P. Łączniak - sieci komputero
we

1

Model ISO/OSI, TCP

-

Znaczenie warstw OSI w

komunikacji siecowej

-

Model TCP

-Protokoły sieciowe,
ich przynależność do warstw

P. Łączniak - sieci komputero
we

2

MODEL ISO/OSI



MODEL ISO/OSI -opisuje strukturę
komunikacji sieciowej.



Model OSI to model odniesienia dla
prawie wszystkich rodzin protokołów
komunikacji sieciowej.



Najbardziej znanym modelem jest OSI-
RM (OSI Reference Model).

P. Łączniak - sieci komputero
we

3

OSI - budowa



Fundamentalnym założeniem modelu
jest podział systemów sieciowych na 7
całkowicie



niezależnych warstw,



Dla Internetu sformułowano
uproszczony Model TCP (DoD), który
ma tylko 4 warstwy.

P. Łączniak - sieci komputero
we

4

Model OSI-TCP

TCP

P. Łączniak - sieci komputero
we

5

Warstwa Aplikacji

Składa się z programów użytkowych,

które korzystają z sieci

Warstwa Prezentacji

Standaryzuje sposób przedstawiania danych aplikacjom

Warstwa Sesji

Zarządza sesjami między aplikacjami

Warstwa Transportowa

Zapewnia wykrywanie i korekcję błędów po obu stronach

połączenia

Warstwa Sieciowa

Zarządza połączeniami nawiązywanymi poprzez sieć przez

wyższe warstwy

Warstwa Łącza Danych

Zapewnia rzeczywiste dostarczanie

danych poprzez fizyczne połączenie

Warstwa Fizyczna

Definiuje fizyczne właściwości medium transmisyjnego

sieci

Warstwa Aplikacji

Składa się z programów użytkowych,

które korzystają z sieci

Warstwa Prezentacji

Standaryzuje sposób przedstawiania danych aplikacjom

Warstwa Sesji

Zarządza sesjami między aplikacjami

Warstwa Transportowa

Zapewnia wykrywanie i korekcję błędów po obu stronach

połączenia

Warstwa Sieciowa

Zarządza połączeniami nawiązywanymi poprzez sieć przez

wyższe warstwy

Warstwa Łącza Danych

Zapewnia rzeczywiste dostarczanie

danych poprzez fizyczne połączenie

Warstwa Fizyczna

Definiuje fizyczne właściwości medium transmisyjnego

sieci

7

6

5

4

3

2

1

Warstwa Aplikacji

Składa się z programów użytkowych,

które korzystają z sieci

Warstwa Trans. Host to Host

Udostępnia usługi dostarczające

dane z jednego miejsce w inne

Warstwa Internet

Definiuje datagramy i wyznacza trasy

przesyłania danych

Warstwa Transportowa

Zapewnia wykrywanie i korekcję błędów

po obu stronach połączenia

Warstwa Aplikacji

Składa się z programów użytkowych,

które korzystają z sieci

Warstwa Trans. Host to Host

Udostępnia usługi dostarczające

dane z jednego miejsce w inne

Warstwa Internet

Definiuje datagramy i wyznacza trasy

przesyłania danych

Warstwa Transportowa

Zapewnia wykrywanie i korekcję błędów

po obu stronach połączenia

4

3

2

1

Model OSI

MODEL TCP/IP

P. Łączniak - sieci komputero
we

6

Zadanie modelu OSI



Model OSI określa, jakie zadania oraz rodzaje

informacji mogą być przesyłane pomiędzy

warstwami w całkowitym oderwaniu od ich

fizycznej i algorytmicznej realizacji.



Pomimo że każda z warstw sama nie jest

funkcjonalna, to możliwe jest projektowanie

warstwy w całkowitym oderwaniu od

pozostałych.



Jest to prawdziwe, jeśli wcześniej zdefiniuje się

protokoły wymiany informacji pomiędzy

poszczególnymi warstwami.

P. Łączniak - sieci komputero
we

7

Warstwy górne modelu OSI



Warstwa:

aplikacji, prezentacji i

sesji.



Ich zadaniem jest współpraca z
oprogramowaniem realizującym
zadania zlecane przez użytkownika
systemu komputerowego.



Tworzą pewien interfejs, który pozwala
na komunikacje z warstwami niższymi.

P. Łączniak - sieci komputero
we

8

Warstwa Aplikacji



Warstwa aplikacji - najwyższa warstwa modelu. Kiedy

użytkownik chce skorzystać z sieci, jego polecenia

trafiają do obsługującego go programu, który działa w

warstwie aplikacji.



Kiedy chcemy przesyłamy danie (by np obejrzec serwis

www) do innego komputera w sieci (serwera, hosta),

warstwa aplikacji przekazuje komunikat w dół do

warstw niższych,które fizycznie przesyłają go do

odpowiedniej maszyny, gdzie informacje ponownie

wędrują w górę i są ostatecznie odbierane zostają przez

serwer, przetwarzane i w analogiczny sposób

wracają do nadawcy.

P. Łączniak - sieci komputero
we

9

Warstwa prezentacji



Warstwa prezentacji - podczas ruchu w dół

zadaniem warstwy prezentacji jest



przetworzenie danych od aplikacji do postaci

przystepnej dla niższych warstw (zgodnej ze



specyfikacja OSI-RM). Kiedy informacje płyna w

góre, warstwa prezentacji tłumaczy format



otrzymywanych danych na zgodny z wewnetrzna

reprezentacja systemu docelowego. Wynika



to ze zrónicowania systemów komputerowych,

które moga w róny sposób interpretowac te



same dane.

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
0

Warstwa sesji



Warstwa sesji – po otrzymaniu danych
od rónych aplikacji synchronizuje je we
właściwy sposób, dzieki czemu
zapewnia własciwy kierunek przepływu
danych.

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
1

Warstwy dolne modelu

ISO/OSI



Warstwa:

- transportowa,
- sieciowa,
- łącza danych
- fizyczna



Zajmują się odnajdywaniem odpowiedniej drogi do celu,

gdzie ma być przekazana konkretna informacja.



Poza tym dzielą dane na odpowiednie dla urządzeń

sieciowych pakiety oraz zapewniają weryfikacje

bezbłędności przesyłanych informacji.

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
2

Warstwa transportowa



Dba o poprawnosc przesyłania danych.



Szereguje przekazywane informacje według

priorytetów i przydziela im okreslone pasma

transmisji.



Jesli natomiast wydajnosc niszych warstw

sieciowych jest zbyt mała w stosunku do ilosci

przekazywanych z góry informacji, to warstwa

transportowa układa je w okreslonych kolejkach

według priorytetu.



Rejestruje take komunikaty o przerwaniu

połaczenia i pozwala na bezpieczne zakonczenie

komunikacji.

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
3

Warstwa sieciowa



zapewnienie sprawnej łacznosci miedzy
bardzo odległymi punktami sieci



Jako jedyna w modelu dysponuje wiedza
dotyczaca fizycznej topologii sieci.



Rozpoznaje jakie drogi łacza poszczególne
komputery (routing) i decyduje ile informacji
naley przesłac jednym z połaczen a ile innym.
(przepływy w sieciach).

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
4

Warstwa łącza danych



nadzoruje i koryguje jakosc
przekazywanych informacji w warstwie
fizycznej(niszej)



Poprzez zmiany parametrów pracy
warstwy fizycznej umoliwia obnienie
ilosci błedów, które pojawiaja sie
podczas przekazu



Funkcja starżnika

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
5

Warstwa fizyczna



Okrśla parametry dla medium fizycznego (kabel, swiatłowód,

fale radiowe, itd.) pozwalajacy na wymiane informacji

pomiedzy urzadzeniami sieciowymi.



Informacje od warstwy łacza danych i wysyła je - bit po bicie -

do nosnika (i odwrotnie).



Warstwa fizyczna posiada tylko informacje o własciwosciach

fizycznych / optycznych przesyłanych bitów.



Musi zapewniac przesył danych pomiedzy komputerami bez

wiekszych zniekształcen.



Warstwa ta czesto posiada własny system identyfikacji

poszczególnych uczestników komunikacji, całkowicie

przezroczysty dla warstw wyszych.



Czesto warstwa ta take chroni przesyłane informacje przed

zmiana lub podsłuchem przez niepowołane osoby.

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
6

Protokoły sieciowe



Komputery i inne urządzenia przyłączone do sieci (hosty)
wymieniają informacje według ściśle ustalonych reguł
zwanych protokołami komunikacyjnymi.



Umożliwia to budowę tzw „sieci heterogenicznych” - w
których mogą współpracować ze sobą komputery
niezależnie od swojej architektury oraz systemu
operacyjnego.



Internet – to sieć z komutacją pakietów
wykorzystująca rodzinę protokołów
komunikacyjnych TCP/IP



Opis protokołów sieciowych zawiera dokument RFC

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
7

Model OSI a protokoły – warstwy

górne

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
8

Model OSI – w. dolne

P. Łączniak - sieci komputero
we

1
9

Najważniejsze protokoły -

TCP



TCP– strumieniowy protokół komunikacji między
dwoma komputerami, jest to część większej
całości określanej jako stos TCP/IP. W modelu
OSI TCP występuje w warstwie Transportowej.



Protokół TCP, przeciwieństwie do UDP, zapewnia
wiarygodne połączenie dla wyższych warstw
komunikacyjnych przy pomocy sum kontrolnych
i numerów sekwencyjnych pakietów, w celu
weryfikacji wysyłki i odbioru.

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
0

TCP - budowa

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
1

Najważniejsze protokoły -

UDP



UDP(warstwa IV modelu OSI) - to protokół
bezpołączeniowy: nie ma narzutu na
nawiązywanie połączenia i śledzenie sesji (w
przeciwieństwie do TCP), brak też
mechanizmów kontroli przepływu i
retransmisji. Jest dzięki temu bardzo szybki-
wykorzystywany do wideokonferencji, przesył
strumieni dźwięku i gier sieciowych.

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
2

UDP - budowa

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
3

Najważniejsze protokoły -

FTP



FTP (File Transfer Protocol) protokół transmisji plików,

jest protokołem typu klient-serwer, umożliwia

przesyłanie plików z i na wymianę plików (na i z serwera)

poprzez sieć TCP/IP. Protokół ten jest zdefiniowany przez

IETF w RFC 959.



FTP jest protokołem 8-bitowym, dlatego nie wymaga

specjalnego kodowania danych na postać 7-bitową, tak

jak ma to miejsce w przypadku poczty elektronicznej. Do

komunikacji wykorzystywane są dwa połączenia TCP.

Jedno z nich jest połączeniem kontrolnym za pomocą

którego przesyłane są np. polecenia do serwera, drugie

natomiast służy do transmisji danych m.in. plików. FTP

działa w dwóch trybach: aktywnym i pasywnym.

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
4

Najważniejsze protokoły -

HTTP



HTTP - to protokół sieci WWW (World Wide

Web). Właśnie za pomocą protokołu HTTP

przesyła się żądania udostępnienia dokumentów

WWW i informacje o kliknięciu odnośnika oraz

informacje z formularzy. Zadaniem stron WWW

jest publikowanie informacji - natomiast protokół

HTTP właśnie to umożliwia.



Protokół HTTP udostępnia znormalizowany

sposób komunikowania się komputerów ze sobą.

HTTP korzysta z portu nr 80.

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
5

Najważniejsze protokoły -

SMTP



SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokół

komunikacyjny opisujący sposób przekazywania poczty

elektronicznej w internecie, To prosty, tekstowy protokół,

w którym określa się co najmniej jednego odbiorcę

wiadomości, a następnie przekazuje treść wiadomości.

SMTP nie pozwala na pobieranie wiadomości ze zdalnego

serwera. Do tego celu służą POP3 lub IMAP.



Ograniczeniem dla SMTP jest brak mechanizmu

weryfikacji nadawcy, co ułatwia rozpowszechnianie

niepożądanych treści poprzez pocztę elektroniczną



artykuł o bezpieczeństwie poczty :

http://www.ii.uj.edu.pl/~zalcman/bsk/

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
6

Najważniejsze protokoły -

ARP



ARP (Address Resolution Protocol) - protokół komunikacyjny

przekształcania adresów IP na adresy MAC (fizyczne, 48-

bitowe). Wszystkie komputery w sieci powinny posiadać

tzw. tablicę ARP, złożoną z adresu IPi przypisany do niego

adres MAC, wszystkich komputerów w sieci. Dzięki temu

komputery mogą się ze sobą komunikować za

pośrednictwem adresu MAC, ale tylko w obrębie danej sieci

LAN. Protokół ten należy do drugiej warstwy modelu OSI –

łącza danych. Często, gdy podłączymy nowy komputer do

sieci (czyli staje się hostem = komputerem w sieci), rozsyła

on zapytanie ARP o własny adres do całej sieci. Odpowiedzi

nie będzie, ale każdy inny host może zapisać w pamięci

podręcznej dane o nowym hoście przyłączonym do sieci.

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
7

ARP - ciekawostka



Protokół ARP można wykorzystać do ataku na sieci Ethernet

wykorzystujące switche. Kiedy sieci lokalne oparte były na

hubach, wystarczyło przestawić kartę sieciową w tryb

odbioru wszystkich pakietów (tryb promiscuous), aby

podsłuchać całą komunikację. Potrafiły to programy

nazywanie snifferami.



Kiedy pojawiły się inteligentne switche, możliwość ta została

zablokowana, jednakże wykorzystując mechanizm

zatruwanie tablicy ARP można także podsłuchiwać i

przechwytywać dane, będąc pośrodku połączenia pomiędzy

komuterami-hostami (prawdziwym nadawcą i odbiorcą).

Nieszyfrowana komunikacja bez podpisów cyfrowych w sieci

Ethernet zawsze narażona jest na atak i nigdy nie powinno

się wykorzystywać jej do przesyłania tajnych informacji!

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
8

Najważniejsze protokoły -

IPX



IPX/SPX - zestaw protokołów
sieciowych firmy Novell: protokół
warstwy sieciowej
IPX( bezpołączeniowe przesyłanie
danych) i warstwy transportowej SPX
(gwarantuje bezbłędne dostarczenie
przesłanych danych.). Zastępowane
przez protokoły TCP/IP.

P. Łączniak - sieci komputero
we

2
9

Najważniejsze protokoły -

AppleTalk



AppleTalk -pakiet protokołów
komunikacyjnych stworzonych przez
firmę Apple Computer, umożliwiających
tworzenie sieci komputerowych i
podstawowych usług sieciowych dla
komputerów Macintosh i innych
produktów firmy, zrezygnowano na
rzecz TCP/IP.

P. Łączniak - sieci komputero
we

3
0

Typy transmisji danych



Unicast



Multicast



Brodcast

P. Łączniak - sieci komputero
we

3
1

Transmisja danych - Unicast



to rodzaj transmisji, w której dokładnie
jeden punkt wysyła pakiety do
dokładnie jednego punktu - istnieje
tylko jeden nadawca i tylko jeden
odbiorca. Oparte na nim są
podstawowe protokoły: TCP, HTTP
SMTP, FTP i telnet i częściowo ARP.

A

b

C

P. Łączniak - sieci komputero
we

3
2

Transmisja danych -

Multicast



jeden punkt – nadawca rozsyła pakiety po każdym

łączu sieciowym jednokrotnie do wielu odbiorców.



W transmisji multicastowej unika się

wielokrotnego wysyłania tego samego

komunikatu do wielu nadawców (na przykład

dzięki adresowaniu grupowemu, tzn.

posługiwaniu się adresami, które nie identyfikują

pojedynczych węzłów sieci, lecz ich grupy).



Mulicast wykorzystuje się np. w transmisjach

telekonferencyjnych – czyli tam, gdzie wymagane

są duże rozmiary komunikatów.

A

b

C

P. Łączniak - sieci komputero
we

3
3

Transmisja danych - Brodcast



rozsiewczy (rozgłoszeniowy) tryb transmisji danych

polegający na wysyłaniu przez jeden port (kanał

informacyjny) pakietów, które powinny być odebrane

przez wszystkie pozostałe porty przyłączone do danej

sieci (domeny broadcastowej).



NP. Cell broadcast to usługa polegająca na rozsyłaniu

pewnych informacji (przypominających SMS-y) do

abonentów sieci znajdujących się w zasięgu jednej stacji

bazowej BTS. Mogą to być informacje na temat sytuacji

na drogach, prognoza pogodyitd. W Polsce występuje w

ograniczonej formie zwanej Cell info - wyświetlana jest

najczęściej tylko nazwa miejscowości, w której znajduje

się BTS

P. Łączniak - sieci komputero
we

3
4

ćwiczenie



Sporządź tabelę warstw OSI i przypisz

poszczególnym warstwom protokoły



Wykorzystaj protokół FTP do ściągnięcia

dowolnego pliku z serwera szkolnego,



Jakie są typy transmisji danych w ftp?



Jak łączymy się z serwerem, jak

wygląda połączenie, jakich komend

używamy – wyświetl je

P. Łączniak - sieci komputero
we

3
5

Wiadomości o sieciach – model

OSI, protokoły



http://wanlan.programuj.com/dzialy.ph
p?id=model_iso_osi#fizyczna



www.wikipedia.pl