stanowią następujące

zasady:



harmonizacja ustawodawstwa zostaje ograniczona do

zasadniczych wymagań, które powinien spełniać

produkt wprowadzany na rynek Wspólnoty, w

dyrektywach określone są tylko zasadnicze wymagania

i odnoszą się one głównie do zagwarantowania

bezpieczeństwa środowiska podczas użytkowania

danych wyrobów,



wymagania techniczne dotyczące wyrobów są

określone w zharmonizowanych normach europejskich

(EN),



zastosowanie norm zharmonizowanych lub innych norm

jest dobrowolne, a producent może zawsze zastosować

inne warunki techniczne (dokumenty odniesienia).

Zarówno normy zharmonizowane, jak też zastosowane

inne przepisy techniczne muszą pokrywać wszystkie

zasadnicze wymagania zawarte w dyrektywach,



wyroby wyprodukowane zgodnie z wymaganiami norm

zharmonizowanych korzystają z domniemania

zgodności z wymaganiami,



producent ponosi pełną odpowiedzialność za swój

produkt

Rozporządzenie Rady Ministrów z

dnia 26 marca 2002 r. w sprawie
wymagań zasadniczych dla
urządzeń używanych na zewnątrz
pomieszczeń w zakresie emisji
hałasu do środowiska.

Rozporządzenie MGPiPS z dnia 2

lipca 2003 r.
w sprawie zasadniczych wymagań
dla urządzeń używanych na
zewnątrz pomieszczeń w zakresie
emisji hałasu do środowiska

Rozporządzenie MGPiPS z dnia
21 grudnia 2005 r.

w sprawie zasadniczych wymagań
dla urządzeń używanych na
zewnątrz pomieszczeń w zakresie
emisji hałasu do środowiska

Rozporządzenie MGPiPS z dnia
15 lutego 2006 r. zmieniające

rozporządzenie w sprawie
zasadniczych wymagań dla
urządzeń używanych na zewnątrz
pomieszczeń w zakresie emisji
hałasu do środowiska

dyrektywa 2005/88/EC

Przedmiot i zakres dyrektywy

Zakres dyrektywy 2000/14 i poza wymaganiami dotyczącymi emisji hałasu

obejmuje:

» procedury oceny zgodności,
» kryteria jakie powinny spełniać jednostki notyfikowane biorące udział w

procedurach oceny zgodności.

» metody pomiaru i oceny hałasu emitowanego przez maszyny i

urządzenia,

» wartości dopuszczalne i wykaz urządzeń których dotyczą,
» wykaz urządzeń podlegających ograniczeniu emisji hałasu, które

podlegają

procedurze oceny zgodności przeprowadzanej przez

stronę trzecią,

» wykaz urządzeń podlegających obowiązkowi oznaczania znakiem

gwarantowanego poziomu mocy akustycznej ( deklaracja zgodności
producenta),

» sposób znakowania urządzeń i oznaczenia gwarantowanego poziomu

mocy akustycznej,

» wzór oznakowania maszyn i urządzeń gwarantowanym poziomem mocy

akustycznej,

» słownictwo i definicje używane w dyrektywie,
» zasady wystawiania i zawartość deklaracji zgodności,

Podstawowe terminy i definicje



Urządzenie zdefiniowane jest jako każda maszyna posiadająca własny
napęd, oraz maszyna, która może być przemieszczana niezależnie od
zespołu napędowego, która zgodnie z typem może być używana w
przestrzeni otwartej na zewnątrz pomieszczeń i przyczynia się do
narażenia środowiska na hałas.



Poziom mocy akustycznej L

WA

jest to poziom mocy akustycznej

skorygowany charakterystyką częstotliwościową typu A wyrażony w dB,
w odniesieniu do 1pW.



Zmierzony poziom mocy akustycznej jest to poziom mocy akustycznej
wyznaczony podczas pomiarów wykonanych metodą określoną dla
danego typu urządzenia. Wartość poziomu mocy akustycznej może być
określona na podstawie pomiarów jednego reprezentatywnego dla
danego typu urządzenia, lub jako średnia z pomiarów kilku egzemplarzy
danego typu urządzenia.



Gwarantowany poziom mocy akustycznej oznacza poziom mocy
akustycznej określony zgodnie z wymaganiami umieszczonymi w
dyrektywie, uwzględniający niepewność rozrzutu produkcji i procedur
pomiarowych i co producent lub jego upoważniony przedstawiciel we
Wspólnocie, ustalił i potwierdza, że według wymaganej i zastosowanej
aparatury technicznej, wykazany w dokumentacji technicznej poziom
mocy akustycznej nie jest przekroczony.

Wykaz urządzeń podanych w artykule nr 12



Urządzenia podlegające ograniczeniu hałasu, są to:

» dźwigi budowlane do transportu towarów (napędzane

silnikiem spalinowym)

» maszyny do zagęszczania ( walce wibracyjne i nie

wibracyjne, płyty wibracyjne i wibracyjne ubijaki)

» agregaty sprężarkowe (< 350 kW)
» ręczne kruszarki do betonu i młoty,
» wyciągarki budowlane ( napędzane silnikiem

spalinowym )

» spycharki (< 500 kW)
» wywrotki (< 500 kW)
» koparki hydrauliczne lub linowe (< 500 kW)
» koparko – ładowarki (< 500 kW)
» równiarki (< 500 kW)
» zmechanizowane hydrauliczne przetwornice ciśnienia

Wykaz urządzeń podanych w artykule nr 12

» kosiarki do trawy (z wyłączeniem sprzętu rolnego i leśnego,

urządzeń wielofunkcyjnych, z podstawowym układem
napędowym , który ma zainstalowaną moc większą niż 20 kW)

» przycinarki do trawników / przycinarki krawędziowe do

trawników

» wózki podnośnikowe napędzane silnikiem spalinowym, z

przeciwwagą
(z wyłączeniem wózków z obciążeniem nominalnym
większym od 10 ton)

» ładowarki (< 500kW)
» żurawie samojezdne
» redlice motorowe (< 3 kW)
» wykańczarki do nawierzchni (z wyjątkiem wykończarek

wyposażonych w listwę do intensywnego zagęszczania)

» agregaty prądotwórcze (< 400 kW)
» żurawie wieżowe
» agregaty spawalnicze
» ugniatarki wysypiskowe, typu ładowarkowego z łyżką (< 500

kW)

Dopuszczalne poziomy mocy

akustycznej

Typ urządzenia

Zainstalowana Moc

netto
P (kW)
Moc elektrycznaP

el

(

1

)

(kW)
Masa urządzeniaM (kg)
Szerokość cięciaL (cm)

Dopuszczalny

poziom mocy

akustycznej w

 dB/1pW
Etap I od 3

stycznia2002

Dopuszczalny

poziom mocy

akustycznej w

 dB/1pW
Etap II od3

stycznia2006

Maszyny do zagęszczania (walce

wibracyjne, płyty wibracyjne, ubijaki

wibracyjne)

P ≤8

8<P≤70

P>70

108
109

89+11 lgP

105
106

86+11 lgP

Spycharki gąsienicowe, ładowarki

gąsienicowe, koparko-ładowarki

gąsienicowe

P ≤ 55
P > 55

106

87 + 11 lg P

103

84 + 11 lg P

Spycharki kołowe, ładowarki kołowe,

koparko-ładowarki kołowe, wywrotki,

równiarki, ugniatarki wysypiskowe typu

ładowarkowego, wózki podnośnikowe

napędzane silnikiem spalinowym z

przeciwwagą, żurawie samojezdne,

maszyny do zagęszczania (walce

niewibracyjne), maszyny do

wykańczania nawierzchni, hydrauliczne

przetwornice ciśnienia

P ≤ 55

P > 55

104

85 + 11 lg P

101

82 + 11 lg P

Koparki, podnośniki budowlane do

transportu towarów, wyciągarki

budowlane, redlice motorowe

P ≤ 15
P > 15

96

83 + 11 lg P

93

80 + 11 lg P

Dopuszczalne poziomy mocy

akustycznej

Typ urządzenia

Zainstalowana Moc

netto
P (kW)
Moc elektrycznaP

el

(

1

)

(kW)
Masa urządzeniaM (kg)
Szerokość cięciaL (cm)

Dopuszczalny poziom

mocy akustycznej w

 dB/1pW
Etap I od 3

stycznia2002

Dopuszczalny poziom

mocy akustycznej w

 dB/1pW
Etap II od3

stycznia2006

Ręczne kruszarki do

betonu i młoty

m ≤ 15

15 < m <30

m ≥ 30

107

94 + 11 lg m
96 + 11 lg m

105

92 + 11lg m
94 + 11lg m

Żurawie wieżowe

98 + lg P

96 + lg P

Agregaty

prądotwórcze
I spawalnicze

Pel ≤ 2

2 < Pel ≤ 10

Pel > 10

97 + lg P

eL

98 + lg P

el

97 + lg P

ell

95 + lg P

el

96 + lg P

el

95 + lg P

el

Sprężarki

P ≤ 15
P > 15

99

97 + 2lg P

97

95 + 2lg P

Kosiarki do trawy,

przycinarki do trawy,

przycinarki

krawędziowe

L ≤ 50

50 < L ≤ 70

70 < L ≤ 120

L > 120

96

100
100
105

94
98
98

103

Procedury oceny zgodności z udziałem

jednostek notyfikowanych

DEKLARACJIA ZGODNOŚCI POTWIERDZONA

PRZEZ STRONĘ TRZECIĄ

Wewnętrzne sprawdzenie produkcji, ocena

dokumentacji i okresowe kontrole zgodności

urządzenia z dokumentacją i z wymaganiami.

(Moduł Aa) Załącznik VI dyrektywy

2000/14/EC



jednostka notyfikowana na wniosek

producenta przeprowadza okresowa

kontrolę zgodności urządzenia z

dokumentacją techniczną i

sprawdzeniem jego produkcji, w

sposób określony w

załączniku VI

 OCENA ZGODNOŚCI URZĄDZENIA

Ocena wyrobu (Moduł G) załącznik VII
dyrektywy 2000/14/EC

 jednostka notyfikowana na

wniosek producenta przeprowadza
kontrolę zgodności urządzenia z
dokumentacją techniczną i
wymaganiami, w sposób określony
w załączniku VII i wydaje certyfikat
zgodności

 SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI

(Moduł H załącznik VIII dyrektywy
2000/14/EC) sprawdzenie systemu
zapewnienia jakości u producenta
przez jednostkę notyfikowaną oraz
sprawowanie nadzoru przez tę
jednostkę nad prawidłowym
działaniem tego systemu, opisane w

załączniku VIII

dyrektywa 2005/88/EC



(1) Dyrektywa 2000/14/WE Parlamentu Europejskiego i

Rady była przedmiotem przeglądu dokonanego przez

grupę roboczą ds. urządzeń używanych na zewnątrz

pomieszczeń powołaną przez Komisję.



(2) W swoim sprawozdaniu, ta grupa robocza

stwierdziła, że stosowanie pewnej liczby progów

poziomu hałasu z etapu II, które mają obowiązywać od

3 stycznia 2006 r., nie jest technicznie wykonalne.

Jednakże, celem nie było nigdy ograniczenie

wprowadzania do obrotu lub oddawania do użytku

urządzeń jedynie na podstawie wykonalności

technicznej.



(3) W związku z tym konieczne jest zapewnienie, że

pewne typy urządzeń wymienione w art. 12 dyrektywy

2000/14/WE, które nie będą w stanie zostać

dostosowane do progów poziomu hałasu z etapu II do

dnia 3 stycznia 2006 r. jedynie z powodów technicznych,

po tym dniu nadal będą mogły być wprowadzane do

obrotu lub oddawane do użytku.

dyrektywa 2005/88/EC



Dane liczbowe dla etapu II są jedynie orientacyjne dla

następujących typów urządzeń:



- walce wibracyjne prowadzone,



- płyty wibracyjne (>3kW),



- ubijaki wibracyjne,



- spycharki (gąsienicowe),



- ładowarki (gąsienicowe > 55 kW),



- wózki podnośnikowe, napędzane silnikiem

spalinowym, z przeciwwagą,



- układarki do nawierzchni wyposażone w listwę do

zagęszczania,



- ręczne kruszarki do betonu napędzane silnikiem

spalinowym i młoty mechaniczne (15<m<30),



- kosiarki do trawników, przycinarki do trawników,

przycinarki krawędziowe do trawników.

dyrektywa 2005/88/EC



Ostateczne dane będą zależały od zmiany

dyrektywy 2000/14/WE wynikającej ze

sprawozdania przewidzianego w art. 20

ust. 1 tej dyrektywy. W przypadku braku

takiej zmiany, dane dla etapu I będą

stosowane dla etapu II.



W przypadku jednosilnikowych żurawi

samojezdnych dane z etapu I mają

zastosowanie do dnia 2 stycznia 2008 r.

Po tej dacie stosuje się dane z etapu II.

DEKLARACJA ZGODNOŚCI



Urządzenia wymienione w artykule 13 dyrektywy podlegają

obowiązkowi oznaczania oznaczeniem gwarantowanego

poziomu mocy akustycznej. Oznaczenie to nie może

funkcjonować samodzielnie. Warunkiem rozpoczęcia procedury

oznaczania gwarantowanym poziomem mocy akustycznej jest

oznaczenie wyrobu znakiem CE według dyrektywy

obowiązującej dla danego wyrobu. Dla nowych produktów obie

procedury mogą przebiegać równolegle. Niemniej nie należy

zapominać, że oznaczenie gwarantowanego poziomu mocy

akustycznej nie może funkcjonować samodzielnie, a wyrób

musi posiadać oba oznaczenia CE i gwarantowanego poziomu

mocy akustycznej.



Urządzenia takie podlegają podczas ich eksploatacji nadzorowi

producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela w zakresie

spełnienia wymagań i gwarantowanej wartości poziomu mocy

akustycznej.



Dalej wymieniono urządzenia które powinny być oznaczone

przez producenta znakiem określającym gwarantowany poziom

mocy akustycznej.

Wykaz urządzeń podanych w artykule nr 13



platformy podnośnikowe z silnikiem spalinowym



spalinowe pilarki pielęgnacyjne (PN-EN 27917)



dźwig budowlany towarowy (z silnikiem elektrtcznym)



pilarka taśmowa dla potrzeb budownictwa



pilarka tarczowa dla potrzeb budownictwa



przenośna pilarka łańcuchowa



pojazdy do wysokociśnieniowego spłukiwania i wysysania



maszyny do zagęszczania (tylko ubijaki eksplozyjne)



betoniarki (mieszarki) do betonu lub zaprawy murarskiej



wyciągarki budowlane (z silnikiem elektrycznym)



pompy do betonu oraz agregaty tynkarskie



przenośniki taśmowe



urządzenia chłodzące na pojazdach



wiertnice



urządzenia do załadunku i rozładunku silosów lub cystern
samochodowych



kontenery do odzysku szkła

Wykaz urządzeń podanych w artykule nr 13



ręczne kosiarki do trawy (podcinarki krawędziowe do trawy)



przycinarki do żywopłotu



wysokociśnieniowe maszyny do spłukiwania



wysoko ciśnieniowe maszyny wodno strumieniowe



młoty hydrauliczne



wycinarki do fug



dmuchawy do liści



zbierarki do liści



samojezdne kontenery na odpady



wykończarki do nawierzchni (wyposażone w listwę do
intensywnego zagęszczania)



urządzenia do palowania



układarki do rur



maszyny gąsienicowe do pracy na śniegu

Wykaz urządzeń podanych w artykule nr 13



agregaty prądotwórcze ( 400 kW )



zamiatarki zmechanizowane



pojazdy do zbierania odpadków



drogowe maszyny frezujące



kultywatory (gruntofreza)



strzępiarki /wiórownice



maszyny do usuwania śniegu z wirującymi narzędziami
( samojezdne z wyłączeniem osprzętów )



pojazdy z urządzeniem wysysającym



koparki do rowów



betoniarki samochodowe



zespolone pompy wodne ( nie do używania pod wodą )

DEKLARACJA ZGODNOŚCI



Procedura deklaracji zgodności przez

producenta omówiona jest w załączniku V do

dyrektywy 2000/14.



Deklaracja zgodności producenta, jest

oświadczeniem producenta na jego wyłączną

odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z

odpowiednią normą lub innym dokumentem

odniesienia.



Deklaracja zgodności powinna zawierać

podanie jednej z norm podstawowych

wymienionych w dyrektywie, a w raporcie

technicznym z badań powinny być podane

normy według których wykonano pomiary.

Dokumentacja niezbędna do deklaracja

zgodności

Dokumentacja powinna zawierać co najmniej:

» nazwę i adres producenta,
» opis urządzenia i jego markę,
» nazwę fabryczną ( i handlową), typ, serię i numer fabryczny

urządzenia, dane techniczne istotne dla identyfikacji urządzenia,
oraz wyznaczony poziom mocy akustycznej,

» sprawozdanie (raport techniczny ) z przeprowadzonych pomiarów

hałasu wykonanych zgodnie z metodami podanymi w załączniku nr
3 do rozporządzenia, dane pozwalające na identyfikacje
zastosowanej aparatury pomiarowej,

» wynik oszacowania niepewności wynikającej ze zmienności

produkcji i jej wpływu na gwarantowany poziom mocy akustycznej,

» niezbędne schematy opisy i wyjaśnienia
» Dokumentacja techniczna użyta w procesie oceny zgodności musi

być przechowywana do celów kontroli przez okres 10 lat od daty
wyprodukowania ostatniego egzemplarza urządzenia danego typu.
Można powierzyć przechowywanie dokumentacji innej osobie pod
warunkiem podania w deklaracji zgodności nazwiska i adresu tej
osoby.

Oznaczenie gwarantowanego poziomu

mocy akustycznej

Normy zharmonizowane

Polskie normy dotyczące emisji hałasu będące oficjalnym

tłumaczeniem norm europejskich harmonizacji technicznej są

podzielone na rodzaje:

- normy serii PN-EN ISO 3740 dotyczą metod wyznaczania poziomu

mocy akustycznej na podstawie pomiarów poziomu ciśnienia

akustycznego,

- normy serii PN-EN ISO 9614 dotyczą metod wyznaczania poziomu

mocy akustycznej na podstawie pomiarów natężenia dźwięku.

- normy serii PN-EN ISO 11200 dotyczy metod wyznaczania poziomu

ciśnienia akustycznego emisji na stanowisku pracy operatora

maszyny

i w innych określonych miejscach
- norma PN-EN ISO 4871 podaje metody deklarowania i weryfikowania

emisji hałasu maszyn,

- norma PN-EN ISO 11689 dotyczy metody porównywania danych o

emisji hałasu maszyn,

- norma PN-EN ISO 12001 dotyczy zasad opracowania procedur badania

hałasu.

Normy dotyczące metod wyznaczania poziomu mocy

akustycznej

Normy ISO

Klasyfikacja
metody

Środowisko

badawcze

Objętość źródła

Charakter hałasu

Uzyskane

poziomy

ISO 3741

dokładna

komora pogłosowa

spełniająca

określone

wymagania

mniejsza niż 1 %
objętości komory

ustalony

szerokopasmowy

w pasmach
1/1 lub 1/3

ISO 3742

dokładna

komora pogłosowa

spełniająca

określone

wymagania

mniejsza niż 1 %
objętości komory

ustalony szeroko

lub

wąskopasmowy

skorygowany

lub
w pasmach

1/1

ISO 3743-

1

techniczna

komora
twardościenna

mniejsza niż 1 %
objętości komory

ustalony szeroko

lub

wąskopasmowy

skorygowany

lub
w pasmach

1/1

ISO 3743-

2

techniczna

specjalna komora

mniejsza niż 1 %
objętości komory

ustalony szeroko

lub

wąskopasmowy

skorygowany

lub
w pasmach

1/1

ISO 3744

techniczna

przestrzeń otwarta

lub

duże pomieszczenie

Największy

wymiar < 15 m

każdy

skorygowany

lub
1/1 lub 1/3

ISO 3745

dokładna

komora bezechowa
z odbijającą

podłogą

mniejszą niż

0.5%
objętości

Każdy

skorygowany

lub
1/1 lub 1/3

ISO 3746

orientacyj

na

brak wymagań

bez ograniczeń

Każdy

skorygowany

ISO 3747

orientacyj

na

brak wymagań

bez ograniczeń

ustalony szeroko

lub

wąskopasmowy

skorygowany

Normy zharmonizowane podane w

dyrektywie 2000/14/EC

Dyrektywa 2000/14/EC, podaje jako podstawowe do wyznaczania

poziomu mocy akustycznej urządzeń przeznaczonych do użytku w

przestrzeni otwartej dwie normy. Są to normy
EN ISO 3744:1995; EN ISO 3746:1995; należące do norm serii

3700.

Normy te jasno i wyczerpująco określają powierzchnie otaczającą i

pozycje mikrofonów na tej powierzchni.

Pozycja i liczba mikrofonów zależy od:

- wymiarów badanego źródła;
- odległości, jaka dzieli powierzchnię pomiarową od badanego źródła

(dla powierzchni pomiarowej równoległościennej zaleca się odległości

równe 1 m, ale można zbliżyć się aż do 0,25 m do zewnętrznej

powierzchni źródła, na przykład po to, aby zredukować wpływ hałasu

tła);
- kształt powierzchni pomiarowej (równoległościan lub półkula) do

wyboru przez wykonującego pomiary. Zazwyczaj preferowana jest

równoległościenna powierzchnia pomiarowa, o mniejszym zasięgu, z

wyjątkiem przestrzeni pomiarowej dla sprzętu przeznaczonego do

pracy w przestrzeni otwartej (maszyny rolnicze lub stosowane w

leśnictwie, maszyny budowlane, itp.).

[e-mail]

.pl